21
Taxiꞌ i̱i̱n ñaꞌ kuaa̱nꞌ ndaꞌvi kuuꞌ li̱muxtan
(Mr. 12:41-44)
Ni̱ nda̱ni̱ꞌi̱ Jesús nuu̱ꞌ a̱, te̱ ni̱ xi̱ni̱ a̱ taa̱nꞌ ne̱ yivi̱ꞌ li̱muxtan ti̱xi̱n xatu̱nꞌ miiꞌ kayá xu̱ꞌunꞌ li̱muxtan. Te̱ ni̱ xi̱ni̱ tu̱ a̱ ña̱ ni̱ ta̱a̱nꞌ i̱i̱n ñaꞌ kuaa̱nꞌ ndaꞌvi kuuꞌ uvi̱ taꞌan xu̱ꞌunꞌ yaꞌa kualiꞌ ti̱xi̱n xatu̱nꞌ ja̱a̱nꞌ. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n Jesús ndii:
―Ña̱ nda̱ku kaꞌán i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ndii, ñaꞌ kuaa̱nꞌ ndaꞌvi kuuꞌ kaa̱ꞌ ni̱ ta̱a̱n kuaꞌa̱ꞌ ka̱ xu̱ꞌunꞌ ti̱xi̱n xatu̱nꞌ kaa̱ꞌ te̱ sa̱kanꞌ sa̱kuuꞌ i̱nga̱ ne̱ ni̱ ta̱a̱nꞌ tu̱ xu̱ꞌunꞌ ti̱xi̱n nu̱ꞌ. Sa̱kanꞌ ña̱ sa̱kuuꞌ tu̱ku̱ ni̱a̱ ndii, ni̱ ta̱a̱nꞌ ni̱a̱ xu̱ꞌunꞌ ña̱ ni̱ ndoo̱ ndo̱so̱ꞌ nda̱ꞌaꞌ ni̱a̱. Ndisu̱ ñaꞌ kaa̱ꞌ ndii, tee̱ꞌ ndee ndaꞌvi kuuꞌ aꞌ ndii, ni̱ ta̱a̱nꞌ ndi̱ꞌi̱ aꞌ xu̱ꞌunꞌ ña̱ xitoꞌ ku̱ti̱a̱ku̱ aꞌ xiinꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.
Kaꞌán Jesús xaꞌa̱ꞌ ña̱ nduxi̱n xa̱chiꞌ yu̱kunꞌ kaꞌnuꞌ
(Mt. 24:1-2; Mr. 13:1-2)
Te̱ kii̱ꞌ ndatuꞌunꞌ sa̱va̱ ne̱ yivi̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ nda̱tu̱nꞌ va̱ yuu̱ꞌ yu̱kunꞌ kaꞌnuꞌ ja̱a̱nꞌ, xiinꞌ xaꞌa̱ꞌ tu̱mani̱ꞌ nda̱tu̱nꞌ va̱ ña̱ ni̱ ta̱xi̱ ne̱ yivi̱ꞌ, ña̱ ni̱ sa̱tití ra̱ to̱koꞌ nama̱ yu̱kunꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ kaꞌa̱n Jesús ndii:
―Xaa̱ kivi̱ꞌ ña̱ sa̱kuuꞌ ña̱ xitoꞌ ndiaa ndo̱ꞌ kaa̱ꞌ ndii, nduxi̱n ndo̱o̱ a̱, te̱ kü̱to̱to̱ taꞌanꞌ ka̱ nde̱e̱ i̱i̱n yuu̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.
Kaꞌán Jesús ndee ña̱ xkaꞌndi̱a̱ kii̱ꞌ xa̱ kuyatinꞌ ndi̱ꞌi̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ
(Mt. 24:3-28; Mr. 13:3-23)
Te̱ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ndii:
―Tákuiꞌe, ¿a̱ma̱ ko̱o̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n u̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ ja̱a̱nꞌ? ¿Te̱ ndee ña̱ kaꞌnuꞌ nduuꞌ ña̱ xkaꞌndi̱a̱ te̱ ku̱nda̱ni̱ ndu̱ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ ko̱o̱ a̱? ―ni̱ kachi̱ ra̱.
