24
Dene ngü teka Rebeka, wara Yïsaka
1 Me ngbü ta eto wazi fü Abarayama, fü ah angbü emere wü ngü di, gbü wü re kaka ꞌburu, te engu mere füh kotö ne.
Fütanga ngü la, fü Abarayama adu tïne agbe afa sü. Fü Abarayama akpo angbü efï ngü teka ye ye, Yïsaka, te ga koro eyi mere komoko ne. Ah le ta eyi de Yïsaka za würüse. Amba Abarayama le de Yïsaka za egba ganzi kpara nda de, angü gele ka wü kpara, ta gbü wü re la, ka-ye nda da eza te-wü esüka wü de wü mürü wü. Wüh za ta te-wü de wü ganzi kpara kpo de. Fü Abarayama angbü efï nga ngü, ga, ni ena amere dene, neh baye, teka fü ani amaka züka würüse fü ye ni, te ni ce tö ka-ani ta eyi gügü, go ra kötï eyi nengete kpa gbü tö ka wü *Kanana de kpakine ne.
2-4 Fü Abarayama ayia aï mere kpara ka tima ka-ye, te ngbü gbü nzö wü bu ye ꞌburu. Engu ta de diri kpara ka tima ka Abarayama, teka mere bi wü re fa sü, angü ah ngbü tïne eceka kpï fütanga mere bi wü e ka Abarayama ꞌburu me-ye. Fü Abarayama ayia amala ngü fü mürü tima ka-ye la, gü ba, “Ma le amala ngü fü mü, teka würüse te ma le ase fü Yïsaka. Ma le de Yïsaka za egba ganzi kpara de. Te di bala, ma ele de mü yia, mü nü kpa gbü sü ka-a, te wü di enga wüna ngbü tete. Fü mü aceka würüse kpala, te di gbü nguwa a. Fü mü ase, adu akoro de engu fü Yïsaka. Amba ah le de mü kïna kïna de ïrï Mere Me, te ngbü gbü nzö wü kpara ꞌburu ne. Mü kïna te mü, gü ba, ‘Ni ena amere wü ngü, de te ma mala fü ni ne.’ Kpah bala, mü kïna lö ra, gü ba, ‘Ni tï aza würüse fefe gbü nguwa ganzi kpara de.’ ”
5 Fü mürü tima la alügü ngü fefe, gü ba, “Anga te würüse engu le ago agbü Kanana kpakine de, teka sü te mo amo la? Te ah bala la, ni ena amere baye? Ni ena adu aza Yïsaka, ago di kpala, teka fü ah aza würüse engu la?”
6 Fü Abarayama agü ba, “Aꞌa, ah bala fï de! Mü mere e aza ye ra, adu di kpala fï de.
7 Angü Mere Me mala ta me-ye, gü ba, ‘Ma yia, de ma ce gba a, gbü sü te wüh bï ra tete, de ma go kpakine.’ Fü Me akïna kïna, gü ba, ‘Ni ena ato tö ka wü Kanana ne fü wü kundu ra.’ Te di bala, te ye ra ena ace sü ne, adu angbü nengete kpala la, ah esiti. Mü ena amaka züka würüse fefe na, angü Me ena atima *malayïka ka-ye, fü ah atï fü mü engagira nü. Fü ah ale ta-ngü te mü. Fü mü amaka züka würüse, ase, adu di fü Yïsaka.
8 Amba, te würüse engu le teka adu ake mü agbü Kanana akine nda de la, de mü ce engu, fü mü adu ka-mü kpakine. Ngü tï amere mü gbü kïna, de te mü kïna te-mü di la de. Te ngü engu kpala kpah baye la, mü mere e aza Yïsaka, adu de engu kpala kpo fï de.”
9 Fü mere mürü tima la ayia akïna lö Abarayama, gü ba, “Ni ena amere wü ngü, de te ye mala fü ni ne, kpah ꞌburu bala.”
10 Fütanga ngü la, fü mere mürü tima la adu areke te-ye, aza wü kamele ka Abarayama nzükpa. Fü ah aza kpah gara bi wü e esaka Abarayama, ayia ao füh wü nü la, teka anü ase würüse la di. Fü ewü ayia anü, anü, akoro nengete, agbü tö ka Padanarama, gbü gara ꞌbaranga de ïrï ye Arana, ta te enga ni ye Abarayama, de ïrï ye Nayora, ra ta kötï gbügbü na ne.
