7
Ta kɔr lə Etiyḛn
1 Burə dɔ njégugné-je lə Lubə dəjɨ Etiyḛn panè: «Se to bè ya tɔgrɔ-tɨ wa?»
2 Etiyḛn ilə-tɨ panè: «Ngankɔ̰-m-je kɨ̀ bɔbɨ-m-je, ꞌyəli mbi-si ooi ta lə-m. Ka-ji Abrakam lé, ndɔkɨ isɨ dɔnangɨ Mejopotami-tɨ. Lokɨ ḛ ɔw isɨ dɔnangɨ Kara̰-tɨ al ya ɓəy ɓá Lubə kɨ́ njèriɓa tḛḛ siə kɔy,
3 idə-é panè: “ꞌIn̰ə dɔnangɨ kojɨ-i, kɨ̀ nojɨ-i-je burə lay kdɔ kadɨ ɔw dɔnangɨ-tɨ kɨ́ mꞌa kɔjɨ-i kin.”
4 Beɓa Abrakam in̰ə-né dɔnangɨ lə Kalde-je ɔw isɨ-né dɔnangɨ Kara̰-tɨ. Go koy bɔbɨ-é-tɨ, ngá ɓá Lubə adɨ-é ɔw isɨ dɔnangɨ-tɨ kɨ́ ɓone isi-tɨ kin.
5 Né káre ya kàrè Lubə adɨ-é dɔnangɨ-tɨ kinlé al. Lo kɨ́ tatɨ-é asɨ kɨ̀ da nja dow bè ya kàrè Lubə adɨ-é titɨ al. Dɔkaglo-é-tɨ kinlé Abrakam ojɨ ngon al ɓəy ya rəmə, Lubə un mindɨ-é panè nꞌa kadɨ-é dɔnangɨ kinlé rəm, ɓá dɔnangɨ-é lé à təl to néndubə lə nganka-é-je go-é-tɨ gogɨ rəm tɔ.
6 Ta kɨ́ Lubə pa adɨ Abrakam ə́n: “Nganka-i-je dꞌa kɔw dɔ ɓe mba-tɨ dɔnangɨ-tɨ kɨ́ rangɨ, dꞌa ra-dé ɓə-tɨ rəm, dꞌa kulə kəm-dé ndoo ɓal ɓusɔ.
7 Ngá ɓá ma̰ Lubə ya mꞌa gangta dɔ gin dow-je-tɨ kɨ́ njéra-dé ɓə-tɨ lé. Go-tɨ, dꞌa tḛḛ kdɔ kadɨ dꞌɔw ꞌpol-m dɔnangɨ Kara̰-tɨ kinlé.”
8 Beɓa Lubə adɨ Abrakam ganjangɨ kɨ́ kijə adɨ to né kɨ́ tɔjɨ kulənojɨ kɨ́ tò dan-dé-tɨ dḛ siə. Gin-é kin ɓá lokɨ Abrakam ojɨ Isakɨ adɨ ra ndɔ jinà̰y joo rəmə, ḛ ijə-é ganjangɨ; bè ya tɔ, Isakɨ ijə-né Jakobɨ ganjangɨ, ɓá Jakobɨ kàrè ijə-né ngan-é-je kɨ́ dɔgɨ gidɨ-é joo kɨ́ ꞌto ka-ji-je kɨ́ njékində gin Israyel-je lé ganjangɨ tɔ.»
9 «Ndəgɨ ka-ji-je lé, jangɨ ra-dé dɔ Jojepɨ-tɨ adɨ ꞌndogɨ-é kɔgɨ, ə njéndogɨ-é-je dꞌɔw siə dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ. Ngà Lubə isɨ siə natɨ.
10 Jojepɨ lé, Lubə ɔr-é kɔgɨ dan kɔ̰̀-je-tɨ lay kɨ́ tḛḛ dɔ-é-tɨ, ɓá adɨ-é gosɨ rəm, adɨ-é majɨ takəm Paraɔ̰-tɨ kɨ́ to ngar kɨ́ dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ rəm. Beɓa Paraɔ̰ adɨ-é to gubərnər dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ rəm, adɨ-é ɔ̰̀ ɓe mḛḛ ndògɨ ngar-tɨ liə rəm tɔ.
