7
Jànda'a Jesuu iin ra kùu musu ma jandaru ña kīchi ñuu Roma
(Mt. 8:5-13; Jn. 4:43-54)
1 Takan kūu ta ora chīnu kā'an ra nuu ma ñivi, tajan kēe ndio ra kuà'an ra ñuu Capernaum.
2 Ta ma ñuu ikan, ìyo iin ra capitán chà'nda tiñu nuu ndra jandaru ñuu Roma. Ta rakan ti, ìyo iin ra kùu musu ra ña ya'a kùuni ra nde'e ra, ña chani kuvi ra jà'a ña nduva'a ku'vi ra.
3 Tajan ora chīto ndio ma ra capitán ña jà'a Jesuu, ta tāchi ra uvi uni ma ndracha'nu kuxini nuu ñivi judíu, na ku'un ndra kundakan ndra ñamani nuu Jesuu, ña na kichi janda'a ra ma musu ra.
4 Tajan ora chāa ndio ndra nuu ndaa Jesuu, ta te'en kīcha'a kà'an ndra chi'in ra ña jànini ndra ra:
―Chìkan ndi ñamani nuu̱n, ña na ku'u̱n kutindeun ma ra capitán ñuu ndi, ti iin ra ya'a iñu'u kùu ra.
5 Vati ya'a kùuni ra nde'e ra yo chi'in tandi'i ñivi yo ña ìyo ñuu yo. Ta juu ra jā'a ña kūva'a ma veñu'u ñuu ndi vitin ―kàti ndra chi'in Jesuu.
6 Tajan kēe ndio Jesuu kuà'an ra chi'in ndra, va ora chani kuyatin ndra nuu ndaa ma ve'e ra, ta tāchi ndio ma capitán iin ndra meru ra, ña na kukatitu'un ndra te'en nuu Jesuu:
―Yo'o Racha'nu, na küxaun cha'a' ña tāchi ma capitán ndi, ña na kichi katitu'un ndi nuu̱n, ña na kü'u̱n ma ve'e ra, vati tüvi ìyo yi ña ki'viun, ni ma ve'e ra, ti iin ra nda'vini kùu ra.
7 Yakan va cha'a' yakan kùu yi, ña nī kuuni ra kichi maa ra ka'an ra chi'un, ti ndyu'uni tāchi ra ña na ka'an ndi chi'un ña na janda'un ma musu ra chi'in tu'un yu'uniun nda ma nuu ndaun nde'veni.
8 Vati rakan kùu ra capitán, ta juuni ìyo iin ra chà'nda tiñu nuu ra, ta juuni ìyo jandaru ra ña chà'nda ra tiñu nuu ndia. Yakan va tu ka'an ra chi'in iin ra chà'nda ra tiñu nuu, “kua'an”, ta ku'un ra. Ta ora kà'an ra chi'in inga ra, “na'a”, ta vàchi ra. Ta ora tàchi ra ma ra musu ra ña na ja'a ra iin nakuyi, ta jà'a ra yi. ―Takan kāti ma ndra meru ma ra capitán nuu Jesuu.
9 Ta ndava kuà'an anima Jesuu ora chīni ra ña kā'an ndra takan, tajan chīkonuu Jesuu ndē'e ra ndian chàkunuu chata ra, ta te'en nāka'an ra chi'in na:
―Ndicha va'a ña kà'in chi'in ndo ña, ni ma ñuu Israel takä'an nata'in iin ndian ya'a chìnuni takua chìnuni rakan ―kàti Jesuu.
10 Ta ora kēe ndiko ma ndra meru ma capitán kuà'an ndra ve'e ra, ta nāta'an ndra ma ra kùu musu ña cha ndā'a ra.
Jesuu jànataku ra iin ra se'e ña kīndoo nda'vi
11 Ta ora yā'a ña kūu te'en, tajan kēe Jesuu kuà'an ra iin ñuu nàni Naín, chi'in ndra jàkua'a chi'in ra, ta chi'in inga kua'a' ñivi ña chàkunuu chi'in ra.
