5
अस्‍के पया अद मांदतुन ऊळिसि येसु गुड्रापोग़ोन अतोग़, अनजि काग़्हतलाह उदतोग़. ओग़ उदतस्‍के ओनाङ कग़यवालोर ओनगा वातोर. पया येसु ओरिन काग़्हता बोटटोग़.
देवुळता देय्‍वाताङ पोल्‍लोङ
(लूकाल 6:20-23)
“बोर माट पापमतोरोम, इनजि देवुळतुन पर्ह्‌किह्‌तोर, ओरा पोग़ोन देवुळि गिर्दा आस्‍ता. देवुळबाबाल अद्रमतोरिह्‌के राजाल आस्‍तोग़.
“बोर इद कालमता लाग्‍वदिन ऊळिस अळयाह्‌तोर, ओरा पोग़ोन देवुळि गिर्दा आस्‍ता. देवुळि ओरिन माने कीयग़ा.
“बोरु माट उड्लोरोम, इन्ह्‌तोर, ओरा पोग़ोन देवुळि गिर्दा आस्‍ता. देवुळ पूना बूम पुटिह कीयग़ा अस्‍के ओरिह्‌के आयग़ा.
“देवुळता सेतेमते ताकलाह बोरु उंडा वसतप अहे कग़्विह्‌क आतप मन्ह्‌तोर, ओरा पोग़ोन देवुळि गिर्दा आस्‍ता. देवुळि ओर ताल्ह्‌कतप कीयग़ाये.
“बोरु दुस्रोरिन जीवा लोपतप मन्ह्‌तोर, ओरा पोग़ोन देवुळि गिर्दा आस्‍ता. ओरिन इंका देवुळ जीवा लोपतप मंदग़ा.
“बोरु तमाङ जीवाङ देवुळतगाने तासिह्‌तोर, ओरा पोग़ोन देवुळि गिर्दा आस्‍ता. बेस्काय उंद दिया ओरु देवुळतुन ऊळनुर.
“बोरु लोकुरा कोंटेतुन माय्‍पिह कीसि गूनम कीयलाह ऊळिह्‌तोर, ओरा पोग़ोन देवुळि गिर्दा आस्‍ता. ओरिन देवुळि ‘नावाङ मग़्‍क-मयस्‍क,’ इनदग़ा.
10 “बोरिह्‌कु देवुळता सेतेमते ताकनेनाह्‌क दुस्रोरा कुळ्‍सा आस्‍ता, ओरा पोग़ोन देवुळि गिर्दा आस्‍ता. देवुळबाबाल अद्रमतोरिह्‌के राजाल आस्‍तोग़.
11 “नावा पेदिर मीक अरताह्‌कु लोकुर बेस्‍के मीकु पास्कनुर, सिक्‍सा कीयनुर, अहे मीवा अडम मताङ-लेवाङ जोल कूदिङ वळ्ह्‌कनुर, अस्‍के मीट देवुळता देय्वातोरिर. 12 अवटे मीट गिर्दाते एंदना-पाग़ना कीम्ह्‌टु, बाराह्‌क इतेके देवुळदीपते देवुळि मीकु बेरा इनम ईयग़ा. अद्रमलेह्‌काने मीवा मुनेतोर देवुळता कबुर वेहवालोर पेदल्‍क तिपलते अरतोर, ओरा पोग़ोन वने देवुळि गिर्दा आंदु.”
बूमता ओवुरि, दुनियाता वेह्‌चि
(मार्कल 9:50; 4:21; लूकाल 14:34-35; 8:16)
13 “इह केंजाट, मीटु ओवुर तिंटगा वाटटाह्‌के मिटस आस्‍ता, ओसो अद अवो वने. अद्रमे दुनियातोरा लाग्‍वा बुद वीळनदायो इनजि मीट सेतेमताङ कबस्‍क कीम्ह्‌टु. मति ओवुरता मिटस अतु बार इतेके अद ओवुर मुनेतलेह्‌का ओसो आयग़ाया? पया अदिन पलते पोहचीतस्‍के, मन्कलोर काल्‍कने ओय्‍कना-विह्‌कना कीतस्के, ताना बातय कबळ अरवो. अद्रमे मीट मीवाङ सेतेमताङ कबस्‍कनाहि मिळ्न्दतिर इतेके देवुळवने मीकु पोहचीयग़ा.
