SAN LUCAS
1
Pa' Lucas yika'ajji' pa'aj pa' ƚunye'jkii pa' Jesús.
1 Olots hekhewe' t'eku'mi' qu' nika'aji' kakha' ƚunye'jkii pe' wekwek te'wenhetii ha'ne hane'ej jinamji'ju',
2 qa jinikfe'lets ekewe'en qe ta'ƚets in nifel ine'm hekhewe' ta'ƚijii in i'nk'aa'ija pa'aj in yi'wenijha qa hik hekhewe' iye nifel eke' wi'tlijei.
3 Yakha' Lucas, yakhap iye in qi in week hejeeƚtaxik'uiha in ipƚu'uk'i ek in i'nk'a, qa humti qu' les ƚe'wise' qu' hata'ƚijii qa' heyeiƚi'ijpha'm qa' natsamijii ka' ƚ'aka'the' qu' hika' e'm tenek'enhei Teófilo.
4 Hats'inha qu' enikfee'letsha in yijaalija kekhewe' wekwek ƚ'ijatshenheti'yij.
Pa' ewi'ƚ ángel nifelkii qu' nenekfik'i pa' Juan Bautista.
5 Qa ƚunye'jkii kekhewe' neƚutsji' in mexe wittata'a' ka' Herodes ha' sehe' Judea, hikha' i'ni' pa' ewi'ƚ pa'i ƚii Zacarías. I'nji'teje'm pe' pa'il ƚiyinyejeyek Abías, ƚ'ithayifetskiyek. Pe' ƚewhe'ye' ƚii Elisabet ta'ƚets pekhewe' ƚawa'mhitsik'i pe' ta'ƚets pa' Aaron'ik'i.
6 Pa' Zacarías qa pe' ƚewhe'ye' Elisabet enewe'en wattsathenketik'uiha pa' Dios, qa yijayanija iye week kekhewe' yit'ij pa'qu' nanaqsiijkii. Ham pa'qu' nit'ijets qu' nijanik'i in yijayaanija.
7 Qa hamƚe ƚelitse' qe ints'ateki' pe' Elisabet qa hats ƚawa'mhits iye.
8 Ewi'ƚ pa' neƚuji' pa'aj pekhewe' pa'il i'nji'teje'm pa' Zacarías, qa yasinji' pa'aj qu' net'ithayii pekhe' qi witlijtsitjii.
9 Pa' hats ƚeqfenyejeiji'jij pe' pa'il, qa yasinji' pa'aj pa' Zacarías qu' nuyetsji' pakha' foƚetsji' pe' witlijtsitjii pa' ƚe'wis wititset t'ejuyets pa' Yatsat'ax'inij, qe qa' nene'ƚju' pa' ewjisii (incienso).
10 In mexe ne'ƚju' pa'aj pa' yejutshenets ewjisii (incienso), qa pe' i'nfik'i olots qa iyinek pa'aj.
11 Qa hik pa'aj qa we'nethinets pa' ewi'ƚ ƚaqa ángel pa' Yatsat'ax'inij, ts'ap'a pa'aj, te'weyij pa' yiya'yik'i pa' ts'eewe'epji' (altar) t'ejuyets in tene'ƚju' pa' ewjisii (incienso).
12 Pa' Zacarías in yi'wen pa'aj pa' ángel qi in yitjuƚaxijpha'm qa qi iye in nijiwei pa'aj.
13 Qa pa' ángel qa yit'ijets pa'aj: —Zacarías, hasu'uj e'nijiwei. Na' Dios hats t'eku'mij eju'ƚ ka' iyinheye'j qa ke' ewhe'ye' Elisabet qa' nana'l pa' ƚa's qa' eqiyi'ij hatse' Juan.
14 Akha' qi qu' ne'sinheti'mkii qa olots iye pe'qu' qi qu' ƚe'sitsi'imkii qu' nenektaxfik'i.
15 Qe pakha'an qi qu' qiyi'imji' hatse' na' Dios. Nite' iya'ji' hatse' pa'qu' winoye' qa niyatsik'e iye, qa aje'eƚ qu' notpo'oj pa' Espíritu Santo qu' mente' neneketaxfik'i.
