5
Mbúmbwúgʉ́ á Bétɛ́sda
Ja ísâ ínɨ í mə́ shîn yí, *Oyúdɛn bwə́ mú zə bə nə zaŋ. Yésus nyə á ka nə́mə́ kə Yurʉ́səlɛm zâŋ nyɔɔŋgʉ́d. Gúl cwoogʉ́ í á ka dʉ bə nûŋ Yurʉ́səlɛm, bwə́ dʉ́gə́ jɔ̂w gwo hebʉrə̂ dɨ́ nə́ Bétɛ́sda. Cwoogʉ́ jɔɔŋg í á dʉ bə nə mənyíŋgʉ́lé* mə́tɔ́ɔn, í njúl kúnə́-kúnə nə mpumbɛ́ bwə́ á gwiid nə́ Mpumbɛ́ Itɔw yí. Ncúlyá mimbə̂l mí a ka dʉ já na mə́nyíŋgʉ́lé mə́nɨɨ́d, nə wəancím-ncîm, nə wə á ibúgʉ́lə í mə́kuú, nə bɔɔŋg bwə́ á bə nə bíl íkʉ́l í nyúúl í mə́ shwáámb wá. [Bwə́ á dʉ já cínɔŋgʉ́ dʉ bwánd nə́ məjúwó mə́ búsʉlag. Nəcé, ŋgwɔ́l *éŋgəles nyə á dʉ shulə cwoogʉ́d bíl íja, dʉ zə busal mə́júwó. Nə́ ndɛɛ́, mbə̂l í bwɛ́lɛ́ kʉl nyúúl cwoogʉ́d ja á mə́ busal yí, í yâl, tɔɔ nə́ dɛ́ bwas í á bə dáyɛ́ váál.]
Ŋgwɔ́l múúd nyə á ka bə cínɔŋgʉ́, bwas mə́ ji nyə nyúúlʉ́d mimbú məwûm mə́lɔ́ɔl nə mwɔɔmb. Yésus mú dʉ́g muud ɛ́nɛ mbwúg; nda Yésus nyə á mpu nə́ a mə́ bwey nə bwas nə́, a mú jî nə́: «Ye wó cɛɛl yâl?» Mbə̂l wɔɔŋg mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «É yé Cwámba, mə cugɛ́ nə muud mə kʉ́l mə cwoogʉ́d ja mə́júwó mə́ ŋgə́ busʉla yí. Í dʉ bə, mə ŋgə́ ná nywá kə, ŋgwɔ́l múúd nywáá mə́ lɛɛl kə.» +Yésus mú cɨ nə nyə nə́: «Wɔɔlʉ́g, wo báágʉ́g taŋʉ́ gwô, wo kyéyʉg.» +Muud wɔɔŋgʉ̂ mú yâl nə́mə́ cé nə cé, a mú báág taŋʉ́ jé nə́ ndɛɛ́ tɛ́ɛ́d njɔɔnd. Isâ ínɨ í á ŋgə sɨ̂y jwɔ́w lʉ́ Sábaad.
