9
Dā táxnūu Jesuú pustru ña e kíkaꞌan ntódo ña túꞌun Xuva kō
(Mt. 10:5‑15; Mr. 6:7‑13)
1 Jesuú ne, nātaká nuu ña uxuvi ñáꞌa ña ntɨniꞌi ñā ne, xéꞌe ñā é kūvi vií ña kada kúꞌvē ña iña é ña váꞌā san é nakuitā ñá i, nī é kūvi vií ña ntaváꞌa ña ñaꞌa san da nēé ka nuu kuíꞌi e ntákuvi ña.
2 Taxnūu ña ña é kíkaꞌan ntódo ña túꞌūn iña i mí kadē kûꞌvé Xuva ko, nī é ntaváꞌa ña ña nchokuvi.
3 Kakaꞌan ñá ni ñā:
—Ñá kū neé kuido nto é kɨꞌɨn ntó itsi kān; nté tatūn, nté itɨn, nté tāñúꞌū, nté diuꞌun, nté uun naꞌa duꞌnu nto ña kuníꞌi nto.
4 Dā míꞌī ká viꞌi mí xēe ntó ne, kuntōo nto un tsi da nté ntāka nto ñuú san.
5 Dā míꞌī ká ñuú san mí ña ntío ña é kuntōo nto ne, ntaka nto ikān ne, nakɨdɨ nto xáka dɨ̄ꞌɨ́n nto vata koo é kunīꞌi ña kuenta é nakūnaá mii ñā kúñu ñā é ña ni ntío ña túꞌun Xuva kō —kaꞌan Jésuu ni ña.
6 Kidáā ne, kuéꞌen ñā, ita ntíꞌxin ña taꞌán ñuu taꞌán ñuu, ntákaꞌan ña túꞌūn é vāꞌá san nté koo nakáku ñaꞌa san ne, dā míꞌī ka mí kuēꞌen ñá ne, ntaváꞌa ña ña nchokuvi.
Dā kudana iní Heródē
(Mt. 14:1‑12; Mr. 6:14‑29)
7 Rei Heródē né, tēkú ña e ntákaꞌan ñáꞌa san iña Jésuu é un ntɨꞌɨ nūu i é kade ña ne, un tsi kúdana iní ña, tsí iō ñá ne, ntákaꞌan ña tsí Juaan Bautistá ne, é ntōto ña ve é xiꞌi ña.
8 Iō ñá ne, ntákaꞌan ñá tsi é ntii díto ña kaꞌán naa Xuva ko, ñá nani Ēliá ne, iō ñá dɨ ne, ntákaꞌan ñá tsí ña kaꞌán naa Xuva ko, ña ntivú dɨ ne, e ntóto ña.
9 Kidáā ne, kakaꞌan Heródē san:
—Tsí xuꞌu ntu ku é taxnūu u é kaꞌntē ñá dɨkɨ́ Juaán san ne, ¿xōo ntú ñaꞌa ña tsīkán kuān, e dóo katekú ko é ña te nté kaa nuu i é kade ña? —kaꞌan ña.
Dukuān né, ntukū nuu ini Heródē san nté koo kiní ña Jesuu.
Dā xeꞌé Jesuu é kāꞌxí uꞌun míil ñāꞌa
(Mt. 14:13‑21; Mr. 6:30‑44; Jn. 6:1‑14)
10 Dā náxee ñá ntɨniꞌi ñā ne, ntaa ña ni Jēsuu nté o dé ña. Kidáā ne, kueꞌen níꞌi xio Jesuú san ña ntɨniꞌi ñā uun ñuu é nani Bētsaida.
11 Ntá tsi dā kútuni ñáꞌā sán ne, íntikɨ̄n ñá Jesuu. Jesuú san ne, dōo váꞌā o dé ña ni ñā, kakaꞌan ñá ni ñā iña mí kadē kûꞌvé Xuva kō ne, ntaváꞌa ña ña nchokuvi.