16 Ƚakha' yepiletets hatse' pe'qu' olotse' enewe' ƚelits ka' Israel na' Yatsat'ax'inij hikna' ƚeqe Dios.
17 Qa hik pakha' iye nojo'ok'oi hatse' nakha' Yatsat'ax'inij. Pakha'an hik ƚunye'j qa hik ƚet'unhenye'j iye hatse' ka' profeta'ik'i Elías, qe qa' naqsiijkii pe' ƚatawjets pe' ƚ'alhei qu' nenpiletetsju' pe' ƚelits,(Mal 4:6) qa nekhewe' nite' nek'enheyutax qa' hik ƚunyejeye' ka' ƚunyejei ne' yatsathen, hats'inha qu' nanamtax na' Yatsat'ax'inij qa' hatsƚe nawatjilet'ik'ui.—
18 Ma' qa pa' Zacarías qa yit'ijets pa'aj pa' ángel: —¿Pa'n ƚunye'j pa'qu' ƚeke'ye' qu' humtii'ija aka'an? Qe yakha' hats yaƚawa'ma'x qa ke' yiwhe'ye' iye hats ƚawamhi'.—
19 Qa yeku'ƚ pa'aj pa' ángel: —Yakha' Gabriel. Yakha' ye'meti'mkii nakha' Dios, hik nakha' ts'ukin ewetsju' qu' jintafaakateiju' qu' henfel e'm ekewe' ƚe'sits ink'aihits.
20 Qa hane'ej in nite' ƚumti qu' yijaayi'ija ke' k'efe'ltaxi'm. Ma' qa' ham e'lijeye' hane'ej yamijii qu' nana'ltax aka' hats hi'ttaxij ewets qe yijaa'ija hatse' qu' nana'l aka'an.—
21 Qa pe' i'nfik'i olots qa hats nitatsittaxets pa'aj qu' nentenuifik'i pa' Zacarías, qa yiwjutsiten inhats'ek in yape'efi pa' foƚetsji' pe' witlijtsitjii pa' ƚe'wis wititset.
22 Ma' qa in hats t'atsji'ƚtaxfik'i pa'aj, qa hatsƚe ham ƚe'lijeye', qa aje'eƚ tumtaxtii qu' ni'weni' pe'ye' pakha' foƚetsji' pe' witlijtsitjiiyifi. Qa ƚokoyeiƚetax pe' jutsiqetsij in iyettax, qa hats amanƚi'ij pa'aj in ham ƚe'lijeye'.
23 Ma' qa in yamik'ui pa' uja'x pe' neƚuts in t'ithayi'yifi pe' witlijtsitjii, qa wapilii pa'aj pe' ƚetsi'.
24 In hats teƚuyik'i pa'aj ekewe' neƚutsji' in t'ithayii, pe' ƚewhe'ye' Elisabet qa iwkajitshen pa'aj, qa lee'fij (5) pe' juwelits in nite' wi's pa'aj, qa yit'ij pa'aj:
25 —Yaqsi'j ye'mijkii pa' Yatsat'axyij aka'an qe qa' nili'ij ne' tsutentax.—
Pa' ángel qa nifelkii iye qu' nenekfik'i pa' Jesús.
26 Qa in hats ewi'ƚ tatsai (6) pa'aj ƚeqe juwelits pe' Elisabet, pa' Dios qa nukinetsju' iye pa' ángel Gabriel pa' ewi'ƚ witset ƚa's ƚii Nazaret, na' sehe' Galilea
27 pe' ewi'ƚ inanyi' mexe ham yawitjiye', ƚii María. Qa hats jutsiqetsi'ƚ wetju'ƚ qu' ƚewhe'ye'yi'ij pa' ewi'ƚ jutjana'x ƚii José ta'ƚets pa' David'ik'i.