10  +Oyúdɛn bwə́ mú ka cɨ nə muud nyə á yâl ɛ́nɛ nə́: «Sábaad wə́ ɛ́ga, jísə wo ci nə́ wo kú ŋkɛ̂ny taŋʉ́ gwô.» 11 A mú bɛ̧sa nə bwo nə́: «Muud nyə ámə lwag mə yɛ́ nyə ámə cɨ nə mə nə́: “Ŋwag taŋʉ́ gwô wo kyéyʉg”». 12 Bwə́ nə nɛ́ nə́: «Nyáyɛ́ múúd nyɛ nyə ámə cɨ nə wo nə́: “Ŋwagʉ́ taŋʉ́ gwô wo kyéyʉg” ɛ́nɛ?» 13  +Njɨ, muud nyə á yâl yɛ́ nyə a shígɛ́ ná mpu múúd wɔɔŋgʉ̂; í á bə Yésus mə́ nyɔɔs cínɔŋg búúd bwə́ á bə áncuncuma wá. 14  +Ja fwála í á cɔ̧́ yí, Yésus mú kə kwey múúd ɛ́nɛ *Luŋ mə́ Zɛmbî, a mú cɨ nə nyə nə́: «Wɛy, wo mə́ yâl dɨ́? Wo kú ná nyiŋgə sá *sə́m, wo a bá bwəma nə sâ í búl yáág yí.» 15  +Muud ɛ́nɛ mú kə jaaw Oyúdɛn nə́ Yésus wə́ nyə ámə lwag nyə. 16 Oyúdɛn bwə́ mú tɛ́ɛ́d nə́ bwə́ lwágʉlə Yésus cúwʉ́lí, nəcé a sálə sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ nɨ jwɔ́w lʉ́ Sábaad. 17 Njɨ Yésus nyə á bɛ̧sa nə Oyúdɛn bɔɔŋg nə́: «Dâ ŋgə ná sɛ̂y zə wɔ́ɔ́s fwála gaád; mɛɛ mə sɛ́y nə́mə́.» 18  +Ja nyə á mɛɛl cɨ ntʉ́nɨ yí, Oyúdɛn bwə́ mú nyiŋgə bul sɔ̧́ nə́ bwə́ gwú nyə; kú bə njɨ nəcé á dʉ yád Sábaad ɨɨ́, nyə á nyiŋgə nə́mə́ cɨ nə Zɛmbî jɨ Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ yé, ntɔ́ jɨ nə́ a ŋgə tə̂l nyəmɛ́fwó cé ŋgwûd nə Zɛmbî.
Ŋkul ijwûga mə Yésus
19  +Yésus nyə á ka bɛ̧sa nə bwo nə́: «Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw bɨ́ nə́, Mwân cugɛ́ nə ŋkul sá sâ nə lúú yé, a sá nə́mə́ njɨ sâ á dʉ́g Dâ mə́ sá yí. Sâ jɛ̂sh Dâ mə́ sá ntâg yí, Mwân mə́ sá nə́mə́ gwo. 20  +Nəcé Dâ ŋgə cɛɛl Mwân, a ka ŋgə lwágʉlə nyə sâ jɛ̂sh á ŋgə́ sá yí; a bá nə́mə́ lwágʉlə nyə misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí nyiŋgə́ ntɔ̧ míga myá, bɨ́ ka bá káam. 21  +Mpugá nə́, Dâ mə́ dʉ gwúmʉshi búúd, dʉ nyiŋgə yə bwo cʉg; mbií ŋgwûd wɔɔŋgʉ́, Mwân mə́ dʉ nə́mə́ sá nə́, muud á cɛɛl yə cʉg yɛ́, a yə nyə. 22  +Dâ nyə asámbɛ́ tɔɔ muud lə́sʉ́, nyə a mə́ yida yə Mwân ŋkul nə́ a dʉ́g cígal mílə́sʉ́ myɛ̂sh. 23  +A sá ntɔ́ nə́ buud bɛ̂sh bwə́ gúmálʉ́g Mwân nda bwə́ gúmál Dâ nə́. Muud mə bə́ kú gúmal Mwân yɛ́, nyə agúmálɛ́ nə́mə́ Dâ muud nyə á ntɨ Mwân yɛ́. 24  +Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw bɨ́ nə́, muud mə gwágʉ́lə́ ciyá jâm a *búgʉla múúd nyə á ntɨ mə yɛ́, a mú nə cʉg á kandʉgə kandʉgə; nyə abʉ́lɛ nyiŋgə bwəma nə intʉ́gʉ́lí, a mə́ yida wú shwɨy dɨ́ kə cʉgʉd. 25  +Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw bɨ́ nə́, dúl wəla í bá zə bə, wəla dɔɔŋg ntâg nə́mə́ wə́ga, wəla mímbimbə mí bá gwág kə̂l mə́ *Mwân mə́ Zɛmbî yí. Bɔɔŋg bwə́ bá ntâg gwág dwo wá, bwə́ bá *bə nə cʉg. 26  +Mpugá nə́, Dâ jɨ amə́dɨ́ á cʉg, a mə́ ka nə́mə́ sá nə́ Mwân bə́g amə́dɨ́ á cʉg. 27 Nda Mwân jɨ́ Mwân mə Múúd nə́, Dâ mə́ yə nyə ŋkul nə́ a dʉ́g sámb milə́sʉ́. 28 Kúgá káam sâ jɔɔŋg; nəcé dúl wəla í bá zə bə, wəla búúd bʉ́sə́ mə́shwoŋ dɨ́ wá bwə́ bá gwág kə̂l mə́ *Mwân mə Múúd yí. 29  +Bɔɔŋg bwə́ bá bə nə́ bwə́ á sá mə́nywa wá, bwə́ bá gwûm mə́shwoŋ dɨ́, zə lə́g cʉg; bɔɔŋg bwə́ bá bə nə́ bwə́ á sá mə́bɔ̂w wá, bwə́ bá gwûm mə́shwoŋ dɨ́, zə bwəma nə intʉ́gʉ́lí. 30  +Mɛɛ, mə cugɛ́ nə ŋkul sá sâ nə lúú wâm, mə́ dʉ sámb mílə́sʉ́ nda mə́ dʉ gwág nə Pʉpá nə́; mə dʉ cígal mílə́sʉ́ tʉ́təlî, nəcé mə ádɛ́ sɔ̧́ nə́ mə sá sâ mə́ jɨ́ɨ́ yí, njɨ nə́ mə sá sâ múúd nyə á ntɨ mə yɛ́ ŋgə́ jɨɨ yí.
