Lau Ae Pol Paꞌe Ta Re Ngae
Rom
Kana Turunglomatana
Pol ke ba ka lau laekia ta ra lopatokonakana te Karais reke momo nga maga kunna e bollau ae Rom. Palu nge ri ka ri ra Iura, ba palu ka ri ra ragau ra sana ri ra Iura. Pol ka lonamatana ka ra lopatokonakana palu re ngae Rom, ava ke sane loa ta maga kunna laeala e bollau tale ine paꞌe lau laekia. Minmina na i ke ba ka lau laekia ta baina re ngae Rom nga loreamatana roma, i ka i a tai. Ba ke ba ka lau laekia ta turunglomatana ta pangamologa ra i bai ta pulingmalaga rea te ri.
Nga lau laekia Pol ka patoe i muni ka aposel te orae Nutu tore ta pulingmalagange pangamologa a kanna e pe. Ba i ke role roma,
“Iau ka sana balengleng iau ka ragau baingarea inenangana kau kurumea pulingmalaga ngaungana ka pangamologa e pe e te Karais. Iau ka role minmina ta pangamologa laekia e pe e te Karais ka i ae Nutu ginggingngana ore nga ravunglelenge ragau kinung ra loreapatokona te i. Nutu ravunglelengana laeala ka ragau ra loreapatokona te Karais ke paturu nga Iurame ba ke loa ta ra sana ri ra Iura bole.” (1:16)
Nga lau laekia Pol ke tunge pangamologa papatu ta ra lopatokonakana ra Iura, ba ke tunge pangamologa papatu ta ra lopatokonakana ra sana ri ra Iura bole. Ba oru e bollau raumana a Pol matea ta ri kinung nga loreamatana kia ke role roma,
“Ragau kinung ka tongarea kena mana nge Nutu raguna kurumea, ri kinung keke bavaia bainga reke sosoali nge Nutu raguna. Ba ri kinung ka ruvireasa ta ri leleng ma Nutu ore tupu mannangana. Ava ri keke leletupu nge Nutu raguna kurumea Nutu tungngana mana ka lopengana ae i te ri ine kolilele rea kae Iesus Karais matengana.” (3:22-24)
Minmina na agau te
“...nga manenasa mulianga ka kumangngana ine lolakurumea bangapaga rae Moses kanna roma a i a agau a baingana tupu nge Nutu raguna kurumea, agau tupungana nge Nutu raguna ke lolakurumea lopatokona ae i te Karais mana.” (3:27)
1
1 Ka iau ae Pol a iau a akumangngatulu orae Karais Iesus kanna. Nutu ke kiu iau ta iau a aposel te, ba ke toro iau ta pulingmalagange pangamologa a kanna e pe.
2 Nutu ke patokale pangamologa laeala e pe nganige tapu nga ragau reke toe kaona pulingmalagangarea ka pangamologa. Ba ri keke paꞌe ngallo nga Lau Ae Nutu Kanna e tupu.
3-4 Ba pangamologa laeala e pe ke panane panganana e te Nutu Tuna, a i ae Revit sivuna te nga momong a agau. Bae Nutu ke pakosining kia roma, ka i a Tuna a kana ka gingginga raumana kurumea sigingpagangana nga mateng ka Kannu E Tupu ginggingngana. Ka i a Iesus Karais A Avolaukita.
5 Ba ngallo nge Karais, Nutu ke tungumane lopengana ae i ba gingginga te mangng ta mangng leleng ra aposel. I ke kuma minmina ta baina mangng nga kinpataea Iesus giana ka ina mangng nga kiue ragau reke momo ngaliua nga ra sana ri ra Iura nga iname kinung ta ri ngeke longo te Nutu ba nga loreapatokona te Iesus.
6 Bae Nutu ke kiu miau ra sana miau ra Iura ta miau nga lomiaupatokona te Iesus Karais bole.
7 Iau ka papaꞌe lau laekia te miau kinung re ngae Rom rae Nutu materaumana miau be kiu miau ta miau ra ragau rae i reke tupu:
Iau ka kavkave Nutu a i ae Tamara ta i kala nge Iesus Karais A Avolaukita ngeke tunge lopengana ba momongpengana ae ri te miau.
