16
Kaꞌán Jesús i̱i̱n ña̱ kaꞌán ndi̱a̱a̱ xaꞌa̱ꞌ i̱i̱n te̱ ndisoꞌ chuunꞌ, te̱ xächuunꞌ nda̱ku
1 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n tu̱ Jesús xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ndii:
―Ni̱ yoo̱ i̱i̱n te̱ vika̱ꞌ. Te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ ku̱miꞌ ra̱ i̱i̱n te̱ ndisoꞌ chuunꞌ nuu̱ꞌ ña̱ vikaꞌ ra̱. Untaꞌ ndii, ni̱ nde̱kui̱e̱ ne̱ yivi̱ꞌ nuu̱ꞌ te̱ vika̱ꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ti̱i̱n kua̱chi̱ ni̱a̱ te̱ ja̱a̱nꞌ ña̱ ni̱ xa̱ꞌni̱ꞌ saka ndo̱o̱ ra̱ xu̱ꞌunꞌ te̱ vika̱ꞌ ja̱a̱nꞌ.
2 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ka̱na̱ ña̱ꞌaꞌ te̱ vika̱ꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ ra̱ ndii: “¿Ndichun kaꞌán ki̱ni̱ ne̱ yivi̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ u̱nꞌ xiinꞌ i̱? Vi̱ti̱n ndii, kuní i̱ ña̱ na̱ta̱xi̱ u̱nꞌ kuenta xaꞌa̱ꞌ sa̱kuuꞌ xu̱ꞌunꞌ i̱ xiinꞌ ña̱ꞌa̱ i̱, sa̱kanꞌ ña̱ kü̱ndu̱u̱ ka̱ u̱nꞌ te̱ kui̱so̱ chuunꞌ nuu̱ꞌ ña̱ꞌa̱ i̱”, ni̱ kachi̱ ra̱.
3 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ nimá ra̱ ndii: “Xto̱ꞌo̱ e̱ꞌ ndii, xta̱ꞌniꞌ ra̱ yooꞌ nuu̱ꞌ chu̱u̱n yoꞌoꞌ. ¿Ndee ña̱ sa̱a̱ e̱ꞌ vi̱ti̱n? Kö̱o̱ꞌ ndi̱e̱e̱ꞌ e̱ꞌ, te̱ sa̱a̱ e̱ꞌ chu̱u̱n vie̱, te̱ kuchani e̱ꞌ kaka̱n e̱ꞌ li̱muxtan.
4 Aan, xa̱ xiní e̱ꞌ ndee ña̱ sa̱a̱ e̱ꞌ, te̱ ko̱o̱ ne̱ na̱ti̱i̱n yooꞌ vi̱ꞌe̱ ni̱a̱ kii̱ꞌ xta̱ꞌniꞌ xto̱ꞌo̱ e̱ꞌ yooꞌ nuu̱ꞌ chu̱u̱n yoꞌoꞌ”, ni̱ kachi̱ ra̱ xiinꞌ nimá ra̱.
5 ’Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ka̱na̱ ra̱ i̱i̱n nda̱a̱ꞌ i̱i̱n nda̱a̱ꞌ te̱ ndisoꞌ i̱kaꞌ nuu̱ꞌ xto̱ꞌo̱ ra̱. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ te̱ nu̱uꞌ ndii: “¿Sa̱a̱ ndisoꞌ i̱kaꞌ u̱nꞌ xto̱ꞌo̱ i̱?”, ni̱ kachi̱ ra̱.
6 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ ja̱a̱nꞌ ndii: “Ciento taꞌan yo̱o̱ naꞌnuꞌ xa̱ꞌa̱n oliva ndisoꞌ i̱kaꞌ i̱”, ni̱ kachi̱ ra̱. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ ndisoꞌ chuunꞌ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ ra̱ ndii: “Ña̱ yo̱ꞌo̱ꞌ nduuꞌ tu̱tu̱ miiꞌ yoso̱ꞌ ña̱ ndisoꞌ i̱kaꞌ u̱nꞌ, ku̱nduꞌu̱ꞌ kii̱ꞌ, te̱ na̱ma̱ u̱nꞌ u̱n te̱ kaꞌa̱n a̱ ña̱ ndisoꞌ i̱kaꞌ u̱nꞌ uvi̱ xi̱ko̱ uxi̱ kui̱ti̱ꞌ a̱”, ni̱ kachi̱ ra̱.