31  +«Í mbə̂m bə nə́ məmɛ́fwó wə́ ŋgə́ bwiiŋg láŋ wâm, bwiiŋgʉ́lə wɔɔŋg í nda bə sá búúd bwə́ mágʉləg yí. 32 Ká, muud shús wə́ ŋgə́ bwiiŋg láŋ wâm, mə mpú ntâg nə́ bwiiŋgʉ́lə wɔɔŋg wúsə bʉ́bə́lɛ́. 33  +Bɨ á kənd buud wə́ Yuánɛs§, nyə á shí ntâg bwiiŋg bɨ́ bʉ́bə́lɛ́ waamə̂. 34 Mɛɛ mə aŋgɛ̂ ntâg bwánd nə́ muud bwííŋgʉg láŋ wâm; mə ŋgə yida lás ntʉ́nɨ shú nə́ bɨ dʉ́gʉ́g cʉg. 35 Yuánɛs nyə á bə njidá lámba í á ŋgə kwan yí, bɨ á shí ntâg jɨɨ nə́ bɨ mə́ kɔɔs nə mə́ŋkɛnya mɛ́, njɨ í a bə njɨ bʉ́baalɛ́ fwála. 36  +Mɛɛ jɨ nə wúl bwiiŋgʉ́lə í ŋgə́ bwiiŋg láŋ wâm, wâŋ í ntɔ̧ wɔɔŋg Yuánɛs nyə á bwiiŋg yí. Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ Dâ nyə á yə mə ŋkul nə́ mə sáág myá, mə ŋgə sá myo, mí ŋgə́ bwiiŋg láŋ wâm nə́ Dâ wə́ nyə á ntɨ mə. 37  +Dâ muud nyə á ntɨ mə yɛ́ nyəmɛ́fwó ŋgə bwiiŋg láŋ wâm. Bɨ abwɛ́lɛ́ gwág kə̂l dɛ́, kú bwɛlɛ dʉ́g mpwóómbʉ́ nyɛ́, 38  +ciyá jé í afwóyɛ́ ŋwa jiya bɨ́dɨ́ mílámʉ́d, nəcé bɨ aŋgɛ̂ nə búgʉla muud nyə á ntɨ yɛ́. 39  +Bɨ́ ŋgə sɔ̧́ nə́ bɨ mpúg micilyá myâ Kálaad Zɛmbî, bɨ ŋgə́ tə́dʉga nə́ bɨ é kwey cʉg á kandʉgə kandʉgə cínɔŋg; í njúl nə́ micilyá myɔɔŋg mí ŋgə bwiiŋg láŋ wâm. 40 Njɨ bɨ acɛ́ɛ́lɛ́ zə mə́dɨ́ nə́ bɨ bə́g nə cʉg.
