27
Paulus ikam wooŋgo be ila pa Rom
Zin timbuk sua be niam amkwai ma amla Itali. Tana tikam Paulus ziŋan wal pakan ta timbot lela ruumu sanaana na, ma tiur zin la Yulius namaana. Yulius, ni biibi kizin malmal kan. Imborro zin malmal kan tomto lamata ki Kaisa itunu tau. Amla ma wooŋgo ta ki kar Adramitium imar. Mi iŋgi iso imiili mini ma ila pa kar pakan ki Asia. Tana amse mi le isala ma amla. Mi tomtom ta ki kar Tesalonika ta imbot la lele pakaana ki Masedonia na, igaaba yam ma niamŋan amla. Zaana Aristakus.
Aigule toro na, amlela kar Sidon. Mi Yulius leleene ambai pa Paulus, tana izemi ma ila kizin guraaba kini bekena tire i pa kopoono ma koroŋ.
To amzem Sidon mi ampet mini na, amko pa mutu Saiprus leleene ta miiri ilonloondo pa som i. Pa amseebe miiri biibi tau. Amko ma ampa ndapet men, mi amla Silisia ma Pampilia. To amyembut ma amlae na, amlela kar Mira ta imbot lele pakaana ki Lisia a. Amlela tina, mi biibi kizin malmal kan ire wooŋgo kizin Aleksandria ta isombe ila Itali. To iso piam ma ŋes lae wooŋgo tina.
Wooŋgo iko riŋariŋa. Tabe amko amko ma molo mana, amso amlela Nidus. Som mi, miiri biibi kat ma amselaala na amrao som. Tana amko pa toono uunu ma amla, to ambeleu pa mutu Krit zuruunu ta iyaara ma ipera. Tipaata be Salmone. To mutu tana ipakaala miiri. Amkosal toono, mi amkowo riŋariŋa, mi amla amla ma sor lela lele ta tipaata be ‘Maata Ambaiŋana’ na. Imbot kolouŋana pa kar Lasea.
Indeeŋe tana, ambel koŋana kek. Mi iŋgi be lele isaana ma irao kwaiŋana mini som. Pa aigule biibi ki Sanaana Urpeŋana ila ne kek. * Tana Paulus imaŋga mi isope zin. Iso: 10 “Keleŋ. Nio aŋre tai iŋgi be isaana i. Sombe tepet mini, inako tendeeŋe pataŋana biibi. Kokena wooŋgo mi mburu kiti ila ne, mi iti itundu tomini.” 11 Tamen biibi kizin malmal kan, ni iurla sua ki Paulus som. Mi ikanan la ki ni ta itekteege peeze ki wooŋgo i mi wooŋgo katuunu. 12 Timbot ma som mi miiri swoono ipet. Tabe lele ta wooŋgo ipot pa i, ambai som. To iwal biibi lelen be tila pa maata toro ta imbot kar Peniks a. Pa lele tina na, miiri pe som. Irao timbot pa ma miiri isu. Maata tina, ina imbot ta mutu Krit a. Imbot la ki pakaana ta zoŋ isula na.
Miiri biibi ma lele isaana
13 Miiri riŋariŋa ta ipa ki meleeba mi ise. Tabe zin wooŋgo kan tindemeere ma tiso ko ambai pizin. Tana tiyaaru pat ise, to amko ma amsal men pa mutu Krit. 14 Molo som na, miiri biibi imaŋga. Ipa ki ndalea mi ipet ma indeeŋe yam. 15 Miiri imar ma amtoombo be amkunyaara duubu. Tamen som. To amsur men. 16 Amla ma amko pa mutu musaana ta zaana Kauda na ndemeene, to ipakaala miiri. Tana amso amyaaru wooŋgo musaari ta timbit la wooŋgo mbuleene i ma ise. Mi miiri mburaana men. Tabe ambel uraata pa wooŋgo musaari tana. 17 To amyaaru ma ise, mi zin pakan tipo wooŋgo biibi pa re pakan bekena tipombol. Mi timoto: Kokena duubu ipiri wooŋgo ma isala magat biibi ta igarau Aprika na. Tabe tipun le, mi wooŋgo itunu rukruk ma ilala. 18 Lele isaana kat ma tau ruŋguyam isaana lup. Tabe kozeere to tipiri mburu pakan ila ne. 19 Aigule iwe tel pa na, tikam mburu wooŋgo kana pakan, mi tipiri sula len tai. 20 Mi lele na, isaana kat. Aigule boozo, zoŋ iyaara risa som. Mi pitik ta kembena. Sa imbot mat som. Tabe ikam ma amso ko irao ambot na som. Amla leyam.