Te̱ ni̱ kaꞌa̱n Jesús xiinꞌ ra̱ ndii:
―Ko̱to̱ xiinꞌ mi̱iꞌ va̱ ndo̱ꞌ, tä̱xi̱ ndo̱ꞌ ku̱ni̱ xaꞌanꞌ nde̱e̱ i̱i̱n ne̱ yivi̱ꞌ ndoꞌó. Sa̱kanꞌ ña̱ ki̱xi̱n kuaꞌa̱ꞌ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ ti̱i̱n ndi̱a̱a̱ kivi̱ꞌ i̱, te̱ kaꞌa̱n ra̱ ña̱ mi̱iꞌ ra̱ nduuꞌ Cristo, ña̱ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Ndiosí sa̱kakú ne̱ yivi̱ꞌ, te̱ xa̱ kuyatinꞌ kuii ndi̱ꞌi̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ, kachi̱ ra̱. Ndisu̱ ndoꞌó ndii, kü̱ndiku̱n ndo̱ꞌ xata̱ꞌ ra̱. Te̱ kii̱ꞌ ku̱ni̱ ndo̱ꞌ kuento ña̱ yoo ñuꞌu̱ tu̱ku̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ, te̱ nakuitá teiꞌ tu̱ ne̱ yivi̱ꞌ nuu̱ꞌ te̱ xaꞌndia chuunꞌ ndii, kü̱ndi̱ꞌni̱ ndo̱ꞌ. Kua̱chi̱ ndii kuní a̱ ña̱ xi̱ꞌna̱ ka̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ ko̱o̱, ndisu̱ süu̱ꞌ xa̱ ndiku̱n te̱ ki̱xi̱n ña̱ kundi̱ꞌi̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.
10 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n ka̱ Jesús xiinꞌ ra̱ ndii:
―Ku̱ntaꞌanꞌ i̱i̱n ti̱ꞌvi̱ ne̱ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ xiinꞌ tu̱ku̱ ti̱ꞌvi̱ ne̱ yivi̱ꞌ. Te̱ ku̱ntaꞌanꞌ tu̱ ne̱ ndieeꞌ i̱i̱n ñu̱u̱ xiinꞌ ne̱ ndieeꞌ tu̱ku̱ ñu̱u̱. 11 Te̱ ka̱niiꞌ xaanꞌ ta̱a̱n ndi̱e̱eꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ, te̱ ko̱o̱ tu̱ so̱ko̱, te̱ ko̱o̱ va̱ tu̱ kuiꞌe̱, te̱ ku̱yi̱ꞌvi xa̱va̱ꞌa̱ ne̱ yivi̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ i̱yo̱ va̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ko̱o̱ tu̱ ña̱ i̱yo̱ va̱ ndi̱viꞌ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ. 12 Ndisu̱ ña̱ kuní ka̱ ko̱o̱ sa̱kuuꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, na̱ti̱i̱n te̱ yivi̱ꞌ ndoꞌó, te̱ sa̱ndoꞌoꞌ uꞌvi̱ ra̱ ndoꞌó, te̱ sa̱na̱kuaꞌa ra̱ ndoꞌó nda̱ꞌaꞌ te̱ kuuꞌ nu̱uꞌ, te̱ xaꞌndia chuunꞌ xaꞌa̱ꞌ vi̱ꞌe̱ miiꞌ nakayá e̱ꞌ, te̱ ko̱ꞌni̱ te̱ ja̱a̱nꞌ ndoꞌó vi̱ꞌe̱ ka̱a̱. Te̱ sa̱na̱kuaꞌa tu̱ ra̱ ndoꞌó nda̱ꞌaꞌ rey xiinꞌ nda̱ꞌaꞌ te̱ xaꞌndia chuunꞌ kaꞌnuꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ ndikún ndo̱ꞌ yuꞌu̱, 13 te̱ ndi̱e̱e̱ yu̱ꞌuꞌ ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱ nuu̱ꞌ te̱ kaꞌnuꞌ ja̱a̱nꞌ. 14 Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ chïtuní ndo̱ꞌ xiinꞌ nimá ndo̱ꞌ ña̱ kaꞌa̱n ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ, 15 kua̱chi̱ ndii mi̱iꞌ yuꞌu̱ ta̱xi̱ ña̱ xini tuní ndo̱ꞌ, te̱ ta̱xi̱ tu̱ i̱ kuento ña̱ ndichi va̱ kaꞌa̱n ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ nde̱e̱ i̱i̱n te̱ ndasiꞌ taꞌanꞌ xiinꞌ ndo̱ꞌ ja̱a̱nꞌ kö̱o̱ꞌ chukuuꞌ na̱kui̱i̱n ra̱ nuu̱ꞌ ña̱ kaꞌa̱n ndo̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. 16 Te̱ ndoꞌó ndii, nde̱e̱ yu̱vaꞌ si̱ꞌiꞌ ndo̱ꞌ, xiinꞌ taꞌanꞌ mi̱iꞌ ndo̱ꞌ, xiinꞌ ne̱ i̱i̱n kuuꞌ xiinꞌ ndo̱ꞌ, xiinꞌ ne̱ xiní taꞌanꞌ xiinꞌ ndo̱ꞌ ndii, sa̱na̱kuaꞌa ni̱a̱ ndoꞌó nda̱ꞌaꞌ te̱ kaꞌnuꞌ ja̱a̱nꞌ. Te̱ sa̱va̱ ndo̱ꞌ ndii, ka̱ꞌni̱ꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ ndoꞌó. 17 Te̱ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ku̱nda̱siꞌ ndoꞌó xaꞌa̱ꞌ ña̱ ndikún ndo̱ꞌ yuꞌu̱. 18 Ndisu̱ ndoꞌó ndii, nde̱e̱ i̱i̱n i̱xiꞌ xíniꞌ ndo̱ꞌ ndö̱ñuꞌuꞌ saka. 19 Te̱ naaꞌ ku̱ndi̱e̱ni naa kundieni ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ tu̱ndoꞌo̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, na̱ti̱i̱n ndo̱ꞌ kivi̱ꞌ ñu̱u̱ ña̱ kö̱o̱ꞌ kivi̱ꞌ ndiꞌiꞌ.
