5
Kangkarlmawu Wurdanpunthethith Kardu Wurnangat
Luke 6.20-23
Bere Kangkarlmawu bampunkardu kardu wurnangat ngarra pubemkardurdu-yu. I nhini nukunu-ka dimmardawith warda ngarra da palyirr i kanawup. I kardu pulangay nukunu deyida pirrimkamardawithneme da pangu-yu i ngarra Kangkarlmawu manta parnamkawupneme. I bere nukunu-ka murrinh warda wurdanpunthethith kardu ngarra wurnangat nhini. I mampirra, “Nga kardu. Nanki kardu ngamere kanhi nirrimkadhuk-ya ngepan ngarra nanki mere lurruth ngala numabath ngatha-ka, nhini nanki-ka le da matha narninu. Nhini Yile neki-ka kardu Pule ngala da matha dimnarra, i nukunu-ka pirrananpenu purru nhini-yu.
“I nanki kardu ngamere kanhi ngarra damnanmardathin kanam-ka, le deyida narninu, nhini Yile neki-ka ngarra nanki da matha mananmanpinu purru nhini-yu.
“I nanki kardu pana ngarra Yile neki da matha nuddamnayemit numpan-ka, kardu le da matha narninu, nhini Yile neki-ka da putek ngala kanhi panarramutnu i kardu pule ngala nuyunu da kanhi-yu.
“I nanki deyida kardu pana ngarra marda thathpirr numanganart da mange yuthpan-nu nariwaknu, nhini nanki-ka le deyida narninu. Yile neki-ka da mange yuthpan nhini panarrangkardanu purru.
“I nanki deyida kardu ngamere kanhi kardu ngarra darrikardu-nanmarda i da mange patha patha numampirra numpan ngarra kardu ngamere-ka, nhini nanki-ka le da matha narninu. Yile neki-ka mange patha deyida manarranu purru nhini-yu.
“I nanki deyida kardu pana ngarra marda thathpirr numanganart numpan Yile neki, le da matha narninu nhini-yu, nhini nanki-ka da ngarra Yile neki nukunu narninu.
“I nanki kardu ngarra makthuk numpan-ya i murlmurl thathpirr narnam, nhini-ka le da matha nurunu nhini-yu. Nhini Yile neki kathu-ka murrinh manarranu, ‘Nanki-ka kardu wakal ngay da matha nhini-yu.’
10 “I nanki kardu ngarra da tetemanthay kama pubannarrapak pumpan-ya kardu ngarra ngamere kathu, nhini nanki-ka da mange ngarra Yile neki nukun weyida narrarntiwak numpan. Nhini nanki-ka kardu le patha da matha narninu, nhini Yile neki-ka kardu Pule ngala da matha dimnarra nhini-yu, i nukunu pirrananpenu pani.
11 “I nga. Kardu ngamere pana deyida murrinh pumanannarrithaknu ngatha i da tetemanthay ngatha pubunarrapaknu i murrinh pananthirrarartnu parni nanki-nu, nhini nanki-ka le da matha narninu nhini-yu. Kardu-ka mange nhini pumanarranu puru nhini nanki-ka kardu ngarra ngay weyida narramngiriwak numpan. 12 I da murntak warra da mange wiye nhini deyida mani pumerrudhaneme purne ngarra ku prophet-yu kardu ngarra Yile neki nukunu-yu. Nhini nanki-ka le da matha narninu nhini Yile neki-ka nanhthi patha patha mamnarrayit dim da ngarra Heaven nanki-nu-yu.”
Kardu Ngarra Kangkarlmawu Nukunu Mangini Nanhthi Salk Mani i Da Tarangka Mani
Mark 9.50; Luke 14.34-35
13 “I nga,” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Nanki-ka nanhthi mangini salk mani kardu wurnangat kanhi warda ngatha-nu ngarra da putek ngala kanhi parnam. Nginipunh nanhthi salk mani nanhthi patha ku ngen-nu-ka, nhini nanki-ka patha deyida numampirra numpan kardu wurnangat kanhi-nu. Mu nanhthi salk nanhthi murntak i wiye ngatha-ka nanhthi-ka mere patha deyida kirra, wurda. I nanhthi-ka nunnuku warda nhini-yu, i kardu-ka punnudhurrthurrnu warda nhini-yu.
