19
Cahan ra Jesuu chi ra Zaqueo
1 Tacan cuu, ta queta ra Jesuu ñuun Jericó, ta cha cua yaha ra.
2 Iyo iin ra nani Zaqueo ñuun can. Xini cuu ra chi ndihi ra satiahvi chi ñivi can cuenda ra cumi tiñu, ta ricu xaan ra.
3 Cuni ra ndehe ra chi ra Jesuu, soco ña cuu, vati tuvi xaan ñivi iyo, ta iin rai ndiqui luhu cuu ra.
4 Chacan cuu cha chinu ra cuahan ra iti nuun, ta ndaa ra iin nu yutun, vati tacan sa cua cuu ndehe ra chi ra, vati cua yaha ra tican.
5 Cha cua queta ra Jesuu nu ndaa ra Zaqueo nu yutun can, ta ndehe ndaa ra Jesuu, ta quechaha cati ra chi ra ti:
―Yoho Zaqueo, cua nuun cun, ta cua sanumi cun, vati vitin cua ndoo nuin vehun ―cati ra.
6 Tacan cuu, ta nuun ra Zaqueo nu yutun can, ta sanumi ra cuahan ra. Sii xaan cuni ra, ta quihin cuenda ra chi ra Jesuu vehe ra.
7 Ndehe ndihi ñivi nu cuahan ra Jesuu, ta ña vaha cuni ñi, ta cati ñi ti:
―Cha quihvi ra vehe iin ra ndacu cuati, ta ndoo nuun ra chi ra ―cati ñi.
8 Ni chacuinda ra Zaqueo can, ta quechaha cati ra chi ra chahnu ti:
―Ra chahnu, sava cha iyo chihin yu cua cuhve chi ñivi ndahvi. Cha ni sandahyu ñahan yu chi ñivi, ta ni quihin yu xuhun ñi. Cumi cuhva cuu siqui xuhun ñi cua tiahvi ndique chi ñi ―cati ra.
9 Ta cati ra Jesuu chi ra ti:
―Vitin quivi ya cha ni nduvaha anima ñivi iyo vehe ya, ta ñivi ra Abraham chahnu chi ñi.
10 Chacan cuu cha quichi ra cuu sehe ñivi, vati nanducu ra chi ñivi ndoyo ñuhun, ta sanduvaha ra anima ñi ―cati ra.
Tuhun yoso cuhva chaha iin rai xuhun chi uchi musu ra
11 Chini ñivi can tuhun ni cahan ra Jesuu. Tacan cuu, ta cahan ndico tucu ra inga cuhva chi ñi, vati yatin xaan quichi ñi iti ñuun Jerusalén, ta saxini ñi ti yatin xaan cua quechaha cundaca ñahan ra Ndioo chi ñi.
12 Chacan cuu cha quechaha cati ra Jesuu chi ñi ti:
―Iyo iin rai, ta cahnu xaan ñivi cuu ñivi ra. Cuni cuhun ra iin ñuun cani, vati cua cuu ra tiñu ñuun can, ta sa cua quichi ndico ra.
13 Chacan cuu cha cana xihna ra chi uchi ra cuu musu ra, ta chaha ra iin iin xuhun chi ta iin ta iin ra, ta cuaha suhva xuhun cuu chi. Tacan cuu, ta cati ra chi ra ta ra ti: “Cua satiñu ndo chi xuhun ya nda cua nda quivi cua quichi ndique,” cati ra.
14 Tacan cuu, ta cuahan ra ñuun can, soco quechaha cuxaan ini ñivi ñuun can chi ra cha vaha can. Tachi ñi tuhun chi ra cumi tiñu cahnu, ta cahan ñi siqui ra. Cati ñi ti: “Ña cuni ndi cha cua cundaca ñahan rahya chi ndi,” cati ñi.
15 Tacan cuu, ta cuahan ndico ra cha vaha can, ta cha cuu ra tiñu. Cati ra ti cua quichi ra musu cumi xuhun can, vati cuni ra coto ra yoso xuhun sacanaan ra ta ra nu satiñu ra chi xuhun can.
