20
Nu ndaca̱ tuhun ra fariseo chi ra Jesús yóó cha tachi̱ chi ra vatyi cahán ra nuu ñáyɨvɨ
(Mt. 21.23-27; Mr. 11.27-33)
1 Noo quɨvɨ cuan cha nɨ ri ca cha sañahá ra Jesús chi ñáyɨvɨ chichi vehe ñuhu cahnu, ta cahán ra tuhun yoso caa sacacú Nyoo chi ñu. Ta chaa̱ coyo ra cuví nuu chi tata sutu chihin ra casacuahá cuenda ley vehe ñuhu, ɨɨn ri chihin ra cacuví mandoñi.
2 Ta cacatyí ra chi ra:
―Ca̱tyi chi ndi ¿yóó cha tyaa̱ tyiño chuun vatyi sacuvun tyehe caa? ―catyí ra.
3 Tyicuan ta ra Jesús quichaha catyí ra chi ra:
―Yuhu tucu cua ndaca tuhin noo tuhun chi ndo.
4 ¿Yóó cha tachi̱ chi ra Juan vatyi sacondutya ra chi ñáyɨvɨ? ¿Atu Nyoo tachi̱ chi ra, o ñáyɨvɨ?
5 Tyicuan ta cacatyí ra cuan chi ra tahan ra:
―Tatu catyí yo vatyi Nyoo tachi̱ chi ra Juan cuan, cucatyi ra chi yo “Ñáá tuhun ña chinó iñi ndo tuhun caha̱n ra.”
6 Ta tatu catyí yo vatyí ñáyɨvɨ tachi̱ chi ra, ñáyɨvɨ cahñi ñu chi yo chihin yuu. Vatyi tandɨhɨ ñu, ta cuñí ñu vatyi Nyoo tachi̱ chi ra ―cacatyí ra.
7 Tyicuan ta cacatyi ra chi ra Jesús vatyi ña cachitó ra yóó cha tachi̱ chi ra Juan vatyi na sacondutya ra chi ñáyɨvɨ.
8 Tyicuan ta ra Jesús catyí ra chi ra:
―Nɨ ri yuhu, ta ma catyi chi ndo yóó cha tachi̱ chii, cha sacuvi tyehe caa.
Nu sañahá ra Jesús vatyi tari ra sahá tyiño ña vaha tyicuan caa cuví ra cha cucahñi chi ra
(Mt. 21.33-44; Mr. 12.1-11)
9 Tyicuan ta quichaha catyi ra Jesús noo cuhva ihya chi ñáyɨvɨ:
―Noo ra tachi̱ ra cuaha yoho tɨchaha ndɨvɨ nu ñuhú ra. Yaha̱ cuan ta chaha̱ noo ra ñuhú cuan chi suhva ra casaha tyiño. Tyicuan ta naha cuahan ra inga ñuu.
10 Ta chaa̱ quɨvɨ cha iñí chɨtɨ cuan. Tyicuan ta tachi̱ ra chi noo musu vatyi cuquehen ra suhva chɨtɨ cha tahán chi chi ra. Soco cacañi xaan ra casahá tyiño cuan chi musu cuan. Ta sacunuhu ra chi ra chihin nu ndaha nu ndɨɨ ra.
11 Tyicuan ta chitoho yoho tɨchaha ndɨvɨ cuan tachi̱ tucu ra chi inga musu. Suri cacañi̱ xaan ra chi ra. Ta cacahan uhvi ra chi ra. Ta natachi̱ ra chi ra. Soco suri ñahri cachaha ra cuiso ra cunuhu.
12 Tyicuan ta chitoho cuan tachi̱ tucu ra chi inga ra. Soco suri tyicuan caa chinyacuvi tucu ra chihin ra. Ta sañicuehe̱ ra chi ra. Ta tava̱ ñehe ra chi ra yucuan.
13 ’Yaha̱ cuan ta quichaha catyi chitoho ñuhu cuan: “¿Yoso caa cunyacuvi vityin? Cua tachi chi sehi, ra cha cuñí vavahi. Ta cha nanyehe ra chi ra, vasɨ casaha ra ñáyɨvɨ chi ra, vatyi sehi cuví chi ra.”
14 Soco cuhva cha cananyehe̱ ra casahá tyiño cuan chi ra, catyí ra chi ra tahan ra: “Ican ra ihya cundoo chihin ñuhú ihya tatu chihi sutu ra. Soco nacahñi yo chi ra. Vatyi ndoo maa yo chihin ñuhú ihya”, catyí ra.
15 Tyicuan ta tava̱ ñehe ra chi sehe chitoho ñuhú cuan ityi chata chacu. Ta cachahñi̱ ra chi ra ―catyí ra Jesús.
Tyicuan ta catyí ra Jesús chi ñáyɨvɨ nyicú cuan:
―¿Ñáá cha cusacuvi chitoho ñuhú cuan chi ra cachahñi̱ chi sehe ra cha cuhva cha cuñí nyoho?
