20
Jesuu tüvi nī ka'an ra ndanu nì'i ra ndatu ra
(Mt. 21:23-27; Mr. 11:27-33)
1 Iin kivi ndaa Jesuu tichi kora veñu'u ka'nu ñuu Jerusalén ña jàna'a ra nuu ma ñivi naja kua kuu yi ña jàkakú Ndioo ñivi. Ta ora ikan chāa ma ndra sutu cha'nu chi'in ndra matru jàkua'a tutu Ndioo, ta chi'in inga ndra cha'nu ma ñuu.
2 Ta te'en kīcha'a chìkatu'un ndra nuu ra:
―¿Yo tāchi ñu̱n ña jà'un te'en? Ta, ¿yo chā'a ndatu nuu̱n? ―kàti ndra.
3 Ta te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ndra:
―Ji'na kùuni̱ ña katitu'un ndo nui iin ña ni ndakatu'in nuu ndo ndia:
4 ¿Yo tāchi Xuva ña jàkunduta ra, a Ndioo, a ñivi? ―kàti Jesuu.
5 Tajan te'en kīcha'a ndio ndra nàtu'un xe'e ta'an ndra:
―Tu katio ña Ndioo tāchi ra, ta kati ra ña, ¿ta naja nī chinunio ma ña kà'an ra tuva takan?
6 Ta tu kàtio ña ñivi tāchi ra ni ka'ni ma ñivi yo chi'in yuu najaka, vati ndisaa na cha chàndatu na ña Xuva kà'an ra chi'in tu'un yu'u Ndioo ―kàti ndra ña nātu'un ta'an ndra.
7 Tajan nāka'an ndio ndra chi'in Jesuu ña na töve chìto ndra yo tāchi ra ña jàkunduta ra ñivi.
8 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ndra:
―Ta ni yu'u na käti̱ nuu ndo yo chā'a ndatu nui ña jā'i te'en ―kàti ra chi'in ndra.
Kà'an Jesuu iin ku'va cha'a' ndra tüvi va'a jàtiñu
(Mt. 21:33-44; Mr. 12:1-11)
9 Tajan te'en kīcha'a Jesuu kà'an ra iin ku'va nuu ma ñivi:
―Taji'na chīyo iin ra tāchi kua'a' yoku'u uva. Ta rakan ti jakilaa ra yi nuu ndra jàtiñu chi'in ra. Ta kēe ndio ra kuà'an ra iin nuu chika kua'a' tiempu.
10 Tajan ora cha kēta ma tiempu ña chìti ma uva, tajan tāchi ndio ra iin ra kùu musu ra ña na ku'un ra kuki'in ra java ma ña xuña'a ra nuu ndra. Va nī ni'i ra yi ti java kāni ndra ra, ta tāchi ndiko ndra ra nuu ma ra kùu chito'o ra.
11 Ta ikan jan tāchi ndiko ra inga ma ra kùu musu ra nuu ndra, va juuni tüvi nani nï'iin ra, ti java kāni ndra ra, ta tāchi ndiko ndra ra nuu ma ra kùu chito'o ra.
12 Ta tāchi ndiko tuku ra inga ra nuu ndra, ta rakan va jātakue'e ndra ta jākunu ndra ra.
13 ’Tajan te'en nāka'an ndio ma ra chito'o ma ñu'u' chi'in juuni maa ra: “Aan cha chìto yo ma ña ni ja'a yo. Ni tachi yo ma ra kùu se'o, vati rakan kùu ma ra ni tiñu'u ndra najaka, ti ra se'e maa yo kùu ra.” Takan chānini ra.
14 Tajan tāchi ndio ra se'e ra kuà'an ra. Ta ora ndē'e ma ndra jàtiñu ña vàchi ra, ta te'en kīcha'a ndra nàtu'un ta'an ndra: “Ra vàchi ikan kùu ma ra ni kindoo chi'in ndisaa ma ñu'u' i'ya, yakan va na ka'nio ra ta kindoo yo chi'in ndisaa ña'a ra”, kàti ndra.
15 Tajan tīin ndio ndra ra, ta tāvani'i ndra ra iti' yu'u ma yoku'u uva. Ta ikan chā'ni ndra ra.
Ta ikan te'en chīkatu'un tuku Jesuu nuu ndra:
―¿Ta nayi ni ja'a ma ra kùu chito'o ma yoku'u uva chi'in ma ndra jàkuenda vu?, kùuni ndo.
16 ¿A ni ku'un ra ta ka'ni ra ma ndra jàtiñu chi'in ra, ta jakilaa ra yi nuu inga ndra?, kùuni ndo ―kàti Jesuu.
Tajan ora chīni na ña kā'an ra takan tajan te'en nāka'an na:
―¡Ndioo na kü'va ra ña na kuu yi takan! ―kàti na.
