10
Nu tachi̱ ra Jesús chi uñi xico uchi tahan ra cucahan tuhun Nyoo chihin ñáyɨvɨ
Cha yaha̱ tuhun cuan ta nacachi̱ Sutu Mañi yo Jesús chi inga uñi xico uchi tahan ca ra. Ta tachi̱ ra chi uvi uvi ra noo noo ityi cuahan ra tandɨhɨ ñuu ta tandɨhɨ ityi nu tahán chi cuhun ra Jesús. Ta catyí ra chi ra:
―Tari noo itu cahnu vavaha, tyicuan caa nu tyiño sahí. Soco ña cuaha musu. Yucuan chaha ca̱can ndo chi Nyoo na saquichi ca ra musu. Vatyi tyinyee ra chi ndo cahan ndo tuhun ra chihin ñáyɨvɨ. Ta cua̱han ndo ta nye̱he ndo vatyi cua sacuhin chi ndo tari mbee mahñu lobo. Vatyi lobo tuhvá tɨ chachí tɨ chi mbee. Ta tyicuan caa cucuñi ñáyɨvɨ satasɨ iñi ñu chi ndo. Ta ma cuiso ndo ni yono ta ni cha quɨhɨ xuhun ndo, ni inga ityi ndichan ndo. Sa̱numi ndo. Ta ma cohon vaha ndo ityi ndatuhun ndo tuhun cha ñima ri tuhun. Cuhva cha quɨhvɨ ndo chichi vehe noo ñáyɨvɨ, ca̱han vaha ndo chihin ñu. Ta ca̱tyi ndo, na coo cha vaha añima ñu. Ta tyicuan caa tatu iyó ñáyɨvɨ vaha vehe cuan, ndoo cha vaha cuan chihin ñu. Soco tatu yori ñu vaha añima, ma ndoo cha vaha chihin ñu. Ta ndo̱o ndo suri maa vehe cuan. Tatu chaha ñu cha cachi ndo, ca̱chi ndo. Tatu chaha ñu cha coho ndo, co̱ho ndo yucuan. Vatyi ra sahá tyiño, iyó ityi chi ra cha cachi ra cha sahá ganaa ra. Ɨɨn ri maa vehe cuan cunyaa ndo nyacua nya cha chaa chi quɨvɨ cha cuhun ndo inga ñuu. Ta nu chaa ndo noo ñuu ta vaha cahan ñu chihin ndo, ca̱chi ndo ta co̱ho ndo tandɨhɨ cha cuhva ñu chi ndo. Ta sa̱nduvaha ndo chi ñu cuhví ñuu cuan. Ta ca̱tyi ndo chi ñu: “Cha nyañaa yatyin Nyoo ra cunyaca ñaha añima ndo.” 10 Soco tatu chaa ndo noo ñuu ta ña cuñí ñu tyasoho ñu tuhun cahan ndo, qui̱ta ndo ityi cahnu. Ta ca̱tyi ndo chi ñu: 11 “Nyacua nya ñiyaca ñuu ndo cha iñi chaha ndi, ta cunaquɨsɨ ndi. Vatyi tari noo seña vatyi ndoo cuatyi ndo sɨquɨ ndo. Vatyi Nyoo nyañaa yatyin ra chi ndo ta ña tyasoho̱ ndo tuhun cahán ra yoso caa cuñí ra cunyaca ñaha ra añima ndo.” Tyicuan caa ca̱tyi ndo chi ñu ―catyí ra Jesús chi ra nyicón chi ra.
12 Ta quichaha catyí tucu ra chi ra:
―Quɨvɨ tachi tuñi Nyoo chi ñáyɨvɨ, yaha ca cuhva cunyehe ñáyɨvɨ ñuu cuan tundoho, ta ñima ca ñáyɨvɨ chiyo̱ ta cha naha ñuu Sodoma, ñu chihi̱ cha catyi cuatyi ñu ―catyí ra Jesús.