16 Catyí chi ndo vatyi quichi ra ta cahñi ra chi ra casahá tyiño cuan. Ta cuhva ra ñuhú cuan chi inga ra ―catyí ra Jesús.
Ta cuhva cha chiñi ñáyɨvɨ tuhun cuan, yuhví xaan ñu cuví. Ta quichaha catyí ñu:
―¡Ña cuñi Nyoo ta cuvi tyicuan caa! ―catyí ñu.
17 Soco ra Jesús nanyehe ra chi ñu ta catyí ra:
―Tyicuan caa cucuvi. Vatyi nyaá nu tutu Nyoo ta catyí chi tuhin tyehe caa:
Yuu cha ña cuñí ra casavahá vehe cotyiño ra,
Ican cuan cuví yuu cha nɨñɨ ca.
18 Tari tahnu noo ra cha canacava sɨquɨ yuu, tyicuan caa tɨvɨ ñu ña cuñí quichaha tuhun cahín. Ta sɨɨn ri, tari taxin nyihi noo ra cha canacava yuu sɨquɨ, tyicuan caa cunaa ñu ña cuñí quichaha tuhun cahín ―catyí ra Jesús.
19 Ta ra cacuví nuu chi tata sutu ta ra casacuahá cuenda ley vehe ñuhu catuvi̱ iñi ra vatyi tuhun cha catyí ra Jesús, chi maa ra nañi cuan. Ta cuñí ra catɨɨn ra chi ra Jesús vatyi cacahñi ra chi ra. Soco ña cachitó maa ra yoso caa. Vatyi yuhví ra chi ñáyɨvɨ.
Tuhun cha tyiyahví ñu xuhun chi gobiernu ñuu Roma
(Mt. 22.15-22; Mr. 12.13-17)
20 Tyicuan ta catachi̱ ra chi suhva ra vatyi cunducu nyehe ra chi ra Jesús. Ta casaha̱ ra tyi ra vaha cacuvi ra. Vatyi coto ra ñáá noo tuhun ña vaha cahán ra Jesús tacuhva cuvi catɨɨn ra chi ra. Ta cuhva cuenda ra chi ra chi gobernador.
21 Yucuan chaha candaca̱ tuhun ra casavaha chii cuan chi ra Jesús:
―Maestro, chitó ndi vatyi vaha tuhun cahún. Ta sañahún cha vaha chi ñáyɨvɨ. Ta ñima cuhva iyó ri ñu nyehun soco añima ñu ñandɨhɨ. Ta maa ri maa ityi Nyoo sañahún.
22 Ca̱tyi chi ndi ¿atu vaha cha tyiyahvi yo cha chicán gobiernu ñuu Roma chi yo, o ña vaha? ―catyí ra.
23 Soco ra Jesús tuví iñi ra vatyi cuñí ra nducu nyehe ra chi ra. Ta catyí ra chi ra:
―¿Ñáá tuhun cuñí ndo nducu nyehe ndo chii?
24 Sa̱ñaha ndo noo xuhun chiña chii, na nyehi. ¿Yóó chi nuu ta yóó chi sɨvɨ nyaá nu xuhun ihya? ―catyí ra.
Tyicuan ta nacaha̱n ra cuan, ta catyí ra:
―Nuu gobiernu, ta sɨvɨ ra ñandɨhɨ ―cacatyí ra.
25 Tyicuan ta catyí ra Jesús:
―Tu tyicuan caa, cu̱hva ndo xuhun chiña chi ra cuví gobiernu cuan vatyi chi maa ra tahán chi. Ta cu̱hva tucu ndo chi Nyoo cha tahán chi chi ra ―catyí ra Jesús chi ra.
26 Ta ña cuví maa sandahvi ñaha ra chi ra Jesús chihin tuhun cahán ra nuu ñáyɨvɨ. Ta iyo xaan cacuñí ra tuhun cha nacaha̱n ra. Ta taxi ri cuví ra.
Nu cacuñí ra saduceo sandavi ñaha ra chi ra Jesús
(Mt. 22.23-33; Mr. 12.18-27)
27 Cha yaha̱ cuan ta chaa̱ coyo suhva ra saduceo nu nyaá ra Jesús. Maa ra cuví ra casañahá vatyi ña nandotó ndɨyɨ.
28 Tyicuan ta catyí ra chi ra Jesús:
―Maestro, sandoo̱ ra Moisés tuhun ihya vatyi tatu noo ra chihi̱ ra ta ndoo ñasɨhɨ ra, tatu yori sehe ra chiyo̱ chihin ña, tahán chi cha tandaha yañi ra chihin ña tacuhva cha ma cunaa tata yañi ra.
