Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl Yuánɛs nyə á cilə yí
Isâ í dʉ́gyá nə Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl Yuánɛs nyə á cilə yí
Yuánɛs nyə á bə sámbá búúd ɔ lwámá wûm nə óbá ɔ́ Yésus dɨ̂. Nyə á bə mpwíín Yésus nyə á bul cɛɛl yɛ́ (13.23; 21.20), mínyɔŋʉ̂ mə Zhâk, bwə́ á bə bwán ɔ́ Zhébedé (Mat 4.21).
Kálaad ɛ́ga ŋgə salan nə bɔɔŋg Matiyô nə Márkus nə Lúkas bwə́ á cilə wá. Yuánɛs ŋgə jɨɨ nə́ buud bwə́ mpúg nə́ Yésus-Krîst jisə Mwân mə́ Zɛmbî. Sə́ bɨ́ nə ŋkul cɨ nə́ lúú ciyá á kálaad wúsə 20.31: «Məshimbá mə́sə́ cilyá wa má mə́sə shú nə́ bɨ mágʉləg nə́ Yésus jisə Krîst, Mwân mə́ Zɛmbî, bɨ́ mə́ ká magʉlə ntɔ́ bɨ́ bə nə cʉg jínə́ dɛ́d».
Tɛ́ɛ́d lúu 2 kə wɔ́ɔ́s 12 dɨ́, Yuánɛs mə lwágʉlə mə́shimbá zaŋgbá Yésus nyə a sá, búúd bwə́ ŋgə́ káam má. Məshimbá mɔɔŋg mə́ sá nə́ sə́ mpúg nə́ Yésus jɨ bʉ́bə́lɛ́ Mwân mə́ Zɛmbî.
Tɛ́ɛ́d lúu 13 kə wɔ́ɔ́s 21 dɨ́, Yuánɛs ŋgə bwiiŋg nda Yésus nyə á ŋgə kwəmʉsa nə́ a zə́ bá wú shí ga dɨ́ nə́. A lwágʉlə mə́cwûŋ Yésus nyə á cwîny ompwíín bɛ́ shú cʉg á mpʉ́sə shwɨy má (13-16). A lwágʉlə nə́mə́ nda Yésus nyə á jəgʉla nə Zɛmbî bəd nyə ompwíín bɛ́ mə́bwə́d nə́ (17). Yuánɛs mə́ nyiŋgə nə́mə́ lwágʉlə nda búúd bwə́ á bii Yésus, bwə́ gwú nyə nə́ (18-19). A nyiŋgə nə́mə́ lwágʉlə nda Yésus nyə a gwûm, a lwóya nyúúl nə́ ompwíín bwə́ dʉ́gʉ́g nyə bwə́ mú bə nə ŋkul mə́nyúúlʉ́d (20-21).
1
Ciyá í á nyɛɛ muud
1 Mə́tɛ́ɛ́dʉ́lé mə́ ísâ byɛ̂sh dɨ́, Ciyá í á bwey bə, Ciyá bá Zɛmbî wə́ bwə́ á bə. Ciyá jɔɔŋg í á bə ntâg Zɛmbî.
2 Bá Zɛmbî wə́ bwə́ á bə mə́tɛ́ɛ́dʉ́lé mə́ ísâ byɛ̂sh dɨ̂.
3 Gwə́ wə́ í á tɛ́ isâ byɛ̂sh; kú nə tɔɔ sâ wo é kwey nə́ Ciyá dɨ́ í á tɛ́ yí.
4 Cʉg í á bə Ciyá jɔɔŋg dɨ̂, cʉg jɔɔŋg í njúl məŋkɛnya ŋgə̌lə kwan buud.
5 Məŋkɛnya mə́ á ŋgə faan yídʉ́gʉ́d; njɨ, yídʉ́gʉ́ í áshígɛ́ magʉlə lə́g mə́ŋkɛnya.
6 Ŋgwɔ́l múúd nyə á bə nə́ Yuánɛs, Zɛmbî wə́ nyə á ntɨ nyə.
7 Yuánɛs nyə á zə nə́ a zə́g bwiiŋg sâ í dʉ́gyá nə məŋkɛnya mɔɔŋg yí, shú nə buud bɛ̂sh bwə́ búgʉ́lág nəcé bwiiŋgyá jɔɔŋg.
