2
Quɨvɨ cacu̱ ra Jesús
(Mt. 1.18-25)
Ta quɨvɨ cuan iyó noo ra nyacá ñaha, nañí ra Augusto. Tachi̱ ra tyiño natyaa ra sɨvɨ tandɨhɨ ñáyɨvɨ nɨcahnu ñuhu ñayɨvɨ̱. Ta quɨvɨ cuan ra Cirenio cuví ra ra nyacá ñaha tandɨhɨ ñuu ityi Siria. Ta tahán chi cuhun tandɨhɨ ñáyɨvɨ nya ñuu ñu. Vatyi cuhva ñu sɨvɨ ñu yucuan. Yucuan chaha quita̱ ra José ñuu Nazaret ityi Galilea. Ta chaha̱n ra ityi Judea ñuu Belén nu cacu̱ ra David. Yucuan chaha̱n ra vatyi tata ra David vachi ra. Ta chaha̱n ra chi cuhva ra sɨvɨ ra chihin cu María. Ta cha cuñí tandaha ña chihin ra. Ta ñohó sehe ña. Ta chiquɨtaha̱n chaa quɨvɨ cha cacu sehe ña cha nɨ ri ca cha ñohó ñu Belén cuan. Ta yucuan cacu̱ sehe nuu ña. Ta natyihi̱ ña chi cue chichi sahma. Ta nandacu̱n ña chi cue chichi noo nu chachí quɨtɨ. Vatyi cuaha xaan ñáyɨvɨ chaa̱ coyo ñuu cuan. Ta ña nuña ca ni minoo vehe nu cunyaa ñu.
Nu cahán ángel chihin ra sahá cumi mbee
Yatyin ñuu Belén cuan nyicú suhva ra casahá cumi mbee sana ra cha cha cuaa cuan. Ta sana iñi ra ta tuvi̱ noo ángel Nyoo. Ta cha ndichin Nyoo Sutu Mañi yo ndundichi̱n nɨcachico ri nu canyicú ra. Ta nayuhví xaan ra. 10 Ta quichaha cahán ángel cuan, ta catyí ra tyehe caa:
―Ma yuhvi ndo. Vatyi cuacatyi mai noo tuhun chi ndo. Noo tuhun cha sɨɨ xaan cuacuvi chi tandɨhɨ ñáyɨvɨ. 11 Vatyi vityin cacu̱ ra sacacú añima ndo ñuu ra David. Noo ra cuví Cristo, ra cuví Sutu Mañi yo. 12 Ta ihya cuví seña chahi chi ndo, cunyehe ndo chi cha lee cuan, sɨquɨ noo cue sahma. Catuví cue chichi noo nu chachí quɨtɨ ―catyí ángel chi ra casahá cumi mbee cuan.
13 Ta caa cuhva ri cuan chaa̱ coyo cuaha xaan ca ángel casacahnú ra chi Nyoo, ta cacatyí ra:
14 Sa̱cahnu yo chi Nyoo nu nyaá ra gloria.
Ta ñáyɨvɨ iyó sɨquɨ ñuhu ñayɨvɨ̱ cha ñihi tumañi iñi ra, na coo taxi añima ñu, catyí angel cuan.
15 Yucuan ta cuanuhu̱ coyo ángel cuan gloria. Tyicuan ta ra casahá cumi mbee quichaha̱ catyi ra chi ra tahan ra:
―Co̱ho ndo Belén. Cunyehe yo ñáá cha cuvi̱. Vatyi maa Sutu yo Nyoo sacoto̱ chi yo.
16 Tyicuan ta numi xaan cuahan coyo ra Belén. Ta nañihi̱ ra chi cue chihin cu María ta ra José. Ta catuví cue noo nu chachí quɨtɨ. 17 Ta yaha̱ cha canyehe ra chi cue, ta canacatyi̱ ra chi ñu ñáá ndɨhɨ tuhun caha̱n ángel chihin ra cuenda cha lee cuan. 18 Ta tandɨhɨ ñu chiñi̱ tuhun cahán ra, iyo xaan cuñí ñu. 19 Soco cu María ta cuhva chicá ri xiñi ña tuhun cuan. 20 Ta ra sahá cumi chi mbee cuan cuanuhu̱ coyo ra. Ta casacahnú ra chi Nyoo cha cuenda cha cachiñi̱ ra ta canyehe̱ ra. Vatyi chino̱ cava tandɨhɨ cha catyi̱ ángel chi ra.
