6
Yesu sa asa ngbɩn nnuu
agyitɔ
(Matiwu 14:13-21; Maki 6:30-44; Luka 9:10-17)
Ɩnɩmʋ kamaa mʋ, Yesu faa Galile ɔbʋn lala mʋ nɩɩ ba bɩla bɛɛ tɩɩ yɛ Tiberiya mʋ kpee kɩmʋ benben. Nɩɩ asa damantɛ ba buu mʋ, lɩɩ fɛɛ ba wu mʋ asɩn kyinkyinsa mʋ nɩɩ ɔ waa ɛɛ kyɛ alɔpʋ mʋ. Tʋtɔ nɩɩ Yesu maa mʋ abɩɩlapʋ ba dii kpee kɩbɩɩ‐bi kʋkʋ sʋ naa kyɩna. Kanɩn saŋa maŋa mʋ, Gyiwu abi Kesu kɔnɔ Kanyaŋɛ nbunɔ kensi‐gyii mʋ ki tiri tɔ.
Yesu maa diyaa mʋ ansi kɩɩ mʋ, o wu sakyɔ damantɛ maa ba mʋ asɛ. Ɩmʋ sʋ ɔ taasɛ Filipu yɛ, “Fɩnɛ nɩɩ an biti an nyɛ agyitɔ sɔɔ sa asa banɩmʋ kpini kɛ bee gyii?” Yesu tʋʋ Filipu tɔ nɩn kɩɩ, lɩɩ fɛɛ ɔ tɛɛ wʋla o nyi kʋtɔ mʋ nɩɩ ee biti ɔ waa.
Nɩɩ Filipu lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Pɔyɩ kɛ a taalɛ nyɛ agyitɔ gbɛrɛɛ‐gbɛrɛɛ sa ɔkʋmaa nɩmʋ o gyii mʋ, amɔɔ an biti a nyita ɩbwaayɩ iburuwa kʋkɔka.”
Yesu abɩɩlapʋ mʋ tɔ ɔmʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ Andiruwu, Simon Pita mu‐supu mʋ tɔwɛ yɛ, “Kebii‐nyɩnsa‐bii kʋ bʋ nfɩɩ, nɩɩ ɔ sʋ bodobodo pii‐pii anuu yɛ ɩkɩn‐bi anyɔ. Kanɩn agyitɔ pii nɩmʋ, nɛnɛ nɩɩ ii biti ɩ waa kɛ ɩ fʋʋ asa damantɛ banɩmʋ?” 10 Nɩɩ Yesu tɔwɛ mʋ abɩɩlapʋ mʋ yɛ, “Fan yɛgɛ asa mʋ ba kyɩna‐kyɩna.” Yɛgɛ afitiri pɔrɔgɛsa a bʋ tʋtɔ kʋkyɔ, ɩmʋ sʋ asa mʋ kpini ba kyʋn kyɩna. Nɩɩ anyɩn mʋ nɩɩ ba bʋ tʋtɔ mʋ kɔnɔ ɩ waa fɛɛ ngbɩn nnuu. 11 Ba maa kyɩna kanɩn mʋ, Yesu taa bodobodo mʋ, nɩɩ ɔ fwaala Ɩbwaarɛ, nɩɩ ɔ taa sa yɛ ba barɩgɛ tɔ sa bamʋ. Kanɩn maŋa nɩɩ ɔ waa ɩkɩn mʋ gbaa. Nɩɩ ɔkʋmaa nɩmʋ nyɛ kanan mʋ nɩɩ ee biti.
12 Ba maa gyii ŋmɛ mʋ, Yesu tɔwɛ mʋ abɩɩlapʋ mʋ yɛ, “Fan tasɛ‐tasɛ agyisan mʋ, kɛ fan man yɛgɛ ɩmʋ ɩkʋ i sii.” 13 Ɩmʋ sʋ ba maa gyii bodobodo pii‐pii anu mʋ, ba tasɛ‐tasɛ ɩmʋ agyisan mʋ kpini bɔla alantan kudu anyɔ.