20 ’Va̱ꞌa̱, te̱ kii̱ꞌ ku̱ni̱ ndo̱ꞌ ña̱ sa̱a̱ xinundu̱u̱ ñu̱u̱ Jerusalén yoꞌoꞌ yoo te̱ xíinꞌ ndii, ku̱ni̱ ndo̱ꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ kuii ndo̱ñuꞌuꞌ xa̱chiꞌ a̱. 21 Te̱ ne̱ ndieeꞌ ñu̱ꞌuꞌ Judea kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, na ku̱nu̱ ni̱a̱ kuꞌu̱n ni̱a̱ te̱i̱n i̱kuꞌ, te̱ yo̱o̱ ka̱ ndieeꞌ ti̱xi̱n ñu̱u̱ yoꞌoꞌ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, na ku̱nu̱ kiꞌi̱ꞌ ni̱a̱, te̱ yo̱o̱ ka̱ naá xaꞌa̱ꞌ kuꞌu̱ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, na nä̱ndi̱koꞌ ka̱ ni̱a̱ ñu̱u̱ yoꞌoꞌ. 22 Sa̱kanꞌ ña̱ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ nduuꞌ ña̱ sa̱ndoꞌoꞌ Ndiosí ne̱ ndieeꞌ ñu̱u̱ yoꞌoꞌ, te̱ xinu̱ sa̱kuuꞌ ña̱ kaꞌán tu̱ꞌu̱n a̱ xaꞌa̱ꞌ ñu̱u̱ yoꞌoꞌ. 23 Uꞌvi̱ va̱ ku̱ndo̱ꞌo̱ ñaꞌ ñuꞌuꞌ siꞌe̱ xiinꞌ ñaꞌ sachichinꞌ siꞌe̱ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. Kua̱chi̱ ndii ku̱ndo̱ꞌo̱ va̱ sa̱kuuꞌ ne̱ ndieeꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ yoꞌoꞌ, te̱ kuaꞌa̱ꞌ va̱ sa̱ndoꞌoꞌ Ndiosí ne̱ ndieeꞌ ñu̱u̱ yoꞌoꞌ. 24 Sa̱va̱ ni̱a̱ ka̱ꞌni̱ꞌ ra̱ xiinꞌ ichi̱, te̱ sa̱va̱ ni̱a̱ ti̱i̱n ra̱, te̱ kuꞌu̱n ni̱a̱ xiinꞌ ra̱ kiꞌinꞌ va̱ ñu̱u̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ miiꞌ ndieeꞌ ne̱ tukuꞌ. Te̱ ne̱ tukuꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, vi̱ko̱ niꞌiꞌ ni̱a̱ ñu̱u̱ Jerusalén nde̱e̱ ska̱chiꞌ xinu̱ kivi̱ꞌ ña̱ ta̱va̱ꞌ Ndiosí ne̱ ja̱a̱nꞌ.