14 “मेटापोग़ोन उदता सहर नग़्‍का-पियल सबेटोरिह्‌क दिसिह्‌ता, मको, अद्रमलेह्‌का मीटे इद दुनियाता वेह्‌चलेह्‌का आंदिर. 15 कंदिल निर्विह कीसि बह डूटलोप्पा तासिह्‌तोरा? आयो, तान बोव्लापोग़ोन तासतस्के लोन अंता वेह्‌च आस्‍ता. 16 इद्रमलेह्‌का मीवाङ सेतेम कबस्‍क लोकुरा मुनेह वेह्‌चलेह्‌का दिसिङ. अस्‍के ओर अव कबस्‍किन ऊळिसि देवुळदीपते मनवाल मीवा बाबाना मान कीयनुर.”
अडोना लोप्पा काग़्हमुळि
17 “मोसानाङ अडोनु अहे देवुळता कबुरतोरा सास्त्रमतुन पाय्‍पिह कीयलाह नना वातन, इद्रम मीटु मुर्तिय विचर केमाटु. नना इतेक पाय्‍पिह कीयलाह आयो, मति सास्त्रमतुन पूरा करल कीयलाह वातन. 18 इह केंजाट, नना वेहतह्‌नन, पोग़ोटा बूमि, इळ्‍ता बूमि बूळेम आनाह्‌जोम पूरा सास्‍त्रम करल आयवालेवा सास्‍त्रमते रासतवु अग्‍डाहि उंद गीता,* उंद सुनेतेला मायो आयग़ा. 19 अदिह्‌कु बोराय इचोटा उड्ला अडोतुन माळोर, ओसो दुस्रोरिन वने अहे तमा मतप काग़्हतह्‌तोर, ओरु देवुळ राजेम कीयना लोकुरगा सबेटोरिह्‌क उड्लोर आयनुर. मति बोर इव अडोनु माळिह्‌तोर ओसो अहे काग़्हतह्‌तोर, ओरु देवुळ राजेम कीयना लोकुरगा बेरोर आयनुर. 20 इंजेके सास्‍त्रमगूरुर, परुसिर देवुळता पोल्‍लोतुन कर्तुळते नोमिह्‌तोर इह्‌निर बहे, मति नना मीकु वेहतह्‌नन इतेके वेरिह्‌काय वीळिस मीट देवुळता पोल्‍लोतुन माळवालेवा, मीटु देवुळतुन ‘मावा राजाल,’ इनदा पग़विर.”
ओङता लोप्पा काग़्हमुळि
21 ‘निमा बोन हव्‍कनायो.हव्‍कवाल नेयम जोकना सिक्‍सातगा अरयनोग़,’ इद्रम देवुळि मुनेतोर पेदल्‍किन वेहच मता, तेन मीट पुतिरे. 22 मति इंजेके नना मीक वेहतह्‌नन, बोग़ तना ऐंगेटोनु उगसे ओङ कीस्‍तोग़, ओग़वने देवुळता नेयम जोकना सिक्‍सातगा अरयनोग़. ओसो बोग़ तना ऐंगेटोना कदर रेहतह्‌तोग़, ओग़ु यहुदि जाततोराङ पेदल्‍कना बेरा कचिरतगा दांड निहतनोग़. ओसो बोग़ दुस्रोनु ‘एय, पिसा-बय्तळि!’ इद्रम इन्ह्‌तोग़, ओग़ु देयह्‌कना मळ्गना किसबटटा सिक्‍सातुह्‌क ओजनोग़.
23-24 “अदिनेनाह्‌कु ओका वेला निमा नीवा कोडि मंदिरता गरियातगा वाटलाह ओय्ह्‌निन, अस्‍के बोग़ विस्‍वसि नीवा अडम गुरागुरा मन्ह्‌तोग़ इनजि अगा तेना सीता बार नीक वाता इतेके नीवा कोडि गरिया मुनेह अगाने अहे तासा, अह कीस पेसिस अन. मुने नीवा अडमतोग़ विस्वसिना संगे ईनाह-आनाह कलियिसि गूनम आम्ह्‌टु. पया आनाह मल्‍स वासि नीवा कोड वाटा.
