12
Lùà loù sóù kwalé yieê
(Mârk 2:23-28; Lûk 6:1-5)
1 Cu déì lé naâ teèn, sâ bɔ̀ Yeésò né te ŋueèh yolò gɔ kelá. Lé naâ *cieé sóù ndɔ. Cùè yeé baá bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn sie, bɔ́ yila lùà kwalé weèh, bɔ́ né segé yieé.
2 Bɔ̀ *Farisiên yeé ŋene aá ménâ, bɔ́ ye Yeésò a: «Kè kú bɔ̀ mbɔ̀ŋ yeè kán. Ŋgweéh *sóú beèh né yiín ye, loù sóù bɔ́ té ménâ bɔ́ wa?»
3 Yeésò ye bɔ́ a: «Njií mé *Davîd nùà njèh lé naâ bɔɔ́ doô, bí née jáŋé kè ŋgwéeh ye wa? Loù sâ cùè lé naâ bɔ́ bɔ̀ nùàr seèn sie,
4 à yila nde te gwà Càŋe, à nde jɔgɔ weh yáb mé bɔ́ lé kwaá lɔɔ̀ naâ ké toò Càŋ, bɔ́ bɔ̀ nùàr seèn yieé. Sâ bí né kɔɔ́ ye, né yeé jolo, bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè yieé cegé yeé kɔɔ́.
5 Sóú Músì né cu beré déì ménâ tueé ndɔ ye: loù sóù, bɔ̀ ŋgàŋ sèmè nde né seé ké gwà Càŋ koô bɔɔ́, bɔ́ *cieé sóù táŋ ndé ŋgwéh; mé njéh mene, sóú bɔ́ sìè ndé ŋgwéh ndɔ. Bí née dé sâ jáŋé ŋéné ŋgwéeh ye wa?
6 Mè tueé bí, kwarè biì hên den den né njií mé né gwà Càŋ sâ yɔgɔ́ keéh.
7 Ŋgweéh né te mvù Càŋe nyagá den ye: Mè gwaán kela né nùà kɔ́-jerè mé nùà há-sèmè. Mɔ bí sé la né ŋgòr sâ ŋgweé kɔɔ́, bí sé la bɔ̀ sòn fuû bɔ̀ mbaá sìè ná ŋgwêh.
8 Bí kɔ́ɔ ye, *Huaán Nùàr né cieé sóù yɔgɔ́.»
Nùà be ŋemâ déì
(Mârk 3:1-6; Lûk 6:6-11)
9 Yeésò yeé yuo aá doó sâ, à yila nde te *gwà sóù bɔɔ̀n.
10 Sâ nùà be ŋemâ déì né gwò sâ ndɔ. Bɔ́ bie njií ye Yeésò a: «Sóú beèh ye táré sɔ̀m nùàr loù sóù tarè wa?» Sâ bɔ́ ye te bɔ́ sie bú teèn.
11 À deên ndɔ, ye bɔ́ a: «Hên mɔ lètenè biì mbieè nuaré déì die suaga ké dòù loù sóù, mé gi cegé né ka bú mé njéh sâ, à bú loù sâ beè nomo sɔ̀m kéh ndé ŋgwêh wa?
12 Á, sé tagá nùàr wa? Sâ mɔ né mân, sóú beèh tueé né ye, béh bɔ́ bagaà loù sóù bɔɔ̀.»
13 Jomo sâ Yeésò tueé njií mé nùà be ŋemâ doô, ye bú a: «Nèbbè be yeè nebbè.» Nùà hèllè nebbé be ndɔ, be seèn taré yuo, den cu ka faá kèb déì nɔ.
14 Te bɔ̀ Farisiên yeé nde ŋene njií ménâ, bɔ́ kem yuo kela gi cie, bɔ́ nde sòn nyɔgɔ, te bɔ́ wula sɔm Yeésò.
Nùà seê Càŋ
15 Yeésò yeé ŋgweé aá ménâ, à kwaá lɔ bɔ́ doó sâ, à fɔɔ́n gò seèn. Cìlì nùàr kem bele cu bú jomo ndɔ. À né bɔ̀ beên bɔ̀ dɔɔ́ŋ taré sɔm gií.