21 Zin tomtom tikan kini som, mi timbot sorok men pa mazwaana molo kek. Tana Paulus imaŋga na iso pizin. Iso: “Kozobe niom kakan mar tio ma tezem Krit pepe, so iti irao tendeeŋe pataŋana tiŋgi som, mi mburu kiti sa irao ila ne som. 22 Mi toŋgo. Nio aŋso aŋpombol yom ta kembei. Komoto pepe. Pa iti ti, tasa ko irao ila ne na som. Wooŋgo men ta ko ila ne. 23 Pa mbeŋi, Anutu tio ta aŋbesmbeeze pini i, iŋgo aŋela kini ta ma imar imbot su ta zilŋoŋ uunu mi iso pio. 24 Iso: ‘Paulus, moto pepe. Nu kola la ma pet ki Kaisa. Pa Anutu leleene iur ta kembei. Mi Anutu, ni muŋaiŋana katuunu. Tana ni ko mataana pa wal boozomen ta niomŋan kamar i ma irao tasa ila lene som.’ ” 25 To Paulus iseeŋge sua kini mini ma iso: “Tana nio aŋso piom: Komoto pepe. Pa nio aŋurla ki Anutu. Koroŋ ta ni iso yo pa, inako iur ŋonoono. 26 Tamen iti ti kola tala ma tosoolo sala mutu sa.”
Wooŋgo isaana
27 Amzurzur ma aigule laamuru mi paŋ imap, to amla tai pakaana ta tipaata be Adria na. Indeeŋe mbeŋ lukutuunu na, zin wooŋgo kan tiso ko amgarau toono kek. 28 Beso tikin yok na, tire kembei mozo biibi imbot. Timbot rimen mi tikin mini, to tire ise. 29 Tabe timoto ma tiso ko wooŋgo ila ma ituti sala patmbu sa ma iŋgi. Tona tila wooŋgo mbuleene, mi tipusuk pat bibip paŋ ta re ikan ma tuŋ i, ma tisula tai bekena tibiigi wooŋgo. Mi tizuŋzuŋ be loŋa mi berek. 30 Mi zin tau tikamam uraata pa wooŋgo i, na tila ta wooŋgo zuruunu, to tiputke wooŋgo musaari mi tipeleŋ ma isula be tiko ma tila len. Pa matan iŋgal zitun men. Tana tipakaam zin tau tise wooŋgo na, mi tiso tila be tipusuk pat pakan isula ki muŋga bekena tibiigi wooŋgo. 31 Tamen Paulus imaŋga to iso pizin malmal kan ziŋan biibi kizin. Iso: “Kere zin wal ta tikamam uraata pa wooŋgo ti. Sombe tizem wooŋgo mi tila len, tona niom ko irao kombot ambai som.” 32 Tabe zin malmal kan timaŋga na tiyembut wooro pa wooŋgo musaari, mi itop ma ila ne.
33 Berek zen mi Paulus iso pizin ta boozomen be tikan kini. Iso: “Ou, niom ti kakan koyom kini. Pa iti toporou sala pataŋana ti ma kombotmbot ki kopoyom men ma iŋgi aigule iwe laamuru mi paŋ i. 34 Tana aŋsombe kakan koyom kini sa ta buri be ipombol yom. Pa iti ta boozomen ko tombot ambai. Tomtom tiom sa ko irao uteene ruunu sa ipas ma ila lene na som.” 35 Iso pizin makiŋ to, ikam narabu mi isuŋ pa Anutu ila iwal biibi matan. To ite kana ma ikan. 36 Tanata ipombol ŋgar kizin pa, to lelen ambai mi timap ma tikan kini. 37 Niam tomto laamuru tomto tel lamoro mata mi ta (276), ta amse wooŋgo i. 38 Tikan irao zitun lelen ma kopon bokbok, to tila ma tipiri mburu pakan ila ne tai, bekena wooŋgo ipot ma ise ŋana.
39 Berek su na, matan lae toono uunu. Tamen tikilaala lele som. Mi tire lele lumbuunuŋana tau, to matan ito ma ila na, tire la pa maaŋga. Tana tiso tikam wooŋgo ma tilela. 40 Timaŋga na tiyembut re pa zin pat ta tibiigi wooŋgo pa i ma titoptop sula len. Mi tiyembutmbut lae pa re ta timbit peeze pa i ma putput. To tiyaaru le ma isala. Pa tiso tilela pa toono uunu. 41 Tamen wooŋgo iko ma ila, mi wooŋgo ndomoono isoolo sala magat. Mi mbuleene na iwwa. Tabe duubu ipun ipun ma imapaala la ki mbuleene.
42 To zin malmal kan timaŋga na, tiso tipun zin tomtom ta ruumu sanaana kan i. Kokena tiyaago ma tila, to tiko ma tila len. 43 Mi biibi kizin malmal kan na, leleene be tipun Paulus ma imeete pepe. Tana ipeteke zin ma tikam mbulu tina som. Mi iso pizin be zin tau tiute yaagoŋana na, loŋa tilu zin sula mi tiyaago ma tila toono uunu. 44 Mi wal biibi na, zin be tire len ke pakanpakan tau duubu ikiili pa wooŋgo i, tona tizze mi tiyaago raama ma tilela toono uunu. Amkam ta kembei, tabe niam ta boozomen mi amla amsala toono ma ambot ambai.
27:3 Ŋgo 24:23, 28:16 * 27:9 Aigule tana, ina suŋŋana biibi kizin Yuda. Iwedet pa Septemba. 27:23 Ŋgo 23:11; Ro 1:9 27:34 Lu 12:7 27:35 Mt 15:36; 1Tim 4:4+ 27:41 2Kor 11:25