12
Ɨshɨkholanyo ɨsha bhalimi abhabhiibhi
(Mataayi 21:33-46; Luuka 20:9-19)
UYeesu akhanda kʉlonga na bhalongozi bhaala abha Bhayahuudi kʉ vɨkholanyo. Akhalonga akhatɨ, “Álɨɨpo umuntu ʉmo, we áwaalile amazabiibu* mu shiizi shaakwe. Akhazyʉngʉʉlɨzya ʉlʉbhaga, akhabana apa kufinyila amazabiibu, akhazenga ʉmʉnaala. Pe akhɨmvwana na bhalimi kʉtɨ bhabhombaje ɨmbombo ɨnga bhakhagabhane nawo ɨvɨyabho, akhashʉʉla kʉbhala ɨnsɨ ɨya kutali. We akhabhalɨlo akhi mvuno ɨya mazabiibu khaafikha, akhamʉsonteelezya umubhombi waakwe ku bhalimi bhaala, kʉtɨ bhaamupe amazabiibu ge bhamʉgabhɨɨye kufuma mu shiizi shaakwe. Ɨleelo abhalimi bhaala bhakhamʉlema umubhombi waakwe ʉla, bhakhamʉkhoma na kʉmʉgalʉsya ɨnyoobhe nyeene kwa mwene waakwe.
“Akhamʉsonteelezya winza umubhombi waakwe ʉwamwabho ku bhalimi bhaala. Woope bhakhamʉkhoma na kʉmʉvwalazya amalonda shaakha mwi twe na kʉmʉbhomba akhabhiibhi nhaani. Akhamʉsonteelezya umubhombi waakwe ʉwamwabho winza, woope abhalimi bhaala bhakhamʉgoga. Ábhasonteleziizye abhabhombi bhaakwe abhamwabho abhinji bhʉʉlo. Abhalimi bhaala bhakhabhakhoma bhamu, abhanjɨ bhakhabhagoga. Ʉmwene shiizi akhasyalɨlwa nu muntu weeka we áamɨle mwana waakwe we amuganile. Akhamʉsonteelezya ku bhalimi bhaala kʉwʉmalɨlɨshɨlo, akhasɨɨbhaga akhatɨnjɨ, ‘Bhatimushindishe pe mwana waanɨ.’
“Ɨleelo abhalimi bhaala bhakhabhʉʉzanya bhakhatɨ, ‘Ʉnʉ we mugaali uwi shiizi ishi. Ishi tʉmʉgoje, ɨnga tweje uwugaali waakwe.’ Pe bhakhamʉlema, bhakhamʉgoga, bhakhamʉsʉmba kunzi ku shiizi ɨsha mazabiibu.
“Ishi pe ʉmwanensho uwi shiizi ɨsha mazabiibu ʉyo akhayɨbhomba lyoni? Akhayɨbhayazya abhalimi bhaala. Ishiizi shiila ɨsha mazabiibu, akhayɨɨbhapa abhanjɨ! 10 Mʉtakʉwʉsaajɨla uWusimbe uWufinjile we wʉkʉtɨ,
‘Iwe lye bhálikhaanile abhazenji,
lɨnɨɨlyo lye lyabha liwe ɨlya pambalɨ,
lye lilemile inyumba yonti.
11 Izwi liniili lifumile kwa Mwene,
lyope lya kuswijizya kʉkwɨtʉ!’§
12 Abhapɨtɨ abha bhapuutili, abhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo na bhasongo bhakhamanya kʉtɨ akubhiibhika bhɨɨbho. Pe bhakhanza ɨdala ɨlya kʉmʉlema, ɨleelo bhakhogopaga ɨmpʉga ɨya bhantʉ, bhakhamʉlekha, bhakhasogola.
