Abware̱se̱ŋ Wo̱re̱-ɔ Lukas 10

Ane̱ŋ ne̱ Yeesuu a suŋ ase̱sɛ adusunoo na anyɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱ e̱maŋ se̱‑ɔ

1 Amo̱‑ɔ kamɛɛ‑rɔ‑ɔ ne̱ Yeesuu a be̱e̱ lee ase̱sɛ adusunoo na anyɔ, na o suŋ bamo̱ anyɔ anyɔ fe̱yɛ bo̱ gye̱ ŋkpɛɛ yɔ e̱maŋ se̱ na to̱ŋ ke̱maa ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ e̱ kpa a ɔ bo̱ yɔ‑ɔ. 2 Ne̱ ɔɔ tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ, “Yaabraa ke̱te̱ŋŋe̱ kyɔ bwe̱e̱tɔ, ate̱ŋŋe̱po̱ mɔ mo̱ŋ kyɔ. Amo̱se̱‑ɔ mo̱nꞌ ko̱re̱ ko̱dɔɔ wuye‑o na o buwi ate̱ŋŋe̱po̱ bwe̱e̱tɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱ mo̱ne̱ na bo̱ kya mo̱ne̱‑rɔ. 3 To, mo̱nꞌ nare̱ mfe̱ŋ ne̱ mo̱ a kaapo̱ mo̱ne̱‑ɔ. Amaa mo̱nꞌ nyiŋŋi si fe̱yɛ mo̱ i suŋ mo̱ne̱ mo̱ e̱ kyo̱ŋwe̱ ne̱e̱ fe̱yɛ nsanne̱gyii ne̱ ba ya lwee akwaare̱‑rɔ‑ɔ. 4 Mo̱ne̱ ma kaŋ taa atanne̱ kabɔɔte̱e̱, na ko̱re̱e̱, na ase̱be̱ta bo̱ gya mo̱ne̱ e̱ye̱e̱ se̱. Na mo̱ne̱ ma be̱e̱ ye̱re̱ kpa‑rɔ ka ɔko̱ kanɔ.

5 Pwɛɛ ne̱ mo̱ne̱ i lwee lɔŋ ke̱maa‑rɔ‑ɔ, mo̱nꞌ gye̱ ŋkpɛɛ ka kanɔ. Na mo̱nꞌ tɔwe̱ fe̱yɛ, ‘Wuribware̱ yure lɔŋ mɔ‑rɔ ase̱sɛ.’ 6 Ne̱ se̱sɛ timaa e̱ bo̱ lɔŋ‑ɔ‑rɔ, ne̱ mò̱ ya kɔɔre̱ mo̱ne̱ kanɔka fe̱raa, na mo̱nꞌ so̱we̱ lɔŋ‑ɔ‑rɔ mfe̱ŋ. Na Wuribware̱ yure lɔŋ wuye amo̱. Ne̱ mfe̱ŋ ne̱ bamo̱ e̱ mo̱ŋ kɔɔre̱ mo̱ne̱ kanɔka fe̱raa, na mo̱nꞌ kyo̱ŋ lɔŋ amo̱ se̱. Wuribware̱ maa yure lɔŋ wuye amo̱. 7 Mo̱nꞌ so̱we̱ lɔŋ ne̱ ba kɔɔre̱ mo̱ne̱ kanɔka nɛɛnɛɛ‑rɔ‑ɔ, na mo̱nꞌ gyi ateese ke̱maa ne̱ ba nya a bo̱ sa mo̱ne̱‑ɔ, a le̱e̱ fe̱yɛ ɔke̱maa ne̱ o suŋ kusuŋ‑o de kakɔka. Na mo̱nꞌ so̱we̱ lɔŋ ko̱ŋko̱‑rɔ, mo̱ne̱ ma nare̱ so̱we̱ e̱lɔŋ‑nɔ kaa.