11 Te mere mürü tima ka Abarayama nü koro tete gbü ꞌbaranga la, nga tamurago, gbü lö-ra te wü würüse ngbü ekoro ese ngu tete, fü ah anü de wü kamele ka-ye la, kpa ede du-kpa-ngu la. Fü ah amala ngü fü wü kamele la, de wü ra kötö.
12 Fü mürü tima ka Abarayama la ayia aku gba fü Me, gü ba, “Wayi, Me, te mü di de *vüngüte ka Abarayama, mü ü kaje fere enatikine, de ngü de te ma koro tüngüngü na ne mere te-ye fere, baka e te mere kpara ka-ra ngbü ele ne. Mü mere ngü fü mere kpara ka-ra ba mürü, angü mü de vüngüte kaka-na.
13-14 Mü gara tamu würüse, de te mü fe engu, o eyi ba wara Yïsaka tete ne. Angü ma rü eyi de füh du-kpa-ngu ne. Wü würüse, de te ewü ngbü ekoro ese ngu gbü du-kpa-ngu ne, mene würüse te ma ena ayo ngu tete na, te ah to ngu eyi fere, bete mere bi wü kamele ka-ra ne la, amba dela eyi würüse, te mü fe engu, o eyi wara Yïsaka tete na. Te mü mere ngü la fere bala la, amba mü zu de vüngüte ka mere kpara ka-ra.”
15 Te mürü tima la ngbü la bü emala ngü la bala de, ah gü ba, ni ceka kpï bane de, gbangbara! te gara jaji würüse, te ngbü ekoro de bütü-ngu gbü nzö ye, ase ngu. Ïrï jaji würüse engu la de Rebeka. Ah de ye Betuwele, enga ni ye Abarayama.
16 Rebeka ta de züka jaji würüse, te reke gbü jia wü kpara fa sü. Ah za komoko ta nda la de. Fü Rebeka ayia akoro ase ngu gbü bütü-ngu ka-ye, ayia angbü edu.
17 Te mürü tima la wu Rebeka te ngbü edu bala, fü engu ayia akpe de woro, akoro kpakaka na, amala ngü fefe na, gü ba, “Ye to la mba ngu gbü bütü-ngu ka-ye la, de ni nzö.”
18 Fü Rebeka alügü ngü fefe, gü ba, “Ye nzö enzö, mere kpara.” Fü Rebeka ayia bü wö! ae bütü-ngu la, azoro esaka ye. Fü mürü tima la ayia anzö ngu la.
19 Sidi nga ngu, de te engu nzö la, fü Rebeka ayia amala ngü fefe, gü ba, “Ni ena ato ngu fü wü kamele ka-ye la, de wüh nzö te nga wü ꞌburu.”
20 Fü Rebeka ayia atökö ngu la gbü bütü-ngu ka-ye ꞌburu gbü mere gada, te wüh ngbü eto ngu fü wü nü gbügbü. Fü Rebeka akpe adu kpa füh du-kpa-ngu, ase gara ngu. Fü ah angbü enda nga ye, da ese ngu fï bala. Fü wü kamele anzö ngu te nga wü la ꞌburu.
21 Fü komö mürü tima la ayia agu ka ngü la. Fü engu angbü eceka Rebeka, da efï nga ngü, gü ba, “E-ena adi dela würüse te Me fe engu fü Yïsaka, teka gba ka-ni ne, de?”
22 Te wü kamele nzö ngu tï tete, fü mürü tima la ayia aza mere züka mafe, te wüh mere gbü *diki-se, ato fü Rebeka, de ah to gbü gü ye. Fü engu adu aza wü kengbe, te wüh mere kpah gbü diki-se, ato te kpakpa na.
23 Fü engu ayi-ta Rebeka, gü ba, “Ye neh mbi mbi de ye da? Te ani nü de wü kpara ka-ni, bete wü nü ka-ni ne, kpa gba wü la, ani tï eyi amaka mba sü ara tete?”