14 Asa mʋ ba maa wu asɩn kyinkyinsa mʋ nɩɩ Yesu waa mʋ, ba piili bɛɛ tɔwɛ yɛ, “Kesintin, ɔnɩmʋ ɩ gyɛ Ɩbwaarɛ ɔtɔwɛpʋ mʋ nɩɩ ee biti ɔ ba dulinyaa tɔ mʋ.” 15 Yesu maa bɩɩ fɛɛ, bee biti ba ba taa mʋ ɔlʋn sʋ, kɛ ba naa bun mʋ kuwura mʋ, ɔ bɩla lɩɩ bamʋ tɔ kpee kɩbɩɩ‐bi sʋ mʋ nkʋn.
Yesu natɛ nkyu sʋ
(Matiwu 14:22-27; Maki 6:45-52)
16 Kalaatɩpwɛ asɛ maa fʋʋ mʋ, Yesu abɩɩlapʋ mʋ ba kpɩlɩgɛ kpee ɔbʋn lala kɔnɔ. 17 Nɩɩ ɩ maa sʋla naa fʋʋ kagyanbwɛ yɛgɛ Yesu man pɩɩta bwii ba bamʋ asɛ mʋ, ba naa loo ɔkʋlɩ tɔ bɛɛ faa bee kpee Kapanum. 18 Nɩɩ afuu lala a tigi a daa yɛgɛ nkyu mʋ ii wuli tɔ. 19 Yesu abɩɩlapʋ mʋ ba maa palɛ kpee ansi tɔ fɛɛ mayɩlɩ asa abɛɛ ana mʋ, ba wu Yesu maa naa nkyu mʋ sʋ ɛɛ ba bamʋ ɔkʋlɩ mʋ asɛ, nɩɩ kufuu kɩ kɩtaa bamʋ. 20 Amaa Yesu tɔwɛ bamʋ yɛ, “Mɛ nɩn, fan man waa kufuu.” 21 Nɩɩ ba maa biti fɛɛ ba taa Yesu waa ɔkʋlɩ mʋ tɔ mʋ, opula maŋa tɔ nɩɩ ɔkʋlɩ mʋ dan katɩn mʋ nɩɩ bee biti fɛɛ ba fʋʋ mʋ.
22 Ɩmʋ lɩɩkaakɛ mʋ, asa damantɛ mʋ nɩɩ ba sii ɔbʋn lala mʋ benben mʋ, ba wu fɛɛ ɔkʋlɩ kʋlʋn ki sii kɩ dan tʋtɔ ndee nɩɩ kɩmʋ nɩɩ abɩɩlapʋ mʋ ba taa. Amaa Yesu mɔɔ man loo mʋ abɩɩlapʋ mʋ asɛ ɔkʋlɩ mʋ tɔ. 23 Nɩɩ ɩkʋlɩ ɩkʋ mɔɔ ɩ lɩɩ Tiberiya ba dan tʋtɔ tiri katɩn mʋ nɩɩ Ɔnyɩrɩpɛ daa taa afwaala sa Ɩbwaarɛ nɩɩ asa ba gyii agyitɔ mʋ. 24 Ɩmʋ sʋ asa damantɛ mʋ ba maa bɩɩ fɛɛ Yesu abɛɛ mʋ abɩɩlapʋ ba man bʋ tʋtɔ mʋ, ba loo ɩkʋlɩ mʋ tɔ kpee Kapanum ba naa bee biti Yesu.
Yesu ɩ gyɛ bodobodo mʋ
nɩɩ ɩɩ sa nkpa
25 Ba maa naa wu mʋ ɔbʋn mʋ benben mʋ, ba taasɛ mʋ yɛ, “Ɔkaapʋpʋ, saŋa mɔɔ nɩɩ fʋ fʋʋ nfɩɩ?”
26 Yesu lɛɛ bamʋ kɔnɔ yɛ “N tɔwɛ fanɛ kesintin, man gyɛ asɩn kyinkyinsa mʋ nɩɩ fan wu sʋ nɩɩ fan naa fen biti mɛ, amaa lɩɩ fan maa nyɛ agyitɔ gyii ŋmɛ kanan sʋ nɩɩ fen biti mɛ. 27 Fan man waa kusun biti agyitɔ mʋ nɩɩ ii biti i nyita, amaa fan waa kusun biti agyitɔ mʋ nɩɩ ɩɩ sa nkpa kakpaa. Mɛ, Daadimaadi Obii‐nyɩnsa n biti n sa fanɛ kanɩn agyitɔ mʋ, lɩɩ fɛɛ Mɛ‐Sɛ Ɩbwaarɛ mʋ lɛɛ kaapʋ fɛɛ mʋ kɩbaa kɩ gyan mɛ sʋ.”