16 À né bɔ́ luɔm, ye bɔ́ a: «Càŋ a bɔ́ bí tueé sɔm ndègè mò cie.»
17 Sâ dɔɔ́ŋ bɔɔ́ gi né te yuo faá Esáyà *sòn-Càŋ lɔ naâ tueé nɔ, ye:
18 «Càŋ ye: Hên né nùà seê nyî,
nyí bú balé sɔm né mé be nyî,
né huaán yíé-temé nyî, à né nyí temé lè bɔɔ́ nɔré.
Nyí nde né bú Cúcuí nyî yoòr nyeén kwaá,
te à feh bɔ̀ nùàr ceér dilî, bɔ́ ju beè nyî dìè cú.
19 À tɔgɔ mé nùàr mbembaá ndè gɔ̀ ndé ŋgwéh,
à njèh lòù ŋgáré ndé ŋgwéh.
Né mene te kpɔŋe, bɔ́ hueh seèn teèn ŋgwé ndé ŋgwéh ndɔ.
20 Gor né mene gobosé, à bú sìè kwá sɔ̀m ndé ŋgwéh.
Lâm yuúm le mene lòù, à bú nyímé sɔ̀m ndé ŋgwéh.
À bɔɔ́ den nde né méménâ
tɔ́g te be gècên seèn yuo ŋa ter.
21 Te lò nùàr dɔɔ́ŋ kwaá njií gi ndèm yoòr seèn ndɔ.»
Bɔ̀ *Farisiên ye Yeésò seé bɔɔ́ né mé terreb *Sátàn
(Mârk 3:22-30; Lûk 11:14-23)
22 Bɔ́ weh waà mé nùà cùgò njolò déì ká yoòr Yeésò ndɔ. Nùà hèllè né cu mùmúr; né càŋ tándulu bɔɔ́ né bú ménâ kɔɔ́. Yeésò taré sɔm bú; à duɔɔ́m sòn tueê, à ŋene njolo ndɔ.
23 Hiím laré bɔ̀ nùàr doó dɔɔ́ŋ; bɔ́ ye: «Bí ye hên Ŋunà *Davîd sam á?»
24 Te bɔ̀ Farisiên yeé nde ŋgweé njií mân, bɔ́ den seér cuù dé bɔɔ̀n ye: «Nùà hên bɔ̀ tándulu mé feh seèn kwɔ́gɔ́ ŋgwéh. *Beljebu, mgbè bɔ̀ tándulù, bú terreb ménâ haá né kɔɔ́.»
25 Yeésò kɔ gi mùnò bɔɔ̀n ndɔ, ye bɔ́ a: «Né mene lè lò mgbè dé heè, mɔ bɔ̀ nùàr né lètenè bɔɔ̀n kerré kuú, lò sâ nde né tɔb yuo. Né mene lɔɔ́, né mene mbàgà déì, mɔ bɔ̀ nùàr né lètenè bɔɔ̀n kerré kuú, sâ bɔ́ nde né kum yuo!
26 Mɔ Sátàn hên kwɔgɔ den cu né Sátàn mbeí seèn kɔɔ́, sâ Sátàn lege kuú cu né mé ŋgàŋ yoòr seèn. Mɔ né mân, sâ lò seèn tɔ̀b yùò ndé ŋgwéh wa?
27 Mɔ sé né gècên, ye mè tándulu kwɔgɔ né mè terreb Sátàn, sâ dé bɔ̀ ŋuna biì nɔ, neì bɔ́ terreb haá yeé kɔɔ́, bɔ́ kwɔgɔ tándulu mé njéh wa? Bí kwá biì nɔɔ́ŋ, bɔ̀ ŋuna biì sie nde né bí nyeén kɔɔ́.»
