☰ Koroŋ Ta Boozomen Un 24
24
Mbesooŋo ki Abaraam ila mi ikam Isak ka moori
1 Merere iur kampeŋana matakiŋa boozo ise ki Abaraam, mi ila ila ma Abaraam iwe kolman kat. 2-3 To aigule ta na, Abaraam isu mi iso pa mbesooŋo kini mataana kana tau imborro koroŋ kini ta boozomen i, ma iso: “Leŋ. Nio leleŋ be nu ur nomom ise mbasaŋoŋ mi mbuk sua mbolŋana pio pa Merere ta imborro saamba mi toono na zaana ta kembei: Zin Kanaan ta itiŋan tombotmbot i, na nu ko irao kam moori kizin sa pa lutuŋ Isak pepe. 4 Kozo miili ma la pa toono tio mi wal tio, mi roogo moori sa ta niamŋan uyam tamen na, mi kami ma kamar.”
5 Mbesooŋo kini ileŋ sua tana, to iwi i ma iso: “Mi sombe moori leleene be izem lele kini ma niamru amar toono tiŋgi som, nako parei? Ko aŋur lutum ma imiili ma ila mini pa toono ta nu zem na?” 6 Abaraam ipekel kwoono ma iso: “Som kat! Ur lutuŋ ma imiili mini pa kar muŋguŋana ta aŋzem na pepe. 7 Pa Merere Anutu saamba kana, ta ikam yo ma aŋzem tamaŋ bizin mi toono tio na, ni imbuk sua be ikam toono ta tiŋgi pio mi zin popoŋana tio. Ni itunu ko iŋgo aŋela kini ma imuuŋgu pu. Tana nu ko rao ndeeŋe moori sa pa lutuŋ isu tiŋga. 8 Tamen sombe moori mburaana be niomru kimiili ma kamar lele tiŋgi som, inako sua mbukŋana ku taiŋgi iwe pataŋana pu som. Mi motom iŋgal, kam lutuŋ ma imiili ma ila mini pa kar tio muŋguŋana pepe.” 9 Abaraam iso makiŋ, to mbesooŋo tana iur namaana ise Abaraam mbasaŋana, mi imbuk sua pini be ito sua kini tana.
10 Tona mbesooŋo ikam kamel laamuru ki biibi kini mi koroŋ ambaimbaiŋan matakiŋa tomini, mi imaŋga raama ma ila. Ipa ma ila lele molo ki Mesopotamia. Ila igarau kar ki Naor, 11 mi rorou, to keteene su yok touŋana ta imbot igarau kar. Kar tana ka moori bizin, rorou to tilala be tise kan yok isu tana. 12 Tana mbesooŋo isu mi isuŋ ta kembei. Iso: “O Merere Anutu ki biibi tio Abaraam, koozi swe kampeŋana ku pa biibi tio, mi lae tio mi kam ma uraata tio iur ŋonoono. Leleŋ be kam ta kembei: 13 Nio ko aŋmender kolouŋana pa yok touŋana ti. Mi iŋgi be zin moori kar kan timar ma tise yok i. 14 Tana nio ko aŋso pa moori sa be ise koŋ yok. Mi sombe ni ipekel sua tio ta kembei: ‘Ina ambai. Nio ko aŋse kom be win. Mi ko aŋse yok pizin kamel ku tomini.’ Sombe ni iso ta kembei, inako moori ta tana tabe aŋkami pa mbesooŋo ku Isak. Naso aŋute kembei nu motom iŋgalŋgal sua ta mbuk pa biibi tio Abaraam na, mi urur lelem pini.”
15 Ni izuŋzuŋ, mi moori ta, ni ikuundu kuuru mi imar pa yok touŋana tana. Moori tina zaana Rebeka, mi tamaana Betuel. Betuel, ni Naor mi Milka lutun. Mi Naor, ni Abaraam tiziini. 16 Rebeka, ni moori kaibiim kat, mi tomooto tasa ire i zen. Ni isula yok touŋana ma ise ka yok ila kuuru kini, mi ikuundu ma ise mini, 17 to mbesooŋo tana ipaŋuru i ma ila, mi iso pini. Iso: “Ai, irao liŋ koŋ yok risa ma aŋwin?” 18 Rebeka ipekel kalŋaana ma iso: “Biibi tio, is, win.” To loŋa mi iur kuuru isu mi ise ka yok ma iwin. 19 Iwin makiŋ, to Rebeka iso: “Nio ko aŋse kamel ku kan yok ma tiwin ma irao zin tomini.” 20 Tana karau men mi iliŋ yok isula zwor kizin kamel mi ila ma ise mini. Inoknok ma kamel ta boozomen tiwin ma timap. 21 Mi mbesooŋo, ni imbotmbot, mi irre i men mi ikam ŋgar ta kembei: Pai kini ko iur ŋonoono, som som?
