2
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ sa̱ndaꞌa Jesús i̱i̱n te̱ kuiꞌe xaꞌa̱ꞌ
(Mt. 9:1-8; Lc. 5:17-26)
1 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ ndiaꞌviꞌ kivi̱ꞌ ndii, ni̱ na̱ndi̱koꞌ tukuuꞌ Jesús ñu̱u̱ Capernaum. Te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ xikaꞌ kuento ña̱ nduꞌu̱ꞌ a̱ i̱i̱n vi̱ꞌe̱.
2 Numi̱ꞌ te̱ ni̱ na̱kaya̱ kuaꞌa̱ꞌ yaꞌa̱ ne̱ yivi̱ꞌ miiꞌ nduꞌu̱ꞌ a̱. Te̱ chituꞌ ni̱ꞌi̱ vi̱ꞌ nde̱e̱ yiꞌeꞌ vi̱ꞌe̱ a̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ kaꞌán Jesús tu̱ꞌu̱n Ndiosí nuu̱ꞌ ni̱a̱.
3 I̱kanꞌ te̱ ni̱ nde̱kui̱e̱ ku̱miꞌ taꞌan te̱ yivi̱ꞌ ndisoꞌ ra̱ i̱i̱n te̱ kuiꞌe xaꞌa̱ꞌ kanduꞌu̱ꞌ ra̱ nuu̱ꞌ i̱i̱n tunꞌ xto̱.
4 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ nde̱kui̱e̱ ra̱ xiinꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ vi̱ꞌe̱ miiꞌ iinꞌ Jesús ndii, nï̱ ku̱vi̱ ku̱ya̱ti̱n ra̱ nuu̱ꞌ a̱, kua̱chi̱ ndii kuaꞌa̱ꞌ va̱ ne̱ yivi̱ꞌ itaꞌ. Sa̱kanꞌ na ni̱ ka̱a̱ ra̱ xíniꞌ vi̱ꞌe̱ xiinꞌ te̱ kuni ku̱vi̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ xa̱ꞌa̱ ra̱ i̱i̱n yavi̱ i̱kanꞌ sa̱va̱ ni̱ miiꞌ iinꞌ Jesús. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ sa̱nuuꞌ ra̱ tunꞌ xto̱ miiꞌ kanduꞌu̱ꞌ te̱ kuni ku̱vi̱ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ a̱.
5 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ Jesús ña̱ i̱ni̱ te̱ yivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ xini ña̱ꞌaꞌ ra̱ ndii, ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ te̱ kuni ku̱vi̱ ja̱a̱nꞌ ndii:
―Xa̱ ni̱ ndo̱yo̱ kua̱chi̱ u̱nꞌ, pi̱a̱ꞌun ―ni̱ kachi̱ a̱.
6 Sa̱va̱ te̱ saniaꞌá tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí, te̱ yoo i̱kanꞌ ndii, ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ nimá ra̱ ndii:
7 “Te̱ yivi̱ꞌ kaa̱ꞌ ndii, kani̱a̱ꞌa ra̱ xaꞌa̱ꞌ Ndiosí, sa̱kanꞌ ña̱ Ndiosí kui̱ti̱ꞌ yoo ndi̱e̱e̱ꞌ te̱ sa̱ndoyoꞌ a̱ kua̱chi̱ ne̱ yivi̱ꞌ”, ni̱ kachi̱ ra̱ xiinꞌ nimá ra̱.
8 Ndisu̱ numi̱ꞌ te̱ ni̱ xi̱ni̱ Jesús xiinꞌ nimá a̱ ña̱ kaꞌán te̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ nimá ra̱. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Vä̱ꞌa̱ kaꞌán ndo̱ꞌ xiinꞌ nimá ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱, ta̱a̱.
9 ¿Ndee ña̱ nduuꞌ ña̱ xa̱ku̱ꞌ ka̱ vixi kaꞌa̱n i̱ xiinꞌ te̱ kaa̱ꞌ, tuu ndoꞌó? ¿Ñáá ña̱ xa̱ ni̱ ndo̱yo̱ kua̱chi̱ ra̱, uun ñáá ña̱ ndo̱koo̱ ra̱ te̱ na̱ꞌi̱n ra̱ tunꞌ xto̱ ra̱, te̱ kuꞌu̱n ra̱?
