7
Ieisu tainavo ge ida vetumaqanei
* Ta baʼe yani diavona ʼabibodanaya Ieisu Galili ʼabaganavo ʼidia luvivila. Ta ge nuanuana natauya diʼwe Iudia ʼinaya, mana me Diu edi kaiwabuyavo nuanuadi ina luveʼaligia. * Ta tuta nana me Diu edi ʼebenuaveʼavina ana wawa Didi Sagalina vadiʼwea, ʼinega Ieisu tainavo ivonea ivonaya, “Diʼwe baʼe ʼinega una tauya Iudia ʼinaya be yaqisa au toʼabibodayavo eu viaqa waiwaidi ina ʼitedi.” Ta wese ivoneaya, “Una alamania ʼeguma taha toga nuanuana ana wawa naveʼenaʼi ʼinega ena viaqayavo ge wese ʼwaiʼwaivinega naviaqidi, ta ʼesi ʼeguma oʼa nuanuau be totoa bwaʼobwaʼo koyadi ina alamaniu, e ʼinega luaqiaqieu be tauʼu una veʼitayeu ʼidia.” * Tainavo baʼe ʼidewani ivona ʼaiqea, mana taudi wese ge ida vetumaqanei.
ʼInega Ieisu vonedi vonaya, “Yaʼa egu tuta nawale ge daveʼale be ena tauya diʼwe nana ʼinaya, ta ʼesi omiʼa ge taha ʼetoboda daʼenoʼeno emi tauya weaqina, ta taumiega emi nuanua ʼinega ami fata be ona tauya. Mana ge taha ʼiuna daʼenoʼeno be totoa bwaʼobwaʼo ina vevoalanemi, ta yaʼa ʼesi ina vevoalanegu mana edi ilivu luveifana yasimana ʼifoqeyea ʼidia. ʼInega omiʼa taumimo ona tauya Ielusalema ʼinaya Didi Sagalina weaqina. Ta yaʼa ge wese ena wai ʼinaya, mana egu tuta aqiaqi nawale ge daʼifoqe.” Baʼe ʼidewani tainavo vona ʼaiqedi ʼinega itauya, ta tauna Galili ʼinaya toa.
Ieisu ena viaqa Didi Sagalina ʼinaya
10 Ieisu tainavo niʼau itauya sagali nana ʼinaya. Ta ʼabiboda Ieisu wese ʼwaivega tauya, ta diʼwe nana ʼinaya ʼifoqe. Ta ge nuanuana tomotau ina ʼitei. 11 Ta me Diu edi kaiwabuyavo Ieisu isalisalia Didi Sagalina gamonaya ta ivonaya, “ʼOloto nana maʼinaya toatoa?”
12 Tomotau qabudi nuanidiega iveveʼawahayahaya Ieisu weaqina ta dibudi ivonaya, “Tauna ʼoloto aqiaqina!”
Ta wese dibudi ivonaya, “Gebu, mana tauna tomotau veveaqiledi!”
13 Ta ge taha toga Ieisu weaqina davona ʼifoqe tomotau matadia, mana me Diu edi kaiwabuyavo imwaninivedi. 14 Ta Ieisu ge davaʼifoqe Vanue Gwalagwalana ʼinaya ana laba sagali nana ana tuta nuaninaya, ʼinega lugu ta veʼale veʼita.
15  * Omoʼe ʼinaya me Diu nuadi voqana ʼenaʼina ta ivonaya, “Maʼinega ʼoloto baʼe ena alamani qiduana ʼewei, mana ge taha tuta dasikulu Mosese ena luvine weaqina!”
16  * ʼInega Ieisu vonedia, “Yaʼa ge tauguyega egu nuanua ʼinega eda veveʼita, ta ʼesi agu Tovetune ena nuanua ʼinega. 17 Ta ʼeguma taha toga ʼimiega nuanuana Yaubada ena nuanua naviaqia, ʼinega ana fata naʼita lobea ʼeguma yaʼa egu vona yavonavonayea Yaubada ena nuanua ʼinega nage taugu egu nuenuega. 18  * ʼEguma taha toga nuanuana awatubo nalobea, e ʼinega taunega weaqina navona. Ta yaʼa nuanuagu agu Tovetune ena awatuboya, e ʼinega ge wese uʼavega eda vona, ta ʼesi vonahaqiaqi ʼinega tuta qabuna yavonavona.
19  * “Lova Mosese ami luvine neimi, ta ge taha toga ʼimiega daʼabiboda aqiaqiei. ʼInega tolaʼai weaqina nuanuami be ona luveʼaligigu!”
20  * Ta qabu dina ena vona iveʼiea ivonaya, “Ta isana togama nuanuana vonigo naluveʼaligiu? Oʼa niboana luveifana niʼa ʼwahaliu, ʼinega benaʼe ʼidewani uvonavona ʼaiqa!”
