22
Epe re-re tewero ŋuro o ne-ne ŋuro tapara mande
(Luk 14:16-24)
Yesuko tapara mande* kaŋuya ŋande yimiraró, “Sambo simburímbo unipareyó wiri yereyote naruyó ŋuko ŋandiro. Naru kano wiri yerete uni kato eneŋo naŋuní epe re-re tewero ŋuro o ne-ne naruyó rokóŋaró. Koretero topé-topé o ne-neko ŋuno mahewaŋgo, yero neko yereró. Ko o newero naruko ŋuno sunará simóŋo asá yiriní neko yerero yore mahewero toŋeŋgurí. Quko topé-topé ŋundo mahewero piyimiŋaŋgurí.
“Ko ene sunará simó kumi kaŋuya asá yerero ŋande yimiraró, ‘Yendo uni neko yerenowó quno ŋuno naŋge toŋeya ŋande yimiroyi, “Iŋoyi. Nondo o ne-ne ŋu roŋgaruwoteno. O ŋandiro qu makao urumuni qu ko númbowe koweye tinditiwí mu urowe khumoyi se o soso roŋgaruwano. Ye epe re-re koro o ne-neko ŋano mahi.” ’ ”
“Sunará simómbo uyaro ŋunde yimiroyi iŋaŋgurí, quko huwóŋaŋgurí. Kini, kako khoyómo toŋeró, ko kako mone re-re khoyó tewero quro toŋeró. Ko meyowo ŋundo sunará simóŋo yondoworo o piyimi te yunoro yuri khumaŋgurí. Ŋunde tiqo, wiri yerete uni ŋundo saŋgirí parámi tero kuma uni asá yiriní uyareŋgurí. Uyaro uni sunará simóŋo yuraŋgurí ŋu yore hamó rambaruru yerero yendéye ŋuya qayi qaró.
“Asa wiri yerete uni ŋundo sunará simóŋo ŋande yimiraró, ‘Epe re-re koro o qu komo roŋgaruwowí mu yote, quko uni neko yerenowó ŋu, eneko uni meté kini, ŋuroko o newero naruyómo mahewero mepémo kini. Ŋunde ŋuroko ye khe saŋa-saŋako uyaqo, uni ka ŋuno yiyoyaqo, neko yirika epe re-re koro o ne-neko ŋano mahi.’ 10 Ŋunde yiní sunará simó khewore toŋero unipare yiyoro uni piyimi muya uni meté quya yorero soso huru yereŋgurí. Unipare qambu qundo yano mahero o naŋgurí.
11 “Asa wiri yerete uni ŋundo yayómo oro unipare o neyaŋgo ŋu yiyaró. Yiyoro uni ka qeneró muko epe re-re tewero tuwi meté qu ka kama re taró. 12 Ko wiri yerete unindo ŋande oseseyaró, ‘Topo, ke date koro tuwi meté qu ka kama re tero ŋano arete?’ Quko uni ŋundo mande topé ka kama yaró.
13 “Asa wiri yerete uni ŋundo sunará simó ŋande yimiraró, ‘Yendo khí kandí kusiyoya re raŋika mirako uya huriri yendémo ŋuno yoweya. Huriri yendémo ŋunoko tendo piyimi tero metoye kindotowaŋgo.’
14 “Qeni, Anutuko uni parámi neko yereyote, quko kanatape ma irisa ŋunde naŋge rokó yiriní quroyómo uyarewaŋgo.”
Juda unindo Sisa takis meté inowaŋgope ma kini?
(Mak 12:13-17; Luk 20:20-26)
15 Asa Farisi unindo§ huruworo Yesu eneŋo mandíwore kusiyowaŋgo ŋuro khe ka seqaŋgurí. 16 Enendo iŋo-iŋo rewero uniyemboya Herot koro topé kumi** ŋu asá yiri Yesuko uyaro ŋande miraŋgurí, “Rondaqe-rondaqe uni, nore ŋande iŋoyoteto, ko keto Anutu koro kheyó hamó moŋgo naŋge rondaqe yunoyote. Ko keto uni karo owé morémbe ma kini ŋuro kama iŋoyote. 17 Asa ko ke date iŋote? Ŋu meté norendo Sisa†† takis re inowato ŋuko hutuŋo mande wendaqeyotepe, ma kini?”
18 Quko Yesuko komo iŋo-iŋoye piyimi ŋu qenero ŋande yaró, “Ye uni maŋgoye irisa, ye date koro towo nereteŋgo? 19 Yendo takis tewero wondo musiyó ka re witú nirika qenewe.” Yiní denarius‡‡ ka rero Yesuko maheŋgurí. 20 Ko Yesuko ŋande osese yereró, “Wondo musiyó ŋano kapo-kapo ŋaya owí ŋako daniro qu?”
