18
Nu sañahá ra Jesús vatyi tari chicán noo ñaha chihi̱ yɨɨ chi juez, tyicuan caa tahán chi cacan yo chi Nyoo
Tyicuan ta chaha̱ ra Jesús noo cuhva ihya. Vatyi na cacan tahvi ñu tyicuan ri maa, ta ma cundihñi ñu. Ta catyí ra:
―Iyó noo ñuu cha nyaá noo juez. Ta juez cuan ña sahá maa ra ñáyɨvɨ chi Nyoo. Ta nɨ ri ña quichaha maa ra chi ñáyɨvɨ. Ta suri ñuu cuan iyó tucu noo ñaha ndahvi cha chihi̱ yɨɨ. Ta chaha̱n ña chicahan ña chihin ra, vatyi chicá ña cuatyi chaha noo ra xaan iñi chi ña. Ta juez cuan ña quichaha̱ maa ra chi ña. Ña sandaa̱ maa ra tyiño chicá ña. Ta cha naha xaan chicán ña. Tyicuan ta quichaha ndichi xiñi juez cuan: “Vasɨ ña yuhví chi Nyoo, ta ñahri cuende chi ñáyɨvɨ, soco ñaha ihya sayangá xaan ña chii. Ta yucuan chaha cua sacaqui chi ña. Vatyi coto quichi ca ña, ta sanaquɨquɨ ña tɨsɨhi”, ndichi xiñi ra.
Tyicuan ta catyí ra Jesús:
―Tyicuan caa catyi̱ juez ña vaha cuan. Tu juez cuan cha quiñi iyó ra ta tyinyee̱ ra chi ñaha ndahvi cuan, ta nyaca cuví Nyoo, ¿atu ma tyinyee ra chi ñáyɨvɨ cha chicán ndiyaca ta ndɨquɨvɨ chi ra? ¿Atu cuatu xaan ra cha tyinyee ra chi ñu? Catyí chi ndo, vatyi numi ri cutyinyee ra chi ñu. Soco quɨvɨ quichi yuhu, Rayɨɨ cha quichi̱ nya gloria, inga chaha, chitó Nyoo tatu nañihi que chi ñu cha ndicha chinó iñi chii ―catyí ra Jesús.
Noo cuhva cuenda ra tavá xuhun cuenda gobiernu ñuu Roma ta cuenda ra fariseo
Tyicuan ta chaha̱ ra Jesús nonga cuhva cuenda ra savahá chii, ta ña cuñí nyehe ra chi inga ra. Ta quichaha catyí ra:
10 ―Iyó uvi tahan ra chaha̱n chichi vehe ñuhu chicaca̱n tahvi ra chi Nyoo. Noo ra cuan ra fariseo cuví ra. Ta inga ra cuan ra tavá xuhun cuenda gobiernu ñuu Roma cuví ra. 11 Ta ra fariseo cuan chicuinanyaa ra, ta quichaha cahan ra chihin Nyoo. Ta cahnu saha ra chi ra. Ta catyí ra: “Sutu Mañi yuhu, nacuhve tyahvi nyoo chuun vatyi yuhu ñima tari inga ñáyɨvɨ cuví. Vatyi suhu ñu. Quiñi iyó ñu. Iyó ñasɨhɨ ra ta iyó inga ñusɨhɨ chi ra. Ta nɨ ri ñima tari ra tavá xuhun cuan cuví. 12 Vaha ca quichahí tuhun maun ta ñima ca inga ñáyɨvɨ. Vatyi uvi chaha cha noo vitya ña chachí. Ta chahí uchi sɨquɨ noo noo cientu cha sahá ganai chuun”, catyí ra. 13 Soco ra tavá xuhun cuenda gobiernu Roma cuan cha cañi ri chiin nanyaá ra. Ta ña caña iñi ra nanyehe ndaa ra. Ta cañí ra ndaha ra añima ra vatyi ndu uvi iñi ra cuatyi ra. Ta catyí ra: “Sutu Mañi yuhu. Nye̱he ndahvi chii vatyi iyó xaan cuatyi”, catyí ra ―catyí ra Jesús.