24 Rebeka gü ba, “Ïrï wö ni de Betuwele, ye Nayora.
25 Wü koro ekoro de wü nü ka-wü la ꞌburu, de ani nü kpa ekötï. Wü ena amaka sü ka rara kpa gba ani kpala, te ena atï de wü kpara la, de wü nü ꞌburu. Wüh ena ato kpah zü-e fü wü nü la. Wü koro ekoro.”
26-27 Fü mürü tima la adu angbü de mere tadu te ye, angü würüse la de kundu ye enga ni ye Abarayama. Fü engu agü ba, “Gbo nga e ngbü te ïrï Me, te di de vüngüte ka mere kpara ka-ra ne! Angü ah ngbü emere züka ngü ka vüngüte fü Abarayama, baka ngü ta te engu mala fefe na gügü ne. Amba Me ce ngü la nda de. Teka ra, Me za ra, gü tamu kaje fere teke teke! Fü ra anü akoro eyi kpah te gba wü di enga eyï mere kpara ka-ra.”
28 Fü Rebeka akpe adu kpa ekötï, amala nga ngü la fü ni ye.
29-30 Gara enga ni ye Rebeka ta ladü kpala, de ïrï ye Labana. Fü Labana ayia aje kpah ngü, de te Rebeka mala la. Fü ah awu kpah wü züka mafe, bete wü züka kengbe, te mürü tima ka Abarayama la to gbü kpa Rebeka ne. Fü ah aje kpah wü ngü, te mürü tima la mala fü Rebeka ne. Te Labana je ngü la bala, fü ah ayia amü ꞌduwa de woro, anü kpa füh du-kpa-ngu la, teka awu komoko la cu de jia ye.
31 Te Labana koro kpaka wü mürü tima la, fü engu amala ngü fü ewü, gü ba, “Mere kpara, ye kpakine baka kpara te Me le ye fa sü. Ye rü te kaje neh teka ne? Wü koro ekoro, ani nü kpa ekötï, angü ni reke sü teka wü eyi. Mba enga sü kpah ladü teka wü nü ka-ye, fü ewü ara tete.”
32 Fü mürü tima ka Abarayama la ayia, de wü kpara gbü nga ye, anü de wü Labana kpa ekötï.
Te wüh koro kpa ekötï, fü Labana ayia amala ngü fü wü labï ka-ye, gü ba, “Wü furu wü e füh gü wü kamele la asidi, de wü za züka gü, wü to fü wü kamele la, de wüh zü. De wü za kpah ngu, ato fü wü kpara la, de wü zürü küte wü di.”
33 Fütanga ngü la, fü ewü adu aza e-mazü, akoro di, ato fü wü ngba la. Fü mürü tima la amala ngü fü Labana, gü ba, “Aꞌa, ani tï azü kümü nda-ani la de. Ni le amala la si-ngü, te wüh tima ni tete, koro di gba wü ne, fü wü feke.” Fü Labana alügü ngü fefe na, gü ba, “Ye mala ngü engu la emala.”
34 Fü mürü tima la ayia areke te-ye, akpo emala ngü fü wü Labana, gü ba, “Ni de kpara ka tima ka Abarayama, te di de afudu wö ye ne.
35 Angü Me to wazi fü Abarayama eyi fa sü. Abarayama koro tïne eyi mere kpara, de mere bi wü e esaka ye. Me to mere bi se, wü labï, wü nü, ba wü kambiliki, de wü yiti, abe kpah te wü dongï, de wü kamele eyi fefe na fa sü.
36 Kpah bala, Sara bï ye komoko kpah eyi fü Abarayama, tïne gbü gbe ye dene. Fü Abarayama ayia ato mere bi wü e ka-ye la kpah eyi, ace ao ꞌburu fü ye ye la.
37 Fü Abarayama ayia atima ni, gü ba, ‘Ni koro, ni se würüse fü ye ni la kpakine. Ni mere e, ase würüse la fü ye ni esüka egba wü Kanana, te ani ngbü gbü sü ka-ewü ne, de.
38 Ni nü kpa gbü sü ka nguwa wö ani kpakine, de ni ceka jaji würüse la gbü nguwa wö ani.’ Fü ni, mürü tima, ayia akïna kïna, ga, ni ena amere ngü la ꞌburu kpah bala, baka e te mere ka-ni mala la.