8 Ne̱ maŋ ne̱ mo̱ne̱ ya yɔ mò̱ se̱, ne̱ baa sure si kra mo̱ne̱ nɛɛnɛɛ‑ɔ, na mo̱nꞌ gyi ateese ke̱maa ne̱ ba nya a bo̱ sa mo̱ne̱ mfe̱ŋ‑ɔ. 9 Na mo̱nꞌ kya alɔpo̱ mfe̱ŋ, na mo̱nꞌ tɔwe̱ gywii ase̱sɛ‑ɔ fe̱yɛ, ‘Wuribware̱ a kuwure‑o e̱ kpa a ko̱ tɔ‑rɔ.’ 10 Amaa mo̱ne̱ ya yɔ maŋ ko̱ se̱ ne̱ bamo̱ e̱ mo̱ŋ kra mo̱ne̱ nɛɛnɛɛ fe̱raa, mo̱nꞌ le̱e̱ mfe̱ŋ yɔ kabo̱re̱ se̱, na mo̱nꞌ tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ, 11 ‘Mo̱ne̱ maŋ‑nɔ a e̱se̱ ne̱ e̱ ya sii ane̱ ayaapapaa kaase̱‑ɔ gbaa, ane̱ e̱ kpɛɛ e̱mo̱ a ane̱ bo̱ sii mo̱ne̱ aye̱ bo̱ yii mo̱ne̱ se̱, amaa mo̱nꞌ nyiŋŋi si fe̱yɛ Wuribware̱ a kuwure‑o a tɔ‑rɔ ne̱ ke̱ e̱ kpa a ko̱ kyo̱ŋ gbaa.’ 12 Mo̱ i gyi mo̱ne̱ kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ saŋ ne̱ Wuribware̱ e̱ ba a ɔ bo̱ gyi ase̱sɛ ase̱ŋ‑ɔ, o gyiiri maŋ amo̱ ase̱sɛ ke̱se̱bɔ a ɔ kyo̱ŋ ane̱ŋ ne̱ o gyiiri Sɔdɔm awuye ke̱se̱bɔ‑ɔ, ase̱sɛ ne̱ bo̱ le̱e̱ bamo̱ e̱bɔye̱ se̱, Wuribware̱ a kpuri bamo̱ maŋ de̱daa‑ɔ.”

Ke̱se̱bɔgyiiri ne̱ e̱maŋ awuye ne̱ baa kine Yeesuu‑o ye̱re̱ bo̱ sa‑ɔ

(Matiyo 11.20–24)

13 Ne̱ Yeesuu a kya se̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ Isireelii awuye ne̱ mo̱ne̱ te Korasiŋ na Bɛtɛsaye̱da e̱maŋ‑nɔ‑ɔ, mo̱ne̱ a kine kikiŋŋi le̱e̱ mo̱ne̱ e̱bɔye̱‑rɔ. Ane̱ŋ se̱‑ɔ, ŋke nsi ne̱ Wuribware̱ i gyi ase̱sɛ pɛɛɛ ase̱ŋ‑ɔ, mo̱ne̱ i ŋu ase̱ŋ ne̱e̱ fɛɛ. A le̱e̱ fe̱yɛ atɔ dabe̱ ne̱ mo̱ a waa mo̱ne̱ aye̱‑ɔ ne̱ mo̱ a dɛɛ waa amo̱ Tiro na Sidɔŋ e̱maŋ ne̱ e̱ mo̱ŋ bo̱ Isireelii swe̱e̱re̱ se̱‑ɔ‑rɔ ne̱e̱, weetee mfe̱ŋ a awuye‑o a kyɔ waa ke̱mo̱ ne̱ ke̱ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ baa nu bamo̱ e̱ye̱e̱ kiŋŋi le̱e̱ bamo̱ e̱bɔye̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ kyee. 14 Kake ne̱ Wuribware̱ i gyi ase̱sɛ pɛɛɛ ase̱ŋ‑ɔ, o gyiiri mo̱ne̱ ke̱se̱bɔ a ɔ kyo̱ŋ Tiro na Sidɔŋ e̱maŋ awuye. 15 Mo̱ne̱ Isireelii awuye ne̱ mo̱ne̱ te Kapaaniyum maŋ‑nɔ‑ɔ mɔ, mo̱ne̱ e̱ kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ yase̱ mo̱ne̱ e̱ye̱e̱ yaa Wuribware̱ se̱ ne̱e̱ e̱e̱e̱? Wuribware̱ e̱ twe̱e̱ mo̱ne̱ a ɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱ mfe̱ŋ ne̱ o gyiiri e̱bɔye̱ awaapo̱ ke̱se̱bɔ‑ɔ.”

