7
Stephen-na sandokpa wa
Adudagi Purohitlenna Stephen-da hanglak-i, “Nangonda siriba maralsing asi achumbra?””
+Maduda Stephen-na khumlak-i, “Eigi ichil-inaosa amadi ipa ipansa, eina haijaba tabiyu! Eikhoigi ipa ipu oiriba Abraham-na Haran-da leitringei, Mesopotamia-da leiringeida matik mangalgi Tengban Mapuna mangonda uhanbikhi. Aduga Tengban Mapuna mangonda hairak-i, “‘Nahakki nareibak amadi nahakki mari matasingbu thadoktuna eina nangonda utpi-gadouriba leibak aduda chatlu.’’ +Maram aduna mahakna Chaldea machasinggi lam adu thadoklaga Haran-da leirammi. Mahakki mapa leikhidraba matungda Tengban Mapuna mahakpu nakhoina houjik leiriba mapham asida thabirakkhi. +Adubu Tengban Mapuna mapham asida mangonda phangpham thokpa lam machet ama phaoba pikhide, adubu matam aduda Abraham-gi macha amata leitrabasu Tengban Mapuna mangonda mapham asi mahak amadi mahakki tunggi charol surolda pibigani haina wasakpikhi. +Tengban Mapuna mangonda asumna hai, “‘Nahakki charol surolna mireibakta leigani aduga mapham aduda makhoi minai oigani amadi makhoibu chahi chamari tathi-tawoina toubigani. Adubu makhoina minai oirugadaba phurup adubu eina wayen-gani amasung madugi matungda nahakki charol surolna leibak adudagi thorakkani aduga mapham asida makhoina eihakpu khurumjagani.’’ +Aduga Tengban Mapuna Abraham-da un-kakpagi walepnaba adu pibikhi. Maram aduna Abraham-na Isaac pokpa matung numit ni panni subada mahakpu un-kakkhi; Isaac-na mahakki machanupa Jacob-pu un-kakkhi aduga Jacob-na mahakki machanupasing aduga eikhoigi masak nairaba ipa ipusing makhoi taranithoibu un-kakkhi.””
+“Jacob-ki machasing aduna makhoigi machin manao oiriba Joseph-pu kallakpadagi mahakpu Egypt-ta minai oina yonkhi. Adubu Tengban Mapuna mahakpu loinabikhi 10  +aduga mahakki khudongthiba awa-ana pumnamaktagi Tengban Mapuna mahakpu kanbikhi. Egypt ningthougi mamangda Joseph-na leppa matamda Tengban Mapuna mangonda changkhonba matou amasung lousing pibirammi adudagi ningthou aduna Joseph-pu Egypt leibak amadi konung apumbagi leingak mapu oihanbikhi. 11  +Adudagi Egypt amadi Canaan-gi leibak apumbada chak tangba thoktuna yamna awa ana thoklammi. Eikhoigi ipa ipusing adu chanaba chinjak amata phanglamde. 12 Egypt-ta chanaba mahei marong lei haiba Jacob-na tabada mahakki machanupasing haibadi eikhoigi ipa ipusing oiriba makhoibu ahanba khongchat oina mapham aduda tharammi. 13  +Anisuba khongchattadi Joseph-na mahakki machin manaosing aduda mahak kanano haiba masak khanghalle amasung Egypt-ki ningthouna Joseph-ki imung manunggi maramda khanglaklammi. 14  +Maram aduna Joseph-na mahakki mapa Jacob-ta pao thaduna mahak amadi mahakki imung manunggi mi apumba haibadi mioi humphutara-manga adu Egypt-ta lakpinaba kourammi. 15  +Adudagi Jacob-na Egypt-ta chatlammi, mapham aduda mahak amadi mahakki machanupasing sikhi. 16  +Makhoigi hakchangsing adu Shechem tanna puraklaga Abraham-na Hamor-gi machanupasingdagi sel khara piduna leikhiba mongpham aduda leirol chankhi.””
17  +“Tengban Mapuna Abraham-da wasakpikhiba adu thunghannaba matam adu naksillaklabada Egypt-ta eikhoigi misinggi masing yamna yamkhatlakkhi. 18 Mameithangda Joseph-ki maramda karisu khangdaba ningthou amana Egypt-ta pallammi. 19 Mahakna eikhoigi ipa ipusingbu lounam toukhi amadi makhoigi nouna pokpa angangsingbu sinanaba namduna langthok-handuna thina toukhi. 20 Matam aduda Moses pokkhi, mahak yamna phajaba angang ama oirammi. Mahakki mapagi yumda tha ahum yokpi thakpirammi. 21 Mahakpu mahakki yumgi mapanda thamlabada, ningthou adugi machanupina mahakpu louduna mahak masagi machanupa oina yokkhatlakkhi. 22 Mahakpu Egypt-ki lousing pumnamak tambikhi aduga mahak waheida amadi thabakta matik leiba mi ama oirakkhi.””