12 Takan kūu ta ora cha kūyatin Jesuu ma yu'u ñuu, ta ikan ndē'e ra ña kuàkuchi na iin ra chì'í. Ta rakan ti, iin ra se'e ña kìndonda'vi kùu ra. Ta uvanuu ra kùu ra ña kùu ra se'an. Ta nduva'a kua'a' ñivi ìyo ma ñuu ikan kuà'an chi'an ndia.
13 Ta ora ndē'e Jesuu ña, ta kūnda'vini ra ña, ta te'en nāka'an ra chi'an:
―¡Na kuäku̱n! ―kàti ra chi'an.
14 Tajan chājayatin ndio ra ra nuu kuà'an ma ñunda'yu, ta kē'e ra ma chatun ikan. Ta chūndaa ndio ma ndra ndiso yi. Ta te'en nāka'an ndio ma Jesuu chi'in ma ra chì'í:
―Yo'o xaa, yu'u kà'an chi'un ña na nandotoun ―kàti ra.
15 Tajan ma ora ikani nāndoto ndio ma ra chī'í, ta chūnandi ra, ta kīcha'a ra kà'an ra. Tajan chā'a ndio Jesuu ra nuu ma ma'á ra.
16 Ta ora ndē'e na ña jā'a Jesuu, ta ndisaa na yū'vi na, ta te'en kīcha'a ndio na kà'an na ña jàka'nu na Ndioo:
―Ndicha kuii, ña ra'ya kùu iin ra ya'a ka'nu ña kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo. Ta vitin cha kēta ra tañu yo.
Ta ìyo inga ndian kà'an te'en ndia:
―Ndioo cha kīchaa ra kuenda ña tìndee ra ñivi ra ―kàti na.
17 Takan kūu ta ninii ñu'u' Judea, ta inga tuku ñuu kuati ña kàndii yatini xiin yi chīto na ña jā'a Jesuu.
Xuva ra jàkunduta, tàchi ra ndra kùu tatun ra nuu Jesuu
(Mt. 11:2-19)
18 Ta numini chīto Xuva ra jàkunduta ña jā'a Jesuu, vati ma ndra chàkunuu chi'in ra kātitu'un nuu ra. Tajan kāna ndio ra uvi ndra,
19 ta tāchi ra ndra, ña na kundakatu'un ndra nuu Jesuu, nde'o tu ndicha ña juu ra kùu ma Cristu, ra ìyo yi ña ni kichi kuenda Ndioo, a ìyo yi ña kuatu ndra inga ra, kàti Xuva chi'in ndra.
20 Tajan ma ndra tāchi Xuva, chājayatin ndra ndra nuu Jesuu, ta te'en chīkatu'un ndra nuu ra:
―Xuva ra jàkunduta, tāchi ra ndi, na kichi ndakatu'un ndi nuu̱n, nde'o tu juu̱n kùu ma ra Cristu ña ìyo yi ña ni kichi kuenda Ndioo, a ìyo yi ña kuatu ndi inga ra, kàti Xuva chi'in ndi ―kàti ndra.
21 Tajan juuni ma ora chīkatu'un ndra takan nuu Jesuu, nduva'a kuii kua'a' ñivi jānda'a ra chi'in tundo'o ndo'o na. Jānda'a ra ndian ku'vi ndiso tati xaan, ta juuni jānda'a ra kua'a' ndian kuaá ndia.
22 Takan kūu tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ma ndra jàkua'a chi'in Xuva:
―Kua'an ndo, ta katitu'un ndo nuu Xuva ma ña ndē'e ndo, ta chīni ndo. Na kati ndo nuu ra ña ma ndian kuaá, kùu nànde'e na, ta ma ndian koxo kùu chìka va'a na, ta juuni ndà'a ndian ndo'o kue'e ta'yu, ta nda ma ndian so'o, chìni na, ta ndian cha chī'í nātaku na, ta ma ndian nda'vi chìni na ma tu'un ña jàna'a naja kua ni jakakú Ndioo na.
23 Ta juuni na sii kuuni ma ndian töve jàchiyo na na ma iti' kuà'in ―kàti Jesuu chi'in ndra.
24 Takan kūu ta ora kēe ndio ma ndra jàkua'a chi'in Xuva kuà'an ndra, tajan te'en kīcha'a ndio Jesuu kà'an ra cha'a' Xuva nuu ma ñivi:
―¿Yo chā'an ndo chānde'e ndo tichi ku'u ora chā'an ndo?, kùuni ndo. ¿A chānde'e ndo iin ra kàa takua kàa ma tuyoo, ña ora chàkin ni'i tati, ta ndùva yi?, kùuni ndo.
