13
Mibpenempità si Hisus Mekeatag te Etew ne Midsawed te Benì
(Marcos 4:1-9; Lucas 8:4-8)
Arà ne hewii ne mid-awà si Hisus ketà te valey ne mibpendiyà te beyvey te ranew, ne ketà mibpinuu su ebpenurù. Ne geina te medmerakel ne menge etew ne midlingut kandin ne mid-untud sikandin te avang diyà te gebgevasan su ebpenurù. Ne riyà dà te beyvey te ranew ke menge etew ne ebpemineg kandin. Ne merakel se impenurù din kandan ne impepevayà te sempità.
“Ruen etew,” ke si Hisus, “ne mibpendiyà te pengengewiran din su edsawed te benì. Ne ketà te kinesawed din ne ruen benì ne nengeulug diyà te kilid te ralan ne midtuktuk en te menge pepenuk. Ruen ruma ne insawed din ne riyà nengeulug te kebetuwan ne mevavew se tanà din. Ne geina te mevavew ini se tanà din, ne mehaan dà se kinetuvù din. Ugaid ne guna su mid-endawan en ne petuluy ne migkuley ke dawun din geina te warà meketuneb ke ralid din, ne neebmas en. Ke ruma pà ne riyà nengeulug te sepinitan ne guna su midtuvù en ini ne migkubmusan en dut te sepinit. Ugaid ne ruen ruma pà ne riyà nengeulug te meupiya ne tanà, ne midreteb ne meselinuvù se tuvù din, ne nekevahas te meupiya su ruen mibpengupiya nevenar se bahas din, ne ruen migkakey, ne ke ruma pà ne ruen ded neehani. Itaan niyu ke telinga niyu,” ke si Hisus, “kayi te migkahi ku ini.”
Midseysey ni Hisus Ke Atag Dut te Menge Sempità
(Marcos 4:10-12; Lucas 8:9-10)
10 Ne mid-uvey ki Hisus ke menge edumdumaan din ne migkahi ran te, “Meambe ke ibpepevayà nu ke lalag nu te sempità ke ebpenurù ka kayi te menge etew?”
11 Migkahi si Hisus te, “Sikiyu ne edurumaruma kediey, ne ebpesebutan en te Eleteala rut te in-eles dengan mekeatag te Kedatù te Eleteala te menge etew, ugaid ke ruma ne menge etew ne ibpenurù kandan te ibpepevayà te menge sempità. 12 Su ke etew ne idtahù din te hinawa ke ibpesabut kandin te Eleteala, ne ed-umanan pà te Eleteala ini se kebpekesabut din su apey mehaked din ke muna pà dut te ebpegingewaan din. Ugaid ke etew ne kenà din idtahù te hinawa ke ibpesabut kandin te Eleteala ne egkeawà arà se reisek ne nesebutan din. 13 Tembù be ebpenurù a kandan ne ibpepevayà te sempità su apey ran mekesabut.
Su edtengteng dan, ugaid ne kenà dan ebpekekita;
ne ebpemineg dan, ugaid ne iring be te warà dan mekerineg.
14 Ne netuman en kayi te kandan ke impekahi te Eleteala ki Isayas ne egkahi te,
‘Lelayun dan ebpemineg, ugaid ne kenà dan egkesebutan.
Ne lelayun dan edtengteng, ugaid ne kenà dan ebpekekita.
15 Su ini se menge etew ne meresen se ulu ran,
ne timbang te midsabpeng dan ke telinga ran,
wey midlipereng dan ke mata ran.
Su embiya kenà, ne ebpekekita ran en,
ne ebpekerineg dan en,
ne ebpekesabut dan en,
ne ke hinawa ran ne edlived en kayi te kediey,
ne ibpekepeliyu ku en sikandan dut te salà dan.’ ”
16 Ne migkahi pà maa si Hisus te, “Ne sikiyu, dayirai kew nevenar su nesebutan niyu ini se nekita niyu wey ini se nerineg niyu. 17 Sebenarvenar ne ini se egkehiyen ku keniyu te kenà pira rà se ebpelambas te Lalag te Eleteala wey menge metidtu ne etew te Eleteala rengan ne ed-inteng perem kayi te nengekita niyu te guntaani en, ugaid ne warà dan en mekita. Ne ebpemineg dan perem kayi te nengerineg niyu te guntaani en, ugaid ne warà dan en mekerineg.”