Ñáyɨvɨ ña tyasohó tuhun cahán ra Jesús cunyehe ñu tundoho
(Mt. 11.20-24)
13 Ta catyí ra:
―¡Ndahvi nyoho, ñáyɨvɨ ñuu Corazín! Ta ¡ndahvi nyoho, ñáyɨvɨ ñuu Betsaida! Vatyi nyehé ndo nyatu cahnu, ta ña nasamá ndo cuhva iyó ndo. Soco ñáyɨvɨ ñuu Tiro ta ñuu Sidón cha sanaa̱ Nyoo ta cha naha cha cuenda cuatyi ñu, ñahri nyatu cahnu nyehe̱ ñu. Soco tyehe ta nyehe̱ ñu quɨvɨ cuan cha nyehé nyoho vityin, tañi tyehe ri ndɨhvɨ noo ñu sahma tucuihya iñi ta cunyaa ñu nu ñiyaa. Tari cuhva costumbre iyó maa ñu, noo seña vatyi ndu uvi iñi ñu cuatyi ñu cuví cuan. 14 Yucuan chaha, nyoho ñuu Corazín chihin ñuu Betsaida, ñihi ca cutachi tuñi Nyoo chi ndo ican saha ñáyɨvɨ Tiro ta ñáyɨvɨ Sidón cuan. 15 Ta nyoho ñu ñuu Capernaum, cuñí maa ndo vatyi cundaa ndo nyacua nya andɨvɨ. Soco cunoo ndo nyacua nya anyaya, vatyi ña quichahá ndo tuhun Nyoo ―catyí ra Jesús.
16 Ta catyí ra chi ndɨ uñi xico uchi tahan ra cuan:
―Ñáyɨvɨ cha tyasohó tuhun cahán nyoho, tuhun cahán yuhu tyasohó ñu cuví cuan. Ta ñu ña quichahá tuhun cahán nyoho, tuhun cahán yuhu ña quichahá ñu cuví cuan. Ta ñu ña quichaha tuhun cahán yuhu, tuhun cahán ra cha saquichi̱ chii, ña quichahá ñu cuví cuan ―catyí ra Jesús chi tandɨhɨ ra.
Nu nachaa̱ coyo ndɨ uñi xico uchi tahan ra cha chicaha̱n tuhun Nyoo
17 Yucuan cuví nu nachaa̱ coyo ndɨ uñi xico uchi ra cha chicaha̱n tuhun Nyoo chihin ñáyɨvɨ. Ta sɨɨ xaan cacuví chi ra. Ta cacatyí ra chi ra Jesús:
―Sutu Mañi yuhu, nyacua nya tatyi ña vaha ta quichahá tuhun cahán ndi tatu cahán ndi sɨvun ―catyí ra.
18 Tyicuan ta catyí ra Jesús chi ra:
―Ay, yuhu nyehi̱ andɨvɨ nu cana̱ cava cuihna, ra nañí Satanás. Tari noo tacha, tyicuan caa cana̱ cava ra. 19 Ta yuhu, chahi̱ fuerza chi ndo vatyi cuví chasaha ndo chi ra ña vaha cuan. Ta cuví cuaca chaha ndo sɨquɨ coo ta tɨsuhma, ta ñahri cha cuvi chi ndo. 20 Soco ma sɨɨ xaan cuvi chi ndo vatyi cuví tava ñehe ndo tatyi ña vaha cuan. Sɨɨ ca cu̱vi chi ndo vatyi nyaá sɨvɨ ndo nu libru Nyoo ―catyí ra Jesús.
