13
Càŋ balé kwaá Bàrnàbâs bɔ̂ Sɔ̂l hiín
1 Bɔ̀ *sòn-Càŋ bɔ̀ mé bɔ̀ fèh-njèh bɔ̀ lé naâ lè bɔ̀ŋ bɔ̀ Yeésò bɔ̀ ké Antiôs teèn. Lé naâ bɔ̀ Bàrnàbâs mé Simeɔ̂ŋ; bɔ́ bú yilá né Nùà Yilî. Lùsiûs nùà Sirên lé naâ teèn ndɔ, bɔ̂ Manahên. Dé seèn, bɔ̂ mgbè *Herôde lé kulà naâ bècénè. Sɔ̂l lé naâ teèn ndɔ.
2 Cieé déì, bɔ́ yeé baá Càŋ dua, bɔ́ né yáb jolo, Cúcuí Ŋagâ ye bɔ́ a: «Bí sɔ̀m kwá Bàrnàbâs bɔ̂ Sɔ̂l hiín, mè né bɔ́ mé seé déì yilá.»
3 Bɔ́ yeé ŋgweé aá ménâ, bɔ́ jolo cu yáb, bɔ́ dua Càŋ, bɔ́ ba bɔ́ be felè, bɔ́ yi njií bɔ́.
Bàrnàbâs bɔ̂ Sɔ̂l ké Sîpre
4-5 Cúcuí Ŋagâ yeé tema njií aá Bàrnàbâs bɔ̂ Sɔ̂l ménâ, bɔ́ nde baá-re ké Selusî. Bɔ́ weh sie Jáŋ-Mârk jomò, te à nde gam bɔ́. Bɔ́ wa ké teèn, bɔ́ yila bàtô, bɔ́ nde lè tàbè Sîpre; tàbè sâ tena le né yí lètenè nòmò. Bɔ́ wa lè lɔɔ́ déì, yilí seèn né Sàlàmínà, bɔ́ yila ŋgòr Càŋ te gwà sóù bɔ̀ *Jûf seè.
6 Jomo sâ bɔ́ kela keéh lɔɔ́ sâ, bɔ́ yuo kela ké Pafôs. Bɔ́ wa teèn, bɔ́ kwa nùà táhunò déì, yilí seèn né Bar-Yeésò, né nùà Jûf, à né bɔ̀ nùàr bele den, wa nyí né sòn-Càŋ.
7 Dene seèn lé naá loôm kwarè ŋgɔ́mnà Serjíù Polûs. Ŋgɔ́mnà sâ lé naâ mé feh teèn. À yeé ŋgweé aá njàgà Bàrnàbâs bɔ̂ Sɔ̂l, à yilá njiî bɔ́ ká toò seèn bèh ŋgòr Càŋ ŋgweê ndɔ.
8 Nùà táhunò hèllè, yilí seèn lè ju lɔɔ̂ bɔɔ̀n né Elímà, à yeé ŋene aá ménâ, à furú kuú mé sà, à né kèkènè déì bɔɔ́, te ŋgɔ́mnà temé te ŋgòr Càŋe kwá njí cú.
9 Sâ Sɔ̂l mé yilí déì né cu Pɔ̂l, lé naâ mé terreb Cúcuí Ŋagâ yoòr, à yila nùà doô njolò ke njegeè,
10 ye bú a: «Mè jue né wò ŋunà *Sátàn, wò bɔ̀ nùàr bele wula gi né kɔɔ́, nùà bùnò bɔ̀ gècên bɔ̀ né wò, nùàr veên. Wò nde né mé bɔ̀ njèh Fehtoò beèh ménâ bɔɔ́ gobó ndeé den wa?
11 Mè tueé wò, kènê Fehtoò beèh nde né wò lobo cugó sɔm, wò njolo loù ŋéné ndé cú, kɔ ndeè baá cu déì.» Njolo Elímà nyimé yuo ndɔ. À duɔɔ̂m lòù bobô, à né nùàr fɔɔ́n te derré bú be.
12 Ŋgɔ́mnà yeé ŋene aá ménâ, à kwaá njií temé yoòr Fehtoò beèh. Lòù sam, njií mé bɔ́ la naá giì bú mé yilí Fehtoò beèh tueé dɔɔ́ŋ naâ bú hiím yɔgɔ́.
