20
Nu tsica̱ tuhun ra cumi tyiñu vehe ñuhu naha ra tsi ra Jesús yóo tava̱ tyiñu tsi ra tsa cahan ra tsihin nyɨvɨ
(Mt. 21.23-27; Mr. 11.27-33)
1 Iin quɨvɨ jacuahá ra Jesús tsi nyɨvɨ tsitsi vehe ñuhu cahnu, tan caahán ra nácaa jacacú Nyoo tsi ñi. Tan tsaa̱ ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra tsihin ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra, tan tsihin tucu ra cuví mandoñi naha ra.
2 Tan catyí ra naha tsihin ra Jesús:
―Ca̱tyi tuhun tsihin ndi ¿yóo tava̱ tyiñu tsi un javaha un tyiñu ihya? ―catyí ra naha.
3 Tacan tan ra Jesús catyí ra tsihin ra naha:
―Yuhu cuñí tucu yu nducu tuhun yu tsi ndo.
4 ¿Yóo jaquitsi̱ tsi ra Juan tyin jacoondutya ra tsi nyɨvɨ? ¿A Nyoo jaquitsi̱ tsi ra, a nyɨvɨ?
5 Tacan tan ra ican naha ra quitsaha̱ caahán yuhu tahan ra naha tan catyí ra naha:
―Tun catyí yo tyin Nyoo jaquitsi̱ tsi ra Juan, cua catyi ra tsihin yo nacuenda ña tsinu̱ iñi yo tsa caha̱n ra Juan.
6 Tun catyí tucu yo tyin nyɨvɨ jaquitsi̱ tsi ra, tandɨhɨ nyɨvɨ cua cahñi ñi tsi yo tsihin yuu. Tyin tandɨhɨ ñi, tan cuñí ñi tyin ndusu yuhu Nyoo cuvi̱ ra Juan ―catyí ra naha.
7 Tacan tan nacaha̱n ra naha tsihin ra Jesús tyin ña tsitó ra naha yóo tava̱ tyiñu tsi ra Juan jacoondutya ra tsi nyɨvɨ.
8 Tacan tan ra Jesús catyí ra tsihin ra naha:
―Ndi yuhu, tan ña cua catyi tuhun yu tsihin ndo yóo tava̱ tyiñu tsi yu tsa javaha yu tyiñu ihya.
Nu jacuaha̱ ra Jesús tyin tumaa cuví juhva ra caquiñi naha ra, tacan cuví ra tsa cua cahñi tsi ra
(Mt. 21.33-44; Mr. 12.1-11)
9 Tacan tan tsaha̱ cuenda ra Jesús iin cuhva ihya tsi nyɨvɨ:
―Iin ra, tatsi̱ cuaha ra nu ñuhu ra yoho tsɨtɨ yucu tsa cua cuvi vinu. Yaha̱ can tan tsaha̱ nuu ra ñuhu can tsi juhva ra jahá tyiñu. Tacan tan naha cuahán ra inga ñuu.
10 Tan quɨvɨ tsa iñí tsɨtɨ nu yoho can, tacan tan jacuhu̱n ra iin musu tyin naquihin ra juhva tsɨtɨ tsa taahán tsi tsi maa ra. Maa tyin cañi̱ xaan ra jahá tyiñu ican naha ra tsi musu can. Tan nundɨɨ ra jacunuhu̱ ra naha tsi ra.
11 Tacan tan tsitoho yoho can jacuhu̱n ra inga musu. Juvin ñi cañi̱ xaan ra can naha ra tsi ra. Tan caha̱n nyaa ra naha tsi ra. Tan jacunuhu̱ ra naha tsi ra. Tan juvin ñi nduve tsa tsaha̱ ra naha cuiso ra cunuhu ra.
12 Tacan tan ra cuví tsitoho yoho can jacuhu̱n nyico ra inga ra. Maa tyin juvin ñi tacan javaha̱ nyico ra naha tsihin ra can. Tan jañicueehe̱ ra naha tsi ra. Tan tava̱ ra naha tsi ra.