8 Nyə dɨ́ nyə á bə məŋkɛnya; nyə á yida zə bwiiŋg sâ í dʉ́gyá nə məŋkɛnya yí.
9 Məŋkɛnya mɔɔŋg mə́ á bə fwámɛ́ mə́ŋkɛnya, mâ nə́, ja mə́ zə́ shí ga dɨ́ yí, mə́ zə́ kwan búúd bɛ̂sh.
10 Ciyá í á bə shí gaád, gwə́ nə́mə́ wə́ í á tɛ́ shí ga; njɨ, buud ɔ shí ga bwə́ á shígɛ́ yag gwo.
11 Í á zə búúd bɛ́ dɨ́, njɨ buud bɛ́ nda magʉlə lə́g gwo.
12 Njɨ, búúd báá bwə́ á lə́g gwo, bwə́ *búgʉla jínə́ dɛ́ wá, nyə á yə bwo ŋkul nə́ bwə́ bə́g bwán ɔ́ Zɛmbî.
13 Bâŋ bwə́ mə́ byɛ̂l, kú bə byélé í ŋgə́ wú mə́cií dɨ́ yí, kú nə́mə́ bə váál búúd bwə́ dʉ́ ŋgə byá nə yéésh jáŋ yí, nda nyiŋgə bə nə́ muud nyə ámə jɨɨ nə́ a byá mwân; bwə́ mə́ byɛ̂l byélé á nə́ Zɛmbî wə́ mə́ byá bwo.
14 Ciyá í á ka nyɛɛ muud, í á cʉgə wa sə́dɨ́. Cʉg jé í á bə cʉg mílwanə́, mpaam nə mpaam, obʉ́bə́lɛ́ nə obʉ́bə́lɛ́. Sə́ á beny milwanə́ myɛ́, mí njúl milwanə́ mí Mwán mə́ byɛ̂l cʉ́gə́ mwɔ̧ mə Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ dɨ́ yɛ́.
15 Yuánɛs nyə á bwiiŋg láŋ yé, a lás gwɔ́w-gwɔ̂w nə́: «Muud mə á jaaw bɨ́ wə́ ɛ́nɛ. Nyə wə́ mə á cɨ yɛ́, nə́: muud ŋgə zə mə́dɨ́ mpʉ́sə; njɨ, a mə́ tɔ̂w mə shwóg, nəcé nyə wə́ nyə a tɛ́ɛ́d fwo bə nə mə. Muud wɔɔŋg wə́ ɛ́nɛ»
16 Sə́ bɛ̂sh sə́ á mə́ bə nə kɔw nyə́dɨ́ zhwog tɔɔm dɨ̂, a ŋgə cʉgə nə sə́ njɨ mpaam nə mpaam.
17 Nəcé Moyîz nyə á zə nə *mbwoomb mə́cɛ̧ɛ̧, Yésus-Krîst zə nə mpaam nə obʉ́bə́lɛ́.
18 Muud nyə abwɛ́lɛ́ dʉ́g Zɛmbî. Njɨ, Cʉ́gə́ lʉ́ Mwán dɛ́ nyə́mɛ́fwó mə́ jɛ́ɛ́g bʉd dɨ́, dʉ́sə́ nə́mə́ Zɛmbî yí, dwə́ wə́ í á sá nə́ Zɛmbî mpúyʉ́g.
Yésus mə tɛ́ɛ́d ísɛ́y
(Mat 3.1-12; Mak 1.2-8; Luk 3.15-17)
19 Oyúdɛn bwə́ á kənd ofada nə *Olevît kə shilə Yuánɛs nə́: «Wo wə́ zə́?» A mú ka bwiiŋg bwo sâ Yésus jísə́ yí.
20 Nyə á mpu məm nə́: «Mɛɛ dɨ́ jísə́ *Krîst.» Nyə á mpu məm ntɔ́ kú shwána.
21 Bwə́ á ka nə́mə́ jî nyə nə́: «Ká wo wə́ zə́? Ye Eli?» Nyə nə́: «Mbɔ̂, mə dɨ́ Eli.» «Ye wo wə́ *Muud micúndə́?» Nyə nə́: «Mbɔ̂».
22 Bwə́ mú ka cɨ nə nyə nə́: «Ká wo wə́ zə́? Sə́ kə́g bɛ̧sa nə buud bwə́ ámə ntɨ sə́ wá nə́ jɨ? Womɛ́fwó ŋgə cɨ nə́ wo wə́ zə́?»