So̱ꞌo̱ sa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ na̱ndi̱koꞌ Jesús i̱i̱n yivi̱ꞌ
(Mt. 24:29-35,42-44; Mr. 13:24-37)
25 ’Kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, ko̱o̱ ña̱ i̱yo̱ va̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌu̱ xiinꞌ nuu̱ꞌ yoo̱ꞌ, xiinꞌ nuu̱ꞌ tiuu̱nꞌ. Te̱ ne̱ yivi̱ꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ ndii, sa̱na̱ xíniꞌ ni̱a̱, te̱ ku̱yi̱ꞌvi va̱ ni̱a̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ i̱yo̱ va̱ ni̱ꞌi̱ mi̱ni̱ kaꞌnuꞌ, xiinꞌ ña̱ ndi̱e̱eꞌ va̱ nu̱ta̱ ti̱kui nuu̱ꞌ mi̱ni̱ ja̱a̱nꞌ. 26 Te̱ ne̱ yivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ku̱ni̱a̱a̱ꞌ xa̱chiꞌ ni̱a̱ ña̱ yiꞌvi ni̱a̱ xanini ni̱a̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ xitoꞌ xkaꞌndi̱a̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ nde̱e̱ ña̱ ndi̱e̱eꞌ ña̱ yoo ndi̱viꞌ ndii, ta̱a̱n ndi̱e̱eꞌ a̱. 27 Sa̱kanꞌ te̱ ku̱ni̱ ni̱a̱ yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ, ña̱ kua̱xi̱ i̱ nuu̱ꞌ i̱i̱n viko̱ꞌ xiinꞌ kuaꞌa̱ꞌ yaꞌa̱ ña̱ ndi̱e̱eꞌ xiinꞌ ña̱ yiꞌé nda̱tu̱nꞌ kooꞌ chukuuꞌ. 28 Kii̱ꞌ xa̱ꞌaꞌ xkaꞌndíá ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, sa̱ndi̱e̱ni xiinꞌ mi̱iꞌ ndo̱ꞌ, te̱ nda̱ni̱ꞌi̱ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ ndo̱ꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ kuii kaku̱ ndo̱ꞌ sa̱a̱ Ndiosí ―ni̱ kachi̱ a̱.
29 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n tu̱ Jesús xiinꞌ ra̱ i̱i̱n ña̱ kaꞌán ndi̱a̱a̱ ndii:
―Ko̱to̱ ndo̱ꞌ naa xaaꞌ tunꞌ higuera, uun ndee ka̱ i̱nga̱ nuu̱ꞌ i̱tunꞌ. 30 Kii̱ꞌ xini ndo̱ꞌ xa̱ꞌaꞌ nakaꞌndi yuku̱ tunꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, kundani̱ ndo̱ꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ kuii ku̱u̱n savi̱ꞌ. 31 Te̱ sa̱kanꞌ tu̱ kii̱ꞌ ku̱ni̱ ndo̱ꞌ ko̱o̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ku̱nda̱ni̱ ndo̱ꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ kuii ka̱ꞌndi̱a̱ chuunꞌ Ndiosí i̱i̱n yivi̱ꞌ. 32 Ña̱ nda̱ku kaꞌán i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ndii, ña̱ kuní ka̱ ku̱vi̱ sa̱kuuꞌ ne̱ ndieeꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ vi̱ti̱n, te̱ xkaꞌndi̱a̱ sa̱kuuꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ. 33 Ndi̱viꞌ xiinꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ ndii, ndo̱ñuꞌuꞌ a̱, ndisu̱ tu̱ꞌu̱n yu̱ꞌuꞌ yuꞌu̱ ndii, kö̱o̱ꞌ kivi̱ꞌ ndo̱ñuꞌuꞌ a̱.
34 ’Ko̱to̱ xiinꞌ miiꞌ ndo̱ꞌ, te̱ ndiö̱o̱ꞌ i̱ni̱ nimá ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ sii̱ꞌ, ña̱ yoo i̱i̱n yivi̱ꞌ, xiinꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ko̱ꞌo̱ xkaꞌndi̱a̱ ndo̱ꞌ vino, xiinꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ndiꞌni̱ nimá ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ, ña̱ yoo i̱i̱n yivi̱ꞌ yoꞌoꞌ. Sa̱kanꞌ ña̱ i̱yo̱ xaa̱ꞌ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ kii̱ꞌ kö̱o̱ꞌ a̱ naá nimá ndo̱ꞌ. 35 Kua̱chi̱ ndii xaa̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ, ne̱ ndieeꞌ ka̱niiꞌ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ, nde̱e̱ naa i̱i̱n yo̱ꞌoꞌ ña̱ sékun te̱ yivi̱ꞌ. 36 Xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ na ko̱o̱ tu̱ꞌva̱ va̱ ndo̱ꞌ, te̱ kaꞌa̱n va̱ ndo̱ꞌ xiinꞌ Ndiosí, te̱ ku̱vi̱ sa̱kakú a̱ ndoꞌó nuu̱ꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ ko̱o̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ kä̱ꞌa̱n nuu̱ꞌ ndo̱ꞌ kui̱ta̱ ndo̱ꞌ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ Jesús.
37 Te̱ saniaꞌá Jesús tu̱ꞌu̱n Ndiosí nuu̱ꞌ ki̱ꞌe̱ yu̱kunꞌ kaꞌnuꞌ ja̱a̱nꞌ i̱i̱n keꞌinꞌ, te̱ ñu̱u kuaꞌa̱n a̱ xiki̱ꞌ ña̱ na̱niꞌ Olivos, te̱ i̱kanꞌ ndoó a̱. 38 Te̱ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ kuaꞌa̱n ni̱a̱ꞌa̱ nuu̱ꞌ ki̱ꞌe̱ yu̱kunꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ku̱ni̱ so̱ꞌo̱ ña̱ꞌaꞌ ni̱a̱.