14 Ta catyí tucu ra Jesús tyehe caa:
―Catyí chi ndo vatyi Nyoo sahá ra tucahnu iñi chi ra tavá xuhun cuan. Sanaa̱ Nyoo cuatyi ra ta cuanuhu ra nya vehe ra. Soco ra fariseo cuan, ñahri tucahnu iñi ñihi ra, vatyi yóó ñáyɨvɨ cha savahá xaan chi nuu Nyoo, cusanocuee Nyoo chi ñu, ta ñu sanocuee chi, Nyoo cusanducahnu ra chi ñu ―catyí ra Jesús.
Nu nasocó ra Jesús chi ra cuatyaa
(Mt. 19.13-15; Mr. 10.13-16)
15 Tyicuan ta quichi nyaca ñáyɨvɨ chi ra cuatyaa chi ra Jesús vatyi na tyiso ra ndaha ra xiñi ndotyin. Soco cuhva cha nanyehe̱ ra cachicá noo chihin ra vatyi tyicuan caa, ña chaha̱ ca ra. 16 Tyicuan ta cana̱ ra Jesús chi ra cachicá noo chihin ra, ta catyí ra chi ra:
―Sa̱ña ndo chi ra cuatyaa na quichi maa ndotyin nu nyai. Ta ma casɨ ndo, vatyi ñu nyacá ñaha Nyoo añima, cuví ñu tari ra cuatyaa ihya. 17 Ta catyí chi ndo vatyi tatu ña ita iñi ndo chi Nyoo, tari noo ra cuatyaa ita iñi ndotyin chi sutu ndotyin, ma cuvi quɨhvɨ ndo nu nyacá ñaha Nyoo.
Nu chahá ra Jesús tuhun vatyi yɨɨ xaan nacuhva cuenda noo ra tyayɨɨ chi ra chi Nyoo
(Mt. 19.16-30; Mr. 10.17-31)
18 Tyicuan ta noo ra cha cuví nuu cuenda vehe ñuhu ndacá tuhun ra chi ra Jesús, ta catyí ra:
―Maestro, ra vaha cuvún. ¿Yoso caa cunyacuvi ta ñihi ñayɨvɨ̱ cha ma naa ca maa coi? ―catyí ra.
19 Tyicuan ta catyí ra Jesús chi ra:
―¿Ñáá tuhun catyún vatyi ra vaha cuví? Noo ri maa Nyoo cuví ra ra vaha. (Ta cha catyún tyi vahi, nacotón tyi Nyoo cuví.) 20 Yoho chitón tandɨhɨ tuhun cha tachi̱ Nyoo tyi sacuvi yo: “Cha ma coo inga ñusɨhɨ chuun. Ma cahñun chi ñáyɨvɨ. Ma suhun. Ma cahun cuendu sɨquɨ ñáyɨvɨ. Ta sa̱hun ñáyɨvɨ chi sutun ta chi sɨhun” ―catyí ra Jesús.
21 Tyicuan ta ra cuan catyí ra:
―Tandɨhɨ ihya ta quichahí nyata luhli ta nyacua nya vityin ―catyí ra.
22 Nu chiñi̱ ra Jesús cha catyí ra cuan, tyicuan ta catyí ra chi ra:
―Soco cumañi sacuvun nonga cha sacuvun. Xi̱co tandɨhɨ cha iyó chuun. Ta cu̱hva chi ñu ndahvi. Ta qui̱chun chate. Tyicuan ta coo cha tyayɨɨ chuun nya gloria ―catyí ra.
23 Soco ra cuan nu chiñi̱ ra tuhun cuan, nducuihya xaan iñi ra, vatyi tyayɨɨ xaan ra. 24 Cha nanyehe̱ ra Jesús vatyi nducuihya iñi ra, ta quichaha catyi ra:
―Yɨɨ xaan ta cuvi nacuhva cuenda ñu tyayɨɨ chi ñu na cunyaca ñaha Nyoo añima ñu. 25 Tañi tyehe yaha noo camello xiu noo yɨquɨ tɨcu, ta ñima ca cha quɨhvɨ noo ñu tyayɨɨ nu nyacá ñaha Nyoo ―catyí ra.
26 Ta ñu cha cachiñi̱ tuhun ihya catyí ñu:
―Tatu tyicuan caa, ¿yóó cha cuví cacu vii? ―catyí ñu.
27 Tyicuan ta ra Jesús catyí ra:
―Tandɨhɨ cha ña cuví sacuvi rayɨɨ, Nyoo cuví sacuvi ra ―catyí ra.