28 Pa' ángel qa we'tmetinheti'm pa' i'ni' pe' inanyi', qa yit'ijets: —¡Hewetfel e'm, akha' qi pa' ƚenekumhiyijiiji'! Na' Yatsat'ax'inij qu' na'n ejupkii.—
29 Ke' María qa qi in yitjuƚaxijpha'm pa'aj pe' ƚe'lijeyets pa' ángel, qa ƚatawe'jƚeji' pa'aj in watfaakanƚe in yit'ij qetuk pa' ikji'ha aka' witwetfelhewo.
30 Pa' ángel qa yit'ijets pa'aj: —Hasu'uj e'nijiwei, María, qe na' Dios t'eku'm eiji'.
31 Hane'ej qa' iwkajitshen qa' nenekfik'i hatse' pa' oqwomehe', qa' eqiyi'ij Jesús.
32 Pakha'an qiji'ha hatse' qa' ƚeqiyi'ij iye, Ƚa's pa' Qiji'ha. Na' Yatsat'ax'inij Dios qa' netisij hatse' qu' nayaxipji' na' ƚots'oji'la'x kakha' aqwa'maxi'ƚik'i wittata'ik'i David.
33 Qa' nite' niliyi'ij qu' qiye' qu' netnek'enhe'yipji' ne' ƚetsi' ka' Jacob, qu' netnek'enhei ham pa'qu' ƚ'aka'the'ye'.—
34 Ke' María qa yit'ijets pa'aj pa' ángel: —¿Pa'n ƚunye'j qu' nana'l hatse' aka'an in mexe nite' yaqapi' pa'qu' jukhewe'?—
35 Qa pa' ángel qa yit'ijiju'ƚ pa'aj: —Na' Espíritu Santo qu' nanam ewetsju' qa na'n'epji', qa na' ƚet'unha'x na' Qiji'ha qa' na'n'epji' iye hik qu' ƚunye'je' na'aj ƚeq'eneƚeya'x ne'ej wasi'. Qa hik ta'ƚijupi' pakha' qi in Ƚe'wis qu' nenektaxfik'i qa ƚenqiyi'ij “Ƚaa'sija pa' Dios.”
36 Jeƚ qeku'nek, ke' ejefeki' Elisabet in na'l iye hatse' pa' ƚa's, yemjeetax in hats k'utshetax, kikhe'en titijiti'yijets in ham ƚa'se' qa hane'ej qa hats ewi'ƚ tatsai (6) ƚeqe juwelits in iwkajitshen.
37 Qe ham pa'qu' wekweke' qu' jutsitaxi'im na' Dios.—
38 Ma' qa yit'ij pa'aj pe' María: —Yakha' ƚeqejkunenki'yij pa' Yatsat'ax'inij. Naqsi'jijkii pa' Dios in ƚunye'jek kakha' hats ƚenfel ye'm.— Ma' qa pa' ángel qa ikik'ui iye pa'aj.
Pe' María qa yamii pe' Elisabet.
39 Qa hik pekhewe' pe' neƚutsji' pa'aj, ke' María qa itaqsunii qu' namii pa' ewi'ƚ pe' witsetits ƚelits pa' uteket i'ni' na' sehe' Judea.
40 Qa uyifi pa'aj pe' ƚetsi' pa' Zacarías qa wetfeli'm pe' Elisabet.
41 In yepi'ye' pa'aj pe' Elisabet pa' ƚewetfelhinye'j ke' María, ma' qa pa' omeƚa's qa t'otspha'mkii pa'aj ƚatawe'jji' pe' Elisabet. Qa pe' Elisabet qa topo'oj pa'aj pa' Espíritu Santo.
42 Ma' qa pe' Elisabet qa yit'unhetik'i pa'aj in yit'ij: —Pa' Dios les qi'ija in ƚe'wis pa' neƚisij qa nite' hik ƚunyejei ene' week efuts pe' tisij, qa les in ƚe'wis iye pa' tisij pakha' omeƚa's i'nji' ne' ekutjii.
43 ¿Inhats'ek in yijunye'jkii aka'an, in namyii ene' ƚenene pa' Yatsat'axyij?
44 Qe in i'nk'a k'epiye'ej kakha' ewetfelhinye'j qa pa' ya's ene' yikutjiiji' qa aje'eƚ t'otspha'mkii qe qi in ƚe'wisi'mkii.