10 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ niaꞌa̱ yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ, ndoꞌó ña̱ kumiꞌ i̱ ndi̱e̱e̱ꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ te̱ sa̱ndoyoꞌ i̱ kua̱chi̱ ne̱ yivi̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.
11 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ te̱ kuiꞌe xaꞌa̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii:
―Xiinꞌ yoꞌó kaꞌán i̱. Ndo̱koo̱ u̱nꞌ, te̱ na̱ꞌi̱n u̱nꞌ tunꞌ xto̱ u̱nꞌ, te̱ nuꞌu̱ u̱nꞌ vi̱ꞌe̱ u̱nꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.
12 Xa̱kaꞌán e̱ꞌ te̱ ni̱ ndo̱ndi̱chi̱ ra̱, te̱ ni̱ na̱ꞌi̱n ra̱ tunꞌ xto̱ ra̱, te̱ nuu̱ꞌ niꞌnuꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ te̱ ni̱ ke̱ta̱ ra̱ kuaꞌa̱n ra̱. Te̱ ni̱ na̱nda̱ni̱ va̱ ni̱a̱ xakaꞌnuꞌ ni̱a̱ Ndiosí kaꞌán ni̱a̱ ndii:
―Nde̱e̱ i̱i̱n kivi̱ꞌ tïa̱ꞌan ku̱ni̱ e̱ꞌ naa ña̱ kaaꞌ ―ni̱ kachi ni̱a̱.
So̱ꞌo̱ ni̱ xa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ ni̱ ka̱na̱ Jesús Leví Mateo
(Mt. 9:9-13; Lc. 5:27-32)
13 Ndi̱ꞌi̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ te̱ ni̱ ke̱ta̱ Jesús vi̱ꞌe̱ ja̱a̱nꞌ te̱ kuaꞌa̱n ni̱ tu̱ku̱u̱ a̱ yu̱ꞌuꞌ mi̱ni̱ Galilea. Te̱ kuaꞌa̱ꞌ va̱ ne̱ yivi̱ꞌ kuaꞌa̱n miiꞌ iinꞌ a̱, te̱ saniaꞌá ña̱ꞌaꞌ a̱ tu̱ꞌu̱n Ndiosí.
14 Te̱ kii̱ꞌ xkaꞌndíá a̱ kuaꞌa̱n a̱ ndii, ni̱ xi̱ni̱ a̱ nduꞌu̱ꞌ Leví, siꞌe̱ Alfeo, miiꞌ kendiaa̱ꞌ yaꞌviꞌ ra̱ xaꞌa̱ꞌ ñu̱u̱ Roma. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Ni̱a̱ꞌa̱, te̱ ku̱ndiku̱n u̱nꞌ yuꞌu̱ ―ni̱ kachi̱ a̱.
Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ndo̱ndi̱chi̱ ra̱, te̱ ni̱ xi̱ku̱ndiku̱n ña̱ꞌaꞌ ra̱.
15 Te̱ kii̱ꞌ nduꞌu̱ꞌ Jesús nuu̱ꞌ mesa xixiꞌ a̱ vi̱ꞌe̱ Leví ja̱a̱nꞌ ndii, kuaꞌa̱ꞌ tu̱ te̱ kendiaa̱ꞌ ya̱ꞌvi̱ xaꞌa̱ꞌ ñu̱u̱ Roma xiinꞌ kuaꞌa̱ꞌ tu̱ ne̱ käꞌán va̱ꞌa̱ ne̱ yivi̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ ndieeꞌ ingaꞌ ni̱a̱ nuu̱ꞌ mesa xiinꞌ Jesús, xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ xixiꞌ ni̱a̱, sa̱kanꞌ ña̱ xa̱ yoo kuaꞌa̱ꞌ te̱ ndikún xata̱ꞌ a̱.