11 Ɓo ree usɨ dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ ya lay rəm, ɓá usɨ dɔnangɨ Kana̰-tɨ lay rəm tɔ. Adɨ dow-je dꞌingə kɔ̰̀ n̰a̰ rəm, ɓá ka-ji-je kàrè dꞌingə nékuso al rəm tɔ.
12 Lokɨ Jakobɨ oo kɨ́ gemḛ tò dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ lé, ḛ ulə ka-ji-je Ejiptɨ-tɨ, kulə kɨ́ dɔsa̰y.
13 Kulə kɨ́ njèkungɨ-tɨ joo ngá ɓá Jojepɨ tɔjɨ rɔ-é adɨ ngankɔ̰-é-je ꞌgə-é rəm, go-tɨ, Jojepɨ ɔw tɔjɨ ngankɔ̰-é-je Paraɔ̰ adɨ Paraɔ̰ kàrè gə-né kɨ́ dḛ ꞌto ngankɔ̰ Jojepɨ-je ɓəy tɔ.
14 Bè ngá ɓá Jojepɨ ulə kulə ɓa bɔbɨ-é Jakobɨ, kɨ̀ ndəgɨ nojɨ-é-je lay adɨ ꞌree rɔ-é-tɨ. Dḛ lay ꞌto dow-je kɔrsiri gidɨ-é mḭ.
15 Beɓa Jakobɨ ɔw isɨ dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ sar oy-né ə ka-ji-je kàrè dꞌoy-né dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ nɔ̰ɔ̰ ya lay tɔ.
16 Ngá ɓá dꞌɔy nin-dé dꞌɔw ꞌdubɨ mḛḛ ɓe-tɨ kɨ́ Sisɛm, lo dɔɓadɨ-tɨ kɨ́ ndɔkɨ Abrakam ndogɨ kɨ̀ là ji ngan lə Amɔr-tɨ kɨ́ to bɔbɨ Sisɛm.»
17 «Kunmindɨ lə Lubə kɨ́ ndɔkɨ un adɨ Abrakam lé, lokɨ nà̰y ngɔsi kadɨ né-é ra-né rəmə, gin dow-je lə-ji dꞌojɨ-na̰ n̰a̰ mḛḛ ɓe-tɨ kɨ́ Ejiptɨ-tɨ, adɨ kɔr-dé usɨ dɔ madɨ-é-tɨ par-par.
18 Rəmə ngar kɨ́ rangɨ kɨ́ gə Jojepɨ al ree ɔ̰̀ ɓe dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ.
19 Ə ngar-é kinlé ədɨ dow-je lə-ji, ra kəm ka-ji-je ndoo, ra-dé kɨ́ lə njètɔ́gɨ-tɨ adɨ dꞌin̰ə ngan-dé-je kɨ́ bər kadɨ dꞌoy kɔgɨ.
20 Dɔkaglo-é-tɨ kin ɓá dꞌojɨ-né Moiyijɨ kɨ́ to ngon kɨ́ kurə́ takəm Lubə-tɨ. ꞌƁɔyɔ Moiyijɨ na̰y mutə mḛḛ kəy-tɨ lə bɔbɨ-é.
21 Lokɨ dꞌin̰ə-é kɔgɨ ngá ɓá ngon lə Paraɔ̰ kɨ́ dené un-é utɨ-é titɨ ngon mḛḛ-é bè.
22 Beɓa Moiyijɨ ndó-né né-je lay, kɨ̀ négə-je kɨ́ dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ adɨ təl to dow kɨ́ ɔw kɨ̀ tɔ́gɨ mḛḛ ta pa-é-tɨ rəm, mḛḛ kullə ra-é-tɨ rəm.»
23 «Ngà lokɨ Moiyijɨ ra ɓal kɔrsɔ lé, tagɨr kɔw koo ngankɔ̰-é israyel-je ree dɔ-é-tɨ.
24 Beɓa ḛ ɔw rəmə, da dɔ dow-tɨ kɨ́ Ejiptɨ-tɨ kɨ́ a̰ mbɔ̰y ngon Israyel káre ə Moiyijɨ tɔl dow kɨ́ Ejiptɨ-tɨ lé dal-né ba dingəm kɨ́ madɨ-é ra-é majɨ al lé.
25 Moiyijɨ gɨr kɨ́ ngankɔ̰-é Israyel-je dꞌa gə kɨ́ Lubə à taa-dé kilə-dé taá kɨ̀ takul nꞌḛ̀, ya ngà dḛ ꞌgə kɨ́ bè kin al.
