4
Ieisu ta vavine Samelia edi velobaloba
* Taudi Falisi inoqolia Ieisu tomotau qabudi givebabitaisodi ʼinega ana toʼabibodayavo iveveʼeala wawasai, ta Ioni ana toʼabibodayavo ge ida veʼeala. Ta Ieisu taunega ge taha toga dagivebabitaisoi, ta ʼesi ana toʼabibodayavo babitaiso nana iviaqia. Ta tuta nana Ieisu niʼa alamania tolaʼai tomotau ivonavona weaqina, e ʼinega Iudia nogei ta ʼevivi tauya Galili weaqina.
Ta ʼevivi nana ʼinaya diʼwe Samelia ʼabaganavo nuanidiega tauya, * ʼinega ʼifoqe taha ʼabaga ana wawa Saika ʼinaya. Ta omoʼe ʼinaya lova Iakobo taha bwaʼobwaʼo natuna Iosefa neia, ta Saika nana ge luluvai bwaʼobwaʼo nana ʼinega. Ta wese diʼwe nana ʼinaya Iakobo ena salufa ʼenoʼeno. Ta Ieisu babaʼauya ʼifoqe diʼwe nana ʼinaya, ta niʼau luʼwataʼwata ʼinega toabui sabi veyawai. 7-8 Omoʼe tuta nana ʼinaya ana toʼabibodayavo niʼau itauya ʼabaga agona ʼinaya adi ʼabwaga sabi gimwane, ʼinega ana ʼaidega toatoa. Ge tuta kuena ʼabibodanaya taha Samelia vavinena mai goʼila sabi goi. Ta Ieisu vavine nana venoqiea vonaya, “Goʼila uneigu eda numa!”
* ʼInega vavine nana Ieisu veʼiea vonaya, “Oʼa Diu ʼolotou ta yaʼa Samelia vavinegu, ʼinega tolaʼai weaqina unoqinoqiegu be goʼila ena neiu sabi numa?” (Baʼe ʼidewani vona ʼaiqa, mana me Diu be me Samelia ge ida veiaiana.)
10  * ʼInega Ieisu vona veʼiea vonaya, “ʼEguma oʼa uda alamania tolaʼai Yaubada nuanuana naneiu, ta wese ʼeguma uda alamania togama vevenoqieu goʼila weaqina, e ʼinega oʼa tauna uda venoqiea be goʼila mayawaina daneiu.”
11 ʼInega vavine nana vonaya, “Kaiwabu, oʼa ge eu ʼebegoimo, ta salufa nana webui wawasai, ʼinega maʼoda goʼila mayawaina una ʼewa ʼaiqei? 12  * Nage oʼa uvonavona vonigo tubuda Iakobo uveqidua vaʼinea, waisa? Vonahaqiaqi, Iakobo salufa nana neima, ta wese taunega ma natunavo salufa nana ʼinega inuma, ta wese edi yubaiavo goʼila nana edi ʼebenuma.”
13 Ta Ieisu voneaya, “ʼEguma taha toga baʼe goʼila nana ʼinega nanuma magana naluayahaya ʼevivi. 14  * Ta togama goʼila ʼiguyega nanumea ge wese magana naluayahaya ʼevivi. Vonahaqiaqi, goʼila nana ena neia tauna giwalinaya navesalufa ta navuʼuvuʼula yawai vataya weaqina.”
15 ʼInega vavine nana Ieisu ʼinaya vonaya, “Kaiwabu, goʼila nana uda neigu, be yaqisa magagu ge naluayahaya ʼevivi, ʼinega ge wese ena ʼevivi mai baʼe salufa nana ʼinaya goʼila sabi goi.”
16 Ta Ieisu voneaya, “Utauya moqaneu una vonei ta maega ona ʼevivi mai.”
17 ʼInega vavine nana Ieisu vonea vonaya, “Yaʼa ge moqanegumo.”
Ta Ieisu wese voneaya, “Eu vona benaʼe vonahaqiaqi, oʼa ge moqaneumo, 18 mana oʼa ʼoloto adi yau faibi maega omaduvaqi, ta baʼitagana ʼoloto nana maega otoatoa tauna ge moqane otaqiu. ʼInega tolaʼai niʼau uvonayea vonahaqiaqi.”
19 Ta vavine nana Ieisu ena vona veʼiea vonaya, “Kaiwabu, nuagu niʼa ʼeqaʼuya oʼa vonahaqiaqi taha tovesimasimana. 20  * ʼInega una givesimatalia ʼiguya, tolaʼai weaqina omiʼa me Diu ovonaya vonigo Ielusalema namo ʼinaya tomotau qabuda Yaubada kana iwaʼodu ʼinaya, mana imaʼa me Samelia tubumavo edi ʼebeiwaʼodu baʼe bwanaga nana debanaya?”
