17
Pɔ̂l bɔ̂ Silâs ké Tesalonîk
Bɔ́ kela keéh Amfipolî mé Àpòlònî, bɔ́ wa ké Tesalonîk. Ké sâ *gwà sóù bɔ̀ Jûf né teèn. Yeé baá mé *cieé sóù, Pɔ̂l yila nde cu teèn, faá à né yeé mé bɔ̀ gwà sóù déì bɔɔ́ nɔ. Bɔ́ bɔ̀ nùàr né felè ŋgòr Càŋ tueé kuú. À bɔɔ́ ké teèn sɔ́ndè tagár. À né bɔ́ se, ye bɔ́ a: «Lé naá giì tueé ye, *Nùà Cɔ̀ŋ sé naá kaà gèr ŋené, te à nde ye lè cio komo yuo. Sâ jue né Yeésò mé mè né bí se hên, Nùà Cɔ̀ŋ né bú.» Bɔ̀ déì lètenè bɔɔ̀n kwaá njií temé teèn, bɔ́ yuo bele Pɔ̂l bɔ̂ Silâs. Bɔ̀ dùlà-Càŋ bɔ̀ lètenè bɔ̀ Greêk, mé bɔ̀ véh dé kokoô ŋgún mbaá bɔɔ́ gi ménâ ndɔ.
Bɔ̀ Jûf yeé ŋene aá ménâ, sà ŋgwa ŋaá cuù bɔ́ lè, bɔ́ nde bɔ̀ vevenê bɔ̀ ceceér domó fɔɔ́n, te bɔ́ nde kɔ si bèmè lètenè bɔ̀ nùàr. Lɔɔ́ dɔɔ́ŋ jilí gi. Bɔ́ ŋar wa ké gwò Jásɔ̀ŋ, te bɔ́ sie njií Pɔ̂l bɔ̂ Silâs ké cie toò bɔ̀ nùàr. Bɔ́ wa ké teèn, bɔ́ Pɔ̂l bɔ̂ Silâs kwà ŋgwéh, bɔ́ sie le mé Jásɔ̀ŋ bɔ́ bɔ̀ Yeésò bɔ̀ déì, bɔ́ tulu nde mé bɔ́ ké toò bɔ̀ kokoô bɔ̀, bɔ́ né sònò bɔm ye: «*Wɔ́ŋ dɔɔ́ŋ beéh gi né bɔ̀ nùàr hên, bɔ́ mé njéh ká lètenè beèh waà kèn! Jásɔ̀ŋ bɔ́ ké gwò seèn weh kwaá né dé keì wa? Bɔ́ bɔ́ dɔɔ́ŋ né gi bɔ̀ táré-feh bɔ̀, bɔ́ sóú Mgbè Rɔ̂m dùlà cú, bɔ́ ye bɔ̀ nùàr a, mgbè dueè déì né teèn, wa yilí seèn né Yeésò sé wa!»
Bɔ̀ nùàr bɔ́ bɔ̀ kokoô bɔ̀ yeé nde ŋgweé njií mân, bɔ́ cer gi seé. Bɔ́ ye Jásɔ̀ŋ bɔ́ bɔ̀ mbaábɔn a: «Kɔ bí gwɔ̀m sòn sâ lòù.» Bɔ́ yeé gwɔm aá, bɔ́ yi ye bɔ́ ndɔ.
Pɔ̂l bɔ̂ Silâs ké Bèrê
10 Cibí yeé yili baá, bɔ̀ Yeésò bɔ̀ sɔm njií ser Pɔ̂l bɔ̂ Silâs ké Bèrê. Bɔ́ yeé wa baá ké teèn, bɔ́ yila cu gwà sóù bɔ̀ Jûf. 11 Bɔ̀ Jûf dé sâ lé huɔm kelà naâ kɔɔ́ mé bɔ̀ dé ké Tesalonîk. Ŋgòr Càŋ mé Pɔ̂l lé naâ bɔ́ tueé dɔɔ́ŋ, bɔ́ lé naâ tie teèn felá njií, bɔ́ né mvù Càŋ cieé dɔɔ́ŋ ke sɔɔ́, te bɔ́ ŋene, njií mé Pɔ̂l né tueé doô kɔ ŋgweéh né teèn yilá wa? 12 Bɔ́ yeé ŋene nyegé aá, bɔ̀ nùàr kókoó mbaá kwaá njií gi temé teèn ndɔ. Lètenè bɔ̀ Greêk, bɔ̀ véh dé kokoô mé bɔ̀ siíb ŋgún mbaá kwaá njií gi temé lè ŋgòr Càŋe.