17 Tajan nānde'e ndio Jesuu nuu na ta te'en nāka'an ra:
―Ndicha ña ni kuu yi takan ti nuu ma tutu Ndioo te'en kà'an yi:
Ma yuu ña jāchiyo ma ndra labañi ña kùva'a ve'e,
yakan kùu ma yuu ka'nuga kuenda Ndioo kua ndisaa yi.
18 Yakan va tu koyo ma ñivi chata ma yuu ikan, ni kuche'e na takua ta'an chi'in iin ko'o ora kè'ne yi. Ta juuni tu koyo ma yuu ikan chata ma ñivi, ni kuche'e ndi'i na, ta ni ndakuu na yuyaka.
Chìkatu'un ñivi nuu Jesuu cha'a' ma xu'un' nàka'an ma ñuu ka'nu Roma nuu na
(Mt. 21:45-46; 22:15-22; Mr. 12:12-17)
19 Tajan juuni ma ora ikani kūuni ma ndra jàkua'a tutu Ndioo chi'in ndra sutu cha'nu tiin ndra Jesuu, vati cha chā'a ndra kuenda ña kā'an ra ma ku'va ikan chata ndra. Va nī kuuni ndra ja'a ndra yi ti ndasii ndra nde'e ndra ma ñivi chàkuu chi'in ra.
20 Tajan tāchi ndio ma ndra sutu cha'nu iin ndra na kuja'a ndra kuenda nuu chàkuu Jesuu ta na taso'o ndra ma ña kà'an ra. Tajan ora chāa ndra nuu ndaa Jesuu, ta jā'ani ndra ña ndra ndicha kùu ndra. Ta kīcha'a ndra kà'an ndra chi'in Jesuu ña na ka'an ra iin tu'un ña tüvi va'a, ikan na kuu ni'i ndra kua tisokuati ndra ra nuu ma ndra kumitiñu.
21 Tajan te'en chīkatu'un ndio ndra nuu ra:
―Yo'o Matru, cha chìto ndi ti ma ña kà'un chi'in ma ña jàna'un ña ndaa kùu yi, ta indukuni kì'un kuenda ndisaa ma ñivi, vati ndicha ña jàna'un iti' va'a Ndioo nuu na.
22 Yakan va, ¿a va'a ña tia'vi ndi xu'un' nuu ma ra kuvienu ñuu ka'nu Roma, a vä'a? ―kàti ndra.
23 Va ma Jesuu cha chā'a ra kuenda ña kùuni ndra janda'viña'a ndra ra chi'in ma tu'un kà'an ndra, yakan va te'en nāka'an ra chi'in ndra:
―¿Ta naja kì'in ndo ku'va yu'u?
24 Na jaya'a ndo iin xu'un' nui nde'o yo na'na, ta yo sivi kùu ma ña ìyo nuu yi ―kàti ra.
Tajan te'en nāka'an ndra:
―Na'na ta sivi ma ra kuvienu ra ìyo ñuu ka'nu Roma kùu yi ―kàti ndra.
25 Tajan te'en nāka'an Jesuu:
―Na ku'va ndo ña kùu ña'a ma ra kùu kuvienu ìyo ñuu ka'nu Roma nuu ra, ta na ku'va ndo ma ña kùu ña'a Ndioo nuu Ndioo ―kàti Jesuu chi'in ndra.
26 Ta nī ni'i ndra naja kua ja'a ndra ta tiin ndra Jesuu, vati tüvi nī ka'an ra nï'iin tu'un vata. Yakan va taxiin kīndoo ndra ña ndava yū'vi ndra jā'a ma ña kā'an Jesuu.
Chìkatu'un ndra Saduceu naja kua nàtaku ndiko ñivi ndií
(Mt. 22:23-33; Mr. 12:18-27)
27 Ta iin ndra Saduceu chānde'e ndra nuu ndaa Jesuu, vati töve chìnuni ndra ña nàtaku ndiko ma ndian ndií. Ta te'en kīcha'a chìkatu'un ndra nuu Jesuu:
28 ―Yo'o Matru, racha'nu Moisés tāa ra iin tutu taji'na ña kà'an yi ña tu iin ra'ii chī'í ra ta tüvi nī chiyo nï'iin se'e ra chi'in ñasi'i ra, tajan ìyo yi ña ndaki'in ma ra yani ma ra chī'í ma ña kìndonda'vi ta tanda'a ra chi'an. Ta takan ni koo se'e ma ra chī'í jà'a ma ra yani ra, kàti yi.
29 Ta chīyo ucha ta'an ndra ña kùu ndra yani ndra. Ta ma ra nunuu ji'na ra tānda'a chi'an, ta tüvi nī chiyo se'e ra chi'an. Ta chī'í ra.