23 A mú bɛ̧sa nə bwo nə́: «Mə wə́ kə́l í ŋgə́ cúndə shí a shwééshád yí, ŋgə cɨ nə́: “Sʉ́gʉ́gá zhɨɨ́ mə Cwámba í bə́g tʉ́təlî” nə́mə́ nda múúd micúndə́ Izayí nyə á cɨ nə́.»
24 Ofada nə Olevît bwə́ á kəndɔw wá bwə́ á bə *Ofarizyɛ̂ŋ.
25 Bwə́ mú ka jî nyə nə́: «Ŋkí wo dɨ́ Krîst, wo kú bə Eli, wo kú nyiŋgə bə múúd micúndə́, nəcé jɨ́ wó ŋgə́ duu buud yí?» Yuánɛs mú bɛ̧sa nə bwo nə́
26 «Mɛɛ mə ŋgə duu buud mə́júwód. Njɨ ŋgwɔ́l múúd jɨ na mpə́dʉ́gá nyɨ́nʉ́d, bɨ ampúyɛ́ nyə.
27 A ŋgə zə mə́dɨ́ mpʉ́sə, mə ampíyáyɛ́ nə́ mə cínyʉg nyə mikwoolú mí mə́ŋgwub məkuúd.»
28 Sá nɨ í á ŋgə sɨ̂y Betanî, Zhurdɛ̧̂ faŋwíny, kʉ́l Yuánɛs nyə á ŋgə duu buud yí.
29 Nə́ ndɛɛ́, mán mələ̂m, Yuánɛs nyə a dʉ́g Yésus ŋgə́ zə nyə́dɨ́, a mú cɨ nə́: «Dʉgá, *Mwân Ncwəmbɛ mə́ Zɛmbî wə́ ɛ́ga, nyə wə́ mə́ zə́ yîl búúd ɔ shí ga *sə́m wáŋ.
30 Ŋgaá mə a cɨ nə́: “Muud ŋgə zə mə́dɨ́ mpʉ́sə; njɨ, nyə wə́ nyə a tɛ́ɛ́d zə nə mə, nəcé nyə wə́ nyə a tɛ́ɛ́d fwo bə nə mə.” Nyə wə́ mə́ á ŋgə cɨ yɛ́.
31 Mə a shígɛ́ fwo dʉ mpu nyə. Njɨ, nda í á jɨɨ nə́ bag ɔ́ *Izʉrəyɛ̂l bwə́ mpúg nyə nə́, gwə́ wə́ mə́ á zə ŋgə duu buud mə́júwód yí.»
32 Yuánɛs nyə á bwaagʉlə nə́: «Mə a dʉ́g Shíshim ŋgə́ shulə wú gwɔ̂w nda faf nə́ ndɛɛ́ zə ji nyə nyúúlʉ́d.
33 Mɛɛ mə a shígɛ́ fwo dʉ mpu nyə ɔ; njɨ muud nyə á ntɨ mə nə́ mə zə́g ŋgə duu buud mə́júwód yɛ́ nyə á bwey jaaw mə nə́: “Muud wó bá dʉ́g Shíshim mə́ shulə zə ji nyúúlʉ́d yɛ́, nyə wə́ mə́ bá dʉ duu búúd Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshimʉd.”
34 Mɛɛ mə a shí ntâg dʉ́g, mə ŋgə bwaagʉlə nə́ nyə wə́ jɨ́ Mwân mə Zɛmbî.»
Ompwíín wə́ ashúshwóógʉ̂
(Mat 4.18-22)
35 Í á ka zə bə mán mələ̂m, Yuánɛs bə́nɔ̂ŋ bɔ́ɔ́l *ómpwíín bɛ́ óbá bwə́ njúl nə́mə́ na,
36 a mú dʉ́g Yésus ŋgə́ cɔ̧́, a mú cɨ nə́: «Dʉgá, *Mwân Ncwəmbɛ mə́ Zɛmbî wə́ ɛ́ga.»
37 Ompwíín óbá bɔɔŋg bwə́ mú gwág sâ Yuánɛs nyə á ŋgə cɨ yí nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú kə ŋgə bɛ̧ Yésus.