21 ʼInega Ieisu vona veʼiedi, vonaya, “Omiʼa nuami luveifa, mana ʼaubena Sabate ʼinaya taha ʼoloto niʼa yagiveaqiaqiea. 22  * Ta omiʼa emi viaqa ʼaubena Sabate ʼinaya maʼoda? Mana Mosese ena luvineyega natumiavo meʼolotodi ʼwafidi oluludaʼedi. (Ta vonahaqiaqi, luvine baʼena ge Mosese ʼinega, ta ʼesi lova me Diu tubudiavo ʼidiega maimai.) 23  * Ta omiʼa ludaʼa nana oviaviaqia ʼaubena Sabate ʼinaya Mosese ena luvine ʼinega, waisa? E ʼinega tolaʼai weaqina ogamosoalegu tuta nana taha ʼoloto Sabatea yagiveaqiaqiea? 24 Baʼe egu vona diavona ta wese egu viaqayavo ona nuanua aqiaqi weaqidi, ʼinega ona ʼita lobea yaʼa yani aqiaqi otaqina niʼa yaviaqia.”
Tomotau inuanua Ieisu tauna togama
25 Ta omoʼe tuta nana ʼinaya vaidi me Ielusalema taudiega iveveqae ivonaya, “Nage baʼe ʼoloto nana tauna eda tovanugwetayavo nuanuadi vonigo ina luveʼaligia, waisa? 26 Ta oʼitei, niʼau tomotau nuanidia tovotovolo ta vonavona ʼidia ta ge taha toga ena vona daveʼiea. ʼInega maʼoda, nage eda tovanugwetayavo niʼa iʼawahaqiaqiea vonigo tauna Toʼetoyavua, waisa? 27  * Ta nage gebu, mana baʼe ʼoloto nana ena ʼebemai qabuda niʼa kahalamania, ta ʼesi tuta nana Toʼetoyavua nana naʼifoqe ʼinega ge taha toga nahalamania maʼinega mai.”
28  * Ieisu nawale veveʼita Vanue Gwalagwalana gamonaya, ʼinega bonana qiduanega vonaya, “Vonahaqiaqi, niʼau oalamanigu, ta wese oalamania todiʼwe ʼinega yamai. Ta yaʼa ge eda mai baʼidia taugu egu nuenuega, ta ʼesi agu Tovetune ena luvine ʼinega yamai. Tauna ma ana vetumaqana, ta omiʼa ge oda alamania. 29 Ta yaʼa yahalamania, mana tauna ʼinega yamai, ta wese tauna agu Tovetune.”
30  * Ena vona gumwala, ʼinega tovanugweta diavona itovoi be vonigo ida kafia, ta ge taha toga ʼwafina dagitonovi, mana tauna ana tuta kafi nawale ge damai. 31 Ta tomotau qabudi ivetumaqanea ʼinega ivonaya, “Vonahaqiaqi, ʼoloto baʼena Toʼetoyavua, mana ge taha toga ana fata be tauna ena viaqa naveqidua vaʼinei.”
32 Ta tuta nana Falisiavo tomotau edi veʼawahayahaya Ieisu weaqina inoqolia, e ʼinega taudi be wese toveguba qiduqiduadi edi nuanua ʼaideganega Vanue Gwalagwalana ana toʼitamakiavo ivetunedi Ieisu sabi kafina. 33 Ta Ieisu vonaya, “Yaʼa tuta kukusana namo omiʼa maega kana toatoa, ta ʼabiboda ena ʼevivi agu Tovetune ʼinaya. 34  * Ta omiʼa ona saligu, ta ge wese ona lobegu, mana diʼwe nana ʼinaya yatoatoa omiʼa ge ami fata ona wai ʼinaya.”
35 Ta me Diu taudiega nuanidia ivonaya, “Baʼe ʼoloto nana maʼinaya natauya be ge ada fata kana lobei? Nage nuanuana eda diʼwe nanogei be natauya eda tomotauyavo mali diʼwea itoatoa sabi veʼitadi? Nage nuanuana natauya taudi ge me Diu edi diʼwe ʼinaya ta naveʼitedi? 36 Ena vona baʼe tolaʼai ana alamani? Mana vonaya, ‘Nawale ona saligu ta ge wese ona lobegu’, ta wese vonaya, ‘Diʼwe nana ʼinaya yatoatoa omiʼa ge ami fata ona wai ʼinaya.’ ”
Ieisu vonavona Yawai ana Goʼila weaqina
37  * Didi Sagalina ana ʼaubena ʼebeluʼovoa niʼa ʼifoqe, ta ʼaubena nana ʼebeqaiawa qiduana totoa vaʼauta weaqidi. ʼInega Ieisu tovolo ta bonana qiduanega gaba vonaya, “ʼEguma taha toga magana naluayahaya ʼinega namai ʼiguya be nanuma. 38  * Ta tomeqabu ivetumaqanegu ina mai ʼiguya ta ina numa, ʼidewani Buki Nugwenugweina simana tovetumaqanayavo weaqidi vonigo giwalidiega yawai ana goʼila nainoqa.” 39  * Ieisu ena vona baʼe goʼila nana weaqina vona sesebai ʼinega Niboana Gwalagwalana weaqina vonavona, mana nawale nalugu ana tovetumaqanayavo ʼidia. Ta baʼe tuta nana ʼinaya Niboani nana nawale ge dalugu ʼidia, mana Ieisu nawale ge davaneqa ena diʼwe simasimatalina ʼinaya.