16 Ne̱ Yeesuu a tɔwe̱ gywii mò̱ agyase̱po̱‑ɔ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ e̱ yɔ, mo̱nꞌ nyiŋŋi si fe̱yɛ ɔke̱maa ne̱ oo nu mo̱ne̱ ase̱ŋ ne̱ ɔ kɔɔre̱ a o gyi‑o a kɔɔre̱ mo̱ gyi ne̱e̱, ne̱ ɔke̱maa ne̱ oo kine mo̱ne̱‑ɔ a kine mo̱ ne̱e̱, ne̱ ɔke̱maa ne̱ mò̱‑ɔ mò̱ a kine mo̱‑ɔ a kine mò̱ ne̱ oo suŋ mo̱‑ɔ ne̱e̱.”

Mò̱ a sa se̱ŋsa gywii bamo̱ lo̱we̱‑ɔ, ne̱ ɔɔ sa bamo̱ kpa a bo̱ nare̱.

Ase̱sɛ adusunoo na anyɔ‑ɔ kikiŋŋi ba

17 Ne̱ ase̱sɛ adusunoo na anyɔ‑ɔ a kiŋŋi ba Yeesuu ase̱, na bamo̱ akatɔ a gyi. Ne̱ baa bo̱ tɔwe̱ gywii mò̱ fe̱yɛ, “Ane̱ nyaŋpe̱, ane̱ a ya ba fo̱ ke̱nyare̱ bo̱ tɔwe̱ ase̱ŋ‑ɔ, ibrisi gbaa a bu ane̱.”

18 Ne̱ Yeesuu a be̱ŋŋaa bamo̱ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ a ŋu aaa? Mo̱ne̱ a yɔ na mo̱ne̱ e̱ gya ibrisi mo̱ne̱ e̱ ko̱so̱ ase̱sɛ se̱‑ɔ, mo̱ a ŋu Ɔbɔnsam ne̱ ɔ gye̱ e̱mo̱ ɔgye̱ŋkpɛɛpo̱‑ɔ a le̱e̱ da kirim, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ e̱lɛɛlɛɛ e̱ le̱e̱ so̱so̱ e̱e̱ ba swe̱e̱re̱‑ɔ. 19 To, mo̱nꞌ nu mfe̱e̱. Mo̱ a sa mo̱ne̱ Ɔbɔnsam se̱ ke̱yaale̱ŋ na mo̱nꞌ kɔ mò̱ gyi si, na mo̱nꞌ ya kyikye awɔ na agyapureepu si saŋ ke̱maa, na sɛye̱ ma waa mo̱ne̱. 20 Mo̱ne̱ ma sa a mo̱ne̱ akatɔ gyi fe̱yɛ ibrisi a bu mo̱ne̱, amaa mo̱nꞌ sa a mo̱ne̱ akatɔ gyi bwe̱e̱tɔ fe̱yɛ Wuribware̱ a kyo̱rɛɛ mo̱ne̱ anyare̱ bo̱ be̱ya so̱so̱.”

Ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ i yure awo̱rɔba na bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ nyi ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ‑ɔ

(Matiyo 11.25–27; 13.16–17)

21 Saŋ amo̱‑ɔ, amɔ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o a sa ne̱ Yeesuu akatɔ a gyi, ne̱ ɔ yɛ, “N se̱, so̱so̱ na swe̱e̱re̱ owure, mo̱ e̱ sa fo̱ aŋsɛ fe̱yɛ fo̱ a taa ke̱tɔ ne̱ fo̱ a bo̱ kwe̱e̱rɔ anyiase̱ŋpo̱ se̱‑ɔ bo̱ kaapo̱ bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ nyi ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ‑ɔ. N se̱, mo̱ a ŋu kase̱ŋtiŋ si, ane̱ŋ ne̱ fo̱ a kpa fe̱yɛ fo̱ waa‑ɔ ne̱e̱.”

