12
Gosta kɨ́ dɔ njérakullə mḛḛ ndɔr nduu-tɨ
Mat 21:33-46; Luk 20:9-19
1 Jeju pa ta kɨ̀ gosta panè: Dow káre uwə nduu, ɔr gali dɔ-tɨ, ra ɓe dɔ ər-tɨ kdɔ mbore-né man nduu lé rəm, ur pal ngəm lo titɨ, ɓəy ɓá adɨ njérakullə-é-je dꞌuwə siə dɔ-é kadɨ ꞌra kullə dɔ-tɨ ə ɔtɨ ɔw mba.
2 Lokɨ na̰y kijə kandɨ nduu asɨ lé, ꞌɓa njèndɔr lé ulə ngonnjèkullə káre rɔ njérakullə-je-tɨ lé, kdɔ kadɨ dꞌadɨ-nꞌḛ̀ kandɨ nduu lə-nꞌḛ̀ kɨ́ sɔbɨ dɔ-nꞌḛ̀.
3 Rəmə dḛ dꞌuwə-é, ꞌtində-é mbukɨ-mbukɨ ə dꞌin̰ə-é dꞌadɨ təl kɨ̀ ji-é kare.
4 Ḛ təl adɨ ngonnjèkullə kɨ́ rangɨ ɔw ɓəy; dḛ dꞌuwə-é, ꞌtində dɔ-é mbukɨ-mbukɨ ɓá ꞌtajɨ-é dɔ-tɨ.
5 ꞌƁa njéndɔr lé təl ulə ngonnjèkullə kɨ́ rangɨ ya ɓəy; ḛ kàrè ꞌtɔl-é rəm, ɓá dḛ kɨ́ rangɨ n̰a̰ kɨ́ ꞌɓa-dé ulə-dé go-tɨ kàrè ꞌtɔl dḛ kɨ́ ná̰-je ɓá ꞌtində dḛ kɨ́ dan-tɨ-je rəm tɔ.
6 Ngon kal liə kɨ́ ində-é dan kəm-é-tɨ ya par ngá ə́ nà̰y; adɨ ḛ to sɔ̰y dow kɨ́ ulə-é kɨ rɔ-dé-tɨ ə panè: «To ngon-m adɨ dꞌa ɓəl gidɨ-é.»
7 Ngà lokɨ njérakullə mḛḛ ndɔr nduu-tɨ kinlé dꞌoo-é rəmə, dꞌidə-na̰ ta ꞌpanè: «Ooi, ngon-é kɨ́ ndɔ-é à to njènéndubə lé ə́ ɔw ree ɔngɨ. ꞌReei adɨ jꞌtɔli-é kadɨ néndubə təl to kɨ́ lə-ji.»
8 Beɓa dꞌuwə-é, ꞌtɔl-é, ꞌndɔr nin-é dꞌilə wale.
9 Ngá ɓá Jeju təl panè: Bè kinlé, ri ɓá ꞌɓa njèndɔr nduu lé à ra wa? À ree kdɔ tɔl njérakullə mḛḛ ndɔr nduu-tɨ kin kɔgɨ ə à kɔy dḛ kɨ́ rangɨ kində-dé tó-dé-tɨ.
10 «Ər kɨ́ njékində kəy-je dꞌilə pɨrɨngɨ kɔgɨ lé ɓá təl to ər kɨ́ majɨ kɨ́ sul kəy-tɨ.»
Ta kinlé, sə̰i ꞌndói mḛḛ mbete-tɨ kɨ́ aa njay ooi ya al wa?
11 Né kinlé to kullə ra ꞌƁaɓe. Ngà kɨ rɔ-ji-tɨ rəmə, to nékɔjɨ.
12 Njékun dɔ njégugné-je lə Lubə, kɨ̀ njéndó dow-je ndukun-je, kɨ̀ ꞌngatɔ́gɨ-je lə jipɨ-je ꞌsangɨ rəbɨ kdɔ kuwə Jeju, kdɔ ꞌgə kɨ́ ḛ pa gosta kinlé sɔbɨ-né dɔ-dé, ngà dḛ ꞌɓəl kosɨ dow-je. Beɓa dꞌin̰ə-é ə dꞌɔtɨ dꞌɔw.
