7
Sitefen kɔnɔ lɛɛ
Nɩɩ Ɩbwaarɛ oseepu bɩlɩsa asɛ mʋ taasɛ Sitefen yɛ, “Asɩn mʋ nɩɩ ba tɔwɛ lɩɩ fʋ sʋ falɛ kpini, ɩ gyɛ kesintin?”
Sitefen lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Mɛ‐Sɛ ana yɛ mɛ‐daa ana, fen nu mɛ asɛ! Ɩbwaarɛ bʋnyaa wuya mʋ lɛɛ mʋ n‐yɩɩ kaapʋ anɛ naana Abraham, saŋa mʋ nɩɩ ɔ bʋ Mesopotamiya kasɛ sʋ, pɔyɩ nɩɩ ɔ kʋsʋ ba Haran mʋ. Ɩbwaarɛ tɔwɛ mʋ yɛ, ‘Kʋsʋ lɩɩ fʋ ɔsʋwʋlɛ sʋ yɛ fʋ asa asɛ, kɛ fu kpee ɔsʋwʋlɛ mʋ nɩɩ n biti n kaapʋ fʋ falɛ sʋ.’
“Ɩmʋ sʋ Abraham lɩɩ Kalidiya ɔsʋwʋlɛ mʋ sʋ nɩɩ ɔ naa kyɩna Haran. Mʋ‐sɛ lewu kamaa nɩɩ Ɩbwaarɛ yɛgɛ nɩɩ ɔ lɩɩ tʋtɔ naa kyɩna ɔsʋwʋlɛ mʋ nɩɩ ndaga fan tɛ sʋ falɛ. Ɩbwaarɛ man pɩɩta taa kasɛ mʋ ntɩn kʋ sa mʋ, halɩɩ kɩyaa tantan tɔ kasɛ gbaa man pɩɩta biliŋi mʋ lɛɛ. Amaa Ɩbwaarɛ da mʋ kɔkɔlɔ sʋ tɔwɛ yɛ ɔsʋwʋlɛ mʋ ii biti o be biliŋi maa mʋ anaana‐bii lɛɛ nɩn. Yɛgɛ saŋa maa Abraham man pɩɩta kʋʋgɛ. Asɩn nɩmʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ tɔwɛ Abraham yɛ, ‘Fʋ anaana‐bii bee biti ba naa biliŋi afɔ ɔkʋ ɔsʋwʋlɛ sʋ, kɛ ba taa bamʋ biliŋi anyɛ kɛ ba nyanla bamʋ nsu alɩfa ana. N biti n bɩɩtɛ asa mʋ nɩɩ ba biliŋaa bamʋ anyɛ mʋ asʋ, ɩmʋ kamaa mʋ, fʋ anaana‐bii mʋ bee biti ba lɩɩ kanɩn ɔsʋwʋlɛ maŋa sʋ kɛ ba be sun mɛ nfɩɩ’. Nɩɩ Ɩbwaarɛ maa Abraham ba nyɛ katɔwɛ kyula fɛɛ, mʋ yɛ mʋ kamaa tɔ kpini ba tɩŋɛ iduu. Ɩmʋ sʋ Abraham maa kʋʋgɛ Isaki mʋ ɔ tɩn mʋ oduu kakɛ buruwasapu, nɩɩ Isaki kʋʋgɛ Gyekobu nɩɩ ɔ tɩn mʋ oduu, nɩɩ Gyekobu kʋʋgɛ anɛ naana ana kudu‐anyɔ mʋ, nɩɩ ɔ tɩŋɛ bamʋ kpini iduu.
“Gyosefu mʋ nɩɩ ɔ gyɛ kudu anyɔ mʋ tɔ ɔkʋ mʋ, mʋ daa ana ba nyɛ mʋ sʋ kayɩɩ basa, nɩɩ ba fɛ mʋ fɛɛ kɩnyɛ sa Egyipiti abi. 10 Nɩɩ Ɩbwaarɛ lɛɛ Gyosefu lɩɩ mʋ awʋrʋfɔ kpini tɔ, nɩɩ ɔ sa mʋ kanyaasɩn mʋ nɩɩ ɩ yɛgɛ nɩɩ ɔ nyɛ kebiti lɩɩ Egyipiti Owura Faro asɛ. Ɩmʋ sʋ nɩɩ o yii mʋ kuwura fɛɛ ɔ kɩɩ mʋ owura‐kpa yɛ Egyipiti ɔsʋwʋlɛ kpini sʋ.