Bɔ̀ Pɔ̂l ké Antiôs lè tàbè Pisidî
13 Pɔ̂l bɔ́ bɔ̀ mbaábɔn yila cu bàtô, bɔ́ yuo Pafôs, bɔ́ nde ké Pêrgè te tàbè Pamfilî. Bɔ́ wa ké teèn, Jáŋ-Mârk si lɔ bɔ́ ké sâ, à cu cu dé seèn ké Jerusalem.
14 Bɔ́ yuo cu Pêrgè, bɔ́ nde Antiôs lè tàbè Pisidî. Yeé baá mé *cieé sóù, bɔ́ yila nde ké gwà sóù, bɔ́ den nde doó nɔɔ́ŋ.
15 Bɔ̀ nùàr né mvù *sóú Músì jaŋé, bɔ́ né dé bɔ̀ *sòn-Càŋ bɔ̀ jaŋé. Bɔ́ yeé jaŋé weh aá, bɔ̀ kokoô bɔ̀ gwà sóù bie njií, ye bɔ̀ Pɔ̂l a: «Beè biì njèh tueê né teèn wa, bí gàm bɔ̀ nùàr mé njéh teèn, te yo taré bɔ́ tarè.»
16 Pɔ̂l komo wuo ter ndɔ, à fɔ njií be ter, ye bɔ́ a: «Bí bɔ̀ *Iserálà bɔ̀, mé bɔ̀ dùlà-Càŋ bɔ̀ déì dɔɔ́ŋ, bí ndɔ̀gɔ̀ tie.
17 Béh bɔ̀ Iserálà bɔ̀ dɔɔ́ŋ, Tele beèh Càŋ lé naâ bɔ̀ jɔ̀gɔ̀ bɔ̀ beèh balé sɔm, à bɔɔ́ yam bɔ́ ké Ejíptò, sâ bɔ́ ké sâ né kìn. Nde nde, à sɔm cu bɔ́ ké teèn mé be terrèb seèn.
18 Mé njéh mene, à nde yolo sɔɔ́ bɔ́ ké ya dueè nyèmà yulà nèà.
19 «Jomo sâ à kum sɔm ndugo téhbeh te tàbè Kanahân felè bɔɔ̀n, te bɔ́ cer keéh.
20 Bɔ̀ njií sâ dɔɔ́ŋ lé naâ nyèmà yuií nèà mé yulà tîn bɔɔ́, te jomo sâ à sie sɔm ye bɔ́ bɔ̀ téná-juù bɔ̀ teèn. Bɔ́ bɔɔ́ nde den ka mé njéh ménâ, tɔ́g nde yuo kela lè nàm Samuel sòn-Càŋ.
21 «Yeé wa baá te nàm Samuel, bɔ́ ye Càŋ a, há sér bɔ́ mgbè. Càŋ haá bɔ́ Sàwúlù ŋunà Kîs ndɔ; né bɔ̀ gèh Benjamên. Sàwúlù bɔɔ́ te kɔgɔ nyèmà yulà nèà.
22 Càŋ yeé sɔm si njií aá bú doó, à haá keéh cu kɔgɔ mé *Davîd. À tueé kwaá bɔ̀ nùàr dene Davîd tieè ndɔ, ye bɔ́ a: Nyí ŋene Davîd ŋunà Jésè né nyí yoòr yilá, à nde né sòn nyî ŋgweé ma.»
23 Pɔ̂l den cuù, ye bɔ́ a: «Mè tueé bí, *ndùté ndùtù Davîd déì né Yeésò. Càŋ lé naâ bú Nùà dueè bɔ̀ Iserálà bɔ̀ sie kwaá, te à yili sɔm bɔ́. Né faá à lé naá giì bɔ́ tueé kwaá nɔ.
24 Mé Yeésò ndeè waà, sâ Jâŋ baá bɔ̀ huaán Iserálà dɔɔ́ŋ tueé ye bɔ́ a, kwéh sér temé kweèh, te bɔ́ weh nòmò Càŋ ma.
25 Jâŋ yeé nde aá seé bɔɔ́ gií, à ye bɔ̀ nùàr a: Bí ye nyí né neì wa? Nyí tueé bí, nyí nuaá mé bí né kela den doô sam. À dé seèn baá jomo nyî ndeê, à né nyí mé terreb yɔgɔ́. Nyí wúlú ŋgwéh nuaá mé nde né bú débágá gulè sɔm.»