22 Zin kamel tiwin ma tirao, tona ni ikam ŋooro milmilŋana ma iur la Rebeka kuzuunu, mi ikam ŋgeeme milmilŋan bibip ru ma izun sala Rebeka namaana. 23 To iwi lae pini ma iso: “Nu tomom asiŋ? Ko niam irao amkeene ruumu kini pa mbeŋ ta koozi?” 24 Mi Rebeka ipekel kalŋaana ma iso: “Nio Betuel lutuunu moori, mi tumbuŋ bizin Naor mi Milka. 25 Ruumu tiam, iŋga irao. Mi zin mbili tomini na, kan kini irao.” 26 Tona mbesooŋo ilek kumbuunu mi ituundu su toono, mi ipakur Merere ta kembei. 27 Iso: “Nio aŋpakur Merere Anutu ki biibi tio Abaraam. Pa ni itoto sua ta imbuk pa biibi tio Abaraam mi iurur leleene pini. Tanata ipaŋgutŋguutu yo ma aŋmar aŋpet mi aŋdeeŋe kat Abaraam itunu wal kini tau.”
28 Tona Rebeka iloondo ma ila, mi isotaara naana pa mbulu boozomen ta ipet pini su yok touŋana na. 29-30 Beso Rebeka toono Laban ire ŋooro milmilŋana ta imbot la lunuri kuzuunu, mi ŋgeeme milmilŋan ru ta isala namaana, mi ileŋ ka sua ta boozomen na, iloondo karau men ma ila pa yok touŋana be ire mbesooŋo tana. Beso ipet yok touŋana uunu na, ire i imendernder raama kamel kini. 31 Ipet kini, to iso: “O kampeŋana ki Merere ko imbotmbot se ku. Parei ta nu mendernder mat? Mar ma tala ruumu. Pa nio aŋurpe nu niomŋan kamel ku muriyom kek.” 32 Tana mbesooŋo ikam zin kamel mi ziŋan tila ruumu ki Laban. To Laban ikam mburu ma isu pizin kamel, mi ikam kan mbutmbuutu ma tikan. Mi ikam yok ma ila pa mbesooŋo ki Abaraam ziŋan zin wal ta tigaabi na, be tiŋguuru kumbun pa. 33 Mi tiurpe kini pini mi tiur su kereene uunu be ikan. Tamen ni iso: “Kini ti imbot muŋgu. Pa nio leŋ sua piom.” Laban iso: “Ambai. So yam lak.”
34-35 Tona mbesooŋo imaŋga mi iso ta kembei. Iso: “Nio mbesooŋo ki Abaraam. Ni, Merere Anutu ikampe i ma biibi kat, tana iwe tomtom zaanaŋana mi mbio uunu. Ni le makau, sipsip, mekmek, doŋki, mi kamel boozo kat. Mi le pat milmilŋan boozo, mi mbesooŋo tomooto mi moori boozo tomini. 36 Biibi tio Abaraam kusiini Sara iwe kolmannan kat mi ipeebe Abaraam le pikin tomooto ta. Mi ni iur koroŋ kini ta munŋaana men be iwe lutuunu tana lene. 37 Mi biibi tio iso pio ma aŋbuk sua mbolŋana pini ta kembei: Zin Kanaan ta ni ziŋan timbotmbot na, nio irao aŋkam moori kizin sa pa lutuunu Isak na som. 38 Bela aŋla pa itunu wal kini mi aŋru moori sa pa lutuunu. 39 Mi indeeŋe tau nio be aŋmaŋga ma aŋmar i na, aŋwi biibi tio ta kembei. Aŋso: ‘Mi sombe moori tana mburaana be niamŋan amar som, inako parei?’ 40 Mi ni ipekel kalŋoŋ ma isombe: ‘Merere ta imbotmbot raama yo mi aŋbesmbeeze pini i, ni ko iŋgo aŋela kini ma igaabu mi niomru kala, bekena uraata ku iur ŋonoono. Tana nu ko rao kam moori tasa ki wal ki tamaŋ bizin pa lutuŋ Isak. 41 Mi sombe wal tio tiyok som, inako sua ku mbukŋana tana iwe pataŋana pu som.’ ”
42 To mbesooŋo iseeŋge sua kini mini ma iso: “Koozi nio aŋmar yok touŋana na, aŋsuŋ ta kembei: ‘O Merere Anutu ki biibi tio Abaraam, sombe nu lelem be uraata tio iur ŋonoono, na lae tio be mbulu ta kembei ipet: 43-44 Nio ko aŋbot kolouŋana pa yok touŋana ti. Mi sombe moori sa imar be ise yok, na nio ko aŋso pini be ikam koŋ yok risa ma aŋwin. Mi sombe ni ipekel ma iso: ‘Ina ambai. Ko aŋse kom yok risa be win. Mi ko aŋse pizin kamel ku tomini be tiwin.’ Sombe ipekel ta kembena, na moori ta nu itum roogi pa biibi tio lutuunu na, ni ta tina.’