7 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ i̱nga̱ te̱ ndisoꞌ i̱kaꞌ ndii: “¿Sa̱a̱ ndisoꞌ i̱kaꞌ u̱nꞌ xto̱ꞌo̱ i̱?”, ni̱ kachi̱ ra̱. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ ja̱a̱nꞌ ndii: “Ciento ko̱tensio ndi̱kinꞌ trigo ndisoꞌ i̱kaꞌ i̱”, ni̱ kachi̱ ra̱. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ ndii: “Ña̱ yo̱ꞌo̱ꞌ nduuꞌ tu̱tu̱ miiꞌ yoso̱ꞌ ña̱ ndisoꞌ i̱kaꞌ u̱nꞌ, na̱ꞌi̱n a̱, te̱ ke̱ꞌi̱ u̱nꞌ nuu̱ꞌ a̱ ku̱miꞌ xi̱ko̱ ko̱tensio kui̱ti̱ꞌ”, ni̱ kachi̱ ra̱.
8 Te̱ ni̱ ti̱i̱n kaꞌnuꞌ xto̱ꞌo̱ ja̱a̱nꞌ te̱ ndisoꞌ chuunꞌ, te̱ xächuunꞌ nda̱ku ja̱a̱nꞌ, xaꞌa̱ꞌ a̱ ña̱ kiꞌi̱ꞌ va̱ kuuꞌ ra̱ xiinꞌ ña̱ ni̱ xa̱a̱ ra̱ ja̱a̱nꞌ. Kua̱chi̱ ndii kiꞌi̱ꞌ ka̱ kuuꞌ ne̱ nduuꞌ kuenta i̱i̱n yivi̱ꞌ vi̱ti̱n xiinꞌ taꞌanꞌ mi̱iꞌ ni̱a̱ te̱ sa̱kanꞌ ne̱ nduuꞌ kuenta Ndiosí.
9 Te̱ kaꞌán i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ña̱ xiinꞌ ña̱ vikaꞌ kuenta i̱i̱n yivi̱ꞌ yoꞌoꞌ ndii, ka̱ya̱ ndo̱ꞌ ne̱ ku̱ni̱ taꞌanꞌ xiinꞌ ndo̱ꞌ, sa̱kanꞌ te̱ kii̱ꞌ kö̱o̱ꞌ ka̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ kumiꞌ ndo̱ꞌ ndii, na̱ti̱i̱n Ndiosí ndoꞌó, te̱ ku̱ndi̱e̱e̱ ndo̱ꞌ vi̱ꞌe̱ a̱ nde̱e̱ ndiꞌiꞌ ni̱ kivi̱ꞌ.
10 ’Yo̱o̱ ka̱ xachuunꞌ nda̱ku nuu̱ꞌ chaaꞌ kui̱ti̱ꞌ ña̱ꞌa̱ ndii, sa̱chuunꞌ nda̱ku tu̱ ni̱a̱ nuu̱ꞌ kuaꞌa̱ꞌ ña̱ꞌa̱. Te̱ yo̱o̱ ka̱ xächuunꞌ nda̱ku nuu̱ꞌ chaaꞌ kui̱ti̱ꞌ ña̱ꞌa̱ ndii, sä̱chuunꞌ nda̱ku tu̱ ni̱a̱ nuu̱ꞌ kuaꞌa̱ꞌ ña̱ꞌa̱.
11 Sa̱kanꞌ ña̱ naaꞌ nï̱ xa̱chuunꞌ nda̱ku ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ ña̱ vikaꞌ, ña̱ nduuꞌ kuenta i̱i̱n yivi̱ꞌ ndii, ï̱ni̱ tu̱ Ndiosí ku̱ni̱ a̱ ndoꞌó xiinꞌ ña̱ vikaꞌ xna̱ꞌa̱ ña̱ nduuꞌ kuenta mi̱iꞌ a̱.