Mibpesebutan ni Hisus Ke Meana Dut te Sempità Mekeatag te Etew ne Midsawed te Benì
(Marcos 4:13-20; Lucas 8:11-15)
18 “Na pemineg kew” ke si Hisus, “su apey niyu mesebuti ke engkey se meana keniyan te sempità ku mekeatag te etew ne midsawed te benì. 19 Su ini se benì ne insawed din ne ini ke lalag mekeatag te Edetuan te Eleteala. Ne ke ralan ne neuluhan te benì ne arà ke menge etew ne nekerineg te Lalag te Eleteala, ugaid ne warà dan mesebuti ne warà meketahù te hinawa ran. Nekeuma si Setanas ke datù te pekaid ne midegdehawan din te ed-ahew ke lalag ne nerineg dan. 20 Ne ke kebetuwan ne neuluhan te benì, ne arà ke menge etew ne nekerineg te Lalag te Eleteala ne ingkehalew ran te ebpemineg ne mibperetiyaya ran. 21 Ugaid ne mehaan dà su warà mekedalid diyà te hinawa ran. Ne wey ran penggerami ni Setanas dut te peretiyaya ran te Lalag te Eleteala, ne midlekà dan en. 22 Ne ke sepinitan ne neuluhan te benì, ne arà ke menge etew ne nekerineg te lalag te Eleteala, ugaid ne gewii ran te ebpetindalan ne merakel se egkubmus dut te Lalag ne nerineg dan, iring te kemutuwan dan te ked-ubpà-ubpà wey ke kegkelilingey ran dut te kearen dan, ne warà en mekeuma te kebehas dan. 23 Ne ke meupiya ne tanà ne neuluhan te benì, ne arà ke menge etew ne nekerineg te Lalag te Eleteala ne impetuneb dan te hinawa ran su nesebutan dan. Ne mibahas dan su ruen mibpengupiya nevenar se bahas din, ne ruen migkakey, ne ke ruma pà ne ruen ded neehani.”
Ke Sempità ni Hisus Mekeatag te Utan ne Insawed Dut te Kunterà Din Ke Datù te Pekaid
24 Ne mibpenurù si Hisus te seveka maa ne sempità, ke sikandin te, “Ke Kedatù te Eleteala rut te menge etew ne iring te etew ne mibpesawed te meupiya ne benì diyà te pengengewiran din. 25 Senge kerukileman ketà te nekelipereng dan langun, ne nekeuma ini se kunterà din ne midsawed te utan ketà te pengengewiran din ne mid-awà en. 26 Guna su midtuvù ke pinemula ne ebmemehingey en, ne midtuvù en dema ke utan.
27 “Ne mid-uvey ke edsugsuhuen kayi te kemuney ne migkahi en te, ‘Mama, meupiya ne benì ke impesawed nu riyà te pengengewiran nu, ne endei ve ebpuun arà se menge utan ne midtuvù ketà?’
28 “ ‘Riyà ebpuun ini te kunterà ku,’ ke se kemuney kayi te tanà.
“Ke se menge edsugsuhuen din te, ‘Menu, Mama, ibpevarut nu kenami ayan se utan?’
29 “ ‘Kenà,’ ke se kemuney, ‘su gewii te kebarut niyu te utan ne kema ke ebpekeragkes ke meupiya ne pinemula. 30 Ebeleharen tew pà taman te egkeuma en ke ked-ehani, ne ebpeunaan ku pà te ebpepemarut rut te ebpengehani ne ibpepemagkes ku kandan su ebinsulan. Ne anpà ne ibpeehani ku ini se pinemula ku ne ibpetahù ku kayi te kemalig ku.’ ”
Insempità ni Hisus ke Kedatù te Eleteala te Menge Etew Dut te Pinekemerimet ne Lahas ne Ed-ingeranan te Mustasa
(Marcos 4:30-32; Lucas 13:18-19)
31 Ne mibpenurù maa si Hisus te ruma pà ne sempità. “Ini se Kedatù te Eleteala kayi te menge etew,” ke sikandin, “ne ebpekeiring te merimet nevenar ne lahas ne ed-ingeranan te Mustasa ne ibpemula te etew. 32 Ini ke pinekemerimet ne lahas kayi te ampew te dunya, ugaid ne embiya ibpemula ini ne ebpeketuvù ne egkevaluy ne iyan dekelà dut te langun ne pinemula. Ne edsubpang te derekelà, ne rutun ebpenesalag ke menge pepenuk.”