45 Ƚe'wisi'mkii ene' nite' yeqeku'uk'i qu' yijaayi'ija qu' nana'l hatse' week pekhewe' hats nifeli'm pa' Yatsat'ax'inij.—
46 Ma' qa ke' María qa yit'ij pa'aj: —Pa' yitawe'j qi in yiwqinhetji'ha pa' Yatsat'ax'inij,
47 qa pa' yeqe espíritu ƚe'wisi'mkiiha qe ta'ƚets pa' Dios hik pakha' eqiƚina'x tsiƚin hatse'.
48 Qe nejeƚ yiwetsju' in yi'f'iljetsaxtax in ƚeqejkunenki'yij, qa hane'ej qa week ƚahatsiyij qu' nenit'ij yiwets in qi pa' ƚe'wis heyesti'yij.
49 Qe pa' Qi T'un Ham Ƚunye'ji'iju'ƚ yaqsi'j ye'mijkii pe' qits wekwek ham ƚunyejeyi'iju'ƚ. ¡Qiji'ha qa ƚe'wisija iye aka' ƚii pa' Dios!
50 Qa ene' week ƚahatsiyij qu' ne'nq'eletij pekhewe' qu' ne'nijiweyiju'ƚha.(Sal 103:17)
51 Pa' ƚokoi yaqsiijkii pe' qits wekwek, yak'esaxik'uikii pa' yijamtitaxets pe' qi nikfe'ltaxets wekwek.
52 Yiwu'mik'uifik'i pe' t'unitstax in tenek'enhei pe' ƚots'ojilaxitstax, qa yenpha'm qu' netnek'enhei ene' wetf'iljetsin.
53 Pe' qi iyipkuntaxju' qa tisij pa' qi qa ƚe'wis ƚaq,(Sal 107:9) qa pe' qi yiwq'axintax wekwek qa ham pa'qu' netisij.
54 Qi in t'ifti'ts'ets ha'ne Israel. Hik ha'ne ƚeqejkunenek, qe nite' nitapi'ii pa' qi ƚeq'iltiye'j pa'aj
55 in yiwjutsiqeni'm pa' i'nalek'ik'i Abraham'ik'i qa week pekhewe' ta'ƚets.—
56 Ke' María qa wetshetk'ewi'ƚ juwelits in amanijup pa'aj pe' Elisabet, ma' qa i'nk'aƚe qa wapilii iye pa'aj pe' ƚetsi'.
Nekfik'i pa' Juan Bautista.
57 In yamets pa' ƚahats'ij qa nekfik'i pa'aj pa' ƚa's pe' Elisabet.
58 Pe' metitsi'm qa pe' ƚejefets iye qi in ƚe'sitsi'mkii in impi'yelij pa' Yatsat'ax'inij in hats yethinij pa' ƚeq'ilta'xij pe' Elisabet, ma' qa week ƚesitsiƚi'mkii pekhe'en.
59 Qa in hats yamets pa'aj wetshetk'ewi'ƚ tatsai (8) pe' ƚeqe neƚuts, qa namii pekhewe'en, qe qa' ne'nisa'xii ƚaxpa's pa' omeƚa's, qa yisu'untax qu' ƚiyifeyi'ij pa' ƚatata Zacarías.
60 Qa ke' ƚenene qa yit'ij: —Nite', qe aka' qu' ƚiyi'ij yijat'ij Juan.—
61 Qa yit'ijju' iye pekhewe'en: —Ham inek pa'qu' ƚiyi'ij kakha'an ene' ejefets.—
62 Ma' qa ƚokoyeiƚe pe' yittaxiji' in nifaakantaxij iye pa' ƚatata, pa'n qu' ƚiyi'ij.
63 Qa pakha'an qa iyinets pa' ewi'ƚ najak k'eewe, qa yika' pa'aj aka'an in yit'ij: —Aka' qe ƚii hane'en Juan.— Qa week yitjuƚaxijpha'mkii pa'aj pekhewe'en.