28 Ɩmʋ sʋ ba taasɛ Yesu yɛ, “Mɩnɛ ii tiri fɛɛ a waa kɛ a taalɛ waa kusun mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ ii biti?”
29 Nɩɩ Yesu lɛɛ bamʋ kɔnɔ yɛ, “Kusun mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ ii biti fɛn waa mʋ ɩ gyɛ yɛ, fan kɔɔlɛ mɛ, ɔmʋ nɩɩ o sun mʋ gyii.”
30 Nɩɩ ba taasɛ mʋ yɛ, “Mɩnɛ asɩn kyinkyinsa nɩɩ fii biti fʋ waa kɛ an wu kɛ a kɔɔlɛ fu gyii? Mɩnɛ nɩɩ fii biti fʋ waa? 31 Saŋa kʋ tɔ, anɛ naana ana ba gyii agyitɔ mʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ ɩmʋ yɛ Mana* mʋ ofuli sʋ, fɛɛ kanan mʋ nɩɩ Asɩnkyan yɩlasa mʋ ɩ tɔwɛ yɛ, ‘Ɔ sa bamʋ agyitɔ mʋ nɩɩ ɩ lɩɩ sʋsʋ nɩɩ ba gyii.’ ”
32 Nɩɩ Yesu tɔwɛ bamʋ yɛ, “N tɔwɛ fanɛ kesintin, man gyɛ Mosesi ɩ sa fanɛ naana ana agyitɔ mʋ nɩɩ ɩ lɩɩ sʋsʋ mʋ. Amaa Mɛ‐Sɛ ɩ sa fanɛ naana kesintin agyitɔ mʋ nɩɩ ɩ lɩɩ sʋsʋ mʋ. Nɩɩ nbɩɩnbɩɩ Mɛ‐Sɛ gbaa ɩɩ sa fanɛ kesintin agyitɔ gbaa‐gbaa mʋ nɩɩ ɩ lɩɩ sʋsʋ mʋ. 33 Lɩɩ fɛɛ Ɩbwaarɛ agyitɔ mʋ nɩɩ ɛɛ sa asa mʋ, ɩ gyɛ ɔmʋ nɩɩ ɔ kpɩlɩgɛ lɩɩ sʋsʋ ba kasɛ sʋ, nɩɩ ɛɛ sa dulinyaa tɔ asa nkpa mʋ.”