Nu sacahnú ra Jesús chi Nyoo vatyi sɨɨ cuñí ra vatyi sañahá Nyoo tuhun vaha chi ñu ndahvi
(Mt. 11.25-27; 13.16-17)
21 Cuhva cuan sɨɨ xaan cuñí ra Jesús sahá Tatyi Ii Nyoo, ta catyí ra:
―Sacahní chuun, Sutu Mañi yuhu, vatyi nyacá ñahun andɨvɨ ta ñuhu ñayɨvɨ̱. Vatyi maun sañahún tuhun maun chi ñu ndahvi ihya. Ta ña sañahún chi ra chitó ta ra cha chiñi tuñi. Tyicuan caa Sutu Mañi yuhu vatyi tyicuan caa cuhva cuñún ―catyí ra Jesús.
22 Ta catyí ra Jesús chi tandɨhɨ ra sacuví tyiño nuu ra:
―Tandɨhɨ maa tuhun cuan chaha̱ Suti chii. Yori ñohó nuu chii, noo tuhun ri maa Suti ñohó nuu chii. Ta yori ñohó nuu chi Suti, noo tuhun ri mai ñohó nui chi ra. Ta chi ñáyɨvɨ cuñí mai sacote tuhun ra, chi ñu cuan cusacote ―catyí ra.
23 Tyicuan ta nanyehe̱ ra chi ra cachicá noo chihin ra. Ta catyi ra chi ra:
―Sɨɨ xaan cuñí nyoho ta ñáyɨvɨ cha iyó vityin vatyi nyehé ndo cha sacuví. 24 Vatyi cuaha xaan rey ta ra profeta Nyoo ta cha naha cuñi̱ ra nyehe ra cha nyehé nyoho vityin. Soco ña nyehe̱ ra. Ta cuñí ra cuɨñɨ ra tuhun cha chiñí nyoho vityin. Soco ña chiñi̱ ra ―catyí ra Jesús.
Nu sañaha̱ ra Jesús chi yo vatyi tahán chi tyinyee yo chi ñáyɨvɨ savaha ri
25 Tyicuan ta chaa̱ noo ra sacuahá cuenda ley vehe ñuhu. Ta quichaha ndaca tuhun ra chi ra Jesús, Vatyi nducu nyehe ra chi ra. Ta catyí ra:
―Maestro, ¿yoso caa cunyacuvi ta cuhin nu coi noo ñayɨvɨ̱ cha ma naa ca maa?
26 Tyicuan ta nacaha̱n ra Jesús, ta catyí ra:
―¿Ñáá catyí nu ley? ¿Yoso caa tuhun cha sacuahún?
27 Tyicuan ta nacaha̱n ra sacuaha cuenda ley cuan ta catyí ra:
―Catyí ley, cu̱ñi yo chi Nyoo chihin tandɨhɨ añima yo ta chihin cha nɨɨ iñi yo, ta chihin tandɨhɨ fuerza yo, ta chihin cha tandɨhɨ cha chiñi tuñi xiñi yo. Ta cu̱ñi yo chi ñáyɨvɨ tahan yo tari cha cuñí yo chi maa yo. Tyicuan caa catyí chi ―catyí ra cuan.
28 Tyicuan ta catyí ra Jesús chi ra:
―Ndicha cha cahún. Tyicuan caa sa̱cuvun ta cacu añimon ta coun ñayɨvɨ̱ cha ma naa ca maa ―catyí ra Jesús.
29 Soco ra sacuaha cuenda ley cuan cuñí ra savaha ra chi ra, ta quichaha catyi tucu ra chi ra Jesús:
―¿Yóó cha cuví ñáyɨvɨ tahin? ―catyí ra.