12 Dā kuáā ne, xée etsin ña ntɨniꞌi ñā san mí tuví Jesuu, ntákaꞌan ña:
—Káꞌan nto ni ñāꞌa san, na kɨ́ꞌɨn ña, kintúku ña mí kuntoo daꞌna ña ne, na kintúku ñā é kaꞌxī ña da míꞌī ká ñuu é ntoo étsin iꞌa. Tsí iꞌa ne, ña túvī nee iñá iō kueꞌen tsi é kaꞌxī ña —kaꞌan ña.
13 Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ñā:
—Mii nto kuēꞌé nto ña é kaꞌxī ña —kaꞌan ña.
Ne, kakaꞌan ñá ntɨniꞌi ñā:
—Kūdii uꞌún sa tañúꞌu ni ūví sa tsáka iō tɨ. ¿Vá kikuiín ntu ntɨ é kāꞌxí un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san? —kaꞌan ña.
14 Tsí iō ñá te ūꞌun míil ñatīí san ntoo ña. Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ña ntɨniꞌi ñā:
—Káꞌan nto, na kuntōo ña uvi díko uꞌxi uvi díko uꞌxi ñáꞌa ña —kaꞌan ña.
15 Kuan ō dé ña ne, íntōo ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san.
16 Kidáā né, kīꞌi ntɨꞌɨ Jesuu é ūꞌun tañúꞌu ni ūvi tsákā. Īto ña e dukún kān ne, dā nakuéꞌe ña sintiáꞌvi ntaꞌa Xuva kō. Kātsin dava ña ne, dā xeꞌé ña ña ntɨniꞌi ñā é tsīꞌi ña ntaꞌa ñaꞌa san.
17 Ēꞌxi ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san da nté ku e ntáꞌa ña. Dā kúvi éꞌxi ña ne, nákuꞌun tsitū ká uxuvi xiká utsi i é ntoó ka.
Kakaꞌán Pedru tsí Jesuú ne, ña é taxnuu Xuva kō
(Mt. 16:13‑19; Mr. 8:27‑29)
18 Uun ntuvi ne, kakaꞌan ntâꞌví Jesuu é da mii tsi ña ni ña ntɨniꞌi ñā ntoo ña ne, tsixeꞌe Jēsuu ña:
—¿Neē ntú ñaꞌa ú, tē kaꞌan ñáꞌa san? —kaꞌan ña.
19 Nantíko koō ñá, ntákaꞌan ña:
—Iō ñá ne, ntákaꞌan ña tsí Juaan Bautista nto. Iō ñá ne, ntákaꞌan ña tsí Elia nto. Iō túku ña ne, ntákaꞌan ña tsí ña kaꞌán naa Xuva ko, ña ntivu ntó, ña e ntóto xtuku é xiꞌi —kaꞌan ña.
20 —Dɨvi ntō ní, ¿neé ñaꞌa ú, te kuinī nto? —kaꞌan Jésuu.
Pedrú ne, nantíko koō ñá, kakaꞌan ña:
—Dɨvi ntō é Cristu nto, ña e táxnuu Xuva kō —kaꞌan ña.
Dá kakāꞌan Jésuu tsí kuví ña
(Mt. 16:20‑28; Mr. 8:30‑9:1)
21 Ntá tsi dóo kaꞌan Jésuu é ña ku kaꞌán ña nī nté uun ñaꞌa nuu i sáꞌa.
22 Kakaꞌan ña:
—Xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, kantio e dóo ntoꞌo ko. Dōó nantii niꞌni ñatā sán ko, dɨvi ña nī tóꞌō dutú san nī mastrú lei. Kaꞌní ña kó ne, ntá tsi tē kúvi uni ntúvi ne, ntoto u —kaꞌan Jésuu.
23 Kidáā ne, kakaꞌan ñá ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san:
—Tē xoó ncho kuntīkɨ́n i kó ne, ña kú de ká ña kuenta íña mii ña ne, utén utén san ne, na kuntikɨ̄n ñá ko, kuān te dóo ntoꞌo dadɨɨ ña nī ko.