40  * Ieisu ena vona tomotau qabudi inoqolia ʼinega vaidi ivonaya, “Vonahaqiaqi, ʼoloto baʼena tauna tovesimasimana nana ivonavonayea.”
41-42  * Ta wese vaidi ivonaya, “Tauna Toʼetoyavua nana.”
Ta wese vaidi ʼidiega ivonaya, “Toʼetoyavua nana ge Galili ʼinega namai, waisa? Mana Buki Nugwenugweina ʼinaya niʼau simana vonigo Toʼetoyavua nana tauna kini Deibida ena gadeyega namai be wese ena ʼabaga Bedeliema ʼinaya naviʼoi.” 43 ʼInega vetoasiʼi ʼifoqe tomotau nuanidia, mana nuadi ge daveʼaidega Ieisu weaqina. 44 ʼInega vaidi nuanuadi be Ieisu ina kafia ta ge taha toga ʼwafina dagitonovi.
Me Diu edi toluvineavo Ieisu ge ida vetumaqanei
45 ʼInega Vanue Gwalagwalana ana toʼitamakiavo nima ʼavaʼavadi iʼevivi toveguba qiduqiduadi be Falisiavo ʼidia, ta ivonaya, “Tolaʼai weaqina ʼoloto nana ge oda miei?”
46  * Ta toʼitamaki diavona ivonedi ivonaya, “ʼOloto omoʼe ena vona vonahaqiaqi. Ge taha toga ena vona ʼidewani tauna!”
47 ʼInega Falisiavo wese ivonaya, “Ana ʼita kavona omiʼa wese ena uʼava nuami ʼewea. 48  * Ta ona alamani aqiaqiea imaʼa toluvineavo be Falisiavo ʼimega ge taha toga Ieisu davetumaqanei. 49 Ta baʼe qabu dina Ieisu ivetumaqanea, mana Mosese ena luvine ge ida alamania, ʼinega Yaubada ena vona veʼalata ʼinega ina veilaqe vataya.”
50  * Ta wese Nekodimo toatoa, tauna wese toluvine dina adi qabu ʼinega, ta lova taha velovana ʼinaya tauya Ieisu ʼinaya ta maega iveqae. Ta Nekodimo nana enavo vonedi, 51 vonaya, “Ge daluaqiaqieda be taha toga kana maduluvinei, ta ʼesi luaqiaqieda be tomotau nana kana vekotu nugwetea be kana noqolia, ta ʼabibodanaya ena vona ʼinega kana luvinea.”
52  * ʼInega toluvine diavona be wese Falisiavo Nekodimo ilugwaeyea ivonaya, “Nage oʼa wese Galili ʼolotou, waisa? Ta Buki Nugwenugweina una avoya ʼinega una ʼita lobea vonigo ge taha tovesimasimana Galili ʼinega namai.”
53 [ʼInega qabudi iveʼiyavula iʼevivi edi ʼabaga taha taha ʼidia.*
* 7:1 Ion 5:18 * 7:2 Luvi 23:34 * 7:5 Via 1:14 * 7:15 Md 13:54; Lk 2:47 * 7:16 Ion 12:49; 14:10 * 7:18 Ion 8:50 * 7:19 Via 7:53; Lom 2:21-24 * 7:20 Ion 8:48; 10:20 * 7:22 Luvi 12:3; Nug 17:9-13 * 7:23 Ion 5:8-10,16 * 7:27 Ion 7:41; 9:29 * 7:28 Md 11:27; Ion 8:55 * 7:30 Ion 7:44 * 7:34 Ion 8:21; 13:36 * 7:37 Luvi 23:36; Ais 55:1; Ion 4:14 * 7:38 Ais 58:11 * 7:39 Ion 16:7; 20:22; Via 2:4 * 7:40 Ion 6:14 * 7:41-42 Ion 1:46; Same 89:3-4; Mai 5:2 * 7:46 Mk 1:22 * 7:48 Ion 12:42 * 7:50 Ion 3:1-2 * 7:52 Ion 7:41-42 * 7:53 Daʼa 7:53 ʼinega be ana laba daʼa 8:11 ʼinaya ge ana lobamo ʼwayavi nugwenugweina ʼidia. Ana alamani baʼe: Ioni ena buki taunega ʼwayavia ta ʼabibodanaya tomotau qabudi ivetutumea ta wese iʼwayavia, ta 7:53–8:11 ge ana lobamo tomotau edi ʼwayavi nugwenugweina ʼidia. ʼInega ge kada alamania ʼeguma laba diavona Ioni ʼwayavidi, nage ʼabibodanaya iʼifoqe tomotau edi ʼwayavi ʼinega.