Insempità ni Hisus ke Kedatù te Eleteala te Menge Etew dut te Ibpelevag te Pan
(Lucas 13:20-21)
33 Ne mibpenurù pà lavew si Hisus te ruma pà ne sempità. Ke sikandin te, “Ini se Kedatù te Eleteala kayi te menge etew ne iring te ibpelevag te pan. Migkuwa ini te meritan ne insawug din dut te senge asad ne tapung su apey ebpeketuvù ke mibawug din ne tapung.”
34 Langun ini ne impesabut ni Hisus diyà te denda ne menge etew ne impepevayà din te sempità. Warà misan engkey en ne impemenudtul din kandan ke kenà impenempità din. 35 Mid-ulaula rin ini su apey metuman ke impesurat ne Lalag te Eleteala dut te ebpelambas te lalag din rengan ne egkahi te,
“Ebpenurù a kandan te kayi ibpepevayà te menge sempità;
ibpenudtul ku kandan arà se warà pà mepayahi igenat dut te kinelimbaha kayi te kelibutan.”
Midseysey ni Hisus ini se Sempità Din Mekeatag te Utan ne Insawed Dut te Kunterà Din Ke Datù te Pekaid
36 Ketà ne mid-ewaan ni Hisus ke denda ne menge etew ne mibpemenayik sikandin diyà te baley. Midtundug kandin ini se menge edumdumaan din ne ke sikandan te, “Ibpayag nu kenami ke engkey se meana dut te sempità nu mekeatag te utan ne insawed diyà te pengengewiran.”
37 Migkahi si Hisus te, “Ke meama ne midsawed te meupiya ne benì ne sikandin ke Impeanak dut te Menusiyà; 38 ne ke pengengewiran ne ini se kelibutan. Ne ke meupiya ne benì ne arà ke menge etew ne Edetuan dut te Eleteala. Ke utan ne arà ke menge etew ne sakup ni Setanas ke egkeunutan te menge vusew, 39 ini se kunterà dut te kemuney te pengengewiran su midsawed te utan, ne sikandin ke egkeunutan te menge vusew. Ke hewii te ked-ehani ne arà ke ketepusan kayi te kelibutan, ne ke ebpengehani ne sikandan ke menge suluhuen te Eleteala. 40 Ne arà se utan ne ebpemeruten ne ebinsulan dan, ne arà ke egketemanan dut te sakup te egkeunutan te busew kayi te ketepusan te kelibutan. 41 Su kayi te ketepusan te kelibutan ne edsuhuen dut te Impeanak te Menusiyà ke menge suluhuen din su ibpeawà ketà te Edetuan din ke langun ne mibpeneheewit te kebpekedsalà te ruma ran wey langun ne mid-ulaula te meraat 42 ne ibpeantug diyà te apuy nerakà. Ne ketà dan ebpekependerawit wey ebpekengingitel. 43 Ugaid ne ke menge metidtu ne etew su sakup te Eleteala, ne ed-anlag dan iring te andew diyà te Edetuan te Amey ran ne Eleteala. Ne itaan niyu ke telinga niyu kayi te nerineg niyu.”
Insempità ni Hisus Ke Kedatù te Menge Etew Dut te In-eles ne Kearen diyà te Pengengewiran
44 Migkahi pà maa si Hisus te, “Ini se Kedatù te Eleteala ne iring te kearen ne in-eles diyà te pengengewiran. Netuen ini te senge etew ne nesuatsuat nevenar sikandin, ne midtelevan din ne mid-ulì en. Ne mibpasa rin ke langun taman ne kearen din, ne midlived sikandin ne mibpemasa rin arà se pengengewiran.”