Ta kɨ́ dɔ lambo-tɨ lə Sejar
Mat 22:15-22; Luk 20:20-26
13 Go-tɨ, ꞌtəl dꞌulə Parisi-je kɨ́ dan-tɨ-je, kɨ̀ dow-je lə Erodɨ kɨ́ ná̰-je rɔ Jeju-tɨ, kdɔ kadɨ dꞌingə ta madɨ ta-é-tɨ ə dꞌilə-né ta dɔ-é-tɨ.
14 Lokɨ ꞌree rɔ-é-tɨ lé ꞌdəjɨ-é ꞌpanè: Njèndó dow-je né, jꞌgə kɨ́ i lé ꞌto njèpata kɨ́ tɔgrɔ-tɨ rəm, i ꞌɓəl kəm dow al rəm; kdɔ i ꞌoo majɨ lə dow kɨ́ taga nè kin al; ngà i ꞌisɨ ꞌndó dow-je rəbɨ lə Lubə kɨ́ ɔw natɨ kɨ̀ ta tɔgrɔ-tɨ. Beɓa jꞌdəjɨ-i kadɨ ꞌidə-ji se to tó-é kadɨ dow ugə lambo lə ngar Sejar wa? Tò kadɨ jꞌugə əse tò kadɨ jꞌugə al wa?
15 Ngà Jeju gə ta kədkəm dow-je kɨ́ mḛḛ-dé-tɨ lé adɨ idə-dé panè: «Kdɔ ri ɓá ꞌsangi kadɨ ooi ta kɨ́ mḛḛ-m-tɨ wa?» ꞌReei kɨ̀ ka̰ là káre adi-mi mꞌoo.
16 Beɓa ꞌree kɨ̀ ka̰ là káre dꞌadɨ-é, ngá ɓá ḛ təl dəjɨ-dé panè: «To dɔ ná̰ kɨ̀ ri ná̰ ɓá tò-tɨ wa?» Rəmə dḛ dꞌilə-é-tɨ ꞌpanè: «To dɔ Sejar kɨ̀ ri-é.»
17 Ngá ɓá ḛ təl idə-dé panè: «Né lə Sejar ə adi Sejar, ngà né lə Lubə rəmə, adi Lubə tɔ.» Ta kɨ́ Jeju ilə-dé-tɨ kinlé, ɔr ndil-dé n̰a̰.
Ta kɨ́ dɔ tɔsɨ ndəl kində lo tḛḛ-tɨ
Mat 22:23-33; Luk 20:27-40
18 Sadusi-je kɨ́ ꞌto njépanè tɔsɨ ndəl kində lo tḛḛ goto lé, ꞌree rɔ Jeju-tɨ ꞌdəjɨ-é ta ꞌpanè:
19 Njéndó dow-je né, Moiyijɨ un ndu adɨ-ji panè: «Kinə dow taa dené ɓá ojɨ siə ngon al ɓəy ya oy rəmə, ngonkɔ̰ njègoto-je à taa dené ndubə lé kojɨ-né ngan-je kdɔ kində-né ko-é.»
20 Ngankɔ̰-na̰-je dꞌasɨ siri bè; ḛ kɨ́ dɔsa̰y taa dené ə́ ojɨ siə ngon al ɓəy ya ə oy.
21 Beɓa ḛ kɨ́ njèkungɨ-tɨ joo ree taa dené ndubə lé, rəmə ojɨ siə ngon al ya ə oy ɓəy; njèkungɨ-tɨ mutə kàrè bè ya rəm.
22 Bè-bè ya ngankɔ̰-na̰-je kɨ́ siri kin dꞌojɨ siə ngon al ya dꞌoy-né lay rəm, ɓá dené-é lé kàrè oy-né go-dé-tɨ rəm tɔ.
23 Ndɔ kɨ́ dow-je dꞌa tɔsɨ ndəl kində lo tḛḛ lé, se dené kinlé à to ne ná̰ dan-dé-tɨ wa? Kdɔtalə dḛ ꞌtaa-é ya siri lay.
24 Jeju təl idə-dé panè: «Sə̰i uri wale, kdɔ sə̰i ꞌgəi mḛḛ ta kɨ́ mḛḛ mbete-tɨ kɨ́ aa njay lé al rəm, ɓá ꞌgəi tɔ́gɨ lə Lubə al rəm tɔ.»