28 Tyicuan ta ra Pedro catyí ra:
―Sutu Mañi yuhu, nyuhu tandɨhɨ maa cha iyó chi ndi sandoo̱ ndi, ta nyicón ndi chuun ―catyí ra.
29 Tyicuan ta catyí ra Jesús chi ra:
―Cha ndicha catyí chi ndo. Vatyi tandɨhɨ ndo cha sandoo ndo vehe ndo, o ñasɨhɨ ndo, o yañi ndo, o sutu ndo, o sehe ndo cha catyi cha chaha̱ ndo cha cunyaca ñaha Nyoo añima ndo, 30 cuaha xaan cha vaha cunañihi ndo ihya ñayɨvɨ̱ ta cunañihi ndo inga ñayɨvɨ̱ cha ma naa ca maa ―catyí ra Jesús.
Inga chaha sacotó ra Jesús yoso caa cucahñi ñáyɨvɨ chi ra
(Mt. 20.17-19; Mr. 10.32-34)
31 Ta cana̱ sɨɨn ra Jesús chi ndɨ uchi uvi ra cachicá noo chihin ra, ta catyí ra chi ra:
―Vityin cuhun yo nya Jerusalén. Vatyi yucuan cuchino cava tandɨhɨ tuhin cha tyaa̱ ra profeta Nyoo ta cha naha. Vatyi yuhu Rayɨɨ cha quichi̱ nya gloria cuví. 32 Vatyi cucuhva cuenda ra chii chi ra inga ñuu, ra cha ñima ra ñuu Israel cuví. Ta cucuacu nyaa ra chii. Ta cucahan ra chii. Ta cutyicusɨɨ ra nui. 33 Ta cucañi ra chii, ta cucahñi ra chii, soco nu cu uñi quɨvɨ ta cunandote ―catyí ra Jesús.
34 Ta ra cachicá noo chihin ra ña cutuñi iñi ra tuhun cuan ni ña cachitó ra ñáá tuhun cahán ra Jesús chihin ra. Vatyi ña chaha̱ Nyoo vatyi cacutuñi iñi ra.
Nu sananyehé ra Jesús chi noo ra cuaa ñuu Jericó
(Mt. 20.29-34; Mr. 10.46-52)
35 Cuhva cha cua chaa ra Jesús ñuu Jericó. Ta yuhu ityi cuan nyaá noo ra cuaa. Ta chicán ra limuxtan. 36 Tyicuan ta chiñi̱ ra vatyi cuaha xaan ñáyɨvɨ cua yaha. Ta ndaca̱ tuhun ra ñáá cha cuví cuan. 37 Ta ñáyɨvɨ nacatyí ñu chi ra vatyi ra Jesús, ra ñuu Nazaret, ican cua yaha cuan. 38 Tyicuan ta quichaha cana chaa ra:
―¡Yoho Jesús, ra vachi tata rey David! ¡Cu̱ndahvi cuñi nyehun chii! ―catyí ra.
39 Ta ra cha cuahan coyo ityi nuu cuan, quichaha cacatyi ra chi ra, nacasɨ ra yuhu ra. Soco chaa ca caná chaa ra, ta catyí ra:
―¡Yoho, ra vachi tata ra David! ¡Cu̱ndahvi cu̱ñi nyehun chii! ―catyí ra.
40 Tyicuan ta chicuɨñɨ ra Jesús yucuan. Ta tachi̱ ra tyiño na cuquehen chi ra cuaa cuan. Ta cuhva cha chaa̱ ra cuaa cuan nu nanyaá ra Jesús, ta ra Jesús quichaha ndaca tuhun ra chi ra, ta catyí ra:
41 ―¿Ñáá cha cuñún vatyi sacuvi chuun?
Tyicuan ta ra cuaa cuan nacahan ra, ta catyí ra:
―Sutu Mañi yuhu, cuñí nanyehi ―catyí ra.
42 Tyicuan ta catyí ra Jesús chi ra:
―Na̱nyehe. Cha nduvaha̱ chɨtɨ nuun, vatyi chinó iñun chii ―catyí ra.
43 Ta caa cuhva ri cuan, ra cuaa cuan nanyehe̱ ra. Ta cuahan ra chata ra Jesús. Ta sacahnú ra chi Nyoo. Ta tandɨhɨ ñáyɨvɨ cha nyehe ñu tyicuan caa, sacahnú ñu chi Nyoo.