21 Yiníqo, “Sisa koro qu,” yaŋgurí.
Ko enendo ŋande yimiraró, “O kumi Sisa koro qu, ŋu Sisa se inoyi qembe. Ko o kumi Anutu koro qu, ŋu Anutu se inoyi qembe.”
22 Ŋunde yiníqo, mande ŋu iŋoro iŋondata parámi tero roto toŋeŋgurí.
Sadyusi unindo uni khumowí otoqowaŋgo ŋuro Yesu oseseyaŋgurí
(Mak 12:18-27; Luk 20:27-40)
23 Ŋu naruko naŋge Sadyusi uni§§ kumi Yesuko maheŋgurí. Uni ŋundo ŋande yeyaŋgurí, ko unipare khumaŋgurí qundo pitu ko kama otoqowaŋgo. 24 Asa mahero Yesu ŋande oseseyaŋgurí, “Rondaqe-rondaqe uni, komo Mosesko*** ŋande yaró, ‘Uni kato pare rero simó moré kini yate khumoníqo, eneŋo koneyómbo pare ŋu riní simó pisiyoníqota payómboro sowe qu tunoqiní.’ ††† 25 Asa iŋo. Naru kano uni kato naŋo-simó kande saŋiyoro irisa pisi yiriní keweronanimo yoraŋgo. Simó korete ŋundo pare rero, yate-yate simóyari moré kini tero khumaró. Ŋunde ŋuroko simó irisayó ŋundo payómboro parí ŋu raró. 26 Ko ene ŋuya simóyari moré kini khumaró, ko simó kapusayó ŋuya ŋunde naŋge taró. Yate-yate soso ŋunde naŋge taŋgurí. 27 Soso ta khumomukaŋgurí, ko imemoŋgo pare ŋu ŋuya khumaró. 28 Asa yeka iŋowato, unipare khumaŋgurí qundo pitu ko otoqowaŋgo quro naruyómo ŋuno, pare ŋu, danimboro yoweya? Dokoro uni kande saŋiyoro irisa qundo pare kanata ŋu raŋgurí.”
29 Asa Yesuko mandeye topé ŋande yaró, “Yendo mande sokomeko ŋuno nakayáŋaŋgurí ŋuya Anutu koro wimbí ŋuya kama iŋoyi tondaŋete. Ŋunde ŋuroko ye mande koroqe yeteŋgo. 30 Unipare khumaŋgurí qundo pitu ko otoqowaŋgo quro naruyómo ŋuno ŋu unipare ŋuko epe re-re kama tewaŋgo. Kini, eneko sambo sim󇇇 ŋunde qembe yowaŋgo. 31 Quko unipare khumaŋgurí qundo pitu ko otoqowaŋgo quro yeweka iŋoyi. Yendo peka Anutuko mande yeno yaró ŋumbeka kama weyo iŋaŋgurí? Ŋuko ŋandiro, 32 ‘Nondo Abraham koro Anutuyó, Aisak koro Anutuyó, Yakop koro Anutuyó.’ Asa qeni, Anutu ŋuko uni kindo khumaŋgurí ŋuro Anutuye kini. Uni yoto-yotoye moré ŋuro Anutuye.” §§§
33 Unipare qambu ŋundo Yesu koro mandí ŋu iŋoroqo kondé yukuwaŋgurí.
Anutu koro hutuŋo mande korete qu
(Mak 12:28-31; Luk 10:25-28)
34 Asa Farisi unindo Yesuko Sadyusi* maŋgoye kusiyaró ŋu iŋoro pitu ko huruwaŋgurí. 35 Keweroyemo ŋunoko hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni kato Yesu towoŋowero otoqoro ŋande oseseyaró, 36 “Rondaqe-rondaqe uni, do hutuŋo mande ŋundoko mande kondé kumi taka yerete?”
37 Ko Yesuko ŋande miraró, “ ‘Keto Uni Parámi, Anutuke ŋu, newondekepo, yuqakepo, iŋo-iŋokepo hamó surumí iŋo inoyoto qembe.’ § 38 Mande kondé ŋundoko parámi, ko hamó korete horé yote. 39 Ko mande kondé irisayó ŋuko ŋunde naŋge. Ŋuko ŋandiro, ‘Keŋomboro iŋoyote ŋunde naŋge topokeporo ŋuya iŋoyoto qembe.’ ** 40 Ŋu mande kondé irisa ŋuko Hutuŋo Mande koya Ye-ye Unindoro mandeye soso†† koro murí.”