14 “I ngana deyida nanki-ka nginipunh da tarangka mani damlarrang pirrim-ya kardu wurnangat kanhi-nu da ngarra putek ngala kanhi parnam-ya. Nginipunh da town mani-ya da ngarra palyirr kangkarl dim-ka da-ka damlarrang pilampirdarri da matha dim nhini-yu. I nhini nanki-ka kardu pilampirdarri deyida narnam kardu-nu pubananmangkardunu da mange ngarra patha patha nhini ngarra nanki namam numpan. 15 Nga. Mere nangkal ngadha karibirl thungku lem-yu i bupak pepe ngarra nanhthi pakit, wurda. Mu nukunu-ka kangkarl da matha mamkale i thungku-ka palarrangnu pintha i kardu ngarra thelput nhini pirrimkadhuk-ka bere matha wangu parnammirlbirl nhini-yu. 16 Nginipunh nhini mani nanki-ka da mange tarangka i patha da matha numarranu nuru. I nhini kardu-ka pubananmangkardunu parni da mange patha patha nhini ngarra namam numpan-ya. I nhini kardu-ka pariparlnu warda parni Yile neki-yu ngarra da Heaven dim-ya.”
Kangkarlmawu Kardu Wurdanpunthethith Murrinh Law
17 I ngana deyida Kangkarlmawu kathu-ka mampirra, “Nga. Nanki kama nubenthengkarnirn numpan-ka ngay-ka ngurrinidha da putek ngala kanhi murrinh law ngarra Moses i ku prophet ngarra Yile neki nukun nguninmakudha-mana-wa-neme murrinh law murntak nhini-ya? Mu wurda, ngay-ka mere nukun ngununkumakuneme murrinh law nhini-yu. Mu ngay-ka mange ngamanu ngurru da mange nhini da matha ngarra murrinh law nhini mam-yu, i nhini nanki-ka the warda numabathnu nuru murrinh law nhini-ka murrinh da thathpirr nhini-yu. 18 Mu ngarra da putek ngala kanhi i da kangkarl pangu pirra da ngatha-nu, murrinh law nhini-ka bere ngatha pungurrkurrknu, i murrinh-ka mere ngarra nukun kiyerrarr murrinh kunungingki ngatha yida-yu. Mu murrinh-ka bere ngatha wangu pungurrkurrknu i ngarra da putek ngala kanhi da mana panirikerdeknu. Kanhi-ka murrinh thathpirr-wa mamnarra ngem-yu.
19 “Mu kardu nangkal ngatha murrinh law kunungingki ngatha yida muparlnu-ka i murrinh purdunthethithnu ngatha kardu ngamere pumuparl-deyida-nu-ka, nhini nukunu-ka kardu ngathayida da matha paninu i mere kardu ngala paninu nhini-yu kardu ngarra Yile neki nukun-yu. Mu kardu nangkal ngatha murrinh thathpirr mabathnu purru murrinh law nhini, i kardu ngarra ngamere deyida purdunthethithnu purru murrinh pumabathnu puru, nhini nukunu-ka kardu ngala thathpirr purrunu kardu ngarra Yile neki nukun-yu.
20 “Nga, ngay-ka manarranu-ka murrinh thathpirr numanabathnu nuru murrinh thathpi ngarra Yile neki nukunu, i da mange ngarra nukunu da matha nariwaknu nuru ngala deyida wangu nuyunpewalnu da mange kardu pana-ya ngarra murrinh law Moses nukun puddanpunthethith pumpan, i kardu nan-ya kardu Pharisees. I mange nhini ngatha nuyemanu nuru-ka nhini nanki-ka kardu ngarra Yile neki da matha nukunu nhini-yu. I nukunu-ka ku pule ngala nanki da matha pinarranu nhini-yu.”