13 Bɔ̀ Jûf dé ké Tesalonîk ŋgweé njií cu, ye Pɔ̂l né ŋgòr Càŋ ké Bèrê tueé, bɔ́ kem fulu nde ké teèn, bɔ́ né bɔ̀ nùàr soób, bɔ̀ nùàr duɔɔ́m furû. 14 Doó sâ bɔ̀ Yeésò bɔ̀ sɔm Pɔ̂l ndɔ, bɔ́ lemé njií bú ké sòn nòmò koô. Silâs bɔ̂ Timotê den le dé bɔɔ̀n ké Bèrê. 15 Bɔ̀ɔ́ mé lé njií lɔɔ̀ naâ Pɔ̂l wa ké Àtên, bɔ́ kwaá lɔ bú teèn, bɔ́ cu cu ké Bèrê, te bɔ́ tueé cu Silâs bɔ̂ Timotê tebé Pɔ̂l, ye bɔ́ a: «Pɔ̂l ye, júée bí a, bí yùò bèlè nyí, bí té ŋgágá sɔ́ ma.»
Pɔ̂l ké Àtên
16 Pɔ̂l yeé wa baá ké Àtên, à kela den Silâs bɔ̂ Timotê ké teèn. À ŋene bɔ̀ Àtên bɔ̀ né càŋ gènnè hihiné dua, mɔ̀ né lom lɔɔ́ dɔɔ́ŋ merré ndeé. Pɔ̂l yieé kuú cu mé nyie. 17 Yeé baá ménâ, à nde ké *gwà sóù bɔ̀ Jûf. Bɔ́ bɔ̀ Jûf mé bɔ̀ dùlà-Càŋ bɔ̀ déì né njèh tueé. Cieé dɔɔ́ŋ à né ké mbartɔgɔ lètenè bɔ̀ nùàr ndeé, bɔ́ bɔ́ né njèh tueé ndɔ.
18 Bɔ̀ nùà-tòù bɔ̀ déì lé naâ teèn; bɔ̀ déì lé naâ bɔ̀ *Èpìkuriên, bɔ̀ déì *Sitoyisiên. Bɔ́ yeé baá njèh sònò Pɔ̂l ŋgweé, bɔ̀ déì ye, à sâ tueé cugó den né kei wa? Bɔ̀ déì tueé seér ye, den né faá à tueé den né felè bɔ̀ càŋ dé hiîn nɔ. Sâ Pɔ̂l lé tueé deén naâ felè Yeésò, mé lé naâ lè cio komo yuo.
19 Yeé baá ménâ, bɔ́ weh njií bú ké te mɔ̀gɔ̀. Yilí mɔ̀gɔ̀ sâ né Areopáje, bɔ́ ye bú a: «Njèh feê mé wò né feh doô yuoô he wa? 20 Béh sònò yeè ŋgweé né njèh kèkènè. Béh gwaán né ŋgweé nyegê.» 21 Sâ bɔ̀ Àtên bɔ̀ bɔ́ bɔ̀ kìn mé né lètenè bɔɔ̀n dɔɔ́ŋ né yeé doó sâ sɔɔ́, bɔ́ kɔ lom njèh fefeê lètenè bɔɔ̀n tueé kuû.