Kristo ŋuko danimboro naŋuní?
(Mak 12:35-37; Luk 20:41-44)
41 Asa Farisi uni‡‡ ŋundo ŋuno huruwoyuriqo, Yesuko ŋande osese yereró, 42 “Yendo Kristo ŋuro date iŋoteŋgo, ŋuko danimboro naŋuní?”
Yiní ŋande yaŋgurí, “Dewit koro naŋuní.”
43 Yi ŋande osese yereró, “Asa date tero Dewit eneŋombo Yuqa Surumíwore uni ŋuro ‘Uni Parámi,’ ye nekaró? Enendo ŋande yaró,
44 “ ‘Uni Parámi ŋundo uni parámine ŋu ŋande miraró,
“Kandene kondésina kunditeka
nondo saŋgiríŋge soso yorewe
keŋo kusuŋokemo yowaŋgo.” ’
45 Dewitko uni ŋuro ‘Parámine,’ yero nekaró. Asa date tero uni ŋuko Dewit koro naŋuní?” 46 Ŋunde yiníqo, uni kato topé tewero mepémo kini. Ko ŋu naruko yate uni soso sasaro tero Yesu oka karo kaŋuya kama oseseyaŋgurí.
* 22:1 tapara mande” ŋuko sowo mande naŋge. Yesuko sowo mande ŋunde qu yero oka witú yereró. 22:2 sambo simburímbo unipareyó wiri yereyote naruyómo” ŋuno iŋondutu unipareko hamó Anutu kusuŋoyómo yowaŋgo. 22:13 Uni ŋundo metoye kindotowaŋgo, dokoro surumí parámi tewaŋgo. § 22:15 Farisi uni” ŋundo, nore Anutu koro hutuŋo mande ŋuro okeyá ta howeyoteto, ye iŋaŋgurí. ** 22:16 “iŋo-iŋo rewero uniye” muko unindo Farisi uni ŋuro iŋo-iŋoye howeyaŋgurí. “Herot,” owí kako “Antipas,” ŋundo Galili mira sopo yereró. †† 22:17 Sisa” ŋuko Rom koro wiri yerete uni parámi ŋu. Rom unindo mirane-mirane wini soso sopo yerero ene moŋgo takis siyaŋgurí. Juda uni kumimbo takis ŋuro hamó piyimiŋoyaŋgurí, dokoro Sisa kasirayómo yowero ŋuro piyimiŋoyaŋgurí. ‡‡ 22:19 denarius” ŋuko Rom koro wondo musiyó ka, asa Rom koro takis tewero wondo qu. §§ 22:23 Sadyusi uni” ŋuko unindoro huru-huru ka Israel mirako ŋuno yaŋgurí. Eneko wondo uni kumi owéye parámi tero unipare soso sopo yereyaŋgurí. *** 22:24 Komo suki “Mosesko” uni parámi tero Israel unipare sopo yereró. Anutuko Sainai purímo hutuŋo mande inoní mande ŋu rondaqe unipare yunaró. ††† 22:24 Hutuŋo Mande 25:5-6 ‡‡‡ 22:30 sambo simó” ŋuko komo suki-suki Anutuko unipare kama yoriní tunoqi sambo simó yondowaró. Ko itaka eneŋo sunará teyoteŋgo. §§§ 22:32 Anutuko mande ŋu Moses miraró (Toŋeŋgurí 3:6 weyo qembe). Quko yaró quno Abraham, Aisak, Yakop komo suki khumaŋgurí. * 22:34 Farisi uni, Sadyusi uni” ŋuko unindoro huru-huruye Israel mirako ŋuno yaŋgurí. Ŋu Farisi uni ŋundo Anutu koro hutuŋo mande ŋuro okeyá ta howero uniparetoro toŋeyemo owéye parámi taŋgurí. Sadyusi uni ŋuko wondo uni kumi owéye parámi tero unipare soso sopo yereyaŋgurí. 22:35 hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni” ŋundo Anutu koro mande ŋu unipare rondaqe yunoyaŋgurí. 22:36 hutuŋo mande” ŋuko komo suki Anutuko Sainai purímo Moses inoní Israel unipare yunaró. Mande ŋuko Juda uniparetoro yoto-yotoye soso sopoyaró. § 22:37 Hutuŋo Mande 6:5 ** 22:39 O Qa-qa Uni 19:18 †† 22:40 “Hutuŋo Mande koya Ye-ye Unindoro mandeye” ŋuko Anutu koro mande korete qu. ‡‡ 22:41 Farisi uni” ŋundo, nore Anutu koro hutuŋo mande ŋuro okeyá ta howeyoteto, ye iŋaŋgurí.