Kangkarlmawu Mampirra Mere Kenmardarurr Nukun
21 “Nga, nanki-ka the mana nanthin murrinh law murntak nhini nganaka ngarra Moses nukunu. Murrinh-ka kanhi-wa yibim-yu, ‘Mere nukun thu thubat i thurdurinuminu kardu numi. Mu kardu ngatha kubat i kurdurinumi kardu numi, nhini kardu-ka pumabertinu puru kardu nhini-yu ngarra murrinh court-nu wangu i nukunu nhini-ka pirramardatnu kumparra warra ngarra ku judge. I ku judge-ka murrinh mananu ngarra kama pamanu kardu nhini-yu.’ 22 Mu ngay murrinh manarranu-ka kardu ngatha kanarithi ngarra kardu numi, nhini kardu-ka pumaberti-deyida-nu puru kardu nhini-yu da ngarra murrinh court-nu warda wangu. I kardu ngatha murrinh mardarrithaknu ngarra kardu numi, nhini kardu-ka pumabertinu puru kardu nhini-yu ngarra kardu pule ngala ngala-nu wangu. I kardu ngatha murrinh mananu ngarra kardu numi, ‘Nhinhi-ka pelpith wiye thathpirr-wa,’ nhini Yile neki-ka kurduthuknu kama kardu nhini-yu ngarra da thungku ngala wangu-yu, da Hell-ya.
23 “I nga. Ngarra narnirdi thelput ngarra Yile neki nukunu-ka i nanhthi nanamutnu ngarra Yile neki, mu nhini nanki-ka nuddiyerr deyida kardu numi da ngatha thu kuy thanamnintha ngarra nhinhi kathu, 24 nhini-ka thanipartnu ngadha nanhthi pana-yu ngarra thenamuttha-yu, i thurrunanu warra ngadha ngarra kardu nhini i murlmurl warda thaninintha. Nhini-re warda thurdiwurlnu i nanhthi nhini thanamutnu warda ngarra Yile neki-yu.
25 “I ngana deyida, kardu ngatha murrinh mampa, ‘Nhinhi-ka da mange wiye nam, nhini ngay-ka ngarra murrinh court-nu warda manhibertinu ngurru.’ Mu murlmurl da matha thurruninthanu murrinh ngarra court-nu wangu-yu. Mu wurda ngatha-ka nhini-ka manhiberti da matha-nu purru ngarra murrinh court nhini-yu, i nhini-ka ngarra ku judge panamutnu. I ku judge nhini-ka nhinhi-ka panamutnu warda ngarra ku policeman, i nhini ku policeman-ka pampadhapnu warda ngarra jail. 26 I pangu da matha thinganamardanu i ngarra ku mani terert da mana pay thamanu, ku fine-ya. Murrinh thathpirr mamnarra-yu.” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra.
Kangkarlmawu Mampunmardawerr Ngarra Palngun Ngamere Betkutma
27 “I nga, murrinh deyida manarranu,” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Nanki-ka the mana nanthin murrinh law kanhi yibim-yu, ‘Mere nukun nabert kardu palngun karnabuy i ngarra nigunu warda thaninginthawit.’ 28 Mu ngay-ka murrinh manarranu-ka, kardu nugarn kathu pirrabathnu ngatha kardu palngun numi, i nukunu-ka marda manganart dim paninginthawitnu ngarra nigunu, nhini-ka mangini kanamnginthawit mani wardarra nukunu nhini-yu. 29 I nhini-ka nanhthi kamarl numi ngarra nanki ngatha-re nubangkardunu i da wiye warda nuyemanu, nhini-ka kamarl-ka nunguyngkapirt i nunnuku warda nhini-yu. Nhini-ka patha-wa nhini-yu kamarl numi da matha numabathnu nuru. Mu kamarl perrkenku ngatha numabathnu nuru i da mange wiye-nu ngatha numabathnu nuru, nhini-ka ngarra da thungku ngala da matha narninu da nakurlnu-re.