28 À den cuù ye bɔ́ a: «Mè bɔ̀ tándulu kwɔgɔ né mé terreb Cúcuí Càŋ. Sâ bí kɔ́ɔ ye: Mbàm Càŋ die waà baá ká yoòr biì kèn.»
29 À den cuù ye bɔ́ a: «Mɔ nùà gwà né mé terreb yoòr, nuaré déì gwò seèn mbaá yílá ndé ŋgwéh, à nde yíb ŋuɔb, kɔ à jɔ̀gɔ̀ kaga gi aá nùà gwà hèllè kèn, te à ŋuɔb ye bú.
30 Mè tueé bí, nuaá mé jomo mò sam, né nùà bùnò mò; nuaá mé mè nùàr teèn bílí gàm ŋgwéh, né nùà ŋéllé-nùàr ndɔ.
31 Mè cicie hên tueé njií né dé cî, ye bí a: nùàr a, bɔ́ mene gèh veên dé heè, bú a, júé mene yilí Càŋ, Càŋ nde né doó kulú njií gií. Nuaá mé dé seèn jue seér né Cúcuí Ŋagâ, bɔ́ veên seèn lè kúlú sɔ̀m ndé ŋgwéh.
32 Nuaá mé né *Huaán Nùàr jueé, bɔ́ nde né veên seèn doó kulú njií. Nuaá mé dé seèn jue seér né Cúcuí Ŋagâ, bɔ́ veên seèn lè kúlú sɔ̀m ndé ŋgwéh dé ndɔ̂g. Né mene cafanê, ndeè né mene ké jomo, mban le nde aá môn dé nyèmà mé nyèmà.»
Toú dé kàn mé tàb seèn
(Lûk 6:43-45)
33 Yeésò den cuù ye bɔ̀ nùàr a: «Nuaá mé gwaán né tàb bagaà, à dobo toú dé bagaà ndɔ; mɔ bí dobo né toú veên, bí kwa cu nde né tàb dé veên ménâ ndɔ. Bɔ́ kèkènè toú dé kàn ŋene kɔ né mé tàb seèn.
34 Gèh ŋgòbò faá bí nɔ! Bí biì ŋgòr bebagaà sònò tueé keéh nde né he mé jéré-temé biì doô? Ŋgweéh sòn seèn tueé né njií mé goón den né ké te temé wa?
35 Nùà bagaà bɔ̀ njèh bebagaà sɔm weh yeé lètenè bɔ̀ njèh seèn dé bebagaà; nùà veên sɔm weh yeé dé seèn lètenè bɔ̀ njèh seèn dé vevenê ndɔ.
36 Mè tueé bí, loù ju tenâ, bɔ̀ mamvuan ŋgòr mé sòn lé naá giì mbembaá fela njií dɔɔ́ŋ, nde gi né loù sâ cie kulu yuo.
37 Bɔ́ ju yeè tena nde né faá leba yeè lé tueé naâ nɔ, wò nde né-re mvelé wa, wò nde né die wa, né beè yeè.»
Bèh fém beè Yeésò bieê
(Mârk 8:11-12; Lûk 11:29-32)
38 Yeé baá ménâ, bɔ̀ *njí-sóù mé bɔ̀ *Farisiên déì ye Yeésò a: «Nùà fèh-njèh, béh gwaán né fém cén beè yeè ŋenê, te béh kɔ ye Càŋ wò terreb haá né kɔɔ́.»
39 Yeésò ye bɔ́ a: «Bɔ̀ cafanê bɔ̀ né lom bɔ̀ jélá-temé bɔ̀: bɔ́ temé yoòr Càŋ mbaá kwá njí cú, kɔ bɔ́ ŋene né fém, sâ ye. Mè tueé bí, bɔ́ ŋéné ndé cú, faga le aá te fém mé Càŋ lɔ bɔɔ́ naâ yoòr Jonâs *sòn-Càŋ doô.