Insempità ni Hisus ke Kedatù te Eleteala Dut te Senge Timan ne Ebeliehen ne Mepmepurù ne Ed-ingaranan te Pirlas
45 “Ini se Kedatù te Eleteala,” ke si Hisus, “ne ebpekeiring dema te etew ne ebpemengà te menge pirlas ne ebpemesaan din. 46 Guna su neketuen sikandin te seveka ne pirlas ne mepmepurù nevenar, ne arà dà ne mibpasa rin ke langun taman ne kearen din ne mibpemasa rin arà se pirlas.”
Insempità ni Hisus ke Kedatù te Eleteala Dut te Biyala
47 “Ne seveka rema ne ebpekeiring te Kedatù te Eleteala,” ke si Hisus, “ne ini se biyala ne id-antug diyà te ranew su apey ebpekeutel te langun ne edsusunan te serà. 48 Guna su nepenuen ini se biyala, ne midtuyuk dan en diyà te geunan. Ne mibpinuu ran su ebpengeraman dan ke serà. Su ke meupiya ne serà ne id-awuk diyà te ambung su ibpendehang dan, ne ke kenà meupiya ne idtimbag dan. 49 Iring be ketà dema se egketemanan kayi te menge etew ketà te kegkepupus te ini se kelibutan su ebpemenkayi ke menge suluhuen te Eleteala ne ibpedsivey ran ke menge etew ne meraat se mid-ulaula rin dut te menge etew ne metidtu. 50 Ne ini se menge meraat ne etew ne ibpeantug diyà te apuy nerakà, ne ketà dan ebpekependerawit wey ebpekengingitel.”
Ke Upama ni Hisus Mekeatag te Etew ne Metau ne Ebpenurù te Raan wey Behu ne Penurù
51 Ne mid-insaan ni Hisus ke edumdumaan din te, “Menu, egkesebutan niyu ini se langun ne mibpengahi ku?”
“Uya,” ke se menge edumdumaan din.
52 Ketà ne migkahi maa si Hisus te, “Ne geina te nesebutan niyu en arà, ne misan engkey ne etew ne ebpenurù te penduan ne miduma kayi te Kedatù te Eleteala ne iring sikandin dut te senge etew ne kemuney te valey ne merakel se kearen din megidsan se raan wey behu. Iring sikandin ketà su metau ne ebpenurù te raan ne penurù wey igkepenurù din dema ke behu.”
Warà Mibperetiyaya te Penurù ni Hisus Diyà te Inged Din ne Nesarit
(Marcos 6:1-6; Lucas 4:16-30)
53 Guna su nekepasad en si Hisus te kebpenurù din te ibpepevayà te menge sempità, ne mid-awà en sikandin ketà te inged 54 ne mid-ulì en diyà te inged din ne mibpenurù diyà te baley ne ebpengedian te menge Hudiyanen te penduan dan. Ne nengegeyip ke menge etew ne nekerineg te penurù din. Ke sikandan te, “Endei rin be buwa mekuwa ini se ketau rin? Ne ebmenuwen din te ebaal ini se menge mekegeyip? 55 Maa, kenà uvag sikandin ke anak te pandey? Ne maa, kenà si Maria ke iney rin wey si Santiago, si Jose, si Simon wey si Hudas ke menge ari rin? 56 Ne maa,” ke sikandan, “kenà ini red dema med-ubpà ke langun ne etevey rin? Endei rin be buwa mehuruwi ini se ketau rin?” 57 Ketà ne mid-engkenà dan kandin.
Ne migkehiyan ni Hisus sikandan te, “Ke etew ne ebpelambas te Lalag te Eleteala ne egkeedatan te piya endei sikandin egketahù, liyu rà dut te muney ne inged din wey ke kereremigey rin.”
58 Tembù be kenà utew merakel ne mekegeyip ne ingkepekita ni Hisus ketà te inged din su warà mibperetiyaya ke menge etew kandin.