12 Naaꞌ nï̱ xa̱chuunꞌ nda̱ku ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ ña̱ vikaꞌ ña̱ nduuꞌ kuenta i̱nga̱ ne̱ yivi̱ꞌ ndii, tä̱xi̱ a̱ na̱ti̱i̱n tu̱ ndo̱ꞌ ña̱ xataꞌa̱n na̱ti̱i̱n ndo̱ꞌ.
13 Te̱ nde̱e̱ i̱i̱n ne̱ xikaꞌ nuuꞌ ndii, kü̱vi̱ ka̱ka̱ nu̱u̱ ni̱a̱ nuu̱ꞌ uvi̱ taꞌan xto̱ꞌo̱. Kua̱chi̱ ndii ku̱nda̱siꞌ ni̱a̱ i̱i̱n te̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ku̱ndani̱ ni̱a̱ i̱nga̱ ra̱, uun ko̱to̱ꞌni̱ ni̱a̱ yu̱ꞌuꞌ i̱i̱n te̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ kö̱to̱ꞌni̱ ni̱a̱ yu̱ꞌuꞌ i̱nga̱ ra̱. Ña̱ ja̱a̱nꞌ na i̱i̱n kachi kü̱vi̱ ka̱ka̱ nu̱u̱ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ Ndiosí, te̱ ka̱ka̱ nu̱u̱ tu̱ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ ña̱ vikaꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.
14 Te̱ fariseo ndii, ni̱ xa̱ꞌaꞌ kundiꞌiꞌ ra̱ xiinꞌ Jesús kii̱ꞌ ni̱ xi̱ni̱ so̱ꞌo̱ ra̱ sa̱kuuꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ ja̱a̱nꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ ndioo̱ꞌ i̱ni̱ va̱ ra̱ xu̱ꞌunꞌ.
15 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Mi̱iꞌ ndoꞌó xakuuꞌ nuu̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ña̱ nduuꞌ ndo̱ꞌ te̱ xachuunꞌ nda̱ku, ndisu̱ Ndiosí ndii, xiní a̱ sa̱a̱ iinꞌ nimá ndo̱ꞌ. Sa̱kanꞌ ña̱ ña̱ chindiaa yaꞌviꞌ yaꞌa̱ ne̱ yivi̱ꞌ ndii, ña̱ ki̱ni̱ iinꞌ nduuꞌ a̱ nuu̱ꞌ Ndiosí.
Yoꞌoꞌ kaꞌán Jesús xaꞌa̱ꞌ tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí
16 ’Tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí xiinꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ ni̱ kaꞌa̱n tiakú tu̱ꞌu̱n a̱ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ xa̱ꞌndi̱a̱ chuunꞌ a̱ nuu̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ nde̱e̱ kii̱ꞌ ni̱ tuvi̱ Juan, te̱ sakuchiꞌ ne̱ yivi̱ꞌ kuenta Ndiosí. Te̱ nde̱e̱ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ni̱ xa̱ꞌaꞌ kaꞌán ndo̱so̱ꞌ i̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ kuní a̱ ko̱ꞌni̱ ne̱ yivi̱ꞌ nda̱ꞌaꞌ Ndiosí te̱ ka̱ꞌndi̱a̱ chuunꞌ a̱ nimá ni̱a̱. Te̱ sa̱kuuꞌ ni̱a̱ xanduxa̱ꞌ ndi̱e̱eꞌ te̱ ko̱ꞌni̱ ni̱a̱ i̱kanꞌ.
17 Ndisu̱ vixi ka̱ nduuꞌ a̱ ña̱ ndo̱ñuꞌuꞌ i̱i̱n chii̱nꞌ tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí te̱ sa̱kanꞌ ña̱ ndo̱ñuꞌuꞌ ndi̱viꞌ xiinꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ.
Kaꞌán Jesús ña̱ vä̱ꞌa̱ nataꞌviꞌ taꞌanꞌ ne̱ tundaꞌáꞌ
(Mt. 19:1-12; Mr. 10:1-12)
18 ’Yo̱o̱ ka̱ nataꞌviꞌ taꞌanꞌ xiinꞌ ñaꞌ siꞌi ra̱, te̱ tundaꞌáꞌ ra̱ xiinꞌ tu̱ku̱ ña̱ꞌaꞌ ndii, xaaꞌ ra̱ kua̱chi̱ xiinꞌ ñaꞌ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ Ndiosí, te̱ yo̱o̱ ka̱ nduuꞌ te̱ tundaꞌáꞌ xiinꞌ ña̱ꞌaꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, xaaꞌ tu̱ ra̱ kua̱chi̱ xiinꞌ ñaꞌ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ Ndiosí.