34 Tʋtɔ nɩɩ ba tɔwɛ Yesu yɛ, “Ɔnyɩrɩpɛ, lɩɩ ndaga ɩ sʋ ii kpee sa anɛ kanɩn agyitɔ maŋa saŋa kʋmaa.”
35 Nɩɩ Yesu tɔwɛ bamʋ yɛ “Mɛ ɩ gyɛ agyitɔ mʋ nɩɩ ɩɩ sa nkpa mʋ. Nɩɩ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ ba mɛ asɛ mʋ, akʋn ɩ mɛɛ yɛ a mɔɔ mʋ kakaakʋ, nɩɩ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ kɔɔlɛ mɛ gyii mʋ, bʋlɩfɔ mɛɛ yɛ ɩ kɩtaa mʋ. 36 Fɛɛ kanan mʋ nɩɩ n wʋla tɔwɛ fanɛ mʋ, fan wu mɛ, amaa fɛn mɛɛ kɔɔlɛ mɛ fen gyii. 37 Ɔkʋmaa mʋ nɩɩ Mɛ‐Sɛ taa sa mɛ mʋ, ii biti ɔ ba mɛ asɛ. Nɩɩ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ ba mɛ asɛ mʋ, mɛɛ yɛ n gya mʋ. 38 Lɩɩ fɛɛ n lɩɩ sʋsʋ ba kasɛ sʋ, kɛ n ba waa ɔmʋ nɩɩ o sun mɛ mʋ kebiti, amaa man gyɛ mɛ gbaa‐gbaa mi kebiti. 39 Ɔmʋ nɩɩ o sun mɛ mʋ kebiti ɩ gyɛ fɛɛ, bamʋ nɩɩ ɔ taa bamʋ sa mɛ mʋ kpini, bamʋ tɔ ɔkʋlʋn gbaa ɔ man fɔyɩ. Amaa n biti n kyiŋi bamʋ ba nkpa tɔ kakɛ laalaalʋwɛ mʋ. 40 Lɩɩ fɛɛ Mɛ‐Sɛ kebiti ɩ gyɛ fɛɛ, ɔkʋmaa mʋ nɩɩ o wu mɛ, Mu‐Bii mʋ, nɩɩ ɔ kɔɔlɛ mɛ gyii mʋ ɩɩ nyɛ nkpa kakpaa. Nɩɩ n biti n kyiŋi mʋ lɩɩ lewu tɔ ba nkpa tɔ kakɛ laalaalʋwɛ mʋ.”
41 Nɩɩ Gyiwu abi mʋ ba piili bɛɛ kɔlɩtɛ bee yii Yesu, lɩɩ fɛɛ ɔ tɔwɛ yɛ, “Mɛ ɩ gyɛ agyitɔ mʋ nɩɩ kɩ lɩɩ sʋsʋ ba kasɛ sʋ mʋ.” 42 Nɩɩ ba tɔwɛ yɛ, “Man gyɛ Gyosefu mu‐bii mʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ Yesu mʋ nɩn? An nyi mʋ‐sɛ yɛ mu‐nyi a! Nɩɩ mɩnɛ sʋ nɩɩ, ɛɛ tɔwɛ yɛ, ‘N lɩɩ sʋsʋ nɩn ba?’ ”
43 Tʋtɔ nɩɩ Yesu lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Fan yɛgɛ fanɛ kɩkɔlɩtɛ mʋ. 44 Ɔkʋ mɛɛ taalɛ ba mɛ asɛ, amɔɔ Mɛ‐Sɛ mʋ nɩɩ o sun mɛ mʋ, ɩ yɛgɛ nɩɩ ɔ ba, nɩɩ n biti n kyiŋi mʋ ba nkpa tɔ kakɛ laalaalʋwɛ mʋ. 45 Ɩbwaarɛ Atɔwɛpʋ ba kyʋrɔɔ yɩla yɛ, ‘Ɔkʋmaa nɩmʋ ii biti ɔ nyɛ Ɩbwaarɛ kɩkaapʋ.’ Nɩɩ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ o nu Mɛ‐Sɛ mʋ asɛ, nɩɩ ɔ bɩɩla lɩɩ mʋ asɛ mʋ, ii biti ɔ ba mɛ asɛ. 46 Ɩnɩmʋ ɩ mɛɛ kaapʋ fɛɛ ɔkʋ tee wu Mɛ‐Sɛ mʋ, amɔɔ ɔmʋ nɩɩ ɔ lɩɩ Mɛ‐Sɛ, Ɩbwaarɛ asɛ mʋ nkʋn i wu mʋ. 47 N tɔwɛ fanɛ kesintin yɛ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ kɔɔlɛ mɛ gyii mʋ, sʋ nkpa kakpaa. 48 Mɛ ɩ gyɛ agyitɔ mʋ nɩɩ ɩɩ sa nkpa mʋ. 49 Fanɛ naana ana ba gyii agyitɔ mʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ yɛ Mana mʋ ofuli sʋ, amaa ba wu. 50 Amaa agyitɔ mʋ nɩɩ ɩ lɩɩ sʋsʋ ba kasɛ sʋ mʋ ndee, nɩɩ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ o gyii kanɩn agyitɔ maŋa mʋ, mɛɛ yɛ o wu. 51 Mɛ ɩ gyɛ agyitɔ mʋ nɩɩ ɩɩ sa nkpa nɩɩ n kpɩlɩgɛ lɩɩ sʋsʋ ba kasɛ sʋ mʋ. Ɔkʋmaa mʋ nɩɩ o gyii kanɩn agyitɔ nɩmʋ mʋ, ee biti ɔ kyɩna kakpaa. Nɩɩ agyitɔ mʋ nɩɩ n biti n sa dulinyaa tɔ asa kɛ ba nyɛ nkpa mʋ ɩ gyɛ mɛ kayɩɩ‐wʋlɛ.”