11 “Nɩɩ akʋn damantɛ ɩ ba tɩyɛ Egyipiti yɛ Kaanan ɩsʋwʋlɛ sʋ, nɩɩ ɩ bɩya awʋrʋfɔ gaa. Nɩɩ anɛ naana ana ba man nyɛ agyitɔ. 12 Bamʋ‐sɛ Gyekobu maa nu fɛɛ agyitɔ ɩ bʋ Egyipiti mʋ, o sun mu‐bii ana mʋ nɩɩ ba gyɛ anɛ naana ana kpee tʋtɔ kɩgyankpaasa ba naa sɔɔ agyitɔ. 13 Ba maa bwii kpee Egyipiti kɩnyɔsapʋ ba naa sɔɔ agyitɔ mʋ, Gyosefu lɛɛ mʋ n‐yɩɩ kaapʋ mʋ‐daa ana, nɩɩ Faro gbaa nu Gyosefu mʋ kʋʋpʋ ana sʋ. 14 Kamaa tɔ mʋ Gyosefu sun yɛ ba naa taa mʋ‐sɛ Gyekobu yɛ mʋ kʋʋpʋ ana mʋ nɩɩ bɛ waa fɛɛ asa adusunɔ yɛ anu mʋ kpini ba mʋ asɛ. 15 Nɩɩ Gyekobu kʋsʋ kpee Egyipiti, tʋtɔ nɩɩ maa mu‐bii ana ba naa wu. 16 Nɩɩ ba bwiiyaa bamʋ ba Sekem* ba pula kakyan mʋ nɩɩ Abraham sɔɔ lɩɩ Hamo mu‐bii ana asɛ mʋ tɔ.
17 “Saŋa mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ kɔkɔlɔ kɩda sa Abraham maa tiri tɔ fɛɛ ɩ ba tɔ mʋ, anɛ asa mʋ ba nyɛ akyɔ Egyipiti ɔsʋwʋlɛ sʋ. 18 Kanɩn saŋa maa nɩɩ owura pʋpwɛ kʋ ba kyɩna Egyipiti kagya sʋ, amaa ɔ man nyi Gyosefu asɩn. 19 Nɩɩ owura pʋpwɛ nɩmʋ nyanla anɛ asa nɩɩ ɔ waa bamʋ awʋrʋfɔ. Nɩɩ ɔ nyan bamʋ yɛ ba lɛɛ bamʋ nbii pʋpwɛ kewu kɛ ɔ mɔɔ bamʋ.
20 “Saŋa maŋa tɔ nɩɩ ba kʋʋgɛ Mosesi nɩɩ ɔ gyɛ kebii danbɩrasa Ɩbwaarɛ asɛ nɩɩ mʋ kɩbaabʋtɔ kwɩɩ. Nɩɩ ba baala mʋ, kɩɩ mʋ sʋ ɩbwaayɩ ɩsa mʋ‐sɛ kɩkpaara sʋ. 21 Ɩmʋ kamaa tɔ mʋ, ba lɛɛ mʋ kewu nɩɩ Owura Faro mu‐bii kyɩɩsa taa mʋ naa bɩla nɩɩ o biliŋi mu‐bii. 22 Nɩɩ ba kaapʋ Mosesi, nɩɩ ɔ nyɛ Egyipiti abi kɩbɩɩla yɛ bamʋ kanyaasɩn, nɩɩ ɔ sʋ kinyi yɛ katɔwɛ yɛ awaasa tɔ.
23 “Mosesi maa gyii nsu adɩna kamaa mʋ, ɔ waa mʋ nfɛɛrɛ fɛɛ o kpee ɔ naa bɔɔ mʋ ayɛ abi Ɩsɩrayɩ abi sʋ. 24 Tʋtɔ maa nɩɩ o wu Egyipiti ɔnyɩn kʋ maa nyanla Ɩsɩrayɩ ɔnyɩn kʋ. Ɩmʋ sʋ Mosesi naa kɔɔlɛ mʋ yɛgɛ nɩɩ ɔ mɔɔ Egyipiti ɔnyɩn mʋ ka kʋkɔ. 25 Mosesi nyi fɛɛ mʋ ayɛ abi bee biti ba bɩɩ fɛɛ, mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ biti ɔ bɔla sʋ mɔlɩgɛ bamʋ, amaa ba man bɩɩ. 26 Lɩɩkaakɛ mʋ, Mosesi ba tu Ɩsɩrayɩ abi asa anyɔ ba maa kɔ. Maa biti ɔ barɩgɛ bamʋ tɔ mʋ, ɔ taasɛ bamʋ yɛ, ‘Fan gyɛ asa kʋlʋn nɩn, mɩnɛ ɩ waa nɩɩ fɛn nyanla abaa kanɩn?’