24 Xoo é ncho nakakū mii i ntuvi iña í ne, kunaá ña. Ntá tsi tē xoo nakunaá i ntuvi iña í kuenta iñá ko ne, nakáku ña.
25 ¿Neé ntu kaidiáꞌvi ñatīí san te nīꞌi ñá kanɨɨ ñūxiví san, te kūnaá mii ntu ñā ne, o tē natɨ́vi mii ñā kúñu ñā?
26 Tē xoó kakukaꞌan nuu i túꞌūn kó ne, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, kuan kōo kukaꞌan nuú ko í dɨ ntuvi dá nainú u é koó dā káxiꞌi nuu kaꞌnú u vata kaa Uvā kó nī ánje ñā, ña e dóo vaꞌa.
27 Nuu é ntaā i é kāꞌán u ni nto ne, iō nto é ntoo nto iꞌa vevií ne, ña kúvī ntó tē ña diꞌna kiní nto míꞌi kadē kûꞌvé Xuva kō —kaꞌan Jésuu.
Dā nádama kúñu Jēsuu
(Mt. 17:1‑8; Mr. 9:2‑8)
28 E kúvi te ūna ntúvī é kuān ó kakaꞌan Jésuu ni ñá ne, kúxēe ña uun xuku mí kūkaꞌan ntâꞌví ña. Kuéꞌen ña nī Pedru ni Sántiau ní Juaan.
29 Nɨɨ dukuan kākaꞌan ntâꞌví ña ne, nādama nuu ña. Dóo ñā né, ntukuiꞌxīn kueꞌén ne, dōo kaxiꞌí nuu.
30 Kidáā ne, xee dîtó uvi ñaꞌa ñátīi, ntatíin ña ni ñā. Ña sāꞌá ne, Muisee ni Élia.
31 Un tsi kaxiꞌí nuu kaꞌnu ntīkó diñɨ ña. Ntatíin ña nté koo kada ntaa Jésuu é kuvī ñá ñuú Jerusaleen.
32 Kuān te dóo ncho kidí Pedru ni ña ntɨníꞌi ña ne, kuan tsī ó intíto ña da íni ña Jesuu e dóo kaxiꞌí nuu ña, nī ntuvi ñátīi, ña ntâñɨ niꞌi ña.
33 Kidáā né, kīi nteé xio ñatīí san Jesuu, kuéꞌen ñā ne, kakaꞌán Pedrú san:
—Mastru, ¡nté kui váꞌa ō é ntoo o īꞌa! Viꞌi a vé ne, kada váꞌa ō uni á viꞌi xóꞌō san, uun iña nto, uun iña Muísee, ni uun iña Élia —kaꞌan ña.
Ntá tsi Pedrú san ne, dotō tsí kakaꞌan ña; ntē ña íni ña ne nuu i é kākaꞌan ña.
34 Nɨɨ dukuan kākaꞌan ñá ne, xée uun vīkó ne, nākunuu táꞌan dava ña ni ntatɨ ī né, dōo uꞌví ña.
35 Kidáā ne, méꞌñū viko véꞌxi uun tātsín, kakaꞌan:
—Ña sāꞌa é Iꞌxá miī kó, ña e dé kûꞌvé u. Kini váꞌa nto nee é kākaꞌan ña —kaꞌan tátsín san.
36 Dā kúvi kaꞌan tátsín ne, īní ña tsí da mii tsi Jēsuu tuví ña. Kidáā ne, diin diin tsi ntoo ña. Tɨtɨ́n ntuvi e nté uun xoxo ni káꞌan í ni tūku ñaꞌa nee iña é īni ña.
Dā ntaváꞌa Jesuu uun na kudii, ná nuu é ña váꞌā nima i
(Mt. 17:14‑21; Mr. 9:14‑29)
37 Utén san ne, dā núu ña xuku ne, ñá tē nté kaa ñaꞌa kukuetú itsi ña Jesuu.
38 Kidáā né, uun ñaꞌa ñatīí, ña é nuu taꞌan méꞌñū ñaꞌa sán ne, un ntii tsi kākaꞌan ña:
—Mastru, vií nto da xeꞌe, koto nto iꞌxá ko, tsí kuan tsī kaa uun iꞌxá ko.