Kufumwa ɨnsonho kwa mwene uKaisaali
(Mataayi 22:15-22; Luuka 20:20-26)
13 Pe bhakhasonteelezya aBhafalisaayi bhamu peeka nɨ shɨpʉga sha bhalandati bha mwene uHeloodi, ɨnga bhamʉleme mu mazwi gaakwe. 14 Bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya uYeesu bhakhatɨ, “We Mumanyizyi, tumanyile kʉtɨ ɨwe we muntu ʉwa nalyoli. Khabhɨlɨ ʉtakʉwʉsaajɨla ʉwʉpɨtɨ wa muntu pa mbombo, kʉnongwa ye ʉtakwɨmɨla bha ndwɨmo, lyoli ʉkʉmanyɨzya ɨzya Mʉlʉngʉ mu wanalyoli. Tʉbhʉʉzye she ʉkʉlola. Bhʉlɨ, ɨndajɨzyo zɨkwɨtɨshɨzya kufumwa ɨnsonho kwa Kaisaali* awe khaala?” 15 Ɨleelo uYeesu ámanyile ɨnsɨɨbho yaabho imbiibhi, akhabhaamʉla akhatɨ, “Khooni khe mʉkʉndɨnga? 16 Ndanje ɨnhela ɨnsabhaazya ye mukufumwa kʉ nsonho.” Bhoope bhakhamʉleetela ɨnsabhaazya yeeka. 17 UYeesu akhabhabhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, “Ishifwani ishi nu wusimbe uwu vwa naanu?” Bhakhamwamʉla bhakhatɨ, “Vwa Kaisaali.” Pe uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Mʉmʉpanje uKaisaali vwe vwa Kaisaali, iwinza mʉmʉpanje ʉMʉlʉngʉ vwe vwa Mʉlʉngʉ.” Bhonti bhakhaswiga nawo nhaani.
UYeesu akʉmanyɨzya ɨzya kʉzyʉkha abhafwe
(Mataayi 22:23-33; Luuka 20:27-40)
18 ABhasadukaayi bhe bhakhatɨnjɨ naakumo kʉzyʉkha abhafwe, bhamu bhakhabhala kwa Yeesu, bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, 19 “Mumanyizyi, ʉMoose átusimbiiye ɨndajɨzyo kʉtɨ, ɨnga umuntu aafwa, amʉlekha ʉmʉshɨ sita kʉpaapa ʉmwana, yɨkwɨtɨshɨlwa ʉkhambakʉ waakwe kʉmʉgaala ʉmʉfwɨle ɨnga amʉpaapɨle umuyazi abhaana. 20 Ishi bhálɨɨpo abhanamuntu saba. Ʉwa kwanda áyeejile ʉmʉshɨ, ɨleelo akhafwa sita kʉpaapa ʉmwana. 21 Ʉwa wʉbhɨlɨ woope akhamʉgaala ʉmwantanda ʉla, ɨleelo woope akhafwa, atakhalekha ʉmwana nʉʉmo. Woope ʉwa wʉtatʉ zɨkhabha shɨɨsho. 22 Bhonti saba bhakhafwa, bhatakhalekha ʉmwana nʉʉmo. Kʉwʉmalɨlɨshɨlo wa bhonti, ʉmwantanda ʉla woope akhafwa. 23 Bhʉlɨ, pi siku lye abhafwe bhakhayɨzyʉkha, ʉmwantanda ʉla akhayɨbha mʉshɨ wa naanu mʉ bhaala saba? Kʉnongwa ye abhasakhaala bhonti saba bhámwejile!”
24 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “Mʉkʉpʉbha kʉnongwa ye mutawumanyile uWusimbe uWufinjile, khabhɨlɨ mutagamanyile amakha ga Mʉlʉngʉ. 25 Kʉnongwa ye isiku lye abhafwe bhakhayɨzyʉkha te bhakheegaje awe kwejelwa. Lyoli bhakhayɨbha anza bhakhabhɨzya bhe bhalɨ kʉmwanya. 26 Ɨleelo kʉ zya kʉzyʉkha abhafwe, mutabhaziizye mu shitaabu sha Moose she ʉMʉlʉngʉ ámubhuziizye paala pe ɨshɨsyeta shɨkhaakhaga ʉmwoto? ɄMʉlʉngʉ ámubhuziizye ʉMoose átɨlɨ, ‘Ɨne ne Mʉlʉngʉ wa Abulahaamu, ne Mʉlʉngʉ wa Isaaka, khabhɨlɨ ne Mʉlʉngʉ wa Yaakobo.’ 27 Ishi leelo mʉmanye kʉtɨ ʉweene wʉ Mʉlʉngʉ wa bhantʉ bhanaabho, she poope bháfuuye khalɨ. Ɨmwe mupubhile nhaani.”