27 “Nɩɩ ɔmʋ nɩɩ ɛɛ nyanla mʋ bɩrɩsa mʋ nin Mosesi naa yɩlɛ ɩkaa sʋ nɩɩ ɔ taasɛ yɛ, ‘Anɩmʋ ɩ yɩla fʋ yɛ fʋ kɩɩ anɛ sʋ kɛ fu gyii anɛ asɩn? 28 Fii biti fʋ mɔɔ mɛ fɛɛ kanan mʋ nɩɩ ndee fʋ mɔɔ Egyipiti ɔnyɩn mʋ nɩn?’ 29 Mosesi maa nu kanɩn mʋ ɔ sɩlɛ lɩɩ Egyipiti kpee Midiyan ɔsʋwʋlɛ sʋ, naa kyɩna fɛɛ ɔfɔ. Tʋtɔ maŋa nɩɩ ɔ kʋʋgɛ nbii nnyɔ.
30 “Mosesi maa kyɩna tʋtɔ nsu adɩna kamaa mʋ, Ɩbwaarɛ kabɔɔ lɛɛ mʋ n‐yɩɩ kaapʋ mʋ, kɩpʋnfa mʋ nɩɩ kɩ dɛɛ ofuli sʋ mʋ, nɩɩ ɩ maa Sinayi kɩbɩɩ mʋ. 31 Maa wu falɛ atɔ mʋ, ɩ waa mʋ kanankʋ. Maa nin tiri kɛ ɔ kɩɩ danbɩrasa mʋ, o nu Ɩbwaarɛ maa tɔwɛ yɛ, 32 ‘Mɛ ɩ gyɛ fʋ naana ana Ɩbwaarɛ, Abraham yɛ Isaki yɛ Gyekobu Ɩbwaarɛ.’ Mosesi maa yɩnŋɛ nɩɩ kufuu kɩ kɩtaa mʋ gaa sʋ mʋ, ɔ man bɩla taalɛ kɩɩ kʋtɔ maŋa.
33 “Nɩɩ Ɩbwaarɛ tɔwɛ mʋ yɛ, ‘Lɛɛ fʋ asɩbɩta, lɩɩ fɛɛ ntɩn mʋ nɩɩ fʋ yɩlɛ mʋ gyɛ kasɛ kyɩrɛkyɩrɛ nɩn. 34 Kesintin, n wu kanan mʋ nɩɩ bɛɛ nyanla mɛ asa Egyipiti tɔ. Nɩɩ n nu bamʋ kusu, nɩɩ n kpɩlɩgɛ ba n ba mɔlɩgɛ bamʋ. Kanɩn sʋ n sun fʋ kɛ fʋ bwii kpee Egyipiti tɔ.’
35 “Mosesi kʋlʋn mʋ nɩɩ mʋ asa ba kina mʋ, tɔwɛ mʋ yɛ, ‘Anɩmʋ ɩ yɩla fʋ anɛ ɔkɩɩsʋpʋ yɛ asɩn ogyipu?’ mʋ, mʋ ɩ gyɛ ɔsa mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ bɩla bɔla mʋ kabɔɔ sʋ fʋlɔn nnɔ‐bi tɔ yɛ, ɔ naa waa bamʋ ɔkɩɩsʋpʋ yɛ ɔmɔlɩgɛpʋ. 36 Ɔ lɛɛ bamʋ lɩɩ Egyipiti nɩɩ ɔ waa asɩn kyinkyinsa yɛ adangana Egyipiti tɔ yɛ ɔpʋ pɩpɛɛ mʋ asɛ, nɩɩ ba gyii nsu adɩna ofuli mʋ sʋ.
37 “Mosesi nɩmʋ ɩ tɔwɛ Ɩsɩrayɩ abi yɛ, ‘Ɩbwaarɛ ii biti ɔ lɛɛ mʋ ɔtɔwɛpʋ pʋpwɛ lɩɩ fanɛ tɔ fɛɛ kanan mʋ nɩɩ ɔ lɛɛ mɛ mʋ’. 38 Mosesi nɩmʋ tii Ɩsɩrayɩ kʋbʋ mʋ sʋ lɩɩ saŋa mʋ nɩɩ ba bʋ ofuli sʋ mʋ. Mosesi maa anɛ naana ana yɛ Ɩbwaarɛ kabɔɔ mʋ ba bʋ tʋtɔ. Sɩnayɩ kɩbɩɩ mʋ sʋ nɩɩ ɔ kɔɔlɛ nkpa asɩn mʋ lɩɩ Ɩbwaarɛ kabɔɔ mʋ asɛ yɛ ɔ taa bɩya anɛ.