13 ’Yaha̱ can tan catyí tsitoho ñuhu ican: “¿Nacaa cua javaha yu vityin? Vaha ca cua jacuhun yu sehe yu, ra tsa cuñí xaan yu. Vasɨquɨ cua tyaa yahvi ra naha tsi ra, tyin sehe yu cuví tsi ra”, catyí ra.
14 Maa tyin tsa nyehe̱ ra jahá tyiñu can naha ra tsi ra sehe ra, natuhún tahan ra naha: “Juvin ra ihya cua ndoo tsihin ñuhu ihya tatun cúu jutu ra. Vaha ca na cahñi yo tsi ra. Tacan tan ndoo maa yo tsihin ñuhu ihya”, catyí ra naha.
15 Tacan tan tava̱ ra naha tsi sehe tsitoho ñuhu ican ityi tsata cora, tan tsahñi̱ ra naha tsi ra ―catyí ra Jesús.
Tacan tan catyí ra Jesús tsihin nyɨvɨ nyecú ican:
―¿Náa cua javaha tsitoho ñuhu ican tsihin ra can naha ra tyin tsahñi̱ ra naha sehe ra?
16 Catyí yu tsihin ndo tyin cua quitsi ra tan cua cahñi ra tsi ra jahá tyiñu ican naha ra. Tan cua cuhva ra ñuhu ican tsi inga ra naha ―catyí ra Jesús.
Tan tsa tsiñi̱ nyɨvɨ tsa caahán ra, nayuhvi̱ xaan ñi cuvi̱. Tan catyí ñi:
―¡Ña cuñi Nyoo tahan yo tacan! ―catyí ñi.
17 Maa tyin ra Jesús nanyehe̱ ra nuu ñi tan catyí ra:
―Tun tacan tsicá iñi ndo ¿náa cuñí tsi catyi tsa nyaá nu tutu Nyoo? Tyin catyí tsi tyehen:
Yuu tsa ña cuñi̱ ra javaha̱ vehe cuatyiñu ra,
yacan cuví yuu tsa tsiñí ñuhu ca.
18 Yóo nyɨvɨ cua canacava tsata yuu can, cua tahnu cuatyi ñi. Tan tatun maa yuu can canacava tsata ñi cua taxin nyihi ñi ―catyí ra Jesús.
19 Tan ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra tan ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra, tuvi̱ iñi ra naha tyin tsa caha̱n ra Jesús tacan, tsi maa ra naha nañi̱ can. Tan cuñí ra naha tɨɨn ra naha tsi ra tyin cahñi ra naha tsi ra. Maa tyin ña tsitó maa ra naha nácaa javaha ra naha, tyin nayuhvi̱ ra naha tsi nyɨvɨ.
Nu jacuaha̱ ra Jesús tsa cuenda tsa tyahvi nyɨvɨ xuhun tsi ra ndacá ñaha ñuu Roma
(Mt. 22.15-22; Mr. 12.13-17)
20 Tacan tan jacuhu̱n ra naha tsi juhva ra nducu cuhva tsi ra Jesús. Tan jaha̱ ra naha tyin ra vaha cuví ra naha. Tyin tacan tan coto ra naha náa tsa ña vaha cua cahan ra Jesús tan cuví tɨɨn ra naha tsi ra. Tan cuhva cuenda ra naha tsi ra tsi ra ndacá ñaha.
21 Yacan tsica̱ tuhun ra naha tsi ra Jesús:
―Maestro, tsitó ndi tyin vaha tsa caahán un. Tan jacuahá un tsa vaha tsi nyɨvɨ. Tan ñavin cuhva iyó ñi nyehé un maa tyin nyehé un cuhva iyó añima ñi. Tan maa ñi maa tsa nditsa tyin ityi Nyoo janahá un.