23  +“Mahak chahi niphu surammi, mahakna mahakki Israel-gi misingbu kamdouna loinabiri haiba yengge leplammi. 24 Makhoigi maraktagi amabu Egypt-ki mi amana thina touba urammi. Maram aduna mahakna mahakpu mateng pangnaba changlammi aduga Egypt-ki mi adubu hattuna laman khumlammi. 25 Makhoibu kanbinaba Tengban Mapuna mahakpu sijinnaribani haiba mahakki misingna khangbigani haina Moses-na khallammi adubu makhoina madu khanglamde. 26 Mathanggi numitta Israel-gi macha ani khatnariba adu ubada makhoibu taisinnanaba hotnarammi. Mahakna hairak-i, “‘Ibungokhoi, nakhoi nachil nanaosingni. Karigi nakhoina asumna khatnaribano?’’ 27 Thina touriba mi aduna Moses-pu inthoklaga hairak-i, “‘Nahakpu eikhoigi ithakta mapu amadi wayel mapu oina kanana happage?’’ 28 “‘Ngarang nangna Egypt-ki mi adu hatpagumna eibusu hatpa pamlibra?’’ 29 Moses-na masi tabada Egypt-tagi chenkhiduna Midian-gi lamda lamlanba oina leirammi. Mapham aduda machanupa ani phangkhi.””
30  +“Chahi niphu houkhraba matungda Sinai ching manakki leikanglada achakpa mongsong amagi meirilakta dut amana Moses-ta uhanbirammi. 31 Mahakna uriba adu Moses ngaklammi, henna ningthina unaba mongsong adugi manakta changsillammi. Adubu mahakna Mapu Ibungogi khonjel tarammi: 32 “‘Eihak nahakki napa napusinggi Tengban Mapuni, Abraham, Isaac amadi Jacob-ki Tengban Mapuni.’’ Maduda Moses-na kibana niklammi amadi mahakna yengbagi thouna leiramde. 33 Adudagi MAPU IBUNGO-na mangonda hairak-i, “‘Nahakki khong-up louthok-u maramdi nahakna lepliba mapham adu asengba maphamni. 34 Egypt-ta eigi misingbu ot neiba adu eina ure. Makhoigi naheba adu eina tare amasung makhoibu kanbinaba eihak kumtharaklabani. Houjik lak-u, eina nangbu Egypt-ta thagani.’’ ””
35  +“Hairiba Moses asimakni Israel-gi misingna yakhidaba mahak adu. “‘Nahakpu eikhoigi ithakta mapu amadi wayel mapu oina kanana happage?’’ haiduna makhoina mangonda hangkhi. Achakpa mongsongda uhanbikhiba dut adugi mapanna Israel-gi misinggi mathakta pannanaba amadi makhoibu ningtamhanbinaba Tengban Mapuna thabikhiba adu mahakni. 36 Mahakna makhoibu Egypt-tagi chingbirakkhi, angakpa thabaksing amadi khudamsing Egypt-ta amasung Angangba Ipakta aduga chahi niphu lamjao lamhangda toukhi. 37 “‘Eibu thabirakpagumna Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichou ama Tengban Mapuna thabirakkani aduga mahak nakhoigi naraktagi mi oigani’’ haina Israel-gi misingda haikhiba mahak adu Moses asini. 38 Lamjao lamhangda Israel-gi misingna punna leiba aduda leiminnaramba adu mahak asini. Mapham aduda mahak eikhoigi ipa ipusingga loinana amasung Sinai chingda mangonda wa ngangbiba dut aduga leiminnarammi aduga eikhoida pinaba Tengban Mapugi ahingba waheising adu mahakna phangjakhi.””
39 “Adubu eikhoigi ipa ipusingna mahakna haiba illu yakhide, makhoina mahakpu inthoktuna makhoigi thamoinadi Egypt-ta amuk hankhi. 40 Maram aduna makhoina Aaron-da hairak-i, “‘Eikhoibu chingbinaba laising sabiyu. Eikhoibu Egypt-tagi chinglakpa nupa Moses aduda kari thokkhrabano haiba eikhoina khangde.’’ 41 Matam adudani makhoina sannao ama saduna maduda iratpot katkhi aduga makhoigi khutna saba pot aduda makhoina haraokhi. 42 Maram aduna Tengban Mapuna makhoidagi mai leithokkhiduna atiyada leiriba numit, tha amadi thawanmichaksingbu makhoina khurumnaba makhoibu thadoklammi. Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousinggi lairikta asumna ikhibagumbani:
“‘Israel-gi misa! Lamjao lamhangda chahi niphu
nakhoina sasing hattuna katkhiba
adu eingonda katpa natte.
43 Molech laigi phi-sang adu nakhoina pui,
aduga nakhoigi thawanmichak lai Rephan-gi murti pui;
murtising adu nakhoina khurumnaba sabani.
