4
El ejemplo del sembrador
1 E Jesús o ma na yeje cja c'e zapjü a Galilea. Mi xöpü c'o nte nu. Cjanu o jmurü na puncjü nte nu ja mi bübü angueze. Nuc'ua e Jesús o dat'ü cja 'na bü'ü; je o mimi nu. C'e bü mi bübü cja ndeje. Texe c'o nte mi böbütjoji a ñünü cja c'e ndeje.
2 Nuc'ua e Jesús o xipjiji na puncjü jña c'o mi ngue ejemplo. O xipjiji a cjava:
3 ―Dyäräji c'ü rá xi'ts'iji: 'Na mbonzhëxü o mbedye o ma mbodü o ndëxü.
4 Nuc'ua 'ma ya ma podü, bübü o ts'indëxü c'o o zobütjo cja 'ñiji nu ja mi cjogü o nte. O ẽjẽ c'ua c'o s'ü o mbëchiji c'o ts'indëxü.
5 Bübü o ts'indëxü c'o je zobütjo cja o mborojo nu ja dya ma pizhi o jõmü. Dya mezhe va mbes'e, na ngueje dya mi jäs'ä na puncjü jõmü.
6 Nuc'ua 'ma o mbes'e e jyarü, o banü c'o ndëxü o dyot'üji. Na ngueje dya vi mbeje o̱ dyüji.
7 Bübü o ts'indëxü c'o o zobütjo nu ja mi bodü o ndöbidyi. 'Natjo c'ua va mbes'eji. Ndajme o nocü c'o bidyi, nguec'ua dya jyëzi ro nocü c'o ndëxü. Nguec'ua dya nguiji.
8 Bübü o ts'indëxü c'o o zobü c'ua ja ma jo jõmü. Nuc'o, o nocü, o jogü na jo. Nzi 'na c'o ndëxü c'o o mbes'e, bübü c'o o unü treinta ts'indëxü. Dyaja c'o o unü sesenta; dyaja c'o o unü 'na ciento.
9 'Ma o nguarü o xipjiji a cjanu o mama c'ua e Jesús:
―Nu'tsc'eji bübü in tsõgueji, rí dyäräji na jo yo jña yo rí xi'tsc'öji.
El propósito de los ejemplos
10 Nuc'ua 'ma ya mi bübütsjë e Jesús, o ẽjẽ c'o doce discípulo, cja na 'ñeje ja nzi c'o dyaja nte c'o vi dyärä c'o o mama e Jesús. O ẽ dyönüji e Jesús o mamaji:
―¿Pje ne ra mama yo jña yo i̱ xitsijme?
11 O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji:
―Nu'tsc'eji o dya'c'üji Mizhocjimi rí pãrãji c'ü dya mi pãrã c'o nte 'ma ot'ü; o dya'c'üji rí pãrãji c'ua ja ga manda Mizhocjimi. Yo dyaja nte, rí xipjigö o ejemplo yo.
12 Ngue c'ua zö ra jñandaji y ra dyäräji, pero dya ra mbãrãji pje ne ra mama yo jña. Na ngueje 'ma ro zo o̱ mü'büji, ro nzhogü o̱ mü'büji cja Mizhocjimi. Nuc'ua Mizhocjimi ro perdonao o̱ nzhubüji.
Jesús explica el ejemplo del sembrador
13 Nuc'ua e Jesús xe o xipjiji:
―¿Cjo dya i̱ṉ pãrãgueji pje ne ra mama yo jña yo cja ró xi'ts'iji? ¿Ja rgá sö rí pãrãgueji pje ne ra mama yo dyaja ejemplo yo rá xi'ts'iji?
14 Nu c'o jña c'o ró xi'ts'iji je a cjava c'o: Nu c'ü podü o ts'indëxü chjëntjovi nu c'ü zopjü o̱ jña Mizhocjimi yo nte. Nu c'o ts'indëxü ngueje o̱ jña Mizhocjimi c'o.
15 O ndëxü c'o o zobütjo cja 'ñiji, chjëntjoji c'o nte c'o ärä o̱ jña Mizhocjimi, nuc'ua va ẽjẽ e Satanás c'ü dya jo, va ẽ jünbü c'o jña c'o bübü cja o̱ mü'büji.
16 C'o ndëxü c'o o zobütjo cja mborojo, ngueje c'o ärä o̱ jña Mizhocjimi, nuc'ua me mäjä ga 'ñejme c'o.
17 Pero dya si'ch'i cja o̱ mü'büji c'o jña. Nuc'ua 'ma ra ẽjẽ c'ü ra sufridoji 'ñe ra nuji na ü na ngue c'ü ni 'ñejmeji c'o jña, nuc'ua exta tõgüji, dya cja ra sidoji.
18 Nu c'o ts'indëxü c'o o zobütjo nu ja mi bodü o̱ ndö o bidyi, ngue c'o ärä o̱ jña Mizhocjimi.
19 Pero me mbeñeji c'o o̱ bëpjiji, 'ñe me jodüji ja rgá ndõjõji na puncjü o ch'opjü, 'ñe me mäpäji yo bübü cja ne xoñijõmü; cjaji c'o netsjëji. Nguec'ua dya cjaji c'ua ja nzi ga ne Mizhocjimi.