30 “I ngana deyida ngarra mange batbat nanki-re da mange wiye numabath ngatha nuru-ka, nhini mange-ka nubemartal-wa i nunnuku warda nhini-yu. Nhini-ka patha-wa nhini-yu mange numi da matha numabathnu nuru. Mu mange perrkenku ngatha numabathnu nuru i da mange wiye-nu ngatha numabathnu nuru-ka, nhini-ka ngarra thungku ngala da matha narninu da nakurlnu-re.”
Kangkarlmawu Mampunmardawerr Kardu Palngun i Nugarn Memnginthadarrarr
Matthew 19.9; Mark 10.11-12; Luke 16.18
31 “I nga, murrinh law murntak numi kanhi nubinthepup nawa?” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Kardu nugarn ngatha kanipart palngun nukunu, i nukunu-ka murrinh pangerililnu ngarra nanhthi peypa murrinh kanhi-ya, ‘Palngun kanhi-ka palngun mere ngay warda nhini-yu, wurda, nganampart warda,’ i bamardanu nanhthi peypa nhini-yu. 32 Mu ngay murrinh manarranu-ka, kardu nugarn ngatha kanipart palngun nukunu, i nigunu-ka mere merithuktha kani ngarra nugarn ngamere, mu nangkun nigunu-ka ngathayida kanipart ngatha-ka, nhini-ka nginipunh ngarra kardu nugarn numi deyida mani kanamut nigunu nhini i kaninginthawitnu. I nukunu kardu nugarn nhini warra-ka mungamparl deyida da law nhini-yu, nhini nukunu-ka kardu palngun karnabuy warda kanthin wurran.”
Kangkarlmawu Mampunmardawerr Murrinh Yu-nu Kama i Wurda Kama
33 “I nga.” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Nanki-ka the mana nanthin murrinh murntak kanhi yibim-ya. Ngarra murrinh kanhi mani nuyemananu ngarra Yile neki wangu, ‘Yu, ngay-ka mampanu ngurru da nhini-yu, Yile.’ Murrinh nhini-ka murrinh da matha numanayitnu nuru nhini-yu. 34-36 Mu ngay-ka murrinh kanhi-wa manarranu-yu. Ngarra murrinh nginipunh nhini mani numarranu nuru ngarra kardu-ka, nhini-ka mere nukun numangkawadha Yile neki-yu, nginipunh kanhi mani-ya, ‘Yu, Kangkarlmawu thathpirr.’ I ngana deyida mere nukun numangkawadha da Heaven, nginipunh kanhi mani-yu, ‘Yu, da Heaven thathpirr.’ I mere nukun deyida numangkawadha da putek ngala kanhi, i da Jerusalem, i pelpith nanki ngatha yida, wurda da matha. Yile neki da matha da wurnangat kanhi warda ngatha i da kangkarl mampatha i da terert nhini warda ngatha da nukunu, i da mamnginikat dim. I nanki-ka mere ngarra deyida pemarr nanki nuddunumath pemarr thipmam i pemarr bamam da mana-nu, wurda.
37 “Mu ‘Yu’ da matha nuyemanu nuru, i ‘Wurda’ da matha nuyemanu nuru. I nhini-ka nhini da matha murrinh-yu. Mu murrinh pirdithme ngatha nubangkawunu-ka ngarra murrinh ‘Yu’-nu i ‘Wurda’-nu-ka, nhini-ka murrinh ku karrath thangunu kathu-wa nhini-yu.”