52 Gyiwu abi mʋ ba maa nu Yesu asɩn tɔwɛsa kanɩn mʋ, ɩ waa bamʋ agbʋ. Nɩɩ ba piili bee gyii abaa ɩmɔɔrɛ, bɛɛ taasɛ abaa yɛ, “Nɛnɛ nɩɩ ɔnyɩn nɩmʋ ii biti ɔ waa taa mʋ kayɩɩ‐wʋlɛ sa anɛ kɛ a wɛ?”
53 Nɩɩ Yesu tɔwɛ bamʋ yɛ, “N tɔwɛ fanɛ kesintin fɛɛ, fan kan fan man wɛ mɛ, Daadimaadi Obii‐nyɩnsa mʋ kayɩɩ‐wʋlɛ, kɛ fen nuu mɛ nkalan de, fɛn mɛɛ yɛ fan nyɛ nkpa. 54 Ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ wɛ mɛ kayɩɩ‐wʋlɛ, nɩɩ o nuu mɛ nkalan mʋ, ɔ sʋ nkpa kakpaa, nɩɩ n biti n kyiŋi mʋ ba nkpa tɔ kakɛ laalaalʋwɛ mʋ tɔ. 55 Kpalɩ fɛɛ mɛ kayɩɩ‐wʋlɛ ɩ gyɛ agyitɔ gbaa‐gbaa mʋ, nɩɩ mɛ nkalan ɩ gyɛ atɔ nuusa gbaa‐gbaa mʋ. 56 Ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ wɛ mɛ kayɩɩ‐wʋlɛ, nɩɩ o nuu mɛ nkalan mʋ, ɔ bʋ mɛ tɔ nɩɩ ngbaa mɛ n bʋ mʋ tɔ. 57 Fɛɛ kanan mʋ nɩɩ Mɛ‐Sɛ mʋ nɩɩ ɔ gyɛ nkpa kumu sun mɛ, nɩɩ lɩɩ mʋ sʋ nɩɩ n sʋ nkpa mʋ, ɔkpa kʋlʋn maŋa sʋ, ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ wɛ mɛ kayɩɩ‐wʋlɛ mʋ, ii biti ɔ nyɛ nkpa lɩɩ mɛ sʋ. 58 Mɛ ɩ gyɛ agyitɔ mʋ nɩɩ ɩ lɩɩ sʋsʋ ba kasɛ sʋ mʋ. N man du fɛɛ mana agyitɔ mʋ nɩɩ fanɛ naana ana ba gyii, nɩɩ ɩ man sa bamʋ nkpa nɩɩ ba wu mʋ. Amaa ɔkʋmaa mʋ nɩɩ o gyii agyitɔ nɩmʋ bɩrɛ, ee biti ɔ nyɛ nkpa kakpaa.” 59 Yesu maa bʋ Kapaniyum, Gyiwu abi kabwaarɛ‐kʋlɛ ɔgyaŋɛkpa ɛɛ kaapʋ mʋ, nɩɩ ɔ tɔwɛ falɛ asɩn nɩmʋ.
Yesu abɩɩlapʋ gaalaagaa
ba bwii bamʋ kamaa
60 Yesu abɩɩlapʋ gaalaagaa ba maa nu ɩnɩmʋ mʋ, ba tɔwɛ yɛ, “Falɛ kɩkaapʋ kɩnɩmʋ kɩ bʋlʋn. Anɩmʋ ɩ taalɛ kɔɔlɛ ɩmʋ kyula?”