Ɨndajɨzyo ɨya kwanda ku zyonti
(Mataayi 22:34-40; Luuka 10:25-28)
28 Umumanyizyi ʉmo ʉwɨ ndajɨzyo akhafikha, akhazyɨmvwa zye uYeesu akhadalɨnhanaga na Bhasadukaayi. We aalola kʉtɨ uYeesu abhaamʉla akhinza, akhamʉbhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, “Mʉ ndajɨzyo zyonti, yilikwi ye ya kwanda?”
29 UYeesu akhamwamʉla akhatɨ, “Ɨya kwanda ye yɨ yɨɨnɨ, ‘Tejeelezya Isilaeli! ɄMwene ʉMʉlʉngʉ wɨɨtʉ, we wʉ Mwene weeka. 30 Nɨɨwe ʉmʉgane ʉMwene ʉMʉlʉngʉ waakho kʉ mwoyo waakho wonti, ku mupepu waakho wonti, kʉ njeele zyakho zyonti na kʉ makha gaakho gonti.’§ 31 Ɨya wʉbhɨlɨ ye yɨ yɨɨnɨ, ‘Ʉmʉgane uwamwinyu anza she uyiganile wʉneewe.’* Ɨndajɨzyo ɨyamwabho ye mpɨtɨ kʉshɨla ziniizi zɨbhɨlɨ yɨtalɨɨpo nɨɨmo.”
32 Umumanyizyi ʉla ʉwɨ ndajɨzyo akhamʉbhʉʉzya uYeesu akhatɨ, “Mumanyizyi, walonga zya nalyoli kʉtɨ ʉMʉlʉngʉ alɨ weeka mwene, atalɨɨpo ʉwamwabho nʉʉmo, lyoli wʉʉyo mwene. 33 Khabhɨlɨ lyoli kʉmʉgana ʉMʉlʉngʉ kʉ mwoyo wonti, na kʉ njeele zyonti, na kʉ makha gonti, khabhɨlɨ ʉmʉgane umuntu wowonti anza shishiila she uyiganile wʉneewe. Liniili lɨpɨtɨ nhaani pamiiso ga Mʉlʉngʉ kʉshɨla impuuto zyonti ɨzya kufumwa imfinjile na kʉlʉngʉlɨzya ɨvɨkhanʉ mʉ mwoto.”
34 UYeesu we aalola kʉtɨ umuntu ʉla amwamʉla ku wushindamu, akhamʉbhʉʉzya akhatɨ, “Ɨwe ʉtalɨ apatali nʉ wʉmwene wa Mʉlʉngʉ.” Pe kufuma luluula, kʉtakhabha nu muntu ngaweeka we álinjiziizye kʉmʉbhʉzɨɨlɨzya winza uYeesu zimo ɨzya kʉmʉtega.
UKilisiti Mwana ʉwa shɨkholo sha mwene uDaudi iwinza wʉ Mwene wa bhonti
(Mataayi 22:41-46; Luuka 20:41-44)
35 We uYeesu akʉmanyɨzya mwi linga ilyi Nyumba iMfinjile, akhabhʉzɨɨlɨzya akhatɨ, “Khooni khe abhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo bhakʉlonga bhakʉtɨ uKilisiti Mwana ʉwa shɨkholo sha mwene uDaudi? 36 UDaudi wʉʉyo kʉ makha ga Mupepu uMufinjile, álonjile átɨlɨ,
‘ɄMwene ámubhuziizye ʉMwene waanɨ átɨlɨ,
“Yɨɨkhala kʉmbalɨ ɨyɨ nyoobhe yaanɨ ɨya kʉndɨɨlo,
paka we nabhabhɨɨkha abhalʉgʉ bhaakho
paasɨ pa vɨnama vwakho.”
37 “Ishi uDaudi wʉʉyo akʉmʉtekha uKilisiti kʉtɨ wʉ Mwene waakwe, uKilisiti atangabha mwana waakwe bhʉʉlo khaala, lyoli kumo wʉ Mwene.” Ɨmpʉga ya bhantʉ yɨkhabha she yɨkʉmʉtejeelezya uYeesu kʉ lʉseshelo.