45 Nio aŋzuŋzuŋ la leleŋ, mi motoŋ ila na, aŋre Rebeka ikuundu kuuru mi ipa ma imar. Ni isula ma ise yok makiŋ, to aŋso lae pini be ikam koŋ yok risa ma aŋwin. 46 To ni loŋa men mi iur kuuru kini isu, mi iso: ‘Is, win. Mi kamel ku tomini, ko aŋse kan ma tiwin.’ Tana nio aŋwin, mi ni ise yok pizin kamel tio tomini ma tiwin ma tirao. 47 Tabe aŋwi i ma aŋso: ‘Nu asiŋ lutuunu moori?’ Mi ni iso: ‘Nio tamaŋ Betuel. Mi tumbuŋ bizin Naor mi Milka.’ Indeeŋe nio aŋleŋ sua tina, tona aŋkam ŋooro ma aŋur ila kuzuunu, mi aŋzun ŋgeeme ru sala namaana. 48 Tona aŋlek kumbuŋ mi aŋtuundu su toono, mi aŋpakur Merere Anutu ki biibi tio Abaraam. Paso, ni ipaŋgutŋguutu yo ma aŋmar aŋpet ma aŋdeeŋe kat biibi tio tumbuunu moori be aŋkami pa lutuunu. 49 Tana koozi, sombe niom kakampe biibi tio mi koto mbulu ki toŋmatiziŋ ma koyok, na koso kat sua ma aŋleŋ. Mi sombe som, na kosotaara yo bekena aŋru zaala toro sa.”
50 Tona Laban ziru Betuel tipekel kalŋaana ma tiso: “Mbulu taiŋgi ipet pa Anutu itunu tau. Tana niamru amrao amso sua sa som. 51 Rebeka, ni imbotmbot i. Kami mi niomru kala, bekena iwe biibi ku lutuunu kusiini, kembei ta Merere itunu iso na.”
52 Mbesooŋo ki Abaraam ileŋ sua tana, to iŋgun kumbuunu mi ituundu su toono mi ipakur Merere. 53 Tona ikam yorondiŋ mi natabu, mi koroŋ milmilŋan pakan, mi mburu ndabokbokŋan ma ikam pa Rebeka. Mi ikam Rebeka toono Laban ziru naana len koroŋ ambaimbaiŋan tomini bekena iroogokaala Rebeka pa Isak. 54 To ziŋan wal kini tikan kini mi tikeene. Mankwoono na, timaŋga to ni iso: “Nio leleŋ be aŋmiili ma aŋla mini ki biibi tio. Parei, niom koyok?” 55 Tamen Rebeka toono Laban mi naana tiso: “E-e, kala loŋa pepe. Moori ti ko itiŋan tombot ŋana ri muŋgu, mana ko niomŋan kala.” 56 Tamen mbesooŋo iso pizin. Iso: “Kuruutu yo pepe. Koyok pio mibe loŋa aŋmiili ma aŋla ki biibi tio. Pa Merere ilae tio, mi ikam ma uraata tio iur ŋonoono kek.” 57 To ziru tiso: “Kenako toboobo Rebeka ma imar, mi tiwi i ten.” 58 Tana tiboobo Rebeka ma imar, to tiwi i. Tiso: “Parei, nu lelem sombe niomru tomtom ti kala ta buri?” Mi ni ipekel kwon ma iso: “E, nio leleŋ be aŋla.”
59 Tabe tiur Rebeka ziru moori tabe mataana pini i, be ziŋan mbesooŋo ki Abaraam mi wal kini tila. 60 Mi tipombol Rebeka pa sua ta kembei. Tisombe:
“Luyamri, nu ko we tomtom munŋaana ka tieene nan.
Mi popoŋana ku ko tikas kan koi bizin,
mi tikam toono kizin.”
 
61 Tona Rebeka ziŋan zin mbesooŋo moori kini tise kamel, mi timaŋga be tila. Tana mbesooŋo ki Abaraam ikam Rebeka ma ziŋan timiili ma tila.
62 Indeeŋe mazwaana tana, Isak imbotmbot lele pakaana ki Negeb. Imbot lele bilimŋana ta igarau yok touŋana ta zaana Laai-Roi. 63 Rorou ta na, ni ipera mat bekena iwwa lene ri. Mi mataana ila na, ire zin kamel timar. 64 Mi Rebeka tomini mataana ila na, ire la pa Isak imar. Tana izem kamel kini, mi isu toono, 65 mi iwi mbesooŋo ki Abaraam ma iso: “Tomtom ta ipa ma imar i, iŋga asiŋ?” Mi mbesooŋo iso: “Iŋga biibi tio.” To Rebeka ikam kawaala mi ipakaala mataana. 66 Tana Isak imar ipet kizin, to mbesooŋo iso i pa mbulu boozomen ta ipet pini isu lele ki Mesopotamia na. 67 To Isak ikam Rebeka ma tilela beeze ta muŋgu naana Sara imbotmbot pa na, mi ziru tiwoolo. Mi Isak, ni leleene ilip kat pa Rebeka. Tabe mataana mbeleele naana ta imeete na, mi leleene ipata pini mini som.
☰