27
Ieisu itauyea Failato matanaya
(Maki 15:1; Luke 23:1-2; Ioni 18:28-32)
Niʼa mahala vulihia ʼinega toveguba qiduqiduadi wese ʼabaga ana tovanugwetayavo qabudi iluvine vonigo Ieisu ina luveʼaligia. ʼInega Ieisu nimana iyoqonia itauyea me Loma edi gavana Failato ʼinaya nuanuadi ina keiea be liuna ina baia ta Ieisu naluvinei ʼaliga ʼinaya.
Iudasa ena ʼaliga
(Viaqa 1:18-19)
Tuta nana Iudasa nuana ʼeqaʼuya vonigo Ieisu ina luveʼaligia, ʼinega nuagivila ta nuanuana siliba 30 dina nanei ʼeviviedi toveguba qiduqiduadi be ʼabaga ana tovanugwetayavo ʼidia, ʼinega tauya ʼidia ta vonaya, “luveifana niʼa yaviaqia, mana ʼoloto aqiaqina yasuluvea ʼimia.”
Ta ivona ʼeviviea, “Imaʼa ge taha ada nuanua baʼe yani nana weaqina, ta ʼesi oʼa tauʼu eu luveifana weaqina una nuanua.” * ʼInega Iudasa siliba 30 dina feledi Vanue Gwalagwalana gamonaya, ta ʼifoqe tauya ʼinega taunega magana sikwea ʼabo ʼaliga.
Toveguba qiduqiduadi siliba dina igwagwedi ivonaya, “Ge ana fata be baʼe siliba dina kana aʼudi mane ana ʼebeluveaqe ʼinaya, mana luvine ʼenoʼeno vonaya vonigo mane luveʼaliga ʼinega ge ana fata be kana vefewei Vanue Gwalagwalana weaqina.” Ta edi veqae ʼabibodanaya iluvine be mane nana ʼinega taha toʼabi ʼulena ena bwaʼobwaʼo ina gimwanea, ta bwaʼobwaʼo nana wagawaga adi debaʼunu weaqidi. ʼInega bwaʼobwaʼo nana igabea Sulala Bwaʼobwaʼona, ta wawa nana nawale ʼenoʼenova.
* Omoʼe ʼinega tovesimasimana Ielemaia ena vona ana aqiaqi ʼifoqe, mana lova Buki Nugwenugweina ʼinaya vonaya,
“Me Isileli tauna ana veʼia iaʼuya siliba adi yau 30 ʼidewani. Ta mane nana iʼewedi, 10 ʼinega toʼabi ʼulena ena bwaʼobwaʼo igimwanea, ʼidewani egu Kaiwabu ena vematamagilafu ʼiguya.”
Failato Ieisu vetalaʼaiea
(Maki 15:2-5; Luke 23:3-5; Ioni 18:33-38)
11 ʼInega Ieisu me Loma edi gavana Failato ʼiawanaya tovolo ta Failato vetalaʼaiea vonaya, “Uvonegu, nage oʼa me Diu edi Kini?”
ʼInega Ieisu vonaya, “Niʼa uvona ʼidewani.” 12  * ʼInega toveguba qiduqiduadi wese ʼabaga ana tovanugwetayavo Ieisu iveʼewea Failato matanaya, ta Ieisu ge taha tolaʼai weaqina davona ʼeviviedi.
13 ʼInega Failato vonaya, “Maʼoda, nage edi veʼewa ʼiuya unoqolia?” 14 Ta Ieisu ge taha tolaʼai davonei edi veʼewayavo weaqina, ʼinega Failato nuana voqana qiduana.
Failato Ieisu awafelea ina luveʼaligia
(Maki 15:6-15; Luke 23:13-25; Ioni 18:39–19:16)
15 Yaʼwala ʼaidega ʼaidega ʼidia ʼAuvivia Sagalina ʼinaya gavana ena ilivu baʼe ʼidewani: Tomotau qabudi luaqiaqiedi be taha tomotau ina venuaʼivinea be naʼifoqe vanue ʼebeyoqona ʼinega, e ʼinega gavana nana tomotauna nayavuia nahaʼuʼifoqeyea ʼidia. 16 Tuta baʼe ʼinaya ʼoloto taha vanue ʼebeyoqona ʼinaya toatoa ana wawa Balabasi, ta tomotau qabudi niʼa ialamania tauna ʼoloto veifa otaqina. 17 ʼInega tomotau ivaʼauta ta Failato vetalaʼaiedi vonaya, “Toʼoloto nuanuami ena yavui weaqimi, nage Balabasi nage Ieisu tauna igabea Toʼetoyavua?” 18  * Ta Failato ena vetalaʼai baʼe ʼiuna, mana niʼa alamani aqiaqiea Ieisu iveʼifiʼifiea, ʼinega ikafia ta imiea ʼinaya sabi luvinena.