30 Ta ikan jan tānda'a inga ma ra uvi ña kùu yani ra chi'an. Ta indukuni chī'í ra ta nī chiyo nï'iin se'e ra chi'an ndia.
31 Tajan tānda'a ma ra uni chi'an, ta indukuni tüvi nī chiyo se'e ra chi'an, ta chī'í ra ndia. Ta juuni kua ikan tüvi nī chiyo nï'iin se'e ma ndi ucha ta'an ndra chi'an ta chī'í ndra ndia.
32 Tajan kēta ndio iin kivi ña nda maa ña chī'í ndia.
33 Tajan ora ni keta ma kivi ña nàtaku ndiko ma ñivi chī'í, ¿nda ndra ni kuu iian ndakan, tuva ndi ucha ndra tānda'a chi'an?, kùuniun ―kàti ndra chi'in Jesuu.
34 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ndra:
―Taku ma nuu ñu'u' ñuñivi i'ya ma ndra'ii chi'in ma ñivi ña'a tànda'a na,
35 va ma ñivi kāchin Ndioo ña koo chi'in ra andivi ni janataku ndiko ra na tañu ñivi ndií. Yakan va ma ndian ni chaa ikan a ña'a' a ra'ii, töva ni tanda'a vi ta töva ni ku'va na ndian kuu se'e na ña koo ii na ndia,
36 vati ikan tüva ni kuvi na ti ni kuu vii na takua kùu ma tati va'a jà'a tiñu nuu Ndioo. Ta juuni ni kuu na se'e ra ti cha nātaku ndiko na kuenda ra ndia.
37 Vati maa ma Moisés jàna'a ra nuu yo ña nàtaku ndiko ma ñivi ndií. Ora chā'an ra chānde'e ra nuu kàyu ma iñu ndu'va yati ikan kā'an ra nuu ma Racha'nu Ndioo te'en: “Yo'o Racha'nu Ndioo, ra kùu ra jakuenda Abraham, ta Isaac chi'in Jacob.”
38 Vati ma Racha'nu Ndioo kùu ra jàkuenda ma ndian nditoni, ta yüvi kuenda ndian ndií, vati kuenda Ndioo ndisaa ma ñivi kùu ndito na ―kàti Jesuu chi'in ndra.
39 Tajan iin ndra matru jàkua'a tutu Ndioo ña ka'ìin ma ikan, te'en nāka'an ndra chi'in Jesuu:
―Ya'a ga va'a kā'un yo'o matru ―kàti ndra.
40 Yakan va nï'iin ga ndra tüva nī kuuni ndra ndakatu'un ndra nï'iin nakuyi nuu Jesuu ora kā'an ra takan.
Kàtitu'un Jesuu ña tata Rey David kùu ra
(Mt. 22:41-46; Mr. 12:35-37)
41 Tajan te'en chīkatu'un ndio Jesuu nuu ndra:
―¿Ta naja kà'an ma ñivi ña tata racha'nu David kùu ma Cristu?
42 Vati taku nuu ma tutu Salmu juuni maa ma racha'nu David te'en kà'an ra:
Ma Racha'nu Ndioo te'en nāka'an ra chi'in ma ra kùu chito'i Cristu:
“¡Na'a ta kunandiun chiyo kua'i ti i'ya ni ku'vai ma ndatui nuu̱n,
43 nda kati kanindoyoi ma ndian xaani nde'e ñu̱n iti' cha'un!”,
kàti Racha'nu Ndioo.
44 Yakan va kùuni yi ka'an yi, ti vaji tata David kùu Cristu, va juuni chito'o David kùu ra ndia ―kàti Jesuu chi'in ma ñivi ikan.
Jesuu tìsokuati ra ndra matru jàkua'a tutu Ndioo
(Mt. 23:1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54)
45 Tajan te'en nāka'an Jesuu chi'in ma ndra jàkua'a chi'in ra nuu ndè'e ndisaa ñivi:
46 ―¡Na ja'a ndo kuenda nuu ndo chi'in ma ndra matru jàkua'a tutu Ndioo! Ti chàta'ani ndra kakunuu ndra chi'in ja'ma kani ma nuya'vi, ikan na tiñu'u ma ñivi ndra. Ta juuni nànduku ndra ma tayu ka'nuga kunandi ndra ma tichi veñu'u ñivi judíu a nuu ìyo viko ndia.
47 Ta juuni ndrakan kùu ndra ña sù'u ndra ndatiñu ma ñivi kìndonda'vi, ta jà'ani ndra ña jakani ndra ma ña nàkuatu ndra nuu ka'ìin kua'a' ñivi, ikan na kuuni na ña yüvi ndrasu'u kùu ndra. Ndisaa ndrakan ni nde'e ndra kua'a' ga tundo'o. ―Takan kàti Jesuu chi'in ndra jàkua'a chi'in ra.