25 Tu yüvi takan kùu yi, ¿yo chānde'e ndo tuva takan? ¿A chānde'e ndo iin ra ñù'u iin ja'ma va'a ña ya'a vii kàa?, kùuni ndo. Na yüvi takan kùu yi, ti ma ndian chāku'un ja'ma kàa takan, ta ìyo kuika na, ndiakan ìyo na ve'e ra kùu rey ta yüvi tichi ku'u.
26 Yakan va, ¿nda ra kùu ma ra chānde'e ndo tuva takan? ¿A iin ra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo kùu ra?, kùuni ndo. Juu ndicha kuii ña, rakan kùu iin ra ka'nuga kua inga ma ndra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo.
27 Ta juu ma Xuva kùu ma ra ña te'en kà'an ma tutu Ndioo cha'a':
Yu'u, ni tachi̱ iin ra jà'a tiñu nui iti' nuu̱n,
ikan na jandova'a ra ma itiun,
kàti yi.
28 Yakan va yu'u kà'in chi'in ndo, ti tañu ma ñivi ìyo ñuñivi, takä'an keta iin ra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo ña ka'nuga kua Xuva. Va taku ma ra ìyo nuu chà'nda Ndioo tiñu, rakan ka'nuga ra kua Xuva, vaji ma ra nuu ndi'inia kùu ra ―kàti Jesuu.
29 Takan kūu ta ndisaa ma ñivi, ta chi'in ndra nàka'an xu'un' kuenda ñuu Roma, ora chīni na ña kā'an Jesuu, ta kūtunini na ña Ndioo kùu ra iin ra ndaa. Ta ndiakan cha jāña na ña jākunduta Xuva na niku.
30 Va ma ndra fariseu, chi'in ndra matru jàkua'a tutu Ndioo, java jāchiyo ndra ndra nuu ma ña kùuni Ndioo ña jà'a ndra, ta töve nī cha'a ndra ña jàkunduta ma Xuva ndra.
31 Ta te'en chīkatu'un Jesuu:
―¿Yo chi'in kùu jando indukui ma ñivi ìyo ma tiempu i'ya? ¿A yo indukuni kàa takua kàa na?, kùuni ndo.
32 Kùu na indukuni kua ma ndiakuati, ña ora chūnandi na chìta na nuu ya'vi, ta kànachaa na meru na chi'in tu'un i'ya: “Tīvi ndi chi'in tuvilu nuu ndo, ta tüvi nī kuuni ndo tacha'a ndo, ta chīta ndi yaa nda'vi nuu ndo, ta tüvi nī kuuni ndo kuaku ndo.”
33 Takan kùu ndo, ta ora kīchaa ndio Xuva ra jàkunduta, ra tüvi chàchi, ta tüvi chì'i vinu, ta kà'an ndio ndo ña ra ndiso tati xaan kùu ra.
34 Ta ikan jan, kīchi ndio ma ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, ta rakan ti ra chàchi, ta chì'i kùu ra. Ta cha'a' yakan kùu yi ña kàti ndo ña iin ra jà'a kuati kùu ra, ta iin ra ya'a chàta'ani ko'o kùu ra, ta meru ra kùu ma ndian tivi xini chi'in ma ndian ña nàka'an xu'un' kuenda ñuu Roma, kàti ndo.
35 Va ma ndian cha chìto ki'vi iti' va'a, numini cha'a' yo kuenda ña chìnituni Ndioo kùu ma ña ìyo chi'in na ―kàti Jesuu.