16 Te̱ kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ te̱ saniaꞌá tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí, te̱ nduuꞌ kuenta te̱ fariseo, ña̱ xixiꞌ Jesús xiinꞌ te̱ kendiaa̱ꞌ yaꞌviꞌ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ i̱nga̱ ka̱ ne̱ käꞌán va̱ꞌa̱ ra̱ xaꞌa̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ndii:
―Ko̱to̱ ndo̱ꞌ sa̱a̱ vi̱ꞌ kuuꞌ te̱ saniaꞌá ndoꞌó kaa̱ꞌ. Vä̱ꞌa̱ xa̱chiꞌ xaaꞌ ra̱ xixiꞌ ra̱ xiinꞌ te̱ kendiaa̱ꞌ yaꞌviꞌ, xiinꞌ i̱nga̱ te̱ xaaꞌ tu̱ kua̱chi̱ kaa̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.
17 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n Jesús xiinꞌ ra̱ kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ so̱ꞌo̱ a̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ja̱a̱nꞌ ndii:
―Ne̱ va̱ꞌa̱ kuni ndii, küní ni̱a̱ te̱ tatanꞌ, süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii ne̱ kuni ku̱vi̱ kui̱ti̱ꞌ kuní ra̱. Te̱ yuꞌu̱ ndii, kuä̱xi̱ i̱ te̱ ka̱na̱ i̱ ne̱ tuu ña̱ xachuunꞌ nda̱ku ni̱a̱. Süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii kua̱xi̱ i̱, te̱ ka̱na̱ i̱ ne̱ xiní ña̱ yoo kua̱chi̱ ni̱a̱ ―ni̱ kachi̱ a̱.
Yoꞌoꞌ kaꞌán Jesús ña̱ nduuꞌ a̱ nde̱e̱ naa i̱i̱n te̱ tundaꞌáꞌ
(Mt. 9:14-17; Lc. 5:33-39)
18 Kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ sa̱va̱ ne̱ yivi̱ꞌ ña̱ yoo ndi̱ti̱a̱ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ Juan xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ te̱ fariseo ndii, ni̱ xaꞌa̱n nda̱tuꞌu̱nꞌ ni̱a̱ Jesús ndii:
―Te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ Juan ndii, yoo ndi̱ti̱a̱ chito̱ va̱ ra̱. Te̱ sa̱kanꞌ tu̱ xaaꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ te̱ fariseo. Te̱, ¿ndichun na yöo ndi̱ti̱a̱ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ yoꞌó? ―ni̱ kachi̱ ni̱a̱ xiinꞌ a̱.
19 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n Jesús xiinꞌ ni̱a̱ ndii:
―¿Ñáá ku̱vi̱ ko̱o̱ ndi̱ti̱a̱ ne̱ yivi̱ꞌ, ne̱ ñuꞌuꞌ miiꞌ yoo ña̱ tundaꞌáꞌ, kii̱ꞌ nduꞌu̱ꞌ ka̱ te̱ tundaꞌáꞌ xiinꞌ ni̱a̱? Kü̱vi̱ sa̱a̱ ni̱a̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ nduꞌu̱ꞌ ka̱ te̱ tundaꞌáꞌ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ ni̱a̱.
20 Ndisu̱ xaa̱ i̱i̱n kivi̱ꞌ kii̱ꞌ tu̱ꞌu̱n ne̱ yivi̱ꞌ te̱ tundaꞌáꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, kuni̱ a̱ ka̱ka̱ ndi̱ti̱a̱ ne̱ ja̱a̱nꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱ xiinꞌ ni̱a̱.
21 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ka̱ a̱ xiinꞌ ni̱a̱ ndii:
―Nde̱e̱ i̱i̱n ne̱ yivi̱ꞌ näꞌmaꞌ i̱i̱n toto̱ ya̱taꞌ xiinꞌ i̱i̱n tuꞌu̱nꞌ toto̱ xa̱aꞌ. Kua̱chi̱ ndii, kii̱ꞌ ndo̱o̱ toto̱ ja̱a̱nꞌ ndii, na̱ndi̱i̱ toto̱ xa̱aꞌ ja̱a̱nꞌ te̱ kua̱chi̱ ndi̱ꞌi̱ ka̱ toto̱ ya̱taꞌ ja̱a̱nꞌ.