26 Pɔ̂l yeé tueé sɔm aá dé sâ, à den cuù ye bɔ́ a: «Bɔ̀ nùàr mò, né mene bí bɔ̀ ndùté ndùtù Abrahâm, né mene bí bɔ̀ dùlà-Càŋ bɔ̀ déì, bɔ́ ŋgòr hên tema njií kuú né felè beèh dɔɔ́ŋ, te yili sɔm béh.
27 Mé njéh mene, bɔ̀ Jerusalem bɔ̀ mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ bɔɔ̀n mene lé ndègè Yeésò ŋéné kɔ́ ná ŋgwêh. Mé *cieé sóù dé kàn bɔ́ né mene felè seèn lè mvù bɔ̀ sòn-Càŋ bɔ̀ jaŋé, dɔɔ́ŋ né gi beè bɔɔ̀n ndúg. Mé njéh mene, bɔ́ yeé sií njií aá bú ju yoòr, mboón ye faá bɔ̀ sòn-Càŋ bɔ̀ lé naá giì tueé nɔ.
28 Bɔ́ mene bú mé kwɔ̀m cioò yoòr ŋéné ŋgwéh, bɔ́ ye *Pilátò a, wúlá lòm bú wulà.
29 Bɔ̀ njií mé ŋgòr Càŋ tueé gi né felè seèn yeé mboón gi aá, bɔ́ mvualé sɔm ye bú te toú fagâ, bɔ́ nde jɔgɔ furu sɔm bú ndɔ.
30 Càŋ mé ŋgeér sam, à yeé kuú aá, Càŋ komo sɔm cu bú lè cio.
31 À bɔɔ́ cu ká lè wɔ́ŋe cieé kɔ́beè, à dé sâ ŋené yuo kela lom aá njolò bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn. Bɔ̀ sòn seèn kènê né bɔ́. Bɔ́ bɔ̀ sâ bɔ̀ lé yuoó naâ Galilê kɔɔ́, bɔ́ njií lɔ bú ké Jerusalem.
32 «Béh hên nde kuú naâ bí Njàgà Bagaà sâ tueé ndɔ. Béh tueé bí, ndéb mé Càŋ lé tueé lɔɔ̀ naâ mé bɔ̀ jɔ̀gɔ̀ bɔ̀ beèh dɔɔ́ŋ
33 kènê mboón aá ká lètenè beèh, béh bɔ̀ ndùté ndùtù bɔɔ̀n. Càŋ lé naâ Yeésò te cio komo sɔm cu, faá bɔ́ lé nyagá kwaá naâ lè mvù bene *Davîd kɔ̀b fà nɔ, ye:
Wò né Huaán mò,
lan mè baá Tele yeè.»
34 Pɔ̂l den cuù ye bɔ́ a: «Càŋ lé ye, nyí nde né bú dé seèn te cio komo sɔm, te à dé seèn tàbè ŋá cú. À lé naá giì ménâ tueé ye:
Njií mé nyí lé naá mé Davîd tueé kwaá,
nyí nde né bí mé njéh kulú ŋagá nyegé.
35 Davîd beré déì tueé cu né ménâ ndɔ, ye:
Wò ndeè yeè gwàn ndé ŋgwéh dé nùàr yeè fɔ le dòù.
36 Á sâ, Davîd lé bɔɔ́ naá kaà te nàm dé seèn sâ faá Càŋ gwaán nê ndɔ. Mé njéh mene, à kuú, bɔ́ furu yií bú lè sà mé bɔ́ lé furú naâ bɔ̀ tele seèn léí jɔ̀gɔ̀ teèn, à ŋa dé seèn tàbè.
37 Dé nuaá mé Càŋ lé naâ lè cio komo sɔm, môn sam, à lé dé seèn lòù fɔ̀ ná ŋgwêh.
38 «Sâ bɔ̀ nùàr mò, bí kɔ́ɔ ye, Càŋ bí veên yoòr kulu sɔm lom nde né mé yilí nùà bú sâ. Né Yeésò.
39 Bí kɔ́ cú kɔɔ̀ ye, bɔ̀ɔ́ mé né temé yoòr seèn kwaá njií dɔɔ́ŋ yili yuo nde né mé bú, dèn ŋgwéh mé *sóú Músì. Lòù sam, sóú Músì dé seèn nùàr yìlì kòmò ndé ŋgwéh.