25 “निमा नीक कसुर ओपवाल बार नेयम केवानके अनेकेन, अस्‍केने ओना ओङतुन रेहतलाहि, ओग़ बाताल ताल्ह्‌कनोग़, आतल कीम. अह केविन इतेके ओग़ कसुर ओपवाल नीक नेयम केवाना कयदे ईयनोग़, वेग़ पया नीकु पोलिसना कयदे ईयनोग़, अहे निमा जेल लोप्पा दाकिन. 26 इह केंजा, नीक वेहतह्‌नन, निमा आक्रिते कोतातुह्‌क कोता जोळे केवालेवा, अग्‍डाहि मुर्तिय पलते पेस पग़विन आयकिन.”
सिंड्रि-साट्याल वेरा लोप्पा काग़्हमुळि
27 ‘बेदिनु, बोनु साट्याल बुदते कवयनायो,’ इद्रमता अडो मीट मोसा मुय्‍तोना सास्‍त्रमताह केंजतिर. 28 नना मात्रम मीक वेहतह्‌नन, बोग़ाय बेदे आंचानके साट्या विचरते ऊळिह्‌तोग़, ओग़ु तना जीवाते तान कवतोग़े. 29 अदिनेनाह्‌क नीवा विचरतगा कोंडाते ऊळिस पापम कीयलाह आतेके, कोंडातुन बोग़ाय पेग़्‍हचीतेक आवालि, इद्रम निमा पापम आयमाकि इनजि जिद कीमु. बाराह्‌क इतेके नीवा बोतिगा मेंदुलि पिववद किसबटटा सिक्‍सातगा दायना वाटो नीवा मेंदुदा उंदि कोंडा बूळेम आयना, इद नीके पाय्‍दाता. 30 अद्रमे नीवा विचरते कय बार पापम कीयलाह आता इतेके, कयदुन बोग़ाय डायिस पोहचीतेक बेस आवालि, इद्रम निमा पापम आयमाकि इनजि जिद कीमु. बाराह्‌क इतेके नीवा बोतिगा मेंदुलि पिववद किसबटटा सिक्‍सातगा दायना वाटो नीवा मेंदुदा उंदि कय बूळेम आयना, इद नीके पाय्‍दाता.”
मुतेन देह्‌चीयना
(मत्याल 19:9; मार्कल 10:11-12; लूकाल 16:18)
31 ‘बोग़ तना मुतेन विळ्‍सिसीस्‍तोग़, ओग़ु तान्‍क रासिसीसि कळ्‍पाकग़ देह्‌चीयना,’ इद्रम मोसानाङ अडोने वेहतद मन्ह्‌ता. 32 नना मात्रम मीक वेहतह्‌नन, मुतो दुस्रोन कववालेवा, बोग़ाय तना मुतोनु देह्‌चीस्‍तोग़, तेला मति देवुळता मुनेह अदु ओना मुते इंका मन्ह्‌ताये. अदिह्‌कु अदु दुस्रोन्क आतेके, ओर इर्वुर आसि देवुळता मुनेह सिंड्रि-साट्याल आतोरे.”
किरियाङ-कोस्‍क
33 ‘देवुळता मुनेह कीतद किरियातुन माग़्ङमा, मति तान करल कीमु,’ इनजि मुनेतोर पेदल्‍किन मोसानाङ अडोने वेहतद मता, तेन ओसो मीट केंजतिर. 34 नना मात्रम मीक वेहतह्‌नन, किरिया ओतनाय आयो! देवुळदीपता वने किरिया ओतमाटु, बाराह्‌क इतेके देवुळ अगा राजेम कीयलाह उदिह्‌ता. 35 अहे ‘बूमाय,’ इनजोर बूमतुन बह ओतमाटु, बाराह्‌क इतेके अदु देवुळ राजेम कीयना लोकुर मनदना जागा आंदु. येरुसलेमतुन वने ओतमाटु, बाराह्‌क इतेके अद बेह्‌रा देवुळराजाना सहर आंदु. 36 किरिया इनजोरे तलातुन बह इटमा, बाराह्‌क इतेके निमा उंदाय नीवा तलाता केदुन पिळ्‍से केलु, कार्यल केलु कीयाय पग़विन, सबे देवुळताये कयदे मन्ह्‌ता. 37 इतेके मीवा वळ्ह्‌कमुळि इंगो इतेक इंगो, आयो इतेक आयो, कीयना मतेके इंगो कीकन इनु, कीयना लेवेक इसि केवोन इनु, इचोने मनदना गावले. इविस्‍किह्‌क वीळिस एक्‍वा पोल्‍लोङ (किरियाङ-कोस्‍क, ओतना) देयह्‌कनाङ आस्‍ताङ.”