39 Kiní nto tsí uun é ña váꞌā san katɨ́ɨn i ne, kade é uun ito tsi kakachuꞌu ntáa ne, kaxiꞌi míī ne, kakii tiñu xúꞌu i dɨ. Kantuku kuīꞌi é ña váꞌā san i ne, ñá ncho nangāvá iꞌxá ko.
40 E íkān ú da xeꞌe ntaꞌa ña ntɨniꞌi ntō é nakuitā ña é ña váꞌā san ne, ña ni kúvi viī ña —kaꞌan ña.
41 Nantíko kōó Jesuu, kakáꞌan ña:
—¡Ntoꞌō é ntoo nto vevií ne, ntē ña ntákuintiꞌxe nto! ¡Dōó doꞌo nto! ¿Nté ntu kaa ntuvi é kutūví u ni ntō, é kūtíī kó nimá ko ni ntō? —kaꞌan ña.
Kidáā ne, kakaꞌan ñá ni uva īꞌxá san:
—Taꞌxin iꞌxá o iꞌa —kaꞌan ña.
42 Dā vé kaxee étsīn á na kudií san ne, nantáva é ña váꞌā san na nte ñúꞌu kān. Ēde e xiꞌi míi xtūku na. Ntá tsi Jesuú ne, dē tíi ña nī é ña váꞌā san. Ntāváꞌa ña na kudií san ne, nakuéꞌe ña na ntaꞌa uva nā.
43 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san koó dā kúduꞌva ña ne, dōó kaꞌnu kuíni ña ni Xuva kō.
Dā kúvi uvi íto kakaꞌan Jésuu é kuví ña
(Mt. 17:22‑23; Mr. 9:30‑32)
Nɨɨ dukuān ntaíto díto ñaꞌa san nēe é kade Jesuú ne, kakaꞌan ñá ni ña ntɨniꞌi ñā:
44 —Kini váꞌa nto é kākaꞌán u ne, ñá ku kūnáa inī nto; tsí xuꞌu é vēxkúvī ú ñatīí ne, ntuví u kuenta ntáꞌa ña ñuú i san —kaꞌan ña.
45 Ntá tsi ña ntɨniꞌi ñā ne, ñá ni ñēꞌe dɨkɨ ña túꞌūn é kākaꞌan Jésuu, tsi dóo xūꞌú o, kuiní ña. Dōo ntaúꞌvī ña é tsixeꞌe ña Jēsuu nee iña é kāni túꞌun é kākaꞌan ña.
Xoo é dií ka kainuu áꞌvi i
(Mt. 18:1‑5; Mr. 9:33‑37)
46 Kidáā né, eni ntuꞌu ñā ntánatíin ña xoó ntu ñaꞌa ña é dií ka kainuu áꞌvi i.
47 Dā kútuni Jésuu nee iña é ntádē kuení ña ne, kīꞌi ña uun iꞌxá san, xtuvī ñá i díñɨ ñā ne,
48 dá kakāꞌan ñá ni ñāꞌa san:
—Xoo é kiꞌi i uun a iꞌxá sa kuenta iñá ko ne, vata tsi te xūꞌú kiꞌi ña ko. Xoo é kīꞌi i kó ne, vata tsi te kīꞌi ña ña táxnūu ko. Dukuān ne, xoó ñaꞌa, ña é ña kainuu áꞌvi iña nto, kuinī ntó ne, dɨvi ñā e dií dií ka kainuu áꞌvi ña kuenta iña Xuva ko —kaꞌan ña.
Xoo é ña kakaꞌan ntée i ko ne, kakuiniꞌi ña kō
(Mr. 9:38‑40)
49 Nantíko kōó Juaán san, kakaꞌan ña:
—Mastru, é īní ntɨ uun ñaꞌa, ña é kakaku niꞌi dɨvī nto é kanakuita ñā é ña váꞌā san. Ntɨꞌɨ́ ne, ña ni ntíō ntɨ é kuān koo vií ña, tsí ña te kaduku ntée ña kō —kaꞌan ña.