21-24  * Ta Ieisu vona ʼeviviea vonaya, “Vavine, egu vona baʼe una vetumaqanea. Nawale tuta maimai ʼinaya ge taha yani qiduana ʼeguma tomotau ina iwaʼodu Samelia bwanagana baʼe ʼinaya, nage Ielusalema ʼinaya. Tuta maimai ʼinaya toiwaʼodu aqiaqi Tamada ʼinaya ina iwaʼodu niboanidiega ta vonahaqiaqi ʼinega. Ta tuta nana niʼa ʼifoqe mai. Yaubada tauna Niboana, ʼinega salisali togama baʼe ʼidewani naiwaʼodu ʼaiqa ʼinaya. ʼInega tomeqabu ihiwaiwaʼodu ʼinaya, luaqiaqiedi be niboanidiega ta wese vonahaqiaqi ʼinega ina iwaʼodu.
“Ta omiʼa me Samelia ge oda alamani aqiaqiea togama ʼinaya oiwaiwaʼodu, ta ʼesi imaʼa me Diu niʼa ahalamani aqiaqiea togama ʼinaya aiwaiwaʼodu, mana imaʼa me Diu ʼimega ʼetoyavua ʼifoʼifoqe.”
25  * Ta vavine nana Ieisu voneaya, “Niʼau yahalamania nawale Toʼetoyavua namai tauna igabea Keliso, ta tuta nana namai ʼinega tauna yani qabuna weaqidi nagivesimatalia ʼidaya.”
26  * ʼInega Ieisu voneaya, “Yaʼa baʼe tauguna Toʼetoyavua nana yavonavona ʼiuya.”
27 Tuta omoʼe ʼinaya Ieisu ana toʼabibodayavo iʼevivi imai ta edi Kaiwabu iʼitea taha vavine maega iveveqae. ʼInega nuadi voqana, ta ge taha toga ʼidiega davetalaʼaiei tolaʼai ena nuanua, nage tolaʼai weaqina vavine nana maega iveveqae. 28 Ta vavine nana ena ʼebegoi nogei ta ʼevivi tauya ʼabagaya, ta tomotau vonedia, 29 “Omai, taha ʼoloto ona ʼitea, tauna yani qabudi niʼau yaviaqidi alamani aqiaqiedi ta simana ʼifoqeyedi ʼiguya. Ta ana ʼita kavona tauna Toʼetoyavua nana.” 30 ʼInega tomotau edi ʼabagega iʼifoqe ta itauya Ieisu sabi ʼitana.
31 Nawale tomotau imaimai ta Ieisu ana toʼabibodayavo iʼalakeikeiea ivonaya, “Kaiwabu, ʼabwaga baʼe una ʼai!”
32 Ta edi vona veʼevivia vonaya, “Agu ʼabwaga ʼenoʼeno ena ʼainia, ta omiʼa ʼabwaga nana ge oda alamania.”
33 ʼInega toʼabiboda dina nuadi voqana ta taudiega ivonaya, “Maʼoda, nage taha toga ana ʼabwaga niʼa miea?”
34  * ʼInega Ieisu vonedia, “Egu vona agu ʼabwaga weaqina ana alamani baʼe: Agu Tovetune ena nuanua ena viaqia, be wese ena fewa ena luʼovoia. 35  * Ta ge ona vonaya, ‘Ana ʼita waiʼena adi yau foa ina gumwala ta ʼinega bolimana ana tuta.’ Ta yavona aqiaqiemi, oʼita vane be ʼabwaga vaoqaya ona ʼitedi niʼa faʼalidi, ʼinega luaqiaqiea be ona bolimania. 36 Tomeqabu ibolimana adi veʼia ina lobea. Ta baʼe bolimana nana vuaqina ge ʼabwaga, ta ʼesi tomotau edi toa vataya weaqina. ʼInega vaoqa nana ana todauna be wese ana tobolimana qabudi ʼaideganaya ina qaiawa. 37 Kuluwadawada niʼa oalamania vonaya, ‘Taha ʼoloto todauna, ta taha ʼoloto tobolimana.’ ʼInega baʼe vona nana vonahaqiaqi! 38 Yaʼa yavetunemi sabi bolimana taha vaoqa ʼinaya, ta omiʼa taumiega ge oda dauni, ta ʼesi mali tomotau vaoqa nana niʼa idaunia, ta edi fewa ʼinega omiʼa bolimanina ona ʼewea.”