Kangkarlmawu Mampunmardawerr Mange Pumemnuwerr Pumpan Kardu
Luke 6.29-30
38 “Nanki-ka the mana nanthin murrinh law murntak kanhi yibim nganaka, ‘Nhinhi ngatha thungungkapirt kamarl ngarra kardu numi, nhini nukunu deyida kamarl ngarra nhinhi pungunhingkapirtnu. I nanhthi dimu ngatha dardiwarl ngarra kardu numi, nhini nukunu deyida kathu banhirdiwarl dimu ngarra nhinhi-yu. I mange-ka nginipunh nhini mani-wa mange mungamninthawurr.’ 39 Mu ngay murrinh manarranu-ka, mere nukun nuddurrawerl kardu ngamere pana-ya ngarra ngurradhath pananngurrunu-ya. Mu kardu ngatha banhidhamurrurduk ngarra thamurru batbat-ka nhini-ka thamurru numi-re thanamut i banhidhamurrurduk deyida.
40 “I kardu ngatha murrinh court-nu manhibertinu purru nanhthi shirt nhinhi-nu-ka, nhini-ka thanamut da matha nanhthi shirt nhinhi i nanhthi kawut wanku thanamutnu. 41 I ku soldier ngatha nanhthi swag nukunu kampamut nanhthi thuynamanthinu thurru da kunungingki-nu, nhini nhinhi-ka da ngathparr da matha thuynamanthinu thurru nukunu nhini-nu-yu. 42 I kardu ngatha nanhthi-nu panhidharrpunu-ka nhini-ka thanamut da matha. I kardu ngatha nanhthi-nu panhidharrpunu da kunungingki da matha-nu nhini-ka thanamut deyida nanhthi nhini-yu.”
Kangkarlmawu Wurdanpunthethith Kardu Wurnangat Marda Thathpirr Pumenurtnu Puru
Luke 6.27-28,32-36
43 “I nga,” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Nanki-ka the mana nanthin murrinh murntak kanhi-ya ngarra pumedha purni-ya, ‘Marda numanart nuru kardu pana-ya ngarra marda pumangannhert pumpan-ya. I kardu pana deyida ngarra thu kuy pumpannarra-ka, nhini nanki-ka thu kuy deyida nururranu ngarra kardu nhini-yu.’ 44 Mu ngay murrinh manarranu-ka marda thathpirr numanartnu nuru kardu nhini ngarra thu kuy pumpannarra i kardu ngarra mere kumananart kuru-yu. I Yile neki nadharrpunu da mange patha marranu purru kardu pana ngarra da tetemanthay pubannarrapak pumpan. 45 I nhini nanki-ka kardu wakal ngarra Yile neki nukunu warda nurunu nhini-yu. Nukunu-ka kardu wurnangat warda ngatha marda manganpunart dim. I nukunu-ka nanhthi ngunga nukunu dampirralarrang dim ngarra kardu wurnangat warda ngatha-nu, kardu pathanpun-nu-ya i kardu wiyenpun-nu-ya. I nukunu-ka kura yelyel wurdanpirrathukthuk wurran ngarra kardu pathanpun-nu i kardu wiyenpun-nu.
46 “Mu nga. Nanki ngatha marda numanartnu nuru kardu pana da matha ngarra marda pumangannanart pumpan-ka nhini-ka nubenthengkarnirn Yile neki-ka panantiparlnu nhini-yu? Nginipunh kardu wiyenpun pana ngarra ku mani pumpanpunmatkut ku Government-nu mange nhini deyida pamam pumpan nhini-yu. Mu nanki-ka kardu wurnangat warda ngatha marda thathpirr numenurtnu nuru. 47 I murrinh ngatha narnirrangerrennu ngarra kardu darrikardu nanki da matha-ka, nhini-ka nubenthengkarnirn narnam mange patha nhini-yu? Kardu pana mani ngarra mere kariwak kuru Yile neki-ka mange nginipunh nhini deyida pamam pumpan nhini-yu. Mu nanki-ka ngarra kardu terert da matha nururrangerrennu. 48 Yile neki-ka kardu yuthpan thathpirr dim. I nhini nanki-ka mangini nukunu deyida mani kardu yuthpan thathpirr nurunu.”