39 “Ba waa kʋsʋ tɔ ɔlʋn nɩɩ ba man nu Mosesi asɛ, nɩɩ bamʋ nkɔlɔ tɔ mʋ, naafɔɔ ba daa nyɛ nɩn bee biti ba bwii kpee Egyipiti. 40 Nɩɩ ba tɔwɛ Aron yɛ, ‘Mosesi mʋ nɩɩ ɔ lɛɛ anɛ lɩɩ Egyipiti mʋ, a man nyi kʋtɔ mʋ nɩɩ kɩ waa mʋ kɩbɩɩ Sɩnayɩ sʋ. Ɩmʋ sʋ waa ɩdakpa sa anɛ kɛ bɛɛ gyankpaa anɛ.’ 41 Kanɩn saŋa maa tɔ mʋ nɩɩ ba pɔyɩ kanaatɛ‐bi taa biliŋi bamʋ ɔdakpa. Nɩɩ ba lɔŋɔ ɔdakpa maŋa yɛgɛ bee gyii bamʋ ansi lɩɩ kʋtɔ mʋ nɩɩ ba taa bamʋ abaa pɔyɩ mʋ sʋ. 42 Ɩmʋ sʋ Ɩbwaarɛ palɛ mʋ kamaa sa bamʋ yɛ ba kyaga sʋ be sun kyɔwɛ yɛ ɔbwaayɩ yɛ akyikpebi, fɛɛ kanan mʋ nɩɩ ba wʋla kyʋrɔɔ waa Ɩbwaarɛ atɔwɛpʋ ɩwʋlɛ tɔ yɛ,
‘Ɩsɩrayɩ abi! Man gyɛ mɛ nɩɩ fɛn daa fɛn lɔŋɔ atɔbwaaya
fɛn sa nsu adɩna ofuli sʋ mʋ.
43 Fanɛ nkɔlɔ ɩ gyan ɔdakpa Moleki
yɛ ɔdakpa Refan mʋ nɩɩ ɩ gyɛ fanɛ kikyikpebi ɔdakpa,
mʋ nɩɩ fan taa fanɛ abaa pɔyɩ nɩɩ fen sun mʋ sʋ nɩn.
Ɩmʋ sʋ n biti n yɛgɛ fanɛ akiisipu ba taa fanɛ kpee kata‐kata kyʋn Babilon sʋ’.
44 “Saŋa mʋ nɩɩ anɛ naana ana ba naa ba naa ofuli mʋ sʋ mʋ, ba sʋ Ɩbwaarɛ kubuu lala mʋ nɩɩ ɩ kaapʋ fɛɛ Ɩbwaarɛ bʋ bamʋ asɛ. Ba waa kɩmʋ nɩn fɛɛ kanan mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ lɛɛ kaapʋ Mosesi yɛ ɔ waa kɩmʋ mʋ. 45 Ɩmʋ kamaa mʋ, anɛ naana ana ba nyɛ Ɩbwaarɛ kubuu mʋ, lɩɩ bamʋ‐sɛ ana asɛ, nɩɩ Gyosuwa maa bamʋ ba sʋla Ɩbwaarɛ kubuu lala maŋa, naa fʋʋ ɩsʋwʋlɛ mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ gya asɛ lɩɩ ɩmʋ tɔ asa, nɩɩ ɔ yɛgɛ nɩɩ anɛ asa ba kyɩna tʋtɔ mʋ. Nɩɩ kubuu mʋ sii tʋtɔ naa fʋʋ halɩɩ Dawidi saŋa mʋ. 46 Dawidi mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ ansi gyii mʋ sʋ mʋ kʋlɛ fɛɛ Ɩbwaarɛ ɔ yɛgɛ ɔ pɔyɩ osunkpa ayɛ sa Ɩbwaarɛ mʋ nɩɩ ɔ gyɛ anɛ naana Gyekobu Ɩbwaarɛ mʋ. 47 Amaa mu‐bii Solomon ɩ gyɛ ɔsa mʋ nɩɩ ɔ ba pɔyɩ kabwaarɛ‐sunkpa ayɛ mʋ.
48 “Amaa Ɩbwaarɛ Owura lala mɛɛ kyɩna akpaara mʋ nɩɩ asa ba taa bamʋ abaa pɔyɩ mʋ tɔ, fɛɛ kanan mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ bɔla mʋ ɔtɔwɛpʋ sʋ tɔwɛ yɛ,
49 ‘Sʋsʋ ɩ gyɛ mɛ kuwura gya,
nɩɩ kasɛ mɔɔ ɩ gyɛ mɛ ayaa ɔgyagakpa.