20 C'o ndëxü c'o o zobü c'ua ja ma jo jõmü ngue c'o nte c'o ärä o̱ jña Mizhocjimi. Nuc'o, ejme co texe o̱ mü'bü c'o. Nguec'ua cjaji c'ua ja nzi ga ne Mizhocjimi. Chjëntjoji c'o ndëxü c'o me xo jogü na jo. Bübü c'o o unü treinta ts'indëxü; dyaja c'o o unü sesenta; dyaja c'o o unü 'na ciento.
El ejemplo de la lámpara
21 Sido o ña e Jesús o xipjiji:
―'Ma tjütüji 'na sivi, dya co'büji co 'naja caja. Dya xo emeji a mbo cja 'na ngama. Je ẽ's'ẽji nu ja na ts'ijens'e, ngue c'ua ra jñandaji.
22 C'ua ja ga cja c'o, je xo ga cjatjonu ín jñagö. Zö dya pãrã dya yo nte, pje ne ra mama ín jñagö, pero ra zädä 'ma ra mbãrãji. Zö bübü o jña c'o dya mi pãrãji 'ma ot'ü, pero ra xogü o̱ ndö yo nte, ra unüji ngüenda ja ga cja.
23 Nu'tsc'eji bübü in tsõgueji, rí dyäräji na jo yo jña yo rí xi'tsc'öji.
24 Xo o mama e Jesús o xipjiji:
―Rí dyätäji na jo yo o̱ jña Mizhocjimi yo i̱ṉ äräji; ra dya'c'üji mas rí pãrãji.
25 'Ma rí unnc'eji na jo ngüenda yo jña, Mizhocjimi ra dya'c'üji xenda rí tendiogueji yo. Zö i̱ṉ cjijñiji c'ü ya i̱ pãrãji 'na jña, pero 'ma dya rí unüji ngüenda, ra jñünnc'üji 'ma c'ü ts'iquë c'ü ya i̱ṉ pãrãji.
El ejemplo de la semilla que crece
26 Xe o ña e Jesús o mama:
―C'ü ni manda Mizhocjimi chjëntjovi nza cja 'na bëzo c'ü podü o ndëxü cja o̱ juajma.
27 'Ma xõmü ĩjĩ c'e bëzo. 'Ma ya ra jyas'ü, ra nanga ra ma pëpji. Nu c'o ndëxü c'o o mbodü nocü c'o. Pero dya pãrã c'e bëzo ja ga mbes'e c'o, ni ri ngueje ja ga te'e c'o.
28 Ngue e jõmü c'ü je cjapü ra te'e c'o ndëxü, 'ñe ra ngui'iji. Ot'ü ra mbes'e, nuc'ua ra nocü, cja rron c'os'ü o̱ nguĩ'ĩji. Nuc'ua ya ra ngui'i o ndëxü.
29 Nuc'ua 'ma ya ra jogüji ya ra ndagüji c'ua, na ngueje ya ni dyot'üji.
El ejemplo de la semilla de mostaza
30 Xe o ña e Jesús o xipjiji:
―Rá xi'ts'iji pje nza cja c'ü ni manda Mizhocjimi.
31 C'ü ni manda Mizhocjimi, chjëntjovi nza cja 'na ndömortasa c'ü o jñü 'na bëzo, cjanu o ma ndujmü. O ndömortasa xenda ts'iquë cja yo dyaja ndöpjindyo.
32 Pero 'ma ra nocü, xenda na nojo yo, que na ngueje yo pje nde ma c'ajna, na ndã'ã yo. Nguec'ua ga ẽjẽ yo s'ü ga dyät'äji o̱ t'oxüji nu.
El uso que Jesús hacía de los ejemplos
33 Na puncjü ejemplo c'o mi mama e Jesús ma xipji c'o nte o̱ jña angueze. O xipjiji texe yo jña yo mi sö ro tendioji.
34 Dya zopjüji ne ri 'naja jña c'ü dya ro jyëntspiji 'na ejemplo. Pero o xipji na jo c'o o̱ discípulo ja cja. O xipjiji 'ma mi cãrãtsjëji.
Jesús calma el viento y las olas
35 Nuc'ua c'ü nzhä'ä c'e pa'a c'ü, o mama e Jesús o xipji c'o o̱ discípulo:
―Möjö je rá pes'eji 'nanguarü a manu cja ne zapjü, eñe.
36 O 'ñezheji c'ua c'o nte. O dat'ü e Jesús cja 'na bü. C'o o̱ discípulo xo o dat'üji nu, o möji e Jesús. Mi järä nu, ja xe nzi o ts'ibü'ü c'o xo dat'ü c'o nte, xo möji e Jesús.
37 Jo ni vü'ü c'ua 'na ndajma c'ü me ma zëzhi. Me mi pjõ's'ü c'e ndeje ma mbo'o c'e bü'ü. Mi cjijñiji ro nizhi ndeje c'e bü'ü.
38 E Jesús je mi orü cja o̱ squina c'e bü'ü. Ma ĩjĩ. Mi jũ's'ü o̱ ñi cja 'na almada. C'o o̱ discípulo