Saniaꞌá Jesús xaꞌa̱ꞌ i̱i̱n te̱ vika̱ꞌ xiinꞌ i̱i̱n te̱ ndaꞌvi kuuꞌ na̱niꞌ Lázaro
19 ’Ni̱ yoo̱ i̱i̱n te̱ vika̱ꞌ, te̱ ni̱ niꞌnu̱ ra̱ mi̱iꞌ ndiꞌiꞌ toto̱ kuaꞌa ndu̱kunꞌ va̱ꞌa̱ kooꞌ chukuuꞌ, xiinꞌ toto̱ ya̱ꞌvi̱ va̱, te̱ sa̱a̱ kivi̱ꞌ xakaꞌnuꞌ ra̱ xaxi̱ꞌ ra̱ mi̱iꞌ ndiꞌiꞌ ña̱ xaxi̱ꞌ ña̱ ya̱ꞌvi̱ kooꞌ chukuuꞌ.
20 Te̱ ni̱ yoo̱ tu̱ i̱i̱n te̱ ndaꞌvi kuuꞌ na̱niꞌ Lázaro. Te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, ka̱niiꞌ i̱i̱nꞌ ra̱ teꞌí, te̱ nduꞌu̱ꞌ ndi̱a̱a̱ ra̱ yiꞌeꞌ te̱ vika̱ꞌ ja̱a̱nꞌ.
21 Te̱ ni̱ xika̱n va̱ nimá ra̱ ka̱xi̱ꞌ ra̱ xiꞌe̱ ña̱ koyó ti̱xi̱n mesa te̱ vika̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. Te̱ nde̱e̱ naya̱ꞌ kua̱xi̱, te̱ ñundiaa̱ꞌ riꞌ i̱i̱n ra̱ miiꞌ teꞌí.
22 ’Ni̱ xa̱a̱ i̱i̱n kivi̱ꞌ ña̱ ni̱ xiꞌi̱ te̱ ndaꞌvi kuuꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ki̱xi̱n ángele, te̱ ni̱ na̱ꞌi̱n ña̱ꞌaꞌ a̱, te̱ ni̱ chi̱nduꞌu̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱ xi̱i̱nꞌ Abraham. Te̱ ni̱ xiꞌi̱ tu̱ te̱ vika̱ꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ na̱taa̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ ne̱ yivi̱ꞌ.
23 Te̱ nde̱e̱ ñu̱u̱ ndi̱i miiꞌ naá ra̱ tu̱ndoꞌo̱ꞌ ni̱ ndo̱ni̱ꞌi̱ ra̱ nuu̱ꞌ ra̱, te̱ ni̱ xi̱ni̱ ra̱ nde̱e̱ xikaꞌ nduꞌu̱ꞌ Abraham, te̱ nduꞌu̱ꞌ tu̱ Lázaro xi̱i̱nꞌ ra̱.
24 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n tiꞌeꞌ te̱ vika̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii: “Tákuiꞌe Abraham, ku̱vi̱ta i̱ni̱ u̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱, te̱ kaꞌa̱n chuunꞌ u̱nꞌ xiinꞌ Lázaro, te̱ sa̱chiiꞌ ra̱ tee̱ꞌ nuu̱ꞌ nda̱ꞌaꞌ ra̱ xiinꞌ ti̱kui, te̱ ki̱xi̱n sa̱toó ra̱ raꞌ nuu̱ꞌ yaa̱ꞌ i̱, sa̱kanꞌ ña̱ ndoꞌoꞌ uꞌvi̱ xa̱va̱ꞌa̱ i̱ nuu̱ꞌ ñuꞌu̱ yoꞌoꞌ”, ni̱ kachi̱ ra̱.