30 Tyicuan ta nacaha̱n ra Jesús, ta catyí ra:
―Noo ra quita̱ ra Jerusalén ta cuahan ra nya ñuu Jericó. Ta taha̱n ra chi ra suhu. Ta suhu̱ ra tandɨhɨ cuii maa cha nyiso̱ ra, nyacua nya sahma ra. Ta cañi̱ ra chi ra nyacua chacu̱n taxin ra chi ra. Ta sandoo̱ maa ra chi ra yucuan. 31 Tyicuan ta yaha̱ noo tata sutu ityi cuan. Soco cuhva cha nanyehe̱ ra chi ra catuví cuan nya sava ri yaha̱ ra. 32 Tyicuan ta yaha̱ tucu nonga ra cha yɨhɨ́ cuenda vehe ñuhu, cha nañí levita. Soco cha nanyehe̱ ra chi ra catuví cuan suri nya sava ri yaha̱ ra. 33 Tyicuan ta quichi tucu noo ra Samaria. Ta cua yaha tucu ra suri ityi cuan. Ta nanyehe̱ ra chi ra catuví yucuan, ta quichi nundahvi cuñi ra nyehe ra chi ra. 34 Ta tuhva̱ ra nu catuví ra, ta quichaha saha ra tatan chi ra. Ta tyihi̱ ra aceitye ta vinu nu cahvi chi ra. Ta sahvi̱ ra noo sahma chata ra. Yaha̱ cuan ta sandaa ra chi ra burru sana ra, ta naquehe̱n ra chi ra, ta cuahan ra chihin ra nu nyaá noo vehe. Ta yucuan saha̱ cuenda ra chi ra. 35 Ta cha inga quɨvɨ cha cuñí cuhun ra Samaria cuan. Ta tava ra uvi tahan xuhun. Ta chaha̱ ra chi chitoho vehe cuan. Ta catyí ra chi ra: “Sa̱ha cuenda vahun chi ra ihya. Ta cu̱hvon cha cachi ra. Ta sa̱ton tatan chi ra na nduvaha ri ra. Tatu cuñí ca chi xuhun, tyiyahvi̱ mai chuun nandichi”, catyí ra. Yucuan ta cuahan ra ―catyí ra Jesús.
36 Nu ndɨhɨ̱ nacatyi̱ ra Jesús tuhun ihya, quichaha ndaca tuhun ra chi ra sacuaha cuan, ta catyí ra:
―Vaha. ¿Chichi cha uñi tahan ra cuan, nya ra cuví ra tahan ra ndahvi cuan? ―catyí ra Jesús.
37 Tyicuan ta quichaha catyi ra sacuaha cuan:
―Ra cha cundahvi cuñi chi ra ―catyí ra.
Tyicuan ta quichaha catyi ra Jesús:
―Cu̱ahan ta sa̱cuvi tucu yoho tyicuan caa chihin ñáyɨvɨ cha iyó tundoho chii ―catyí ra.
Nu chinyaa̱ ra Jesús vehe cu Marta chihin cu María
38 Ta quehe̱n ra Jesús ityi cuahan ra. Ta chaa̱ ra noo ñuu. Ta yucuan iyó noo ñaha cha nañí Marta. Ta chaa̱ ra vehe ña. 39 Ta cu Marta iyó noo cuhu ña cha nañí María. Ta cu María chicunyaa̱ ña yatyin ri chaha ra Jesús, vatyi cuɨñɨ ña tuhun cahán ra. 40 Soco cu Marta cuaha xaan tyiño nyaá sacuvi ña. Ta chaa̱ ña nu nyaá ra Jesús, ta quichaha catyí ña chi ra:
―Tata. ¿Atu ña chicá xiñi yoho vatyi cuhi sandoó maa ña chii chihin tyiño? Ca̱tyi chi ña na tyinyee ña chii ―catyí ña chi ra.
41 Soco ra Jesús catyí ra chi ña:
―Marta, Marta, chicá xaan xiñun ta cutyiño xaan cuñún chihin tyiño chiña. 42 Soco iyó noo tuhun cha tahán chi caca xiñi yo. Ta cu María ihya nacachi̱ ña tyiño vaha ca sacuvi ña cha tyasohó ña tuhun cahín. Ta yuhu ma cuvi tinyai chi ña ―catyí ra Jesús chi cu Marta.