22 Ca̱tyi tsihin ndi ¿a vaha tsa tyahvi yo tsa tsicán ra ndacá ñaha nda ñuu Roma tsi yo, a ña vaha? ―catyí ra naha.
23 Tan ra Jesús tuvi̱ iñi ra tyin nducu cuhva ra naha tsi ra. Tan catyí ra tsihin ra naha:
―¿Nacuenda cuñí ndo nducu cuhva ndo tsi yu?
24 Ja̱naha jihna ndo iin xuhun tsi yu, na nyehe yu. ¿Yóo nuu nyaá xuhun can tan yóo sɨvɨ nyaá can? ―catyí ra.
Tacan tan nacaha̱n ra naha:
―Nuu ra ndacá ñaha, ra cuví rey cahnu, nyaá can tan juvin ñi sɨvɨ ra nyaá can ―catyí ra naha.
25 Tacan tan catyí ra Jesús:
―Tun tacan, cu̱hva ndo xuhun can tsi ra ndacá ñaha tyin tsii maa ra cuví tsi. Tan cu̱hva ndo tsi Nyoo tsa taahán tsi tsi ra ―catyí ra Jesús tsihin ra naha.
26 Tan ña cuví maa jandavi ñaha ra naha tsi ra Jesús tsihin tsa caahán ra tacan tsihin nyɨvɨ. Tan iyo xaan cuñí ra naha tsa nacaha̱n ra. Tan taxin ña cuvi̱ ra naha.
Nu cuñí ra cuví saduceo naha ra jandavi ñaha ra naha tsi ra Jesús
(Mt. 22.23-33; Mr. 12.18-27)
27 Tsa yaha̱ can tan tsaa̱ juhva ra cuví saduceo nu nyií ra Jesús. Maa ra naha cuví ra tsa catyí tyin ña nandoto nyɨvɨ tun tsa tsihi̱ ñi.
28 Tacan tan catyí ra naha tsihin ra Jesús:
―Maestro, jandoo̱ ra Moisés tyiñu ihya tyin tatun iin ra tsihi̱ tan nandoo̱ ñasɨɨhɨ ra, tatun nduve sehe ra tsicoo̱ tsihin ña, taahán tsi tsa tindaha ra cuví yañi ra tsihin ña, tan coo sehe ra tsihin ña tsa cuenda ra yañi ra.
29 Maa tyin cuñí ndi coto ndi nácaa, tyin tsicoo̱ iin ra tan tsicoo̱ utsa sehe ra. Tan ra tsa ñihi ca tsicoo̱ ñasɨɨhɨ ra, maa tyin nduve sehe ñi tsicoo̱, tan tsihi̱ ra.
30 Tacan tan naquihi̱n ra tsa tsinu uvi tsi ña can. Tan nduve tucu sehe ñi tsicoo̱. Tan tsihi̱ tucu ra can.
31 Tan juvin ñi tacan javaha̱ ra tsinu uñi. Tandɨhɨ tsa utsa ra naha javaha̱ tacan. Ndi intuhun ra tan ña tsicoo̱ sehe ra tsihin ña.
32 Tan nu ndɨhɨ tuhun tsihi̱ ndɨhɨ maa ña.
33 Tan cuñí ndi coto ndi yóo ra cua cuvi yɨɨ ña tsitsi tsa tandɨhɨ tsa utsa taahan ra naha quɨvɨ cua nandoto nyɨvɨ ―catyí ra saduceo naha ra.
34 Tacan tan nacaha̱n ra Jesús, tan catyí ra:
―Ihya nu ñuhu ñayɨvɨ, rayɨɨ tan ñaha tindahá ñi.
35 Maa tyin nyɨvɨ tsa nacatsi̱ Nyoo tyin nandoto ñi tan coo ñi nu ndacá ñaha ra, ña tindaha ca ñi tan ndi ña cua cuhva ca ñi sehe ñi tindaha.