40 Sâ bí bɔ̀ŋ feh biì. Mɔ sam, njií mé bɔ̀ sòn-Càŋ bɔ̀ lé naâ toò nyagá kwaá doô nde né bí kwa; bɔ́ lé ye:
41 Ménâ, bí kè fàŋ dèn mé njolo, bí bɔ̀ sèb-nùàr bɔ̀.
Bú a, hím lɔ́ bí lòù, bí ŋéllé yùò ŋellè ndɔ!
Te cafanê nyí Càŋ bɔɔ́ mboón seé nyî,
seé mé bɔ́ sé tueé kuú mene bí,
bí sé biì gwàn ná ŋgwêh doô.»
42 Pɔ̂l bɔ̂ Bàrnàbâs tueé gi ndɔ. Bɔ́ yeé baá cie yuo kelá, bɔ̀ gwà-sóù bɔ̀ bɔŋ bɔ́, ye bɔ́ a: «Bí cú cû mé sóú dé toò hên, te bí tueé ferré cu béh.»
43 Jomo bilî sâ, bɔ̀ *Jûf mé bɔ̀ɔ́ mé ŋa né Jûf lòù kókoó mbaá bele gi Pɔ̂l bɔ̂ Bàrnàbâs. Pɔ̂l bɔ̂ Bàrnàbâs né bɔ̀ nùàr tueé nyegé, te bɔ́ kuú nde den mé fùgò beè Càŋ tetoò.
44 Sóú sâ yeé waà baá, nùàr lɔɔ́ dɔɔ́ŋ kem waà ndɔ, bɔ́ bilí ndeè ŋgòr Càŋ ŋgweé.
45 Bɔ̀ Jûf yeé nde ŋene njií cìlì nùàr ménâ, sà ŋaâ bɔ́ lè. Bɔ́ duɔɔ́m bɔ̀ njèh sònò Pɔ̂l tueé vurú beleè, bɔ́ né bú selé.
46 Pɔ̂l bɔ̂ Bàrnàbâs né lom tég te ŋgòr Càŋe njebá taré, bɔ́ ye bɔ̀ Jûf a: «Njua mé béh lé ŋgòr Càŋ duɔɔ́m naâ ká lètenè biì, te bí ŋgweé lɔgɔ̂ kɔɔ́. Mɔ bí né lòù berɔ́ŋ seér, ye bí yɔ̀ŋ tètàgà beè Càŋ gwàn ŋgwéh, wa bí wúlú ŋgwéh, sâ béh mé njéh nde ser nde aá yoòr bɔ̀ɔ́ mé Jûf sam,
47 te den faá Nùà Dueè naá giì béh tueé nɔ, à lé ye:
Nyí lé naâ wò toò bɔ̀ɔ́ mé Jûf sam sie kwaá,
te wò den faá ŋagâ nɔ,
wò ŋagá nde mé njéh bèh dɔɔ́ŋ,
te bɔ̀ nùàr wɔ́ŋ dɔɔ́ŋ yili yuo.»
48 Bɔ̀ɔ́ mé Jûf sam yeé nde ŋgweé njií mân, bɔ́ samé ŋellé doó dɔɔ́ŋ, bɔ́ né ŋgòr Fehtoò beèh seén. Bɔ̀ɔ́ mé Càŋ lé naâ dé yɔ̀ŋ tètàgà balé kwaá dɔɔ́ŋ kwaá njií gi temé mé Yeésò.
49 Ŋgòr Càŋ né ka yaám ndeé. Nde nde, laré sie lò sâ beè dɔɔ́ŋ.
50 Bɔ̀ Jûf yeé ŋene aá ménâ, bɔ́ soób bɔ̀ dùlà-Càŋ bɔ̀ lètenè bɔ̀ véh dé kokoô, mé bɔ̀ njonjolo bɔ̀ lɔ sâ, te bɔ́ bunó Pɔ̂l bɔ̂ Bàrnàbâs. Bɔ́ kwɔgɔ sɔm bɔ́ te tàbè sâ ndɔ.
51 Pɔ̂l bɔ̂ Bàrnàbâs yeé baá mé gò, bɔ́ karé sɔm fùfú gulè, bɔ́ fulú njií bɔ́ yoòr, bɔ́ fɔɔ́n gò Ikoniûm.
52 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ le ké Antiôs ndɔ. Sâ bɔ́ baá gi mé Cúcuí Ŋagâ yoòr ŋgulí den, temé lé naâ bɔ́ mé gècên mene vɔgɔ́.