39 Ni yi-tata ta kpah eyi, ga, ‘Anga te würüse la le teka adu agbü tö ka wü Kanana nda de, angü sü mo amo la?’
40 Fü Abarayama amala fü ni, gü ba, ‘Me, de te ni, Abarayama, le ngü kaka-na ne, engu ena atima malayïka ka-ye engagira nü, de ah ü kaje fü ni, fü ni afe züka würüse fü ye ni gbü nguwa ani.
41 Amba te wü mürü ni le, gü ba, “Jaji würüse engu mere e adu ake ni kpa gbü Kanana de la,” ngü ma, kïna engu de te ni kïna te-ni di ne, tï arï gbü nga ni nda de.’
42 Baka te ni nü koro füh du-kpa-ngu mari ede ꞌbaranga de kpane ne. Fü ni arü, aku gba fü Me, gü ba, ‘Wayi bala Me, ye de vüngüte ka mere kpara ka-ni, Abarayama! Ah le de ye ü kaje fü ni, de ni maka würüse fü ye mere kpara ka-ni.
43 Angü ni rü eyi de füh du-kpa-ngu ne, teka amala ngü fü gara jaji würüse te ena akoro, ase ngu. Ni ena ayi-tata, de ah to ngu fü ni, de ni nzö.
44 Te jaji würüse engu la le eyi ato ngu fü ni, de wü kamele ka-ni ꞌburu la, dela eyi jaji würüse, te ye fe, de ah di wara Yïsaka, ye mere kpara ka-ni ne.’ Dela gba ka-ni tïne, te ni ku fü Me.
45 Kpah bü baka te ni ngbü la eku gba fü Me bala, fü ni awu Rebeka, te ngbü ekoro de bütü-ngu gbü nzö ye. Fü ah akoro kürrrü! anü kpa füh du-kpa-ngu, akpo angbü ese ngu. Fü ni ayia amala ngü fefe na, gü ba, ‘Ye to ngu fü ni, de ni nzö.’
46 Fü engu ayia kere, ae bütü-ngu la, azoro esaka ye. Fü ah ayia ato ngu la, fü ni anzö. Fü ah adu kpah, ase ngu, ato fü wü kamele ka-ni ꞌburu.
47 Fü ni ayia ayi-tata, gü ba, ‘Ye neh ye da?’ Engu gü ba, ‘Ni de ye Betuwele, te di de ye Nayora, enga ni ye Abarayama,’ ne. Te ni je ngü la bala, fü ni ayia aza mafe ne, ato fefe, teka de engu to gbü gü ye. Fü ni aza kpah wü kengbe, de engu to gbü kpa ye.
48 Fü ni adu agbo nga ïrï Me afa sü, angü engu zu de vüngüte ka mere kpara ka-ni. Teka ne de, angü Me gü tamu kaje la me-ye fü ni, fü ni akoro amaka tangbase ne, de wüh za te-wü ake Yïsaka, angü engu de mürü ye Abarayama fanü fanü.”
49 Fü mürü tima la adu ayi-ta ewü, gü ba, “Wü je ngü, de te ni mala la eyi? Te di bala, wü ena alügü ngü fü mere kpara ka-ni, agü neh fe? Wü tï amere ngü la fefe, baka e te engu ngbü ele? Ah le de wü mala züka ngü emala fü mere kpara ka-ni, te wü le eyi ato jaji würüse ne, fü ye mere kpara ka-ni aza engu wara ye tete la. Amba te wü le de la, de wü mala emala fü ni mbölö, teka de ni wu mene ngü, te ni ena amere.”
50 Fü wü Labana ake Betuwele alügü ngü, gü ba, “Gara ngü gömö a, te a ena amala nda ma, angü ngü la koro ka-ye kpaka Me.
51 A ena ato Rebeka ato fü yi. Mü ena aza engu aza, anü di, ato fü ye Abarayama wara ka tete, baka e te Me mala.”
52 Te mürü tima la je ngü la bala, fü engu ayia abu nzökuta ye kötö, agbo nga ïrï Me.
53 Fü engu ayia aza mere bi wü züka e, ato fü Rebeka, baka wü tüngü, wü ꞌbiri, wü kengbe, de wü bongo. Fü ah adu kpah aza mere bi wü se, ato fü wü di enga ni ye Rebeka, bete ni ye na.