26 Lo aa go-tɨ lé, Moiyijɨ oo ngan Israyel-je joo dꞌa̰ ꞌrɔ-na̰, beɓa ḛ sangɨ kadɨ nꞌgɔr-dé kadɨ lapiya tò dan-dé-tɨ adɨ ḛ panè: “Nam-je kɨ́ majɨ, sə̰i ꞌtoi ngankɔ̰-na̰-je, ngà ꞌrai-na̰ majɨ al bè kdɔ ri?”
27 Ngà ḛ kɨ́ njèra madɨ-é majɨ al lé surə Moiyijɨ kɨ gogɨ ə panè: “Ná̰ ɓá ində-i ꞌboy lə-ji rəm, njègangta lə-ji rəm wa?
28 I ꞌndigɨ tɔl-m titɨ kɨ́ tagnè ꞌtɔl-né dow kɨ́ Ejiptɨ-tɨ lé bè tɔ wa?”
29 Lokɨ Moiyijɨ oo ta-je kin bè lé, ḛ a̰y ɔw isɨ dɔ ɓe mba-tɨ dɔnangɨ-tɨ lə Madia̰-je. Ḛ ojɨ ngan-je kɨ́ dingəm joo lo-é-tɨ nɔ̰ɔ̰.
30 Ɓal kɔrsɔ go-tɨ ngá ɓá malayka káre tḛḛ kɨ̀ Moiyijɨ diləlo-tɨ kɔy, dan ndɔ̰ pər-tɨ kɨ́ ɔ̰̀ dan kam-tɨ bilɨm-bilɨm kàdɨ̀ mbal Sina̰y-tɨ.
31 Lokɨ Moiyijɨ oo né kin bè lé, ndil-é tḛḛ sa̰y. Beɓa lokɨ ɔtɨ kɨ kete kdɔ koo né lé majɨ ɓəy rəmə, ḛ oo ndi ꞌƁaɓe idə-é panè:
32 “To ma̰ Lubə lə ka-i-je, Lubə lə Abrakam, kɨ̀ Isakɨ, kɨ̀ Jakobɨ.” Rəmə Moiyijɨ ɓəl dadɨ par-par, adɨ ḛ ndigɨ koo né-é al ngá.
33 Ngá ɓá ꞌƁaɓe təl idə-é panè: “ꞌTɔr saba nja-i-tɨ, kdɔtalə lo kɨ́ i ꞌa̰-tɨ kinlé to dɔnangɨ kɨ́ aa njay.
34 Mꞌoo kɔ̰̀ kɨ́ dow-je lə-m dꞌisɨ dꞌingə dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ rəm, mꞌoo ká tumə̰-je lə-dé, ɓá mꞌree kdɔ taa-dé kilə-dé taá. Kɨ́ ngɔsnè-tɨ kin ya, mꞌulə-i ə́ ꞌɔtɨ ꞌɔw dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ.”»
35 «Moiyijɨ kɨ́ ndɔkɨ ngan Israyel-je mbatɨ-é ꞌpanè: “Ná̰ ɓá ində-i ꞌboy lə-ji kɨ̀ njègangta lə-ji” rəm wa lé, ḛ ya Lubə ulə-é rɔ-dé-tɨ kdɔ kadɨ to ꞌboy lə-dé rəm, njètaa-dé kilə-dé taá kɨ̀ tɔ́gɨ lə malayka, kɨ́ ndɔkɨ tḛḛ siə kɔy dan kam-tɨ lé.
36 To Moiyijɨ kinlé ɓá ɔr ngan Israyel-je dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ tḛḛ sə-dé. Ḛ ra né-je kɨ́ tò ɓəl-ɓəl kɨ̀ né-je kɨ́ tɔjɨ tɔ́gɨ Lubə dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ rəm, dan babo kasɨ-tɨ rəm, diləlo-tɨ rəm, bè-bè ya ɓal kɔrsɔ.
37 To Moiyijɨ kinlé ɓá idə ngan Israyel-je panè: “Lubə à kadɨ-si njèpata kɨ́ ta-é-tɨ kɨ́ titɨ-na̰ sə-m ma̰ Moiyijɨ bè, ḛ à to ngonkɔ̰-si kɨ́ dan-si-tɨ ya.”