25 Ndisu̱ ni̱ kaꞌa̱n Abraham xiinꞌ ra̱ ndii: “Yu̱vaꞌ i̱, na̱ka̱ꞌanꞌ u̱nꞌ ña̱ kii̱ꞌ ni̱ xika̱ u̱nꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ ndii, ni̱ na̱ꞌi̱n u̱nꞌ ña̱ va̱ꞌa̱, te̱ Lázaro yoꞌoꞌ ndii, vä̱ꞌa̱ ni̱ ndo̱ꞌo̱ ra̱. Ndisu̱ vi̱ti̱n ndii, nduꞌu̱ꞌ va̱ꞌa̱ ra̱ yoꞌoꞌ, te̱ yoꞌó yoo tu̱ndoꞌo̱ꞌ ñaa̱ꞌ.
26 Te̱ siinꞌ tu̱ku̱ ndii, yoo i̱i̱n ta̱ꞌviꞌ kunu kooꞌ chukuuꞌ te̱i̱n e̱ꞌ, sa̱kanꞌ na kuiiꞌ tee̱ꞌ ndee kuni xkaꞌndi̱a̱ yo̱o̱ ka̱ ndieeꞌ yoꞌoꞌ ñaa̱ꞌ ndii, kü̱vi̱ xkaꞌndi̱a̱ ni̱a̱, te̱ ni̱ nde̱e̱ kü̱vi̱ xkaꞌndi̱a̱ tu̱ ndoꞌó miiꞌ ndieeꞌ nduꞌu̱ yoꞌoꞌ”, ni̱ kachi̱ Abraham.
27 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ vika̱ꞌ ndii: “Tákuiꞌe, naaꞌ sa̱kanꞌ ndii, kaꞌán ndaꞌvi i̱ xiinꞌ u̱nꞌ ña̱ ti̱ꞌviꞌ u̱nꞌ Lázaro te̱ kuꞌu̱n ra̱ vi̱ꞌe̱ yu̱vaꞌ i̱.
28 Sa̱kanꞌ ña̱ yoo uꞌu̱n taꞌan ka̱ ña̱ni̱ i̱, te̱ sa̱kuniꞌ tu̱ꞌu̱n ra̱ te̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ kï̱xi̱n ra̱ miiꞌ yoo tu̱ndoꞌo̱ꞌ yoꞌoꞌ”, ni̱ kachi̱ ra̱.
29 Ndisu̱ ni̱ kaꞌa̱n Abraham ndii: “Te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, kumiꞌ ra̱ tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí, ña̱ ni̱ ke̱ꞌi̱ Moisés, xiinꞌ ña̱ ni̱ ke̱ꞌi̱ te̱ ni̱ kaꞌa̱n tiakú tu̱ꞌu̱n a̱. Na chu̱u̱n xaꞌaꞌ ra̱ ña̱ kaꞌán ña̱ ja̱a̱nꞌ”, ni̱ kachi̱ ra̱.
30 I̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ vika̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii: “Tákuiꞌe Abraham, kä̱ndi̱xaꞌ ra̱ xiinꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ kui̱ti̱ꞌ, ndisu̱ naaꞌ na̱ti̱a̱ku̱ i̱i̱n ne̱ xa̱ ni̱ xiꞌi̱, te̱ kuꞌu̱n ni̱a̱ nuu̱ꞌ ra̱ ndii, na̱ma̱ ra̱ nimá ra̱ xaꞌa̱ꞌ kua̱chi̱ ra̱”, ni̱ kachi̱ ra̱.
31 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n Abraham xiinꞌ ra̱ ndii: “Naaꞌ küni ku̱ni̱ so̱ꞌo̱ ra̱ tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí, ña̱ ni̱ ke̱ꞌi̱ Moisés, xiinꞌ ña̱ ni̱ ke̱ꞌi̱ te̱ ni̱ kaꞌa̱n tiakú tu̱ꞌu̱n a̱ ndii, kä̱ndi̱xaꞌ tu̱ ra̱ tee̱ꞌ ndee na̱ti̱a̱ku̱ i̱i̱n ne̱ xa̱ ni̱ xiꞌi̱, te̱ kuꞌu̱n ni̱a̱ nuu̱ꞌ ra̱”, ni̱ kachi̱ ra̱ ―ni̱ kachi̱ Jesús.