19 Tuta nana Failato nawale toatoa ʼebevekotu ana ʼivi ʼinaya ta qabu diavona vevetalaʼaiedi, ta ʼinega moqanena vale ivetunei ivonaya, “Ge taha tolaʼai una viaqi baʼe ʼoloto nana ʼinaya, mana velovanaya veʼwayoqega visiqa qiduana yalutonovia weaqina, ʼinega yahalamania tauna toatoa maiqina.”
20 Ta toveguba qiduqiduadi be wese ʼabaga ana tovanugwetayavo qabu diavona iluvetuvetunedi ina venoqi Failato ʼinaya be Balabasi nayavui ʼidia ta ʼesi Ieisu ʼaliga nalobea. 21 ʼInega Failato qabu diavona wese vetalaʼaiedi, “Magilafudi ʼidiega togama nuanuami ena yavui weaqimi?”
ʼInega ivoneaya, “Nuanuama Balabasi!”
22 Ta Failato vonaya, “Tolaʼai ena viaqi Ieisu ʼinaya, tauna igabea Toʼetoyavua?”
ʼInega tomotau qabudi ena vona iveʼevivia ivonaya, “ʼEtoluai ʼinaya kana tutuveʼewea!”
23 ʼInega Failato vonedi, “Tolaʼai ena luveifana ʼinega naʼaliga?”
Ta qabu diavona ikolua qiduana ivonaya, “ʼEtoluai ʼinaya kana tutuveʼewea!”
24  * ʼInega Failato tawa alamania ge ana fata be qabu diavona nuadi nagivilei, mana ʼitedi Ieisu ena ʼaliga weaqina iʼalaweloweloloyea be tuta goyona vedavi naʼifoqe. ʼInega goʼilega nimana ʼutuya qabu dina matadia ʼabo vonaya, “Ge taha wese vona ena ʼinanei ʼimia baʼe ʼoloto nana ena ʼaliga weaqina. ʼInega yaʼa toatoa maiqigu, ta ʼesi taumiega ona luvinea.”
25  * Ta qabudi ivonaya, “Taʼiwa, ena ʼaliga ana vita imaʼa natumavo maega ana ʼavalea.”
26 ʼInega Failato Balabasi yavuia ʼidia, ta Ieisu veʼineiea ena toluaviayavo ʼidia ta vonedi wayo metametanega ina vunuqa dadanea, ta ʼabiboda ina tutuveʼewea ʼetoluai ʼinaya.
Toluaviayavo Ieisu igivenuʼwea
(Maki 15:16-20; Ioni 19:2-3)
27 ʼInega gavana Failato ena toluaviayavo Ieisu itauyea edi ʼebetoa ʼinaya, ta ediavo qabudi igaba vaʼauqidi imai Ieisu itovolo vivilia. 28  * ʼInega ana kaleko ivaulia ta kaleko bweabweala otaqina ivekalekoya, 29 ta ana biatuli talitaliega iviaqia ʼinega ʼunuʼununaya iaʼuya, ta kewala ana ʼataqiega ivekafia ta wese ʼiawanaya tuqatuqadiega isobadi ta igivenuʼwea ivonaya, “Kaiwa, oʼa me Diu edi Kini Qiduana.” 30  * E wese igidaʼwea be ena kewala iʼewea ʼinega ʼunuʼununa ivunuqia. 31 ʼInega igivenuʼwei gumwala ʼabo kaleko bweabwealina ivataʼia ta ana kalekoyega ivekaleko ʼeviviea, ʼinega itauyea sabi tutuveʼewana.
Ieisu itutuveʼewea ʼetoluai ʼinaya
(Maki 15:21-32; Luke 23:26-43; Ioni 19:17-27)
32 Tuta nana Ieisu iʼifoqeyei ta itautauyea ʼedaya e ʼinega Sailini ʼolotona taha ana wawa Saimoni ilobea, ta iluvetunei be Ieisu ana ʼetoluai naʼavalea. 33 ʼInega ʼavalea ana laba iʼifoqe ʼabaga Goligota ʼinaya, ta Goligota ana givila “ʼUnuʼunu ana ʼabaga”. 34  * ʼInega ʼoine be taha yani yuyuna maega iwayavilea ta Ieisu ineia vonigo danuma, ta ʼalatonovia ʼinega nogea.