22 Te̱ nde̱e̱ i̱i̱n tu̱ ne̱ yivi̱ꞌ ndii, täa̱nꞌ ni̱a̱ vino xa̱aꞌ ti̱xi̱n i̱i̱nꞌ ya̱taꞌ. Sa̱kanꞌ ña̱ naaꞌ sa̱a̱ ni̱a̱ sa̱kanꞌ ndii, kii̱ꞌ kuiya̱ꞌ raꞌ ndii, tiaꞌndi̱a̱ i̱i̱nꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ kuiti̱a̱ ndo̱o̱ raꞌ, te̱ ndo̱ñuꞌuꞌ saka tu̱ i̱i̱nꞌ ja̱a̱nꞌ. Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ kuní a̱ ña̱ ta̱a̱nꞌ e̱ꞌ vino xa̱aꞌ ti̱xi̱n i̱i̱nꞌ xa̱aꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱ xiinꞌ ne̱ ja̱a̱nꞌ.
Jesús nduuꞌ ña̱ kumiꞌ ndi̱e̱e̱ꞌ nuu̱ꞌ nde̱e̱ kivi̱ꞌ sábado, ña̱ xina̱ndiee̱ꞌ e̱ꞌ
(Mt. 12:1-8; Lc. 6:1-5)
23 I̱i̱n kivi̱ꞌ sábado, ña̱ xina̱ndiee̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ, kii̱ꞌ xkaꞌndíá Jesús kuaꞌa̱n a̱ xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ miiꞌ yoo trigo ndii, ni̱ xa̱ꞌaꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ tuꞌunꞌ ra̱ yo̱koꞌ trigo ja̱a̱nꞌ.
24 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n sa̱va̱ te̱ fariseo ndii:
―Ko̱to̱ u̱nꞌ, ¿ndichun na xaaꞌ ndo̱ꞌ ña̱ xätaꞌa̱n sa̱a̱ e̱ꞌ kivi̱ꞌ sábado, ña̱ xina̱ndiee̱ꞌ e̱ꞌ? ―ni̱ kachi̱ ra̱.
25 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n Jesús xiinꞌ ra̱ ndii:
―¿Ñáá tïa̱ꞌan ka̱ꞌvi̱ ndo̱ꞌ tu̱tu̱ Ndiosí miiꞌ kaꞌán a̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ni̱ xa̱a̱ David xta̱ꞌanꞌ kii̱ꞌ ni̱ na̱tii̱n ra̱, te̱ ni̱ xiꞌi̱ ra̱ so̱ko̱ xiinꞌ te̱ ndiakaꞌ taꞌanꞌ xiinꞌ ra̱?
26 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xkaꞌndi̱a̱ ra̱ ti̱xi̱n vi̱ꞌe̱ Ndiosí kii̱ꞌ ni̱ nduu̱ꞌ Abiatar sutu̱ kaꞌnuꞌ, te̱ ni̱ xi̱xi̱ ra̱ xita̱ꞌ va̱ꞌa̱ su̱ꞌu̱n, tee̱ꞌ ndee sutu̱ kui̱ti̱ꞌ xataꞌa̱n ku̱xi̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ta̱xi̱ tu̱ ra̱ a̱ ni̱ xi̱xi̱ nde̱e̱ te̱ ndiakaꞌ taꞌanꞌ xiinꞌ ra̱ ―ni̱ kachi̱ a̱.
27 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n tu̱ a̱ xiinꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ ndii:
―Kivi̱ꞌ sábado, ña̱ xina̱ndiee̱ꞌ e̱ꞌ ndii, ni̱ xa̱ꞌa̱ ña̱ꞌaꞌ Ndiosí xaꞌa̱ꞌ ña̱ va̱ꞌa̱ ne̱ yivi̱ꞌ. Te̱ süu̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ni̱ xa̱ꞌa̱ a̱ xaꞌa̱ꞌ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ.
28 Xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ na yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ ndii, kumiꞌ i̱ ndi̱e̱e̱ꞌ nde̱e̱ xaꞌa̱ꞌ kivi̱ꞌ sábado, ña̱ xina̱ndiee̱ꞌ e̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.