Nu cuacuhva cuenda ñu chi ra Jesús chi Nyoo vehe ñuhu cahnu
21 Ta nu cu uña quɨvɨ, saha̱ ñu circuncidar chi cue, tari cuhva tuhva maa ñu. Ta sacunañi̱ ñu chi cue, Jesús. Suri maa sɨvɨ cha catyi̱ ángel chi cu María quɨvɨ cha cumañi ca cohon sehe ña.
22 Ta cha yaha̱ quɨvɨ cha taha̱n chi vatyi ndundɨɨ ñu nuu Nyoo, tari cuhva catyí maa ley Nyoo cha tyaa̱ ra Moisés, tyicuan ta cuahan ñu Jerusalén. Vatyi cuacuhva cuenda ñu chi cue chi Nyoo. 23 Sacuvi̱ ñu tyicuan caa vatyi ɨɨn caa maa catyí ley tyehe caa: “Tandɨhɨ rayɨɨ cha cuví sehe nuu ñu, cucuhva cuenda ñu chi Nyoo”, catyí ley cuan. 24 Ta chaha̱n ñu chicuhva cuenda ñu uvi tahan quɨtɨ tari cuhva catyí maa ley Sutu yo Nyoo nu catyí chi tyehe caa: “Cu̱hva ndo uvi tahan cucu o uvi tahan ndicuiya”, catyí ley cuan.
25 Ta quɨvɨ cuan iyó noo ra ñuu Jerusalén cha nañí Simeón. Ta cuví ra noo ra vaha, ra sacahnú chi Nyoo. Ta nyatú tuhva ra nya quɨvɨ cusacacu Nyoo chi ñáyɨvɨ Israel. Ta yɨhɨ́ ra Tatyi Ii Nyoo. 26 Ta sacoto̱ Tatyi Ii Nyoo chi ra vatyi ma cúvi ra cha nɨ ri ca cha ta nyehe ca ra chi ra sacacú chi ñu Israel, ra cuví Cristo, ra cha cusaquichi Sutu yo Nyoo. 27 Ta ra cuan chaha̱n ra vehe ñuhu cuhva catyi̱ maa Tatyi Ii Nyoo chi ra. Cuhva cuan chaha̱n tucu sutu ta sɨhɨ cha lee cuan chinyaca̱ ñu chi cue vehe ñuhu cahnu, vatyi sacuvi ñu tari cuhva catyí maa ley. 28 Ta quehe̱n ra Simeón chi ra Jesús. Ta tyihi̱ sucun ndaha ra chi ra. Ta quichaha̱ sacahnu ra chi Nyoo. Ta catyí ra:
29 ―Sutu Mañi yuhu. Na cúvi mai vityin chihin cha vaha.
Vatyi cha sacuvu̱n cha catyu̱n chi yuhu cha cuví sehun.
30 Vatyi cha nyehi̱ chihin nui chi ra cusacacu chi ndi.
31 Vatyi sañahu̱n chi ra nuu tandɨhɨ ñáyɨvɨ.
32 Cha catyi ra ta cucahnu ñáyɨvɨ Israel nuu inga ñáyɨvɨ.
Ta ican ra cuví ra cha sacundichín añima tandɨhɨ inga ñáyɨvɨ cha ñima ñu Israel cuví. Vatyi cusacuvi ra na cutuñi iñi ñu tuhun Nyoo ―catyí ra Simeón.
33 Ta ra José chihin sɨhɨ ra Jesús, iyo xaan cuñi̱ ñu cha caha̱n ra Simeón tuhun cha lee cuan. 34 Yucuan ta chica̱n tahvi ra Simeón chi Nyoo chaha ñu. Ta catyí ra chi cu María sɨhɨ ra Jesús:
―Nye̱he chi cha lee ihya. Vatyi cuaha xaan ñáyɨvɨ cuchino iñi ñu chi ra quɨvɨ coto ñu tuhun ra, ta cucacu añima ñu. Soco cuaha ñu ma chino iñi ñu chi ra, ta cunaa ñu. Ta cucahan ñu chi ra. 35 Ta cha tyicuan caa cusanatuvi ra cha caa añima noo noo ñáyɨvɨ. Soco cha cuenda yoho, María. tari cha uhvi cha yahá sava noo tyicaa añima ñáyɨvɨ, tyicuan caa cha uhvi cunyehún cha catyi cha lee ihya ―catyí ra Simeón.