38 Moiyijɨ kinlé ɓá ndɔkɨ a̰ kɨ̀ ngan Israyel-je natɨ lokɨ ꞌkəw-né-na̰ diləlo-tɨ. Ḛ isɨ natɨ kɨ̀ ka-ji-je rəm, ḛ a̰ kɨ̀ malayka natɨ lokɨ malayka ꞌpa-né siə ta dɔ mbal Sina̰y-tɨ ə ḛ taa ta kɨ́ jꞌa kisɨ-né kɨ̀ dɔ-ji taá ji Lubə-tɨ adɨ-ji.
39 Ngà ka-ji-je ꞌndigɨ təl rɔ-dé go ta-tɨ liə al, adɨ dḛ mbatɨ-é rəm, ɓá mḛḛ-dé to gə́rə́rə́ dɔ təl kɔw dɔnangɨ Ejiptɨ-tɨ gogɨ rəm.
40 Beɓa dḛ dꞌidə Arɔ̰ ꞌpanè: “ꞌRa magɨ-je adɨ ꞌnjiyə nɔ̰̀-ji-tɨ, kdɔtalə Moiyijɨ kɨ́ njètḛḛ sə-ji kɔgɨ Ejiptɨ kinlé, jꞌgə né kɨ́ tḛḛ dɔ-é-tɨ al.”
41 Ngá ɓá mḛḛ ndɔ-je-tɨ kinlé, dḛ ꞌra ngon mangɨ, dꞌilə məsɨ nangɨ dꞌadɨ-é, ɓá ꞌra rɔnəl dɔ kullə ra ji-dé-tɨ kinlé.
42 Ngà Lubə təl gidɨ-é adɨ-dé, in̰ə-dé adɨ ꞌpole kàdɨ̀-je, kɨ̀ na̰y-je, kɨ̀ kərwəḭ-je, titɨ kɨ́ ꞌndàngɨ-né mḛḛ mbete-tɨ lə njépata-je kɨ́ ta Lubə-tɨ ꞌpanè:
“Sə̰i Israyel-je, ɓal kɔrsɔ kɨ́ sə̰i ꞌrai diləlo-tɨ lé,
Sə̰i iləi məsɨ da̰-je nangɨ adi-mi wa?
Sə̰i ꞌreei kɨ̀ né-je adi-mi wa?
43 Kəykubɨ lə magɨ kɨ́ ꞌɓa-é Molokɨ rəm,
né kɨ́ sə̰i adi to takəm magɨ kərwəḭ lə-si kɨ́ ri-é lə Repa̰ ɓá sə̰i uti dɔ-si-tɨ.
Magɨ-je kinlé ɓá sə̰i ꞌrai-dé kdɔ kɔsɨ dɔ-si nangɨ nɔ̰̀-dé-tɨ.
Beɓa mꞌa kɔw sə-si kadɨ ꞌrai ɓə gidɨ Babilɔ̰n-tɨ nṵ.”
44 «Diləlo-tɨ ndɔkɨ lé, ka-ji-je dꞌɔw kɨ̀ kəy kɨ́ ꞌra kɨ̀ kubɨ kɨ́ to lo kingə-na̰ kɨ̀ Lubə. Lubə pa ta kɨ̀ Moiyijɨ ə un ndu adɨ-é kadɨ ra kəykubɨ lé adɨ titɨ-na̰ kɨ́ ga̰-é kɨ́ oo lé ya bè tɔ.
45 Ka-ji-je dꞌin̰ə kəy kubɨ kinlé dꞌadɨ ka-ji-je kɨ́ njéree go-dé-tɨ tɔ. Dḛ kàrè lokɨ Jojuwe ɔr nɔ̰̀-dé adɨ ꞌtaa dɔnangɨ lə gin dow-je kɨ́ Lubə tubə-dé nɔ̰̀-dé-tɨ lé, dḛ dꞌɔw kɨ̀ kəykubɨ lé kəm-dé-tɨ. Beɓa kəykubɨ lé tò dan-dé-tɨ sar kaglo-tɨ lə Dabidɨ.
46 Dabidɨ to dow kɨ́ Lubə ra siə majɨ, ḛ dəjɨ kadɨ nꞌra kəy kisɨ Lubə lə Jakobɨ.
47 Ngà to Salomɔ̰ ɓá ra kəy-é lé adɨ Lubə.
48 Ngà Lubə kɨ́ njèkisɨ taá dɔra̰-tɨ nṵ lé, ḛ isɨ mḛḛ kəy-tɨ kɨ́ dow-je ꞌra kɨ́ ji-dé al. Ta kɨ́ njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ pa ə́n:
49 “ꞌƁaɓe Lubə ya panè dɔra̰ to kalikɔ̰ɓe lə-m,
ə dɔnangɨ to lo kungɨ nja-m,
Ngà se kəy kɨ́ titɨ-na̰ ban ɓá sə̰i a rai kadi-mi wa?
Əse lo kɨ́ rá ɓá to lo taakoo lə-m wa?
50 Né-je kin ya lay lé, ma̰ ya mꞌto njèra-dé kɨ̀ ji-m ya al wa?”
51 «Sə̰i dow-je kɨ́ ꞌtoi njédɔnga̰-je, kɨ̀ njémḛḛndə-je, kɨ̀ njémbibəy-je kan! Sə̰i kɨ́ njékɔsɨ ta Ndil kɨ́ aa njay sar ɓone! Sə̰i ꞌtiti-na̰ kɨ̀ ka-si-je lé bè tɔ!
52 Ná̰ dan njépata-je kɨ́ ta Lubə-tɨ ɓá ka-si-je dꞌulə kəm-é ndoo al wa? Ta ree lə dow kɨ́ njururu lé, dḛ kɨ́ ꞌto njépa ta-é kadɨ dow-je dꞌoo kete-kete lé, ka-si-je ꞌtɔl-dé. Ngà ɓone bè kinlé, dow kɨ́ njururu lé, ḛ ya ɓá sə̰i uni dɔ-é rəm, ꞌtɔli-é rəm tin.
53 Sə̰i lé, ndukun kɨ́ Lubə adɨ-si kɨ̀ kəm rəbɨ kɨ́ rɔ malayka-je-tɨ lé, sə̰i ꞌtəli rɔ-si go-tɨ al rəm.»
Ta koy lə Etiyḛn
54 Lokɨ ꞌboy-je kɨ́ njégangta-je lə jipɨ-je dꞌoo ta-je kin bè lé, wɔngɨ ra-dé n̰a̰ adɨ ꞌtɔ̰́ gangɨ-dé məgəgə-məgəgə dɔ Etiyḛn-tɨ.
55 Ngà Etiyḛn lé Ndil kɨ́ aa njay rusɨ mḛḛ-é, adɨ un kəm-é kɨ dɔra̰-tɨ taá oo lo gə́rə́rə́ rəmə, oo né riɓa lə Lubə rəm, oo Jeju a̰ taá dɔ jikɔl Lubə-tɨ rəm tɔ.
56 Ngá ɓá ḛ panè: «Yən, mꞌoo dɔra̰ tò tagra rəm, mꞌoo Ngon lə dow a̰ taá dɔ jikɔl Lubə-tɨ rəm tɔ.»
57 Ngà lokɨ ḛ pa ta kin bè lé, kosɨ dow-je ꞌtur kɔɔl boy-boy rəm, dꞌutɨ mbi-dé jigɨ-jigɨ ə ꞌndàngɨ-na̰ giw kàdɨ̀ káre kɨ dɔ-é-tɨ,
58 ꞌndɔr-é dꞌɔw siə gidɨ ɓebo-tɨ ə ꞌtilə-é kɨ̀ ər ꞌtɔl-é. Dow-je kɨ́ dꞌa̰ lo-é-tɨ lé, ꞌtɔr kubɨ-je lə-dé dꞌungɨ nangɨ nja basa-tɨ kɨ́ ri-é lə Sol, dꞌadɨ-é ngəm.
59 Lokɨ dꞌa̰ ꞌtilə Etiyḛn kɨ́ ər lé, ḛ pa ta kɨ̀ Lubə panè: «ꞌƁaɓe Jeju, ꞌtaa ndil-m kɨ rɔ-i-tɨ!»
60 Go-tɨ ngá ɓá Etiyḛn tɔsɨ məkəjɨ-é nangɨ nɔ̰ boy panè: «ꞌƁaɓe, ꞌtidə majal kin dɔ-dé-tɨ al.» Lokɨ ḛ pa ta-je kin bè rəmə, ḛ uwə ta-é.