16 Chacan cuu cha quichi iin ra, ta quechaha cati ra ti: “Ra chahnu, ni chaha nuun cun iin xuhun can chihin yu, ta sacanain inga uchi chi siqui chi,” cati ra.
17 Cati ndico ra cha vaha can ti: “Vaha xaan ni savahun. Vaha xaan musu cuu cun. Vitin cua cuhve ndatu chihun, ta cua cundaca ñahun chi ñivi iyo uchi ñuun, vati cha satiñu vaha cun―masi ña cahnu tiñu cuu chi,” cati ra.
18 Tacan cuu, ta quichi inga ra musu ra. Cati ra chi ra chitoho ra ti: “Ra chahnu, cha chahun iin xuhun can chihin yu, ta inga uhun chi siqui chi cha sacanain,” cati ra,
19 ta cati ndico ra cha vaha can ti: “Cua cundaca ñahun chi ñivi iyo uhun ñuun,” cati ra.
20 Tacan cuu, ta quichi inga ra. Cati ra chi ra chitoho ra ti: “Juhun, xuhun cun, ra chahnu. Cua quihun xuhun cun, vati cha tixehi chi chi tichi pañitu.
21 Chacan ni savahi, vati yuhvi xain ndehi chihun. Chite ti rai xaan xaan cuu cun. [Chacan cuu cha cumi vahi xuhun cun,] coto cuanaan chi, ta cua satiahvi cun chihin yu,” cati ra,
22 ta cati ndico ra cha vaha can ti: “Ña vaha musu cuun. Cua sayahi chihun nu ra cumi tiñu, vati suvi ni maun chaha cuenda ti ña vaha ni savahun. Chito cun ti rai xaan cui, ta quihin yu xuhun―masi ñahni nu satiñu i.
23 ¿Ñacu ña chaha nuun cun xuhin chi ra nu satiñu ra chi xuhun? Tacan, ta sa cua cuhin, ta cua nihin ndico yu xuhin, ta cua coo siqui chi,” cati ra chi ra musu can,
24 ta cati ra chi ñivi iyo chihin ra ti: “Cua quihin ndo xuhun can cha cumi nuun ra, ta cua cuhva ndo chi chi chi ra cumi uchi xuhun can,” cati ra,
25 ta cati ndico ñi ti: “Ra chahnu, cha iyo uchi chi chihin ra,” cati ñi,
26 ta cati ndico ra ti: “Cati yu chihin ndo ti cua coo ca chi ñivi satiñu vaha, ta cua naan cha iyo chi ñivi ña satiñu vaha.
27 Ta ñivi cuxaan ini chihin yu, ta ña cuni ñi cha cua cundaca ñahin chi ñi―chi ñican cua quichi ndaca ndo ihya, ta cua cahni ndo chi ñi iti nuin.” [Tuhun can cahan ra Jesuu cuenda maan ra, vati cuxaan ini ra fariseo chi ra.]
Quihvi ra Jesuu tichi ñuun Jerusalén
(Mt. 21.1‑11; Mr. 11.1‑11; Jn. 12.12‑19)
28 Ni vii cahan ra Jesuu tuhun can, ta cuahan ra iti nuun, vati ni cuahan ra iti ñuun Jerusalén.
29 Cha cua queta ra yucu Olivo can, vati ña cani ca iyo ñuun Betfagé chi ñuun Betania. Tacan cuu, ta tachi ra chi uvi ra sacuaha chi ra,
30 ta cati ra chi ra ta ra ti:
―Cuahan ndo tican ñuun can. Sa cua quihvi ndo, ta cua ndehe ndo ti nuhni iin buru, ta ña ta coso ñivi chi ri. Cua ndachi ndo chi ri, ta cua quichi ndaca ndo chi ri ihya.
31 Tu cua nducu tuhun ñivi chi ndo ñacu ndachi ndo chi ri, cua cati ndo ti chini ñuhun ra chahnu chi ri ―cati ra.
32 Tacan cuu, ta quee ra ta ra cuahan ra, ta ni nihin ra chi ri cuhva cati ra.
33 Nu ni ndachi ra chi ri buru can, ta quechaha nducu tuhun ra chitoho ri chi ra ti:
―¿Ñacu ndachi ndo chi ri buru ya? ―cati ra.