22 Ne̱ ɔɔ tɔwe̱ gywii mò̱ agyase̱po̱‑ɔ fe̱yɛ, “N se̱ a taa ke̱tɔ ke̱maa bo̱ waa mo̱ ke̱sare̱e̱‑rɔ. Ɔke̱maa mɔ mo̱ŋ nyi ane̱ŋ ne̱ n du‑o, amɔ n se̱ ne̱ ɔ bo̱ so̱so̱‑ɔ wo̱re̱, ne̱ ɔke̱maa mɔ mo̱ŋ nyi ane̱ŋ ne̱ n se̱ du‑o, amɔ mo̱ aa bamo̱ ne̱ bo̱ du fe̱yɛ mo̱ne̱‑ɔ, ne̱ mo̱ a lee fe̱yɛ bo̱ gyii mò̱‑ɔ wo̱re̱ kpeŋ.”

23 Ne̱ Yeesuu a lee mò̱ agyase̱po̱‑ɔ keri si, na ɔko̱ ma nya nu. Ne̱ ɔɔ tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ de ŋyure fe̱yɛ mo̱ne̱ a bo̱ mfe̱e̱ mo̱ne̱ i ŋu atɔ mɔ ne̱ mo̱ne̱ i ŋu‑o. 24 Mo̱ e̱ tɔwe̱ mo̱ i gywii mo̱ne̱ fe̱yɛ Wuribware̱ akyaamɛɛ na awure ko̱ gbaa a kpa fe̱yɛ bo̱ ŋu ke̱tɔ ne̱ mo̱ne̱ i ŋu‑o, bamo̱‑ɔ bo̱ mo̱ŋ nya ke̱mo̱ ŋu. Ne̱ baa kpa fe̱yɛ bo̱ nu ase̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ i nu‑o, bamo̱‑ɔ bo̱ mo̱ŋ nya amo̱ mɔ nu.”

Ke̱dame̱naŋsɛ ne̱ Samariyanyi ko̱ a waa‑ɔ kitee

25 Saŋ ko̱ ne̱ Wuribware̱ mbraa ɔkaapo̱po̱ ko̱ a ba Yeesuu ase̱ na ɔ bo̱ kyɔ mò̱‑rɔ ke̱e̱ fe̱yɛ mò̱ abware̱se̱ŋ ke̱kaapo̱ bo̱ daŋ aaa. Ne̱ ɔnyare̱ amo̱ a bise fe̱yɛ, “Ɔkaapo̱po̱, e̱me̱ne̱ ne̱ mo̱ e̱ waa na ŋ nya ŋkpa na kukyure ne̱ a mo̱ŋ de kɛɛ‑ɔ ne̱e̱?”

26 Ne̱ Yeesuu a be̱ŋŋaa mò̱ fe̱yɛ, “E̱me̱ne̱ ne̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ baa tɔwe̱? Mo̱nꞌ tɔwe̱ gywii mo̱ ane̱ŋ ne̱ baa kyo̱rɛɛ amo̱ mfe̱ŋ‑ɔ.” 27 Ne̱ Wuribware̱ mbraa ɔkaapo̱po̱‑ɔ yɛ, “Baa kyo̱rɛɛ fe̱yɛ,

‘Lee fo̱ kame‑ro ba fo̱ kakpo̱nɔ na fo̱ ke̱yaale̱ŋ

na fo̱ mfɛɛre̱ pɛɛɛ bo̱ kpa fo̱ nyaŋpe̱ Wuribware̱ ase̱ŋ.’*

‘na fo̱ ke̱maa kpa fo̱ bɛɛko̱ ase̱ŋ,

fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ fo̱ e̱ kpa fo̱ e̱ye̱e̱‑ɔ.’* ”