35  * ʼInega ʼetoluai ʼinaya Ieisu itutuveʼewea. ʼAbibodanaya toluaviayavo Ieisu ana kaleko iʼewedi ta nuanidia taha laha iviaqia be togama nanugweta ʼinega kaleko nana naʼewedi. 36 E ʼabiboda omoʼe ʼinaya itoabui ta Ieisu iʼitamakia. 37 Ta ana ʼetoluai debanaya ena ʼaliga ʼiuna iʼwayavia baʼe ʼidewani,
Baʼe Ieisu tauna me Diu edi Kini
38  * Ta wese tovanawala magilafudi Ieisu maega itutuveʼewedi, taha ana ʼataqiega ta taha ana keliega.
39  * ʼInega tomotau ivevedelideli ta Ieisu idagidagiei ta wese ivevegilea ivonaya, 40  * “Oʼa uvona vonigo Vanue Gwalagwalana una qeunia, ta ʼaubena toi ʼinaya wese una yoqona ʼeviviea. Ta ʼeguma oʼa Yaubada Natuna ʼinega tauʼuyega una ʼetoyavuiu ta ʼetoluaiega una webui mai.”
41 Wese ʼidewanina toveguba qiduqiduadi be luvine ana toveʼitayavo ta wese ʼabaga ana tovanugwetayavo Ieisu igivenuʼwea ivonaya, 42 “Tauna mali tomotau ʼetoyavuidi ta taunega ge ana fata naʼetoyavui. ʼEguma tauna vonahaqiaqi me Isileli edi Kini, ʼinega ʼetoluaiega nawebui mai e ʼinega kana vetumaqanea. 43  * Tauna vonigo Yaubada ʼinaya vetumaqana ta vonaya, ‘Yaʼa Yaubada Natuna’, ʼinega kaʼitei nage Yaubada naʼawahaqiaqiei be naʼetoyavuia, waisa?”
44 Ta tovanawala dina Ieisu maega niʼa itutuveʼewedi, taudi wese ʼidewani igivenuʼwea.
Ieisu ena ʼaliga
(Maki 15:33-41; Luke 23:44-49; Ioni 19:28-30)
45 Babaʼauyega be ana laba babaʼau yewavilea ʼinaya ʼabaga qabuna velovana bodea. 46  * ʼInega 3 koloki ʼidewani Ieisu bonana qiduanega gaba vonaya, “Eloi, Eloi, lama sabakitani?”
Ta ana givila vonaya, “Egu Yaubada, egu Yaubada, tolaʼai weaqina unogegu?”
47 ʼInega vaina tomotau diʼwenaya itovotovolo ena gaba inoqolia e ivonaya, “Onoqoli, ʼoloto baʼe Ilaitia gabegabea.”
48  * ʼInega taha ʼidiega lukwayavoni vihila kikifa ʼewei ta ʼoine yuyuna ʼinaya ʼaubwaʼui, ʼinega taha ʼaiwe ʼinaya ʼidawayea ta veʼetovaneyea Ieisu ʼawanaya vonigo davenumea. 49 Ta enavo ivonaya, “Taʼiwa, ta kana baʼe tonova, nage Ilaitia namai naʼetoyavuia.” 50 ʼInega Ieisu wese bonana agonega gaba ʼevivi ʼabo yawaina gumwala.
51  * Ta tuta nana Ieisu yawaina gumwala, ʼinega Vanue Gwalagwalana gamonaya ʼawa ana bagina kaleko eabu magilafuyea debanega be webui ʼayanaya ta wese mwaniʼiniʼi veniʼi, ʼinega dabo qiduqiduadi fisala yavuledi, 52 ta wese debaʼunu ʼawadi ʼeluʼeqauya. Ta tovetumaqana ʼeala lova yawaidi gumwala mayawaidi iyaʼitoto ʼevivi. 53 ʼInega Ieisu ena yaʼitoto ʼevivi ʼabibodanaya toyaʼitoto ʼevivi dina wese ʼabaga gwalagwalana Ielusalema ʼinaya ilugu, ta tomotau ʼeala iʼitedi. 54 Toluavia dina me edi tovanugweta nawale Ieisu iʼitaʼitamakia ta tuta nana mwaniʼiniʼi be yani qabuna iʼifoqe, ʼinega imwaniniva qiduana ta ivonaya, “Vonahaqiaqi, ʼoloto baʼena Yaubada Natu Otaqina.”