22 Yeé baá ménâ, Pɔ̂l komo wuo ter ké lètenè Areopáje ndɔ, ye bɔ́ a: «Mè né ŋené ye, mé gècên mene bí bɔ̀ Àtên bɔ̀ né mé temé bɔ̀ càŋ duaà lè. 23 Mè naâ lɔɔ́ biì beè yɔŋ sie, mè naâ bɔ̀ mɔ̀ càŋ biì hihinê ŋené. Mè nde kwa mɔ̀ déì teèn, à dé seèn née lòù ye. Bɔ́ teèn nyagá kwaá né ye: Càŋ dé hên, béh née bú dé seèn kɔ́ ŋgwéeh ye. Bí ŋgwé-re! Njií mé bí né bú mbaá dua den, mé bí kɔ́ ŋgwéh sâ, mè tétég hên ndeè naâ bí felè seèn tueé nyegé. 24  +Càŋ bú sâ lé wɔ́ŋ sií naâ kɔɔ́, bɔ̀ njèh teèn dɔɔ́ŋ lé si giì naâ bú. Né Nùà Dueè, à vulú bɔ̂ tàbè bɔɔ́ naâ kɔɔ́. Mɔ̀ mé bɔ̀ nùàr me né mé be, à dé seèn teèn cèr bèh. 25 À túé ŋgwéh ye nuaré déì a, há nyí njeré déì, à bɔ̀ nùàr dɔɔ́ŋ koó seér né kɔɔ́. À bɔ́ yɔ̀ŋ mé cúcuí mé njèh dɔɔ́ŋ haá gi né kɔɔ́.
26 «À lé bɔɔ́ naâ kɔɔ́, te gèh nùà cên nde ye wɔ́ŋ beè yaám sie, à bɔ́ kerré kwaá bele mé lò hihiné, nàm hihiné ndɔ. 27 Sâ dɔɔ́ŋ ye te bɔ́ fɔɔ́n ceér nyî fɔɔ̀n; ye merré déì bɔ́ nde né nyí beré déì bobó kwa. Bɔ́ né kàn mé kán bobó ndeé, sâ Càŋ nùà njèh né gi kwarè beèh ndɔ.
28 «Mè tueé bí, den né faá bɔ̀ gɔ-njɔŋ lètenè biì lé naá giì tueé nɔ, bɔ́ lé ye: béh yɔŋ né mé bú, béh yieé yili né mé bú, béh den né mé bú. Bɔ́ lé naá cuù tueé ye, béh né bɔ̀ ŋunà Càŋ ndɔ.
29 «Bɔ̀ mbeí mò, hên mɔ béh kɔ gi aá mân kèn, ye béh né bɔ̀ ŋuna seèn, sâ béh munó seér den né kei, ye kɔ Càŋ sé la den seér cu faá ŋgùlàmúr* nɔ wa? Sâ tueé né ye, nùàr den cuù nde né mé lo seèn nùà njèh, à bɔré cu toú, à me lɔ̀ŋ, à gɔré taá, te ŋa Càŋ terrèb wa? Bɔ̀ nùàr bɔɔ́ yeé ménâ. 30 Mé njéh mene, Càŋ dé sâ táŋ cú, à tueé seér né ye, sâ dɔɔ́ŋ bɔ́ lé ndugó seér naâ lòù. Kènê à né mé nùàr wɔ́ŋ dɔɔ́ŋ tueé njií ye bɔ́ a, kwéh sér temé kweèh. 31 Lòù sam, Càŋ cieé ju tenâ ter sie kwaá gi aá kèn; nde né felè wɔ́ŋ dɔɔ̂ŋ. Nùà gècên ju sâ tena nde né kɔɔ́. À tena yií nde né teèn. Càŋ lé naá giì nùà sâ balé kwaá, à lé naâ nùà sâ te cio komo sɔm, te bɔ̀ nùàr ŋene kɔ teèn.»
32 Bɔ̀ nùàr yeé nde ŋgweé njií dé mé Pɔ̂l ye: nùàr lé naâ lè cio komo yuo mân, bɔ̀ déì tɔbé bú séb; bɔ̀ déì ye bú a: «Béh nde cu née ŋgòr hên sònò yeè cieé déì ŋgweé nyegé ye.» 33 Yeé baá mân, Pɔ̂l kwaá lɔ bɔ́ ndɔ. 34 Sâ bɔ̀ déì ŋgòr seèn gwaán gi aá kèn, bɔ́ yuo bele bú. Ké lètenè bɔɔ̀n sâ lé naâ Denîs, nùà Areopáje, mé ma déì, yilí seèn né Damarîs, bɔ́ bɔ̀ mbaábɔn.
+ 17:24 17:24-25 1 Rois 8:27; Es. 42:5; Seé b. 7:48 * 17:29 17:29 Njií mé bɔ́ bɔɔ́ né te den faá nùàr, faá nyam ndɔ.