Maram aduna eina nakhoibu Babylon-gi wangmada loi thagani.’’ ””
44 “Tengban Mapuna loinabibagi Phi-sang adu eikhoigi ipa ipusingna lamjao lamhangda makhoiga loinana thamlammi. Madu Tengban Mapuna Moses-ta haikhiba amadi Moses-ta utpikhiba mawong adugi matung inna sabani. 45 Phi-sang adu phangjaraba matungda, Tengban Mapuna makhoigi mangda tanthokkhraba phurupsing adudagi lousinkhraba lam aduda Joshua-gi luching makhada makhoina phi-sang adu purakkhi. Aduga phi-sang adu lam aduda David-ki matam phaoba leirammi. 46 David-na Tengban Mapugi thoujal phangjaduna Jacob-ki Tengban Mapugi leipham ama mahakna sajanabagidamak nijarammi. 47 Adubu Ibungogidamak yum sajakhiba adu Solomon-nani.””
48 “Adum oinamak Wangthoiraba Tengban Mapudi mioibagi khutna saba yumda leite. Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichouna asumna haikhi,
49  +“‘MAPU IBUNGO-na hai, swargadi eigi phambalni
aduga malemna eigi khongnetphamni.
Eigidamak nakhoina karamba yum sagadage?
Nattraga eina leigada mapham kadaidano?
50 Eigi khutna pot pumnamaksing asi semkhiba nattra?’’ ””
51  +Stephen-na makha tarak-i, “Nakhoisi kayada nangak kallibano! Nakhoigi thamoidi kayada Tengban Mapu khangdaba thamoi oiriba aduga Tengban Mapugi waheida nakhoigi nana kayada kalliba! Nakhoi nakhoigi napa napusing aduga chap manei: nakhoisu matam pumbada Thawai Asengbabu yeknei! 52 Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichou amata nakhoigi napa napusingna ot-neikhidaba yaobra? Achumba chatpa Ibungo adu lakkani haina hanna phongdokpasing adu makhoina hatkhi. Aduga houjikti nakhoina Ibungo mahakpu pithokle amasung hatle. 53 Swargadutsinggi mapanna piramba Tengban Mapugi wayel yathang adu nakhoina phangle adubu nakhoina madu ngakte.””
Stephen-bu nungna thaduna hatpa
54 Makhoina masi tabada Stephen-gi mathakta mei houna saorammi amadi maya krak krak chiklammi. 55 Adubu Thawai Asengbana thalladuna Stephen-na swargada yengkhatle aduga Tengban Mapugi matik mangal amadi Jisuna Tengban Mapugi yet thangbada lepliba adu urammi. 56 Maduda mahakna hairak-i, “Yeng-u, swarga hangdokpa amadi Migi Machanupa aduna Tengban Mapugi yet thangbada lepliba asi eina ujare!””
57 Masida makhoina makhoigi manakong makhutna mensillaga akanba khonjelna laoraduna makhoi pumnamakna Stephen tamna chensillammi 58 aduga mahakpu sahargi wangmada chingthoklaga mahakpu nungna thaba hourammi. Sakhi oiribasing aduna makhoigi maphising adu Saul kouba naha oiriba nupa amagi makhongda thamlammi. 59 Makhoina Stephen-bu nungna tharingeida mahakna Tengban Mapuda haijarak-i, “Ibungo Jisu, eigi thawai lousinbiyu.”” 60 Adudagi mahakna khuru khudak kunduna ahouba khonjelda laorak-i, “Mapu Ibungo, pap asi makhoigi mathakta singthanabiganu.”” Masi hairamlaga mahak sikhre.
+ 7:2 7:2,3 Meihou 12:1 + 7:4 7:4 Meihou 11:31; Meihou 12:4 + 7:5 7:5 Meihou 12:7; 13:15; 15:18; 17:8 + 7:6 7:6,7 Meihou 15:13,14 + 7:8 7:8 Meihou 17:10-14; Meihou 21:2-4; Meihou 25:26; Meihou 29:31–35:18 + 7:9 7:9 Meihou 37:11; Meihou 37:28; Meihou 39:2,21 + 7:10 7:10 Meihou 41:39-41 + 7:11 7:11 Meihou 42:1,2 + 7:13 7:13 Meihou 45:1; Meihou 45:16 + 7:14 7:14 Meihou 45:9,10,17,18; Meihou 46:27 (LXX) + 7:15 7:15 Meihou 46:1-7; Meihou 49:33 + 7:16 7:16 Meihou 23:3-16; 33:19; 50:7-13 + 7:17 7:17,18 Khong 1:7,8 + 7:23 7:23-29 Khong 2:11-15 + 7:30 7:30-34 Khong 3:1-10 + 7:35 7:35 Khong 2:14 + 7:49 7:49,50 Isa 66:1,2 + 7:51 7:51 Isa 63:10