55  * Ta vivine ʼeala baʼe yani diavona luluvaiega ivevekovedi, taudi lova Galiliega Ieisu iʼabibodea ana toiulayavo ʼidewani. 56 Vivine diavona ʼidiega taha ana wawa Meli Magidala, ta wese taha Meli taudi Iemesa ma taina Iosefa inadi. Ta wese Sebedi moqanena maega ivevekova.
Ieisu itavunia
(Maki 15:42-47; Luke 23:50-56; Ioni 19:38-42)
57 Niʼa velavilaviea ʼinega taha ʼoloto kaikaiwabuna ana wawa Iosefa ʼifoqe, tauna Alimatia ʼolotona ta wese Ieisu ana toʼabiboda. 58  * ʼInega Iosefa tauya gavana Failato ʼinaya, ta venoqiea Ieisu ʼwafina weaqina. ʼInega Failato awafela ta ena toluaviayavo vonedi Ieisu ʼwafina ina neia. 59 ʼInega Iosefa ma enavo Ieisu ʼwafina iʼewea ta kaleko kuena ta wadawadaeana ʼinega iumea. 60  * ʼInega Iosefa nana ana debaʼunu ʼevauna ʼinaya Ieisu aʼuya. Ta debaʼunu nana lova dabo ʼinaya alea ana ʼita kavona vetoa. Aʼu gumwala, ʼinega dabo ʼenaʼina ta beabeana ʼinega debaʼunu nana ʼaubodea, ta ʼabibodanaya tauya. 61 Ta Meli Magidala ma waviana debaʼunu nana diʼwenaya itoabui ta ivevekova.
Debaʼunu iʼitamakia
62 Ieisu itutuveʼewea me Diu edi ʼaubena ʼivaʼavaʼata ʼinaya. Ta mahala vulihia ʼinega edi ʼaubena tafwalolo ʼinaya toveguba qiduqiduadi ta wese Falisiavo itauya gavana Failato ʼinaya sabi ʼitana, 63  * ta ivoneaya, “Kaiwabu, touʼava nana lova tuta nana nawale mayawaina toatoa ena vona anuaveʼavinia vonaya, ‘ʼAubena toi ʼabibodanaya ʼaligega ena yaʼitoto ʼevivi.’ 64 ʼInega nage ana fata be toluaviayavo una luvetunedi be debaʼunu nana ina ʼitamaki aqiaqiea ana laba ʼaubena toi ina gumwala, fole Ieisu ana toʼabibodayavo ina mai be ʼwafina ina vanawali, e ʼinega tomotau ina uʼavedi vonigo Ieisu ʼaligega tawa yaʼitoto ʼevivi. ʼInega baʼe uʼava nana uʼava nugwenugweina naveqidua vaʼinea.”
65 Failato edi nuanua ʼawahaqiaqiea, ʼinega vonedia, “Emi toʼitamakiavo egu toluavia ʼidiega ona ʼewedi ona tauyedi be debaʼunu nana ina ʼitamaki aqiaqiea.”
66 ʼInega taudi Falisi be toveguba ta wese toluavia itauya debaʼunu nana ʼinaya ta ʼawana ana ʼauboda ʼinaya taha ʼebeʼita iaʼuya ʼinega ge taha toga ana fata ʼauboda nana nagitonovi. ʼInega toluavia dina ivetovolodi debaʼunu nana ʼinaya be ina ʼitamaki aqiaqiea, ʼabo itauya.
* 27:5 Via 1:18-19; Md 26:14-15 * 27:9 Sek 11:12-13 * 27:12 Ais 53:7 * 27:18 Ion 11:47-48; 12:19 * 27:24 Luve 21:6-9 * 27:25 Via 5:28 * 27:28 Lk 23:11 * 27:30 Ais 50:6 * 27:34 Same 69:21 * 27:35 Same 22:18 * 27:38 Ais 53:12 * 27:39 Same 22:7; 109:25 * 27:40 Md 26:61; Ion 2:19 * 27:43 Same 22:8 * 27:46 Same 22:1 * 27:48 Same 69:21 * 27:51 ʼIfo 26:31-33; Ibe 10:19-20 * 27:55 Lk 8:2-3 * 27:58 Luve 21:22-23 * 27:60 Ais 53:9 * 27:63 Md 12:40; 16:21; Mk 9:31; 10:33-34; Lk 9:22; 18:31-33; Ion 2:19-21