36 Tan nduve tuhun tsiihí iyó ndacan tyin cua cuvi ñi tumaa ángel. Tan cua cuvi ñi sehe Nyoo tyin nandoto̱ ñi.
37 Tan tsa cuenda tuhun tsa nandotó ndɨyɨ. Tsa nditsa cuví tsi tyin yacan jacoto̱ ra Moisés nu nacatyi̱ tuhun ra nácaa cayú taca iñu can. Tsihin can jacoto̱ ra tsi yo tyin nyɨvɨ tsiihí cua nandoto ñi. Tyin catyi̱ ra: “Jutu yo Nyoo cuenda ra Abraham, tan cuenda ra Isaac, tan cuenda ra Jacob”, catyí ra Moisés.
38 Tacan catyi̱ ra tyin Nyoo, ñavin Nyoo cuenda nyɨvɨ tsiihí cuví ra. Nyoo cuenda nyɨvɨ nyito cuví ra. Tyin tsa cuenda Nyoo tandɨhɨ yo tan nyito añima yo vasu tsa tsihi̱ cuñu ñuhu yo ―catyí ra Jesús.
39 Tacan tan juhva ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra catyí ra naha:
―Vaha xaan nacaha̱n un, Maestro ―catyí ra naha.
40 Tacan tan ña caná ca maa iñi ra naha nducu tuhun ra naha náa inga ca nducu tuhun ra naha tsi ra.
Ra Cristo cuví ra tata ra David, tan juvin ñi cuví tucu ra Sehe Nyoo
(Mt. 22.41-46; Mr. 12.35-37)
41 Tacan tan tsica̱ tuhun ra Jesús tsi ra naha:
―¿Nacuenda catyí yo tyin ra Cristo tata ra David cuví tsi ra?
42-43 Tyin juvin ñi maa ra David catyí ra nu libru Salmo:
Caahán Nyoo Jutu yu tsihin Jutu Mañi yu, ra Cristo, tan catyí ra tsihin ra:
“Cu̱nyaa xiin cuaha yu nda cuanda cuhva yu tsi nu xaan iñi tsi un tyin cuhvi tsaha un tsi nahnu”, catyi̱ Nyoo tsa tsatyiñu̱ ra yuhu ra David taha̱n tsanaha.
44 ¿Nacaa tsa tata ra David cuví tucu ra Cristo, tan juvin ñi maa ra David catyí tyin Jutu Mañi ra cuví tsi ra Cristo? ―catyí ra Jesús.
Nu caha̱n ra Jesús tyin cuaha xaan cuatyi ra maestro cuenda ley vehe ñuhu iyó
(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40, Lc. 11.37-54)
45 Tandɨhɨ nyɨvɨ tsiñi̱ ñi tsa caha̱n ra Jesús tsihin ra tsicá tsihin ra nu caha̱n ra tyehen:
46 ―Ja̱ha ndo cuenda tsi ndo tsihin ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra. Tyin taahán xaan iñi ra naha cunditsi ra naha jahma nañi. Tan cuahan ra naha nuyahvi, cuñí ra naha tsa cuhva nyɨvɨ yucú nuyahvi nacumi tsi ra naha tsihin tsa jaha ñi tsa ñayɨvɨ tsi ra naha. Tan nanducú ra naha tyayu vaha cunyecu ra naha tsitsi vehe ñuhu, tan nu cuahán ra naha vico.
47 Tan naha tsicán tahvi ra naha tsi Nyoo nu tuví, tsa cuñí ra naha tsa nyehe nyɨvɨ tan catyi ñi tyin vaha xaan nyɨvɨ cuví ra naha. Maa tyin juvin ñi maa ra naha cuví ra quinyaá vehe ñi ndaahvi tsa tsihi̱ yɨɨ tyin ña cuví tyahvi ñi xuhun tsa tavá ra naha tsi ñi. Yacan ñihi xaan cua tatsi tuñi Nyoo tsi ra naha ―catyí ra Jesús.