54 Te ngü la nza tete, fü mürü tima la adu tïne, azü e de wü kpara ka-ye. Fü ewü ayia ara sela.
Te kpï seke tete, fü mürü tima la ayia ayi-ta wü di enga ni ye Rebeka, gü ba, “Wü ce kaje fü ani, de ani lügü nga ani, du kpaka mere kpara ka-ani, enatikine.”
55 Fü ewü amala ngü fefe, gü ba, “Te enga ni ani ena angbü la mba de wü ani sene, teka sïkpï nzükpa feke, fü wü ayia tïne, ago de ewü la, ah ena adi esiti?”
56 Mürü tima la gü ba, “Yi mere e atïrï kaje fere enatikine de, angü Me le ta-ngü te ra eyi me-ye, fü ra ayia amere ngü, de te wüh tima ra tüngüngü ne. Te di bala ne, yi ce kaje fere, de ma yia enatikine, de ma du kpaka mere kpara ka-ra.”
57 Wüh gü ba, “Te ah bala la, ani ena aï Rebeka, ayi-tata teka ngü la feke. Fü ani aje ngü la gögömö.”
58 Fü ewü ayia aï Rebeka, ayi-tata, ga, “Rebeka, enga ni ani deyï, ye le eyi ayia enatikine, ago de wü komoko ne agbü Kanana, teka fü ye mere kpara ka-ewü aza ye wara ye tete?” Rebeka gü ba, “Wayi, ni le eyi ago de ewü kpala enatikine.”
59 Te wüh je ngü la cu gömö Rebeka bala, fü ewü aci ꞌburu ale, gü ba, “Rebeka go ka-ye ego de ewü.” Fü ewü ayia eto kpah gara mere würüse, kpara ka tima ka ni ye Rebeka, de ah nü, ah di emere tima fü Rebeka.
60 Fü wü mürü ye Rebeka amala ngü fefe, agü ba,
“Tangbase ka-a, Me to mere wazi fü mü, ꞌduwa ba-neh-ene-la.
Fü mü abï wü ye ba ca e kötö ne.
Fü wü di enga mü la amere kpeke,
adi egü gü da efa wü vügü ka-wü.
Me to wazi la fü mü bala.”
61 Fü wü Rebeka ayia de wü würüse ka tima ka-ye, te Labana to, alï füh wü kamele. Fü ewü ayia go, de wü kpara ka tima ka Abarayama, agbü Kanana.
62 Gbü wü sïkpï la, Yïsaka go ngbü ka-ye gbü gara sü, gbü tö ka wü Kanana sela, te wüh ngbü eï, gü ba, Negebe ne, ede du-kpa-ngu de ïrï ye Bïrï-Laroyi ne.
63 Gbü gara ra bane, fü Yïsaka ayia etamurago, anü da endoro egbere lö ye. Engu ga, ni ceka kpï bane de, gbo! te wü kpara te ewü ngbü egboko ekoro füh mere bi wü kamele. Fü ah ayia anü, teka de ani maka te-ani de wü kpara la.
64 Wü Rebeka ngbü ta ekoro dela me-wü. Fü Rebeka ayia aceka kpï bane, awu Yïsaka nengete. Fü Rebeka ayia akö füh kamele ka-ye ne kötö.
65 Fü ah ayia ayi-ta mürü tima ka Abarayama, gü ba, “Kpara de te ngbü ekoro de kpala, da enü mbi de ani de kpakine, ah de neh da?” Mürü tima la gü ba, “Dela Yïsaka, watï ye ne.” Fü Rebeka ayia aza mere kpa bongo, abuka gbüra ye, ani di.
66 Fü mürü tima la ayia anü kpaka Yïsaka kpala. Fü ah atï te nga ngü te mere te-ye de kpala, amala ꞌburu fü Yïsaka, gü ba, “Ni koro de wara ye eyi dene.”
67 Fü Yïsaka ayia angbü de mere tadu. Fü ah ayia aza Rebeka, adu di, ao gbü gugu, ta te ni ye na, Sara, ngbü gbügbü na ne, wara ye tete. Fü Yïsaka ale Rebeka ꞌduwa cu afa sü. Te di bala, fü jia Yïsaka adu alofo, fütanga kö ni ye la, teka ngü ka Rebeka.