Mɩnɛ obu nɩɩ fen biti fan pɔyɩ sa mɛ?
Abɛɛ fɩnɛ ɩ taalɛ waa mɛ ɔkyɩnakpa?
50 Man gyɛ mɛ gbaa‐gbaa mɛ ɩ waa ɩnɩmʋ kpini?’
51 “Fan gyɛ asʋ tɔ ɔlʋn wuya ana, nɩɩ fan kina Ɩbwaarɛ fanɛ nkɔlɔ tɔ, nɩɩ fan waa akpawu sa abwaarɛsɩn mʋ. Fan dan fan du nɩn fɛɛ fanɛ naana ana, mʋ nɩɩ bɛɛ kɔ bee tii Kayaayu Kyɩrɛkyɩrɛ mʋ ɔkpa. 52 Ɩbwaarɛ ɔtɔwɛpʋ mɔɔ ɩ kyɩna nɩɩ fanɛ naana ana ba man nyanla mʋ? Ba mɔɔ Ɩbwaarɛ atɔwɛpʋ gaalaagaa mʋ nɩɩ dɩdaa ba wʋla tɔwɛ ɔkpa kyiigisa wuya mʋ kɩba asɩn. Nɩɩ nbɩɩnbɩɩ fan waa mʋ kadɛ‐boyi nɩɩ fan mɔɔ mʋ. 53 Fanɛ ɩ nyɛ Ɩbwaarɛ nbara mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ nbɔɔ ba taa bɩya fanɛ mʋ, amaa fan kina ɩmʋ ki buu.”
Ba tʋʋ Sitefen abuu
54 Ɩsɩrayɩ kʋbʋ‐kʋbʋ mʋ nɩɩ ba gyaŋɛ mʋ ba maa nu Sitefen asɛ mʋ, ba nyɛ agbʋ nɩɩ ba duŋi bamʋ anobi. 55 Amaa Sitefen mʋ nɩɩ Kayaayu Kyɩrɛkyɩrɛ kɩ bɔla mʋ tɔ mʋ, diyaa mu ansi kɩɩ sʋsʋ nɩɩ o wu Ɩbwaarɛ bʋnyaa, nɩɩ o wu Yesu maa yɩlɛ Ɩbwaarɛ gyisa sʋ. 56 Nɩɩ Sitefen yɛ, “Fan kɩɩ! N wu sʋsʋ maa bugi nɩɩ n wu Yesu, Daadimaadi Obii‐nyɩnsa mʋ maa yɩlɛ Ɩbwaarɛ gyisa sʋ.”
57 Maa tɔwɛ kanɩn kamaa tɔ mʋ ba tii bamʋ asʋ nɩɩ ba kuusi kenken. Tʋtɔ nɩɩ bamʋ kpini ba naa mili mʋ sʋ. 58 Nɩɩ ba bɩɩtɛ mʋ lɩɩ kadɛ mʋ tɔ naa twɩɩ mʋ abuu. Nyamaanyɩlɛpʋ mʋ ba taa bamʋ ɩkaalɛ sa kɩyaafɔlɛ mʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ Sɔɔlɩ yɛ ɔ kɩɩ sʋ. 59 Saŋa mʋ nɩɩ bɛɛ twɩɩ mʋ abuu mʋ, Sitefen kʋlɛ kabwaarɛ‐kʋlɛ yɛ, “Ɔnyɩrɩpɛ Yesu, kɔɔlɛ mɛ kala.” 60 Nɩɩ Sitefen muŋa mʋ ayaa muli sʋ tɔwɛ kenken yɛ, “Ɔnyɩrɩpɛ Yesu, man taa alibi mʋ nɩɩ ba waa falɛ ka bamʋ kʋkɔ.” Maa tɔwɛ kanɩn mʋ nɩɩ o wu.
* 7:16 7:16 Abraham kyɩna sɔɔ kasɛ kʋ lɩɩ Hebiron abi asɛ nɩɩ Gyekobu gbaa sɔɔ kasɛ lɩɩ Sekem abi mʋ asɛ. Kanɩn sʋ saŋa kʋmaa mʋ nɩɩ Gyekobu maa mu‐bii ana ɔkʋ o wu Igyipite ɔsʋwʋlɛ sʋ mʋ, Gyiwu abi mʋ ba sʋla mʋ kpee Sekem abɛɛ Hebiron ba naa pula mʋ tʋtɔ.