38 Yésus mú yid, a mú dʉ́g bwə́ ŋgə́ bɛ̧ nyə, a mú jî bwo nə́: «Bɨ́ ŋgə sɔ̧́ jɨ?» Bwə́ nə nɛ́ nə́: «*Rabi, wó dʉ ji ŋgow?» (Rabi mə kə́ nə́ «Yɨ́ɨ́gʉli».)
39 Nyə ntâg nə bwo nə́: «Zəgá kə dʉ́g». Bwə́ mú ka kə dʉ́g kʉ́l á dʉ jɨ yí, nə́ ndɛɛ́, bwə́ mú ji cínɔŋg nyə́dɨ́ jwɔ̂w dɔɔŋgʉ́d. Í á bə jwɔ́w í mú ŋgɛɛ mə́wəla mənɔ̧̂ mâ mpwó-kugʉ́.
40 Ompwíín óbá bwə́ á gwág sâ Yuánɛs nyə á ŋgə cɨ yí nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú bɛ̧ Yésus wá, ŋgwɔ́lʉ́gá nyə á bə Andrê mínyɔŋʉ̂ mə́ Shímun Pyɛ̂r.
41 Nyə á ka tɛ́ɛ́d kə wə́ mínyɔŋʉ̂ yé Shímun, kə cɨ nə nyə nə́: «Sə́ mə́ bwəma nə Mesî (jínə́ dɔɔŋg í kə́ nə́ Krîst).»
42 A mú kə nə nyə wə́ Yésus. Yésus mú dʉ dʉ́g Shímun nə́ ndɛɛ́ a mú cɨ nə nyə nə́: «Ŋgaá nə́ wo wə́ Shímun, shwóóŋgʉ̂ nə́ Yuánɛs; wo bá zə dʉ jɔ́wɔw nə́ Séfas» (jínə́ dɔɔŋg í kə́ nə́ Pyɛ̂r).
43 Mán mələ̂m, Yésus nyə a ŋwa cígʉ́lá nə́ a kə́ Galilê. A mú bwəma nə Fílíp, a mú cɨ nə Fílíp nə́: «Bɛ̧g mə.»
44 Fílíp nyə á bə muud á Bɛtʉsayída, də́nd mə́ Andrê bá Pyɛ̂r.
45 Fílíp mú ka kə wə́ Natanaɛ̂l kə cɨ nə nyə nə́: «Sə́ mə́ bwəma nə Yésus á Nazarɛ̂t, mwân mə Yósɛb bwə́ ŋgə́ cɨ ókálaad ɔ mə́cɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz nə bɔɔŋg ɔ *búúd ɔ mícúndə́d yɛ́.»
46 Natanaɛ̂l mú cɨ nə Fílíp nə́: «Ye sâ ányunywaâ jɨ́ nə ŋkul zhu Nazarɛ̂t?»
47 Fílíp mú ka cɨ nə nyə nə́: «Zaá kə dʉ́g». Yésus mú dʉ́g Natanaɛ̂l ŋgə zə, a mú cɨ nə́: «Dʉgá, muud ɛ́ga jɨ fwámɛ́ mwâ *Izʉrəyɛ̂l, kú yîl, kú bəd.»
48 Natanaɛ̂l mú jî nyə nə́: «Wɛɛ mə mpú mə na ntʉdɛl?» Yésus mú bɛ̧sa nə́: «Mə ámə ŋgə bwey dʉ́g wo, wo njúl ná shug lʉ́ *figyê dɨ, bɨná Fílíp kú fwo lésha.»
49 Natanaɛ̂l mú cɨ nə́: «Rabi, wɛɛ jɨ Mwân mə́ Zɛmbî, wɛɛ jɨ Cí á Izʉrəyɛ̂l.»
50 Yésus mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Wo mə́ *búgʉla nəcé mə jaawʉ́lə wo nə́ mə á ŋgə bwey dʉ́g wo, wo njúl ná shug lʉ́ figyê dɨ; mpug nə́ wo bá dʉ́g ísâ í bá nyiŋgə bul bə í anʉ́nɨ́ yí.»
51 A mú nyiŋgə cɨ nə́: «Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw bɨ́ nə́, bɨ mə bá dʉ́g joŋ nə́ bagə́, *wəéŋgəles ɔ́ Zɛmbî bwə́ dʉ́gə́ bád dʉ shulə *Mwân mə Múúd nyúúlʉ́d.»