28 Ne̱ Yeesuu yɛ, “Kase̱ŋtiŋ ne̱ fo̱ a tɔwe̱‑ɔ. Fo̱ ya waa ane̱ŋ, fo̱ e̱ nya ŋkpa na kukyure ne̱ a mo̱ŋ de kɛɛ‑ɔ.”

29 Wuribware̱ mbraa ɔkaapo̱po̱ amo̱ a kpa a ɔ kaapo̱ fe̱yɛ mò̱ se̱ŋbise‑o a baare‑o si‑o, ne̱ ɔɔ be̱e̱ bise Yeesuu fe̱yɛ, “Ne̱ nsɛ e̱ gye̱ mo̱ bɛɛko̱‑ɔ ne̱e̱?”

30 Ne̱ Yeesuu mɔ a ba kitee mɔ bo̱ be̱ŋŋaa mò̱. Ɔ yɛ, “N gye̱ ɔnyare̱ ko̱ ya dɛɛ kye̱na aaa? Ne̱ kake ko̱ ɔɔ ko̱so̱ le̱e̱ Yɛro̱salɛm maŋ‑nɔ ɔ yɔ Yɛrikoo maŋ‑nɔ. Ne̱ ayu ko̱ a kra mò̱ kpa‑rɔ mfe̱ŋ, ne̱ baa gye̱ra mò̱ bo̱ da, ne̱ baa ywii mò̱ atɔ pɛɛɛ, na mò̱ atɔ buŋsɛ gbaa, ne̱ baa da mò̱ waa yɔre̱yɔre̱, ne̱ baa yɔwe̱ mò̱ bo̱ be̱ya mfe̱ŋ.

31 Kafwe̱e̱‑ɔ ne̱ Wuribware̱ ɔlɔŋŋɔpo̱ ko̱ a ba ɔ kyo̱ŋ kpa amo̱ se̱ mfe̱ŋ dɛɛ. Mò̱ a ŋu ɔnyare̱ amo̱ da kpa‑rɔ mfe̱ŋ‑ɔ, ne̱ ɔɔ kwaye̱ mò̱ kyo̱ŋ. 32 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ Lewii awuye ne̱ ba kya Wuribware̱ alɔŋŋɔpo̱ bamo̱ kusuŋ‑no‑o ɔko̱ a bo̱ to̱ ɔnyare̱ amo̱ mfe̱ŋ, ne̱ ɔɔ ya de̱e̱re̱ mò̱ kwaye̱ kyo̱ŋ.

33 Amaa Samariyanyi ko̱ fe̱raa naa kpa amo̱ se̱, ne̱ ɔɔ bo̱ to̱ ɔnyare̱‑ɔ na ɔ da. Mo̱ne̱ nyi fe̱yɛ Samariya awuye mɔ na ane̱ Isireelii awuye i kisi abɛɛ. Amaa Samariyanyi mɔ fe̱raa, mò̱ a ŋu ɔnyare̱ amo̱ da kpa‑rɔ ɔ kpa a o wu‑o, ne̱ mò̱ ase̱ŋ a waa mò̱ e̱wɛɛ. 34 Ne̱ ɔɔ yɔ mfe̱ŋ ne̱ ɔ da‑ɔ, ne̱ ɔɔ ba nta na mfɔ bo̱ waa kadwii bo̱ me̱ra mò̱ e̱lɔ‑ɔ se̱, ne̱ oo ŋure e̱mo̱ se̱, ne̱ ɔɔ yase̱ ɔnyare̱‑ɔ bo̱ kye̱na mò̱ fɔŋfɔŋ a kuruma ne̱ ɔ de̱e̱‑ɔ se̱, ne̱ ɔɔ taa mò̱ yaa afɔ a so̱we̱kpa‑ɔ ya ke̱e̱ mò̱.