41  +«Mə aŋgɛ̂ nə jɨɨ nə́ buud bwə́ gúmálʉ́g mə. 42 Njɨ, mə mpú bɨ̂, mə mpú nə́ milâm mín mí acɛ́ɛ́lɛ́ Zɛmbî. 43 Dâ wə́ nyə á ntɨ mə nyə́dɨ́ jínə́d, njɨ bɨ alə́gɛ́ mə; ŋkí ŋgwɔ́l múúd mə zə́ dɛ́ jínə́d ɨɨ́, bɨ́ yida lə́g nyɛ̂. 44  +Bɨ bɨ́ nə ŋkul búgʉla na ntʉdɛlɛ́ bɨ ŋgə́ sɔ̧́ gúmə́ mənyúúl mə́ búúd dɨ̂? Bɨ cugɛ́ nə ŋkul búgʉla, nəcé bɨ aŋgɛ̂ nə sɔ̧́ gúmə́ í ŋgə́ zhu wə́ Zɛmbî á ŋgwûd nə ŋgwûd yí. 45  +Kúgá ŋgə tə́dʉga nə́ mə bá shwə́man bɨ́ wə́ Dâ. Moyîz muud bɨ́ á mə́ kə kəl mílâm nyə́dɨ́ yɛ́, nyə wə́ mə́ bá shwə́man bɨ̂. 46  +Nəcé, bɨ mbə̂m ŋgə búgʉla Moyîz ɨɨ́, ŋki bɨ mə́ búgʉla nə́mə́ mə, nəcé láŋ wâm wə́ Moyîz nyə á cilə yí. 47  +Ká, nda bɨ́ aŋgɛ̂ nə *magʉlə micilyá myɛ́ nɨ, bɨ é ka *magʉlə íciyá byâm na ntʉdɛl?»
* 5:2 mənyíŋgʉ́lé: Sâ sə́ ŋgə́ jɔ̂w nə́ nyíŋgʉ́lé nɨ í cúgɛ́ zhizhe mpumbɛ́; jísə milwoŋ mí mə́mpiŋ mimbá, bwə́ ka wá kwáminʉ́ gwɔ́w nə́ gúgʉ́wá bə́g. 5:3 Míl mícilyá mí ayág mí cugɛ́ nə iciyá bísə́ na mpə́dʉ́gá iyuug ibá ínɨ yí. + 5:8 Mat 9.6-7 + 5:9 5.16, 18; 7.21-22; 9.14; Mak 2.27-28 + 5:10 MmN 20.8-10; Zhe 17.21-22 + 5:13 6.15; 11.54; 12.36; Mat 8.18; 13.36 + 5:14 Mat 9.2; Zhk 5.16 + 5:15 9.11 + 5:18 sɔ̧́ nə́ bwə́ gwú nyə: Mat 14.5; Yuá 7.1, 25; 8.37, 40; 11.53 nyə á nyiŋgə nə́mə́ cɨ nə Zɛmbî jɨ Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ yé: 1.34; 3.3, 5; 8.16-19; 10.17-18, 29-38; 14.8-11, 20, 28; 15.9-10; 16.27-28; 17.1-26 + 5:19 1.34 + 5:20 3.35 + 5:21 Rom 4.17; Ifz 2.5; Yuá 11.25 + 5:22 3.18; 5.27, 30; 9.39; 12.47-48; Mis 10.42; 1Yn 2.28 + 5:23 Flp 2.10-11 + 5:24 3.16; 5.22; 6.35; 8.51; 10.28; 11.25-26; 14.6; 17.2; 20.31; 1Yn 2.25; 3.14 + 5:25 11.43; Mak 5.41; Luk 7.14 + 5:26 1.4 5:27 Mwân mə Múúd: Ntɔ́ mə́ kə́ nə́ «Mesî Zɛmbî nyə á ntɨ yɛ́». (Wo jɨ nə ŋkul dʉ́g Dan 7.14.) + 5:29 11.24 + 5:30 4.34 + 5:31 5.36 + 5:33 1.15, 19, 34 § 5:33 Láŋ nɨ́ í jəlá nə bə sâ í ŋgə́ sɨ̂y Yuá 1.19-27 nə 3.22-30 dɨ́ yí. + 5:36 10.25, 38; 14.10-11; 15.24, 27 + 5:37 1.34; MmN 20.19; Mbá 4.12 + 5:38 16.9 + 5:39 Luk 24.27, 44; Mis 13.27; 17.11; 2Tm 3.15-16; 1Pr 1.10-11 + 5:41 7.18 + 5:44 5.41 + 5:45 Mbá 31.24-29 + 5:46 Mbá 18.15, 18; Luk 24.27; Yuá 6.14; Mis 3.22; 7.37 + 5:47 Luk 16.29-31