Pol Ke Bai Ta Kelange Re Ngae Rom
8 Kapunu, na iau ka bai ta roleng roma, ngallo nge Iesus Karais iau ka kalapagpage Nutu ae iau ina lauvavai te miau kinung kurumea ragau re nga iname kinung turung ngareangana ka lopatokona ae miau te Karais.
9 Iau ka role minmina kurumea, Nutu a iau tumvugu raumana ta kumangng ka kumangng a kanna ina iau pulimalaglage pangamologa e pe e te Tuna ta ragau ke la turung roma, pangamologa laekia a kanau ka kaomannmannangana kia. Ke la turung ina iau sana panna ta kavang te i te miau.
10 Ba ka kaeme kinung na iau ka kavkave roma, ngaroma i nga lonangana, na i nge sale pamau te ta iau atung te miau.
11 Iau ka role minmina kurumea, iau ka matea ta kelanga miau raumana ta baina iau nga tunge tunga palu onrae Kannu Ae Nutu bai ta tunga rea te miau ta pangaginggingi miau.
12 O iau ka matea ta ita ngaka palipagingging ita ka lopatokona ae ita.
13 Ba kolingau memena, iau ka bai ta turunglomatana te miau roma, iau ka materaumana ta loanga te miau, ava orume keke lengetotokala iau ta ke lele sonrau. Iau ka bai ta loanga ta kelanga miau, ta baina iau nga papapatue ra lopatokonakana te Karais ngaliua nge miau, base inae iau papapatue ra lopatokonakana ngaliua nga ragau pattoto ra sana ri ra Iura.
14 Nutu ke tunge kumangng te iau ta kalaunge Girikme kala nga ra sana ri ra Girik, ba ra lomatanakana kala nga ra sana ri ra lomatanakana.
15 Minmina na iau ka matea raumana ta iau pulingmalagange pangamologa e pe te miau raka momo ngae Rom bole.
16 Iau ka sana balengleng iau ka ragau baingarea inenangana kau kurumea pulingmalaga ngaungana ka pangamologa e pe e te Karais. Iau ka role minmina ta pangamologa laekia e pe e te Karais ka i ae Nutu ginggingngana ore nga ravunglelenge ragau kinung ra loreapatokona te i. Nutu ravunglelengana laeala ka ragau ra loreapatokona te Karais ke paturu nga Iurame ba ke loa ta ra sana ri ra Iura bole.
17 Pangamologa laekia e pe e te Karais ke papote Nutu kumangngana ine patoe ragau ka ra baingareame ke tupu. Bae Nutu patongana laeala ka ragau ka ra baingareame ke tupu ke loakurumea lopatokona nga pangaturungana ta rongana. Ba pangamologa nga Lau Ae Nutu Kanna ke role minmina bole ine role roma: “Agau a baingana tupu ke la momongmauli passavele kurumea lopatokona ae i.”
Nutu Iukiangana Ka Ragau Baingarea Reke Sosoali
18 Pangamologa laekia e pe e ta Nutu patongana ka ragau ka ra baingareame ke tupu kurumea lopatokona ae ri te Karais ka i a pangamologa e bollau raumana. Iau ka role minmina kurumea, Nutu e momo nga tava ke papotpote iukiangana ka ragau baingareame kinung re nga longapalikovauu te i. Ke papotpote iukiangana ka bainga reke sosoali rae ragau reke lengalle pangamologa ora kaomannmannangana kia ka baingarea reke sosoali.
19 Iau ka role minmina kurumea, lomatana e ta Nutu momongana ke sane ko nge ri. Ke sa. Nutu ke papote te ri tapu.
20 Iau ka role minmina kurumea, pala nganige ka inae Nutu koipage orume kinung nga mogalo laekia e ngape ta ke lele ikia a kae e sonrau, na pamau ke momo tapu ta ragau ravunge lomatana e ta oru rae Nutu ra ragau matarea kanname ke sane ke kela rea. Pamau ke momo ta ri ravunge lomatana e ta Nutu ginggingngana raumana ba momongana e ngailu raumana. Ke pota tapu nga kelangareangana ka oru rae Nutu kuma ki. Minmina na ri nga manereasa roleng roma, mangng ka sana lomangngmatana ka Nutu momongana.