Me Samelia ʼeala Ieisu ivetumaqanea
39 Vavine nana ena simana ʼinega Me Samelia qabudi ʼabaga Saika ʼinega Ieisu ivetumaqanea, mana niʼa vonedia, “Tauna egu ilivu be egu viaqayavo qabuna simana ʼifoqeyedi.” 40 ʼInega me Samelia Ieisu ʼinaya imai ta inoqiea be maega ina toa. ʼInega Ieisu ʼaubena magilafuna taudi maega itoatoa. 41 Ta wese tomotau qabudi Ieisu ena vona weaqidi ivetumaqanea.
42  * ʼInega tomotau diavona vavine nana ivoneaya, “Nugweta oʼa eu vona ʼinega baʼe ʼoloto nana avetumaqanea, ta baʼitagana avetumaqana aqiaqiea, mana taumega ena vona niʼa anoqolidi. Ta ahalamani aqiaqiea vonigo tauna totoa bwaʼobwaʼo qabuda ada Toʼetoyavua.”
Ieisu taha kini ena toluvine natuna giveaqiaqiea
43 Ta ʼaubena magilafudina ʼabibodanaya Ieisu diʼwe nana nogea ta tauya Galili weaqina, 44  * mana taunega niʼa simana ʼifoqeyea vonaya, “Tovesimasimana ge taha ʼamayaba dalobei ena diʼwe ʼinaya.” 45  * Tuta nana Galili ʼinaya ʼifoqe ʼinega me Galili me edi qaiawa iʼebeʼewea, mana lova taudi wese itauya Ielusalema ʼinaya ʼAuvivia Sagalina weaqina, ta omoʼe ʼinaya Ieisu ena viaqa taudiega niʼa iʼitedi.
46-47  * ʼInega wese Ieisu ʼevivi ʼabaga Kena ʼinaya diʼwe Galili gamonaya. Lova ʼabaga nana ʼinaya ena waiwaiega goʼila givilei ʼinega veʼoine. Ta omoʼe ʼinaya taha kini ena toluvine toatoa, mana tuta nana noqolia Ieisu diʼwe Iudia ʼinega mai Galili ʼinaya e ʼinega tauya Kena ʼinaya Ieisu sabi ʼitana. Ta ena tauya ʼiuna mana natuna vevihiqa ena ʼabagaya.
ʼInega mai Ieisu ʼinaya ta venoqiea vonaya, “ʼEguma au fata kana tauya Kafaneumi ʼinaya be natugu meʼolotona una giveaqiaqiea, mana tuta goyona naʼaliga.”
48  * Ta Ieisu tomotau qabudi vonedia, “Omiʼa ge ona vetumaqanegu ʼeguma taumiega egu viaqa waiwaidi ge oda ʼitedi.”
49 ʼInega toluvine nana wese ʼalakeikeiea vonaya, “Kaiwabu, ulukwayavoni katauya fole natugu yawaina nagumwala.”
50  * Ta Ieisu voneaya, “Uʼevivi utauya eu ʼabagaya ta natuhu mayawaina una ʼitea.” Ta toluvine nana Ieisu ena vona vetumaqanea ʼinega tutuvila ʼevivi tauya.
51 Nawale tautauya ʼedaya ʼinega ena tofewayavo maega iveloba ta vale ineia ivonaya, “Natuhu mayawaina toatoa ta ana vihiqa niʼa awala.”
52 ʼInega vetalaʼaiedi vonaya, “Totuta ʼinaya natugu ana vihiqa luaʼu?”
Ta taudi iveʼiea ivonaya, “Goluanaya babaʼauya ʼidewani ʼwafina ena ʼweaʼweava luaʼu.”
53 ʼInega gwama nana tamana nuaia goluanaya omoʼe tuta nana ʼinaya Ieisu voneaya, “Natuhu mayawaina una ʼitea.” ʼInega me ena gadeavo Ieisu ivetumaqanea. 54  * Baʼe Ieisu ena fewa waiwaina vemagilafuna viaqia tuta nana Iudia ʼinega maimai Galili ʼinaya.
* 4:1 Ion 3:22 * 4:5 Nug 33:19; Ios 24:32 * 4:9 Esa 4:1-5 * 4:10 Ion 7:37-38; Ve 21:6 * 4:12 Ion 8:53 * 4:14 Ion 6:35 * 4:20 Luve 12:5-14; Same 122:1-5 * 4:21-24 2Kin 17:29-41; Ais 2:3; Lom 9:4-5; 2Kol 3:17; Lom 12:1; Fil 3:3 * 4:25 Ion 1:41 * 4:26 Mk 14:61-62 * 4:34 Ion 6:38 * 4:35 Lk 10:2 * 4:42 1Ion 4:14 * 4:44 Md 13:57 * 4:45 Ion 2:23 * 4:46-47 Ion 2:1-11; Md 8:5-6 * 4:48 Ion 2:18; 1Kol 1:22 * 4:50 Md 8:13 * 4:54 Ion 2:11