34 Ta cati ndico ra ta ra ti:
―Ndachi ndi chi ri, vati chini ñuhun ra chahnu chi ri ―cati ra.
35 Tacan cuu, ta ni chandaca ra chi ri nu iyo ra Jesuu. Tiso ra ta ra sahma ra chata ri, ta sa ni tiso ra chi ra Jesuu siqui ri.
36 Tacan ni cuahan ra, ta chaqui ra ta ra sahma ra nu iti nu yaha ra.
37 Cha cua queta ra nu cha ni nuun chi yucu Olivo can, ta ndihi ñivi chica chi ra quechaha cusii ini ñi. Nihin xaan cana chaa ñi, ta sacahnu xaan ñi chi ra Ndioo, vati cuaha xaan cuhva cha ni savaha ra Ndioo ndehe ñi,
38 ta cati ñi ti:
―¡Cahnu xaan rai cuu ra quichi cuenda ra chahnu Ndioo, ta cua cundaca ñahan ra chi yo! ¡Na cua coo vii ra iyo iti siqui andivi! ¡Cahnu xaan rai cuu ra iyo iti siqui! ―cati ñi.
39 Tacan cuu, ta quechaha cahan uvi uni ra fariseo cha iyo tahan chi ñivi can. Cati ra ta ra chi ra Jesuu ti:
―Maestru, cati cun chi amigu cun ti na cutaxin ñi ―cati ra.
40 Ta cati ndico ra Jesuu chi ra ta ra ti:
―Cati yu ti tu cua cutaxin ñihya, cua cana chaa maan yuu ya ―cati ra.
41 Tacan cuu, ta yatin ñuun Jerusalén queta ra Jesuu. Sa ndehe ra ñuun, ta quechaha chacu ra cuenda ñivi can,
42 ta cati ra ti:
―Cha cua cutuni ini ndo vitin yoso cuhva cua coo mani ndo chi ra Ndioo cuni yu, soco nda vitin ta nda cua nda iti nuun ña cua cuu ca cutuni ini ndo chacan.
43 Cua queta quivi cua quichi ñivi cuxaan ini chi ndo ñuun ndo. Cua ticora ñi ñuun ndo, ta cua samondo ñi ñuhun yuhu ñuun, ta ndihi chiyo yu ñuun ndo cua cani tahan ñi chi ndo.
44 Cua cani ñi ñuun ndo, ta cua ndoyo ñuhun ndihi ndo. Ni iin ca yuu vehe ndo―ña cua ndoo siqui tahan chi tichi ñuun ndo cua savaha ñi, vati ña chito ndo ti ni quichi ra Ndioo ñuun ndo ―cati ra Jesuu cuenda ñivi ñuun Jerusalén can.
Tava ndaa ra Jesuu chi ñivi ndacu ndavaha ni ve ñuhun
(Mt. 21.12‑17; Mr. 11.15‑19; Jn. 2.13‑22)
45 [Tacan cuu, ta queta ra Jesuu ñuun Jerusalén.] Quihvi ra tichi soco ndavi ve ñuhun, ta quechaha tava ndaa ra chi ñivi xico cuati suhva chi ñivi sata chi chi,
46 ta cati ra chi ñi ti:
―Cha cati tutu Ndioo ti vehe ra Ndioo cuu iin vehe nu cua cahan ñivi chihin ra, cati chi, soco cha ni savaha maan ndo cha cuu chi iin vehe nu nducuiti run ñasuhu ―cati ra.
47 Ndihi ni quivi chahan ra Jesuu ve ñuhun can, ta sacuaha ra chi ñivi can, ta ra sutu chahnu chi ra sacuaha ley chahnu chi ndihi ra chanihin―nanducu ra cuhva cha cua cahni ra ta ra chi ra,
48 soco ña chito ra ta ra cha cua savaha ra, vati tasoho xaan ndihi ñivi can cha cahan ra Jesuu.