50 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu ni ña:
—Ñá ku kuān xkoó de nto ni ñā, tsi xoo é ña kakaꞌan ntée i kō ne, kakuiniꞌi ña kō —kaꞌan Jésuu.
Dā de tíi Jesuú san ni Sāntiau ní Juaan
51 Dā dokó sa xee ntúvi é ntāa Jesuu e dukún kān ne, kakaꞌan ña tsí da miī é kɨ̄ꞌɨn ñá ñuú Jerusaleen.
52 Diꞌna dá kɨꞌɨn ñá ne, taxnūu ña ñaꞌa é kɨ̄ꞌɨn ñá uun ñuú luꞌnti é tuví ñuú Samaria, é nantuku ñā míꞌi kutūví daꞌna Jesuu.
53 Ntá tsi ña ñuú Samariá san ne, ña ni ntío ñā é kutūví Jesuu ñuú ña, tsi é kūtuni ña é Jerusaleen kɨ́ꞌɨn ñā.
54 Tēkú ña ntántīkɨn ñá, Santiau ní Juaán ne, ntákaꞌan ña:
—Tōꞌó, ¿ntio ntu nto é kākán ntɨ é na kīi ñuꞌu e dukún kān é na kōko kueꞌen ñá, vatā o dé Eliá san? —kaꞌan ñá ni Jēsuu.
55 Ntá tsi xkókōó Jesuú ne, dē tíi ña ni ñā, kakaꞌan ña:
—¿Ña íni ntú nto xoo é ntántīkɨn nto?
56 Tsí xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, ñá te vēꞌxí u é nākunaá u ñaꞌa san, tsí véꞌxī u é nakākú u ña —kaꞌan ña.
Kidáā ne, kuéꞌen ña ūun ka túku ñuú luꞌnti.
Ña é ntio i é kuntīkɨn Jésuu
(Mt. 8:19‑22)
57 Nɨɨ dukuan kuēꞌen ñá itsi kān ne, uun ñaꞌa ne, kakaꞌan ñá ni Jēsuu:
—Ntio ko é kuntīkɨ́n u nto dā míꞌī ka mí kɨꞌɨ̄n nto —kaꞌan ña.
58 Kakaꞌan Jésuu ni ña:
—Ñúkuīí san ne, iō xavi tɨ mí kaintoo váꞌa tɨ. Lāá, kɨtɨ ntaíko e dukún san ne, iō taka tɨ. Ntá tsi xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, ña túvī míꞌi kutūví daꞌna dɨkɨ́ ko —kaꞌan ña.
59 Kakaꞌan Jésuu ni túku ñáꞌa:
—Kuntīkɨ́n ko —kaꞌan ña.
Ntá tsi kakaꞌan ñáꞌa san:
—Tōꞌó, kuntētu kudii nto. Diꞌna nā kíkuꞌxí u uvā kó —kaꞌan ña.
60 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu ni ña:
—Na koo miī ña xiꞌí san. Nā kíkuꞌxí ña ntɨ̄xɨ́ niꞌi ña ñā. Dɨvīn né, kuēꞌén kūkaꞌan ntódon ni ñāꞌa iña i mí kadē kûꞌvé Xuva kō —kaꞌan ña.
61 Kakaꞌan túku ñaꞌa sán ni ñā:
—Kuntīkɨ́n u nto, Tóꞌō. Ntá tsi tāꞌxi nto é dīꞌna kíkaꞌán u nī ña ntoo nú viꞌī kó kān —kaꞌan ña.
62 Ne, kakaꞌan Jésuu ni ña:
—Xoó ñaꞌa, ña é ña kaíka ntaa itsi Xúva kō ne, ñá vādá mí kaidiáꞌvi ña mí kadē kûꞌvé Xuva kō —kaꞌan ña.