64 Ma' qa aje'eƚ pa' Zacarías qa wejje'm pa' ƚeji' qa q'ul iye pa' ƚelepep, qa yape qa iyetƚek pa'aj yiwqinhet pa' Dios.
65 Qa week pekhewe' metitsi'm qi in yitjuƚaxijpha'mkii pa'aj. Ma' qa week pa'aj pe' witsetits ƚelits pa' uteket na' sehe' Judea in i'ye'ej pa'aj.
66 Week pekhewe' impi'yelij aka'an qa yaqsi'j pe' ƚatawjetsji', qa yitjiijju': —¿Qetuk pa' ƚunye'j hatse' ha'ne omeƚa's? Qe pa' ƚokoi pa' Yatsat'ax'inij yijaa'ija in i'nijup nakha'an.—
Pa' Zacarías qa iyetij pakha' mexe hamik'ui qu' ƚunye'je'kii pa'aj.
67 Pa' Zacarías hikpa' ƚatata pa'aj pa' omeƚa's, qi in topo'oj pa'aj pa' Espíritu Santo, ma' qa nifel pakha' mexe hamik'ui qu' ƚunye'je'kii pa'aj, qa yit'ij:
68 —Neniwqinhetji'ha pa' Yatsat'ax'inij, ƚeqe Dios ene' Israel, qe te'nilitju' qe qa' niƚin ha'ne ƚetset.
69 Ma' qa hats niihin ink'uipha'm pa' ewi'ƚ qi t'un eqiƚina'x ta'ƚets pa' David'ik'i, hikpa' ƚeqejkunenek pa'aj.
70 Qa in ƚ'anye'jek pa'aj in nifel qa i'nijji' pe' qi ƚe'sits ƚeqe profetalik'i, pakhaa'ij pa'aj.
71 Qe qa' jinaqsi'jij pekhewe' inejuihifets, qa' jinaqsi'jij iye pa' ƚokoi pekhewe' week napjaxtax ine'm.(Sal 106:10)
72 Qe qa' ni'nq'ethinij pa' ƚeq'iltiyejij pe' i'nalheyik'i qa qu' naqsiijkii iye pakha' hats yiwjutsiqeni'm pa'aj.
73 Qa aka' yiwjutsiqen pa'aj hik aka' nifeli'm pa'aj pa' i'nalek'ik'i Abraham,
74 qe qa' jinilithinik'ui pa' ƚokoi pe' inejuihifets, ma' qa' ham i'nijiweya'xe'kii qu' ji'nt'ithayiyi'm
75 in ji'we'neni'ha qa jiwattsathenketetsha iye pakha'an week pekhewe' inqeneƚutsji'.
76 Qa akha', omeƚa's, ƚenqii'ej hatse' ƚeqe profeta pa' Qiji'ha, qe ƚojo'ok'oi hatse' pa' Yatsat'ax'inij qe qa' ajiletik'ui pe'qu' ƚ'ikheijeye',(Mal 3:1)
77 hats'inha qu' ikfelitets aje'eƚ na' ƚetset in ƚeke' qu' iƚiye' qu' nata'ƚets qu' netwumhiti'yik'ui pe' ƚewuƚ'ets,
78 qe ta'ƚets pa' qi'ija in ƚeq'iltiye'j inij pa' inqe Dios, ma' qa pa' hik ƚunye'j ne' junu' na'aj ink'ayik neƚukii qa' nanam inwetsju' ta'ƚiipha'm pakha' les in toxpha'm,
79 qe qa' nanaliti'pji' pekhewe' i'ni' pa' qi in nookii qa i'ni' iye pa' ƚeq'eneƚeya'x pa' witwamhi'.(Is 9:2) Hats'inha qa' nojo i'nk'uyii pa' ƚenikheyij pa' wit'ikesimeya'xƚekii.—
80 Pa' omeƚa's qa teiƚem in hats qiyu' pa'aj qa in t'unij iye pa' ƚeqe'spiritu. Qa i'ni'kii pa'aj pa' ham i'ni'i' qa yamijii pa' neƚuji' in hats nifeli'm pekhewe' Israel ƚeiƚets.