40 Gèh dé mé Jonâs lé ceér naâ lè ŋgò cieé tagár doô, *Huaán Nùàr cer nde né dòù cieé tagár ménâ ndɔ.
41 Loù téná-juù, bɔ̀ Ninivè bɔ̀ nde né ter kem wuo, bɔ́ sie bɔ̀ cafanê bɔ̀ nyeén. Lòù sam, bɔ̀ Ninivè bɔ̀ lé naâ dé bɔɔ̀n ŋgòr Jonâs ŋgweé, bɔ́ kweéh seér temé. Sâ nuaá mé né Jonâs yɔgɔ́ keéh né gi kwarè bɔ̀ cafanê bɔ̀ teèn. Mé njéh mene, bɔ́ temé kwéh sér ŋgwéh.
42 Kwá nɔɔ́ŋ, loù-téná juù, mgbè dé vêh mé lɔ deén naâ ké túno, nde né ter komo wuo, à sie bɔ̀ cafanê bɔ̀ nyeén. Lòù sam, à lɔ yuoó naâ tɔ́g ké kunduŋ, bèh mé tàbè bɔ̂ vulú né teèn kwaré, à ndeè bèh ŋgòr kɔ́gɔ̀n sònò Salomɔ̂ŋ ŋgweê. Sâ nuaá mé né Salomɔ̂ŋ yɔgɔ́ keéh né gi kwarè bɔ̀ cafanê bɔ̀ teèn. Mé njéh mene, bɔ́ né lòù saán seér.»
Càŋ tándulu mé baá yoòr nùàr cuú cuû
(Lûk 11:24-26)
43 «Sâ càŋ tándulu déì lé naâ lè nuaré déì dula yuo kelá, à nde ké ya dueè, à né bèh cèrrè te hobó ŋemâ fɔɔ́n gɔ. Mé njéh mene, à bèh cèrrè kwà ŋgwéh.
44 Yeé baá ménâ, à ye: Kènê, nyí nde cu nde aá ké lɔ, lè nuaá mé nyí lé yuoó naâ teèn doô. À wa, sâ gwà née lòù mbaá den den ye, bɔ́ fɔ gi aá, bɔ́ te nyegé gi aá bèh denè gwò ndɔ.
45 À yeé ŋene aá ménâ, à nde yilá fɔɔ́n cu bɔ̀ càŋ déì téhbeh mé né bú jelá yɔgɔ́, bɔ́ bɔ́ waà, bɔ́ bilí yila nde lè nùà hèllè. Nùà doô die cu péb; beén seèn taré yɔgɔ́ keéh cu dé jomò.» Yeésò yeé tueé gi aá mân, à den cuù ye bɔ́ a: «Dé bɔ̀ cafanê bɔ̀ mé jélá-temé bɔɔ̀n doô, nde cu né ménâ nág.»
Meì Yeésò mé bɔ̀ dìm Yeésò
(Mârk 3:31-35; Lûk 8:19-21)
46 Meì Yeésò mé bɔ̀ dìm Yeésò waà, sâ Yeésò née mé bɔ̀ nùàr mân tueé njií den ye. Bɔ̀ meí seèn njebá le yí cie, ye te bɔ́ tueé bú njií.
47 Nuaré déì tueé Yeésò ndɔ, ye bú a: «Meí yeè bɔ́ bɔ̀ dìm yeè né wò yí cie njebá ke den, bɔ́ gwaán né wò njií tueê.»
48 Yeésò ye nùà doô a: «Meí mò né neì, bɔ̀ dìm mò né bɔ̀ neì wa?»
49 Jomo sâ, à me njií bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn mé be, ye nùàrè a: «Meí mò mé bɔ̀ dìm mò né seér bɔ̀ hên bɔ̀.
50 Bɔ̀ɔ́ mé né sòn Tele mò ké te vulúu ŋgweé dɔɔ́ŋ, bɔ̀ dìm mò, bɔ̀ tie mò, bɔ̀ meí mò né bɔ́.»