Chà'an Jesuu ve'e ra fariseu ña nàni Simón
36 Tajan iin ra fariseu jāinvitaa ra Jesuu ña na ku'un ra kukachi ra ve'e ra. Ta ora cha nàndi ra chàchi ra nuu mesa,
37 ta iin ña tondo ìyo ma ñuu ikan, ora chītoan ña Jesuu kuàkachi ra ve'e ma ra fariseu, juuni ma ora ikani kāvanda'a ña iin viru takuii xiko, ña ya'a ya'vi ndaa, ta kuà'an ña ve'e ma ra fariseu nuu ndaa Jesuu. Ta ora chāa ña ikan nuu ndaa Jesuu,
38 ta ndaa ña chàkuan yatini nuu ndaa ra, ta kīcha'a too ma takuii tinuan cha'a ra, tajan chūnandi chitian cha'a ra, ta kīcha'a ndioan jànatian yi chi'in ixi xinian. Ta tūtuan yi, ta jākuti ndioan takuii xiko yi.
39 Takan kūu ta ma ra fariseu, ra jāinvitaa Jesuu, te'en kīcha'a ra chànini ra ña jà'a ña takan chi'in Jesuu: “Tuva ndicha ña ra kà'an tu'un Ndioo kùu ra, ¿ta naja tüvi chà'a ra kuenda ña ña tondo kùu ma ña kè'e ra?” Takan chànini ra.
40 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ma ra fariseu:
―Yo'o Simón, ìyo iin ña kùuni ka'in chi'un ―kàti ra.
Tajan te'en nāka'an ma ra fariseu:
―Yo'o Matru, ka'an yi nui tuva takan ―kàti ra.
41 Tajan te'en nāka'an ndiko Jesuu chi'in ra:
―Chīyo uvi ra'ii, ndra tàvi xu'un' nuu iin ra chà'a nuu xu'un'. Iin ra tàvi xu'un' ña jàkanaa ra iin kuiya java, ta inga ra tàvi xu'un' ña jàkanaa ra uvi yoo.
42 Ta takua küu ka'nda ndra kuenda nuu ma ra chā'a nuu xu'un' nuu ndra, yakan va jāka'nuni ra ndra cha'a' ma xu'un' tàvi ndra nuu ra. Ta vitin kùuni̱ ña katitu'u̱n nui, ¿nda ra kùu ma ra kùuni ga ra nde'e ra cha'a' ma ña jā'a ra?, kùuniun.
43 Tajan te'en nāka'an ndio Simón chi'in Jesuu:
―Yu'u chànini ti ma ra tàvi tiá xu'un' nuu ra, rakan kùu ma ra kùuniga ra nde'e ra ―kàti ra.
Tajan te'en nāka'an Jesuu chi'in ra:
―Ña ndicha kùu ma ña kā'un ―kàti Jesuu chi'in ra.
44 Tajan iin cha'ani nuu Jesuu ndē'e ra nuan, tajan te'en nāka'an ndio ra chi'in Simón:
―¿A ndè'un ña ndaa i'ya? Nda che'e kī'vi̱ tichi ve'un ta tüvi nī cha'un takuii ña nàkatai cha'i, ta ña ndaa i'ya ti nākata ña cha'i chi'in takuii tinuan ta jānatian yi chi'in ixi xinian.
45 Taku yo'o tüvi nī tutu̱n yu'u ora kīchai ña kàña'i chi'un, va ña ndaa i'ya endee tüvi jàña ña ña tùtuan cha'i nda ora kīchai ve'un.
46 Tüvi nī taun cete xini̱ ora kīchai, va ña ndaa i'ya, jākutian takuii xiko chata cha'i.
47 Yakan va cha'a' ña'a, va kà'in chi'un ti vaji ìyo kua'a' kuatian, va jànaa Ndioo yi cha'a' ña kùunian nde'an ra, va ma ndian chànini ña töve kua'a' kuati na, ta juuni töve chà'a na ña janaa Ndioo ndisaa yi, ndiakan töve kùuni va'a na nde'e na ra.
48 Takan kūu tajan te'en nāka'an Jesuu chi'in ma ña'a:
―Cha nàa ma kuatiun vitin ―kàti ra chi'an.
49 Takan kūu ta inga ma ndra kàchachi ka'ìin chi'in Jesuu te'en kīcha'a ndra nàtu'un ta'an ndra:
―¿Nda ra kùu ra'ya ña nda kuati ñivi kùu janaa ra? ―kàti ndra.
50 Takan kūu tajan te'en nāka'an tuku Jesuu chi'in ma ña'a:
―Na ku'un va'un ve'un ti cha'a' ña chìnuniun, yakan va cha kākún. ―Takan kàti Jesuu chi'an.