35 Ke̱mo̱ kaye̱ ŋke‑o ne̱ oo lee siidii adunyɔ bo̱ sa afɔ lɔŋ ɔde̱e̱re̱se̱po̱‑ɔ, ne̱ ɔɔ tɔwe̱ gywii mò̱ fe̱yɛ ɔ bo̱ de̱e̱re̱ ɔlɔpo̱ amo̱ se̱ sa mò̱. Ne̱ ɔ yɛ, ‘Mo̱ ke̱bo̱ kiŋŋi ba‑rɔ‑ɔ, ne̱ fo̱ ya be̱e̱ nye̱ra atanne̱ kanɔ ŋke̱maa mò̱ kuŋu si bo̱ tii si, mo̱ e̱ ka fo̱.’ ”

36 Ne̱ Yeesuu a tɔwe̱ bo̱ gye̱ kɛɛ fe̱yɛ, “To, abɛɛ asa mɔ‑rɔ, bamo̱ nsɛ ya kaapo̱ fe̱yɛ ɔnyare̱ ne̱ ayu‑o a da mò̱‑ɔ gye̱ mò̱ bɛɛko̱‑ɔ ne̱e̱?”

37 Ne̱ Wuribware̱ mbraa ɔkaapo̱po̱‑ɔ yɛ, “Mò̱ ne̱ ɔɔ waa ɔnyare̱ amo̱ ke̱dame̱naŋsɛ‑ɔ.”

Ne̱ Yeesuu yɛ, “Amo̱ fe̱raa, nare̱ na fo̱ ya waa ane̱ŋ.”

Ane̱ŋ ne̱ Yeesuu a ya ka Maataa na Mariya kanɔ‑ɔ

38 Saŋ ne̱ Yeesuu mò̱ aa mò̱ agyase̱po̱‑ɔ a kya bamo̱ kpa‑ɔ se̱ ba yɔ‑ɔ, ne̱ baa ya fo̱ maŋ ko̱ ne̱ ɔkye̱e̱ ko̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Maataa‑ɔ te mò̱‑rɔ‑ɔ se̱. Ne̱ Yeesuu a so̱we̱ ɔkye̱e̱ amo̱ aye̱, ne̱ ɔɔ kra mò̱ nɛɛnɛɛ.

39 Maataa‑ɔ mɔ de mò̱ tire ko̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Mariya, ne̱ o te Yeesuu ayaa‑rɔ mfe̱ŋ o nu ase̱ŋ ne̱ Yeesuu e̱ tɔwe̱‑ɔ. 40 Ane̱ŋ ne̱ mò̱ afɔ kyɔ‑ɔ se̱‑ɔ, ne̱ ateese ke̱de̱ŋa a tɔɔraa Maataa. Ne̱ ɔɔ yɔ Yeesuu ase̱ ya tɔwe̱ gywii mò̱ fe̱yɛ, “Mo̱ nyaŋpe̱, amɔ fo̱ ase̱ a bware fe̱yɛ mo̱ tire a yɔwe̱ kusuŋ mɔ pɛɛɛ bo̱ dɔŋŋɔ mo̱ se̱ aaa? Tɔwe̱ gywii mò̱ fe̱yɛ ɔ ko̱so̱ bo̱ kya mo̱‑rɔ.”

41 Ne̱ Yeesuu yɛ, “Oo! Oo! Maataa, fo̱ e̱ tɔɔraa fo̱ e̱ye̱e̱ atɔ bwe̱e̱tɔ se̱. 42 Ke̱tɔ ko̱ŋko̱ e̱ bo̱‑rɔ ne̱ ki tiri, ne̱ fo̱ taa fo̱ mfɛɛre̱ bo̱ dɔŋŋɔ se̱. Ke̱mo̱ ne̱ Mariya e̱ waa mbe̱yɔmɔ. Ke̱tɔ ne̱ oo lee a ɔ waa‑ɔ ne̱e̱. Ane̱ŋ se̱‑ɔ ma tɔwe̱ a n gywii mò̱ fe̱yɛ ɔ yɔwe̱.”

* 10:27 Mbraa ke̱be̱e̱sa 6.5. * 10:27 Ko̱lɔŋŋɔ mbraa 19.18.