61 Yesu maa bɩɩ fɛɛ mʋ abɩɩlapʋ bɛɛ kɔlɩtɛ lɩɩ asɩn mʋ nɩɩ ɔ tɔwɛ mʋ sʋ mʋ, ɔ taasɛ bamʋ yɛ, “Ɩmʋ nɩɩ n tɔwɛ falɛ ɩ kɩtaa fanɛ nfɛɛrɛ nɩn? 62 Kanɩn bɩrɛ nɩɩ fan kan wu mɛ, Daadimaadi Obii‐nyɩnsa n maa bwii n kpee sʋsʋ katɩn mʋ nɩɩ n lɩɩ ba kasɛ sʋ mʋ mɔɔ de? 63 Ɩbwaarɛ Kayaayu mʋ ɩ gyɛ ɔmʋ nɩɩ ɛɛ sa nkpa, amaa kʋtɔ mʋ nɩɩ asa ba sʋ bamʋ ɔlʋn bɛɛ waa mʋ man sʋ tɔnɔ. Asɩn mʋ nɩɩ n tɔwɛ sa fanɛ mʋ, ɩ lɩɩ Kayaayu tɔ nɩn nɩɩ ɩɩ sa nkpa. 64 Amaa yɛgɛ fanɛ tɔ akʋ ba mɛɛ kɔɔlɛ bee gyii.” Yesu tɔwɛ kanɩn lɩɩ fɛɛ ɔ wʋla o nyi lɩɩ npiili asɛ, bamʋ nɩɩ ba man kɔɔlɛ gyii yɛ ɔmʋ nɩɩ ee biti ɔ ba lɛɛ mʋ ɛ sa mʋ. 65 Nɩɩ Yesu kyaga sʋ yɛ, “Kpalɩ ɩnɩmʋ sʋ nɩɩ n wʋla tɔwɛ fanɛ yɛ, ɔkʋ mɛɛ taalɛ ba mɛ asɛ mʋ kɩbaa sʋ, amɔɔ Mɛ‐Sɛ Ɩbwaarɛ sa mʋ ɔkpa.”
66 Lɩɩ kanɩn saŋa maŋa mʋ, nɩɩ mʋ abɩɩlapʋ gaalaagaa ba bwii kamaa, nɩɩ ba man bɩla buu mʋ.
67 Tʋtɔ nɩɩ Yesu taasɛ mʋ abɩɩlapʋ kudu anyɔ mʋ yɛ, “Fanɛ gbaa fanɛ fen biti fan bwii do?”
68 Nɩɩ Simon Pita lɛɛ mʋ kɔnɔ yɛ, “Ɔnyɩrɩpɛ, anɩmʋ asɛ nɩɩ an sʋ an kpee? Fʋ nkʋn ɩ sʋ asɩn mʋ nɩɩ ɩɩ sa nyɩmɩsa nkpa kakpaa. 69 An kɔɔlɛ gyii nɩɩ an bɩɩ fɛɛ fʋ nkʋn ɩ gyɛ Ɔkyɩrɛkyɩrɛpʋ mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ lɛɛ mʋ.”
70 Tʋtɔ nɩɩ Yesu lɛɛ bamʋ kɔnɔ yɛ, “Man gyɛ fanɛ kudu anyɔ mʋ, nɩɩ n lɛɛ? Amaa fanɛ tɔ ɔkʋ gyɛ Sɩtaanɛ.” 71 Gyudasi mʋ nɩɩ mʋ‐sɛ ɩ gyɛ Simon Isikariyoti mʋ asɩn nɩɩ Yesu tɔwɛ mʋ. Halɩɩ Gyudasi maa gyɛ abɩɩlapʋ kudu anyɔ mʋ tɔ ɔkʋ gbaa mʋ, kamaa tɔ mʋ, mʋ ii biti ɔ ba lɛɛ Yesu sa.
* 6:31 6:31 Saŋa mʋ nɩɩ Ɩsɩrayɩ abi ba kyɩna ba naa ofuli sʋ mʋ, Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ sa bamʋ agyitɔ kʋ, mʋ nɩɩ ɩ gyɛ atɔ wʋlɛsa nɩɩ ɩ bʋkɔn nɩɩ ba gyii. Ba tɩɩ ɩmʋ yɛ ‘mana’. Ɩmʋ kasɛ Hibriwu katɔwɛ tɔ ɩ gyɛ yɛ, “Mɩnɛ ndee?”