36 Ta yucuan ñohó tucu noo ñaha cha cuví profeta Nyoo. Ta cha chahnu xaan ña. Nañí ña Ana. Ta sehe ra Fanuel noo ra vachi tata ra Aser cuví chi ña. Luhlu xaan ña ta tandaha ña, ta ucha ri cuiya chiyo̱ ña chihin yɨɨ ña ta chihi̱ ri ra. 37 Ta cha cumi xico cumi cuiya chihi̱ yɨɨ ña. Ta vehe ñuhu cahnu ña quitá ña, vatyi ndiyaca ta ñiyaca chicán tahvi ña chi Nyoo. Ta iyó cuhva cha ña chachi̱ ña cha nɨ ri ca cha chicán tahvi ña. 38 Ta cuhva cha ñohó ra José ta cu María chihin cha lee, chaa̱ ña nu canyicú ñu. Ta nacuhva̱ ña tyahvi nyoo chi Nyoo. Ta quichaha̱ cahan ña tuhun ra Jesús chihin tandɨhɨ ñáyɨvɨ cha nyatú tuhva cha quita ñuu Jerusalén chichi ndaha ra ñuu Roma.
Nu cuanuhu ñu nya Nazaret
39 Cha yaha̱ cha sacuvi ñu tandɨhɨ maa yoso caa catyí ley Sutu yo Nyoo, ta cuanuhu ñu nya Galilea nya ñuu ñu nu nañí Nazaret. 40 Ta ra Jesús cuahan chahnu ca ra. Ta cuahan ndunyee ca ra ta cuahan chicoo ca cha chiñi tuñi Nyoo. Vatyi nasoco Nyoo chi ra.
Nu ñohó ra Jesús chichi vehe ñuhu
41 Ra José chihin sɨhɨ ra Jesús ndɨhɨ cuiya ri tuhva ñu chahán nya Jerusalén cha vico pascua. 42 Ta quɨvɨ ndɨhɨ̱ ra Jesús uchi uvi cuiya, chaha̱n tandɨhɨ ñu Jerusalén tari tuhvá maa ñu chahán cha vico. 43 Ta quɨvɨ ndɨhɨ̱ vico ta cuandichi ñu, ta ra Jesús ndoo̱ ra Jerusalén. Ta ña saha̱ ñu cuenda. 44 Cuñí maa ñu vatyi cuandichi ra mahñu nu tuvi ñáyɨvɨ cuan. Yucuan chaha ñahri chicá iñi ñu chicá ityi ñu noo quɨvɨ. Tyicuan ta nanducu̱ ñu chi ra chichi nu tuvi ñáyɨvɨ cuan, 45 ta ña nañihi̱ ñu chi ra. Tyicuan ta cuanuhu chata ñu cuananducu ñu chi ra nya Jerusalén.
46 Cha yaha̱ cha uñi quɨvɨ ta nañihi̱ ñu chi ra chichi vehe ñuhu cahnu cuan. Nyaá ra chihin ra sacuahá cuenda ley vehe ñuhu. Ta tyasohó ra cuan tuhun cahán ra. Ta ndacá tuhun ra tuhun chi ra. 47 Ta tandɨhɨ ñu chiñí tuhun cahán ra, iyo xaan cuñí ñu chihin cha chiñi tuñi ra, ta chihin tuhun cha nacahán ra. 48 Cuhva cha nanyehe̱ sutu ra ta sɨhɨ ra chi ra, iyo xaan cuñí ñu. Ta sɨhɨ ra catyí ña chi ra:
―Sehe luhli. ¿Ñáá tuhun cha sacuvu̱n chi ndi tyehe caa? Sutun ta yuhu chica̱ xaan iñi ndi ta nanducu̱ xaan ndi chuun ―catyí ña.
49 Tyicuan ta catyí ra Jesús:
―¿Ñáá tuhun cha nanducu ndo chii? ¿Atu ña chito̱ ndo vatyi nɨñɨ cuñí chi cha cahin tuhun Suti chihin ñáyɨvɨ? ―catyí ra.
50 Soco ña cutuñí iñi ñu tuhun caha̱n ra.
51 Tyicuan ta cuanuhu̱ ra chihin ñu nya Nazaret. Ta quichahá ra tuhun cahán ñu. Ta sɨhɨ ra naquehen vaha ña tandɨhɨ tuhun ihya chichi añima ña. 52 Yucuan cuví nu cuacuahnu ca ra Jesús. Ta cuahan chaa ca cha chiñi tuñi xiñi ra. Ta sɨɨ xaan cuví chi Nyoo chihin ra ta ñáyɨvɨ ñandɨhɨ.