25 Kdɔ lokɨ dow-je dꞌa tɔsɨ ndəl kində lo tḛḛ lé, taana̰ à goto; dow-je dꞌa kisɨ titɨ-na̰ kɨ́ malayka-je dꞌisɨ-né dɔra̰-tɨ kin bè.
26 Ta lə tɔsɨ kɨ́ dow-je dꞌa tɔsɨ ndəl kində lo tḛḛ lé, sə̰i ꞌndói mḛḛ mbete-tɨ lə Moiyijɨ lo-é-tɨ kɨ́ Lubə pa-né siə ta dan kam-tɨ lé ya al wa? Ḛ pa siə panè: «Mꞌto Lubə lə Abrakam, Lubə lə Isakɨ kɨ̀ Lubə lə Jakobɨ.»
27 Lubə lé to Lubə lə dow-je kɨ́ dꞌoy al. Ngà to Lubə lə dow-je kɨ́ dꞌisɨ kəm. Adɨ sə̰i uri wale kur kɨ́ nga̰ n̰a̰.
Ta kɨ́ dɔ ndukun-tɨ kɨ́ boy itə madɨ-é-je
Mat 22:34-40; Luk 10:25-37; Rɔm 13:8-10
28 Dow káre dan njéndó dow-je ndukun-je-tɨ oo ndi-dé lo najɨ-na̰ ta-tɨ ə gə kɨ́ Jeju ilə-dé ta-tɨ kin majɨ n̰a̰ lé, ḛ ɔtɨ ree rɔ-é-tɨ dəjɨ-é panè: «Dan ndukun-je-tɨ lay lé, ḛ kɨ́ rá ɓá to kɨ́ boy itə madɨ-é-je wa?»
29 Jeju təl ilə-é-tɨ panè: «Ndukun kɨ́ boy itə madɨ-é-je lay ə́n: “ꞌOo, Israyel! ꞌƁaɓe Lubə lə-ji ya to ꞌƁaɓe kɨ̀ kár-é bè.
30 ꞌA ndigɨ ꞌƁaɓe Lubə lə-i kɨ̀ mḛḛ-i kɨ́ káre-rè, kɨ̀ ndil-i lay, kɨ̀ tagɨr lə-i lay, ɓá kɨ̀ tɔ́gɨ-i lay rəm tɔ.”
31 Ndukun kɨ́ ɔsɨ go-é ə́n: “ꞌA ndigɨ dow madɨ-i tokɨ kɨ̀ rɔ-i bè tɔ.” Ndukun-je kɨ́ joo kinlé, ḛ kɨ́ rangɨ kɨ́ boy itə-dé goto.»
32 Njèndó dow-je ndukun lé təl idə-é panè: «Oiyo, njèndó dow-je né, ta lə-i to tó-é. Lubə lé ra káre-rè ə ḛ kɨ́ rangɨ kɨ́ ɔsɨ kəl-é goto rəm,
33 kadɨ dow ndigɨ-é kɨ̀ mḛḛ-é kɨ́ káre-rè rəm, kɨ̀ tagɨr liə lay rəm, kɨ̀ tɔ́gɨ-é lay rəm, ɓá kadɨ dow ndigɨ madɨ-é tokɨ rɔ-é bè rəm kinlé, to né-je kɨ́ majɨ itə da̰-je lay kɨ́ ró, kɨ̀ ḛ kɨ́ kilə məsɨ-dé nangɨ kadɨ Lubə.»
34 Lokɨ Jeju oo kɨ́ ḛ təl ilə-é-tɨ kɨ̀ gosɨ lé, ḛ idə-é panè: «I ꞌa̰ sa̰y kɨ̀ kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ al.» Beɓa go-tɨ lé, dow kɨ́ ɓo dəjɨ ta Jeju ra-é ya goto ngá.