UYeesu akʉsokha kʉbha amiiso na bhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo
(Mataayi 23:1-36; Luuka 20:45-47)
38 Mʉ manyɨzyo zyakwe ɨzyamwabho, uYeesu akhabhamanyɨzya akhatɨ, “Mʉbhe amiiso na bhamanyizyi abhɨ ndajɨzyo, abheene bhakʉyɨgana kʉjenda kʉ mabaado we bhakwatile ɨnkanzʉ, kʉtɨ abhantʉ bhabhalamʉkhaje ku lushindikho mʉ manaalo. 39 We bhalɨ mwi sinagoogi, bhakwanza kwɨkhala mʉ matengo aga pɨlongolela. Mwope mu vikulukulu bhakwɨkhala mʉ matengo aga bhapɨtɨ. 40 Abhantʉ ɨbha bhakʉfwʉla ku wushevu ivintu vwa bhafwɨle. Mu shisa ɨshɨ lenga abheene bhakupuuta impuuto intali, kʉtɨ abhantʉ bhatɨnjɨ bhagolosu. Mʉ lɨnɨɨlyo, ʉMʉlʉngʉ akhayɨɨbhapa ulufundo ʉlʉpɨtɨ!”
Ʉmʉfwɨle we áfumwizye akhinza
(Luuka 21:1-4)
41 UYeesu akhabhala kwɨkhala papɨɨpɨ nɨ shɨlɨɨlo ɨsha kufumwizya imfinjile mu Nyumba iMfinjile. Akhenyaaga abhantʉ abhinji she bhakufumwa ɨnhela mʉ nsandʉʉka muula. Abhadumbwe abhinji bhakhafumwaga amakhela aminji mʉ nsandʉʉka. 42 Akhɨnza ʉmʉfwɨle ʉmo ʉmʉpɨɨna, woope akhafumwa utukoobheli tʉbhɨlɨ bhʉʉlo.§ 43 Pe uYeesu akhabhabhɨlɨshɨla abhalandati bhaakwe, akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Nalyoli ɨnkʉbhabhʉʉzya kʉtɨ, ʉmwantanda ʉmʉfwɨle ʉmʉpɨɨna we aafumwa nhaani kʉshɨla abhanjɨ bhonti zye bhafumwizye mʉ shɨlɨɨlo ɨsha kufumwizya imfinjile, mu Nyumba iMfinjile. 44 Ɨnkʉlonga shiniishi kʉnongwa ye abhantʉ abhinji bhonti bhafumwizye zye zyonjeleeye mu winji wɨ shʉʉma shaabho. Ɨleelo ʉmwantanda ʉnʉ poope she mʉpɨɨna mansɨ, aafumwa vwonti vwe vwamɨle vwa kʉmwavwa mʉ wɨɨkhalo waakwe.”
* 12:1 12:1 Amazabiibu gakholiine na mantonongwa. 12:1 12:1 Ʉmʉnaala wáamɨle mʉsyenga we bházenjeeye amawe, uwutali waakwe wáamɨle ɨnyaayo zini ni nuusu, uwaazi ɨnyaayo zɨbhɨlɨ. Pamwanya pálɨnganɨɨye, páamɨle ni sheegwi she bhátimiiye amatʉndʉ. Umulindiilili akhɨkhalaga pa khanzundila kʉtendeela abhiibha nɨ vɨkhanʉ ni nyonyi. 12:10 12:10 Iwe lye bhálikhaanile abhazenji UYeesu ɨpa álonjile amazwi ganaaga kufuma mu Lufingo ʉlwa Khalɨ kʉlonga ɨzya wʉʉyo. § 12:11 12:11 Bhaazya Zabuuli 118:22-23. * 12:14 12:14 UKaisaali áamɨle wʉ mwene ʉwa Bhaluumi, khabhɨlɨ we akhalongozyaga ɨnsɨ ɨya Isilaeli mʉ khabhalɨlo khaala. 12:18 12:18 ABhasadukaayi Bhaazya aBhasadukaayi mu Wilulanyo ʉwa mazwi amajeni. 12:26 12:26 Bhaazya Kufuma 3:6. § 12:30 12:30 Bhaazya Nkʉmbʉshɨzyo 6:4-5. * 12:31 12:31 Bhaazya Bhalaawi 19:18. 12:36 12:36 Paka we nabhabhɨɨkha abhalʉgʉ bhaakho paasɨ pa vɨnama vwakho kwe kʉtɨ kʉbhatola na kʉbhatabhaala abhalʉgʉ bhaakwe. 12:36 12:36 Bhaazya Zabuuli 110:1. § 12:42 12:42 Utukoobheli tʉbhɨlɨ bhʉʉlo zyámɨle nhela inyinsi nhaani kʉshɨla ɨnhela zyonti ɨzya khabhalɨlo khanaakho.