29 Soco cuñí ndi coto ndi vatyi chiyo̱ ucha tahan ra chihin yañi ra. Ta ra cha ñihi ca chicoo̱ ñasɨhɨ ra, soco yori sehe ñu chiyo̱, ta chihi̱ ra.
30 Tyicuan ta naquehe̱n ra cha cu uvi suri maa ña cuan. Ta yori tucu sehe ñu chiyo̱. Ta chihi̱ tucu ra cuan.
31 Ta suri tyicuan caa cuvi̱ chihin ra cu uñi cuan. Ta suri tyicuan caa cuví chi ndɨ ucha ra. Ni noo ra ta yori sehe ra chiyo̱ chihin ña.
32 Ta nu ndɨhɨ tuhun chihi̱ ndɨhɨ maa ña.
33 Ta cuñí ndi coto ndi yóó ra cuví ñasɨhɨ chi ña chichi cha ndɨ ucha tahan ra cuan nu cunandoto ñu nuu Nyoo ―cacatyí ra saduceo cuan.
34 Tyicuan ta nacaha̱n ra Jesús, ta catyí ra:
―Ihya ñayɨvɨ̱, rayɨɨ ta ñusɨhɨ tandaha ñu.
35 Soco ñu cha tahán chi nandoto inga ñayɨvɨ̱ nu nyacá ñaha Nyoo, ña tandaha ca ñu ta ni ma cuhva ca ñu sehe ñu tandaha.
36 Ta ñahri tuhun chihi iyó nyicuan. Soco cucuvi ñu tari ángel. Ta cuví ñu sehe Nyoo cha ndicha vaha vatyi nandoto̱ ñu.
37 Cha ndicha cuví vatyi ra Moisés nu sacoto̱ ra tuhun cha cayu taca iñu cuan, yucuan sacotó ra chi yo vatyi ñu chihi nandotó ñu. Vatyi yucuan catyí ra vatyi Sutu Mañi yo Nyoo cuenda ra Abraham, ta Nyoo cuenda ra Isaac, ta Nyoo cuenda ra Jacob, cuví chi ra.
38 Vatyi Nyoo ñima Nyoo cuenda ñáyɨvɨ chihi cuví ra. Nyoo cuenda ñu nyitó cuví ra. Vatyi cha cuenda Nyoo tandɨhɨ yo ta nyitó añima yo vasɨ chihi̱ coño ñuhu yo ―catyí ra Jesús.
39 Tyicuan ta suhva ra casacuahá cuenda ley vehe ñuhu catyí ra:
―Vaha xaan nacahu̱n Maestro ―catyí ra.
40 Yucuan ta ña caña ca maa iñi ra candaca tuhun ra ñáá ca tuhun chi ra Jesús.
Cristo vachi ra tata ra David, ta suri cuví tucu ra Sehe Nyoo
(Mt. 22.41-46; Mr. 12.35-37)
41 Tyicuan ta ndaca̱ tuhun ra Jesús chi ñu:
―¿Ñáá tuhun cha catyí ndo vatyi ra Cristo tata ra David vachi ra?
42-43 Vatyi suri maa ra David catyí ra nu libru Salmo tyehe caa:
Cahán Suti Nyoo chihin Suti ra Cristo, ta catyí ra chi ra:
“Cu̱nyaa chiyo vahi nyacua nya cuhve chi ra xaan iñi chuun vatyi cuaca chahun sɨquɨ ra”, catyí Nyoo chihin yuhu ra David ta cha naha.
44 ¿Yoso caa cha ra vachi tata ra David cuví chi ra Cristo, ta suri maa ra David catyí vatyi Sutu ra cuví chi ra Cristo? ―catyí ra Jesús.
Nu catyí ra Jesús vatyi cuaha xaan cuatyi ra casacuahá cuenda ley vehe ñuhu iyó
(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40; Lc. 11.37-54)
45 Tandɨhɨ ñáyɨvɨ cachiñí ñu tuhun cahán ra Jesús chihin ra cachicá noo chihin ra nu catyí ra tyehe caa:
46 ―Sa̱ha ndo cuenda chi ndo chihin ra casacuahá ley vehe ñuhu. Tahán xaan iñi ra cuihno ra sahma cañi. Ta cuñí ra vatyi saha ndo ñáyɨvɨ chi ra nuyahvi ta cuhva ndo nocumi chi ra. Ta nanducú ra tyayu vaha cunyaa ra chichi vehe ñuhu ta nu cuahan ra vico.
47 Ta naha chicán tahvi ra chi Nyoo nu tuvi, cha cuñí ra cha catyi ñáyɨvɨ tyi vaha ñáyɨvɨ cuví ra. Soco suri maa ra tinyaá ra vehe ñu ndahvi cha chihi̱ yɨɨ vatyi ña cuví tyiyahvi ñu xuhun cha tavá ra sɨquɨ ñu. Yucuan chaha ñihi ca cutachi tuñi Nyoo chi ra ―catyí ra Jesús.