Kristɨ to ngon lə ná̰ wa?
Mat 22:41-46; Luk 20:41-44
35 Lokɨ Jeju un ta ə a̰ ndó né dow-je takəy-tɨ lə Lubə rəmə, ḛ dəjɨ ta panè: «Kdɔ ri ɓá njéndó dow-je ndukun-je ꞌpanè Kristɨ to ngonka Dabidɨ wa?»
36 Dabidɨ ya kàrè, lokɨ Ndil kɨ́ aa njay tḛḛ kɨ̀ dɔ ta adɨ-é lé ḛ panè:
«ꞌƁaɓe idə ꞌƁaɓe lə-m panè:
ꞌRee ꞌisɨ dɔ jikɔl-m-tɨ sar kadɨ mꞌtəl njéba-je lə-i gin tɔ́gɨ-i-tɨ.»
37 Dabidɨ ya kɨ̀ dɔ-é ɓa Kristɨ ꞌƁaɓe, ngà ra ban ɓá Kristɨ à to ngonka-é ɓəy wa? Lo-é-tɨ kinlé kosɨ dow-je dꞌoo ta liə kɨ̀ rɔnəl.
Ndəjɨ kɨ́ sɔbɨ dɔ njéndó dow-je ndukun-je
Mat 23:1-36; Luk 20:45-47
38 Mḛḛ néndó-tɨ lé, Jeju panè: «Ooi go rɔ-si majɨ kɨ rɔ njéndó dow-je ndukun-je-tɨ. Kdɔ dḛ lé nəl-dé kɔr gama̰ kɨ̀ kubɨ-je kɨ́ ngal puu-puu rəm, ꞌndigɨ kadɨ dow-je ꞌra-dé lapiya kunta-na̰ lokosɨ-je-tɨ rəm,
39 ꞌndigɨ lokisɨ-je kɨ́ kete nɔ̰̀ dow-je-tɨ mḛḛ kəykəwna̰-je-tɨ lə jipɨ-je rəm, ɓá ꞌsangɨ lokisɨ-je kɨ́ nɔ̰̀ dow-je-tɨ lo nékuso ra na̰y-je-tɨ rəm tɔ.
40 Dḛ ꞌkəə né-je kɨ́ mḛḛ kəy-je-tɨ lə njéngɔwkoy-je kər-kər ə ꞌpa ta kɨ̀ Lubə dꞌadɨ ngal n̰a̰-n̰a̰ kadɨ dow-je dꞌoo-dé-né. Ta kɨ́ gangɨ kɨ́ nga̰ n̰a̰ ya à ree dɔ-dé-tɨ.»
Kadkare lə njèngɔwkoy kɨ́ njèndoo
Luk 21:1-4
41 Go-tɨ, Jeju isɨ nangɨ sɔbɨ dɔ ku kilə kadkare kɨ́ mḛḛ kəy-tɨ lə Lubə isɨ oo se ban ɓá dow-je dꞌisɨ dꞌadɨ-né né Lubə lə-dé wa? Njénékingə-je ꞌree dꞌadɨ là kɨ́ n̰a̰-n̰a̰.
42 Ngà njèngɔwkoy káre kɨ́ to njèndoo ree ungɨ silə joo kɨ́ to né al.
43 Beɓa Jeju ɓa njéndó né-je liə idə-dé panè: «Ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ; njèngɔwkoy kɨ́ njèndoo kanlé, adɨ né itə ndəgɨ dow-je lay kɨ́ dꞌadɨ né kinlé.
44 Kdɔ dḛ kɨ́ lay kinlé, to man dɔ là-je lə-dé kɨ́ tò mburukɨ-mburukɨ ɓá dꞌadɨ tin. Ngà dené kanlé, né liə goto, adɨ ḛ un sɔ̰y nékingə-é ya adɨ ə to sɔ̰y né kɨ́ à kuso kdɔ kisɨ-né ya ɓá un latɨ adɨ tin.»