कोदा पोयतना
(लूकाल 6:29-30)
38 ‘बोग़ नीवा कोंडातुन पेग़्‍हतेके, ओना कोंडातुन पेग़्‍हतना, बोग़ नीवा पदुन ओग़्‍हतेके, ओना पदुन ओग़्‍हतना,’ इह वेहतदिन मीट मोसानाङ अडोने केंजतिर. 39 नना मात्रम मीक वेहतह्‌नन, बोग़ नीक कोंटे कीस्‍तोग़, ओना अडम दायनायो. बोग़ाय नीवा तिनळ बुकातुन चापुळ ईतेके, दावळ बुकातुन वने चापुळ ईयलाह ईमु. 40 बोग़ाय नीक कचिरतगा ओसि नेयम देहवाना मुनेह नीवा केग़ता आङतुन ‘ओयकन,’ इनदनोग़, ओन्‍कु निमा नीवा केग़ता कोटजगातुन वने ओयलाह ईमु. 41 अद्रमे बोग़ सीपय नीक बीगर पोग़सिह कीसि वेळेटुन पोसि, दोबेङ-नूकेङ कीसोरे कोसमेंड ओतेके ओना संगे निमा रेंड कोस्‍क जागा अनु. 42 बोग़ाय नीक बातालाय ताल्ह्‌कतेके, ओन्‍कु अद ईमु. अहे बोग़ाय नियग्डाहि करा ताल्ह्‌कनोग़, ओन्‍क ईयलाह निमा पेग़्‍के-मुनेह आयमा.”
कोटुलतोरा नडुमि गूनम तोहतना
(लूकाल 6:27-28,32-36)
43 ‘नीवा ऐंगेटोनु जीवा कीम,कोटुलतोन बार अडम ऊळा,’ इद्रम मोसानाङ अडोने वेहचि, तेन मीट केंजतिरे. 44 मति नना मीक वेहतह्‌नन, मीट मीवाङ कोटुलतोरिन वने जीवा कीम्ह्‌टु, ओसो बोर मीक तिपल ईस्‍तोर, ओर बेस पिसिर इनजोरे देवुळतुन कोळ्‍व कीसोर ताल्ह्‌काटु. 45 बाराह्‌क इतेके मीवा देवुळबाबाल तना पोळ्‍द पेहचि नेह्‌नोरिह्‌क, लाग्वोरिह्‌क, सबेटोरिह्‌क वेह्‌च ईस्‍तोग़. अहे सेतेमतोरिह्‌क-पापमतोरिह्‌क तना पेग़ अर्ह्‌चीस्‍तोग़. अद्रमलेह्‌का मीटवने ओना लेह्‌का मीवा कोटुलतोरिन जीवा कीतेके, मीवा बाबानाङ मग़्‍क-मयास्‍क आय्ह्‌निर इनजि सबेटोरिह्‌क दिसकिर. 46 बोर मियगा जीवा कीस्‍तोर, सिरप ओरगाने मीट जीवा कीतिर इतेके मीक देवुळि बाताल पाय्‍दा ईयग़ा? सिद्‌वा एनवालोर मुळेर वने अहे कीस्तोरा, केवोर? 47 मीटु सिरप मीवाङ गोततोरा संगे बेस तिरियतिर इतेके अविस्वसिरा, मीवा परक पया बाताल? देवुळतुन पुनवोर वने अहे कीस्तोरा, केवोर? 48 बेद्रम मीवा देवुळदीपतोग़ बाबाल पूरा सेतेम मन्ह्‌तोग़, अद्रम मीट वने पूरा सेतेमते ताकाटु.”
* 5:18 5:18 गीता इतेके दूयि, रेसा. 5:21 5:21 निर्गमन 20:13; व्यवस्थाविवरण 5:17 5:27 5:27 निर्गमन 20:14; व्यवस्थाविवरण 5:18 5:31 5:31 व्यवस्थाविवरण 24:1 5:33 5:33 लैव्यव्यवस्था 19:12; गिनती 30:2; व्यवस्थाविवरण 23:21 5:38 5:38 निर्गमन 21:24; लैव्यव्यवस्था 24:20 5:43 5:43 लैव्यव्यवस्था 19:18