21 Ri ka loreamatana kae Nutu, ava ka sana omorea ta ri kalangapagange. Ke sane ke role roma Nutu ka i ae Nutu ora kaomannmannangana kia, ba ke sane ke kinpataea giana kurumea oru ra i kuma ki bole. Ke sa. Keke pulpulia ramareame nga oru ra sana purea, ba osuguna ke ponu ngallo nga lorea ra sana loreamatana.
22 Ri keke roma ri ra lomatanakana, ava keke lele ra ragau ra sana ramarea.
23 Minmina na keke ulovalakale Nutu a lamana e toakala ora momongana sana lisina, na keke kalapagpage oru ra sinrea ma ragau ra momongareangana moro, ba manume, ba posi ra kaerea tugulu, ba oru reke rarala bole.
24 Minmina nae Nutu ke tungu rea ta loreamatengana reke sosoali ta ri taongamuga kerea kurumea bainga ra balenga, ta baina ri ngeke palipamukuna rea ka mirareame.
25 Iau ka role minmina kurumea, ragau nginngina keke ulovalakale Nutu ora kaomannmannangana kia, na keke kalapage oru a sana kaomannmannangana kia. Keke kalapagpage oru rae Nutu kuma ki ba keke bai ki ma ri ra nutu rae ri. Ke sane ke kalapage Nutu a i ae Akoingapagakana a ragau ngeke kalapage passavele. Ka kaomannmannangana.
26 Keke ulovalakale Nutu, minmina na i ke tungu rea ta loreamatengana ra balenga ta ri taongamuga kerea. Ba ka sana rapanung mana ke bavaia bainga nginngina. Ke sa. Ravale rae ri keke lolakurumea bainga nginngina bole ineke ulovalakale bainga e nga kenong kala nga nareatale memena, na keke enno kala nga ravale pattoto.
27 Ba rapanung keke bai minmina bole ineke kaꞌe bainga e nga kenong kala nga nareapengana memena, na loreamatengana reke sosoali keke pasigipage lorea ta ri matenge rapanung pattoto mirareame. Rapanung keke bavaia bainga ra mukurea kala nga rapanung pattoto. Minmina na ri keke rarave alanga e soali nga ri muni mirareame kurumea kumangngarea ka bainga reke taovalo bavakena.
28 Ba otte bole, ka ina ri sana omorea ta ri momong nga lomatana e te Nutu, nae Nutu ke ulotapu rea ta loreamatanangana reke bona raumana ta ri bainge oru ra agau manenasa kumangng ki.
29 Minmina na keke ponu ka bainga matantana re sane ke tupu, ba bainga reke sosoali raumana, ba bainga re nga bolong, ba bainga nga iu. Keke ponu ka bainga re nga kelangalele, ba samungpunu, ba palingvaling, ba goanga, ba tunga iu. Ka ri ra ra sasangkana ka pangamologa,
30 ba ra rolengsoalikana, ba ra baingaꞌiukana te Nutu, ba ra longasakana, ba ra lopavolaukana, ba ra muliangakana; keke sissilia pamau matantana ta kumangng ka bainga reke sosoali; ba keke longosasa te tamarea ba nareamemena;
31 ka ri ra ragau ra ramareasa ba ragau re sane ke kumkuma kurumea pangamologangarea, ke sane ke matmatea ragau, ba ka ri ra ra lonanasakana.
32 Ri ka loreamatana tapu ka bangapaga rae Nutu kanna reke tupu reke role roma, ragau reke bavaia bainga nginngina keke la ravunge alanga e nga mateng. Ava ri ke sane ke matea ta ronga ka bainga nginngina. Ke sa. Keke umma ta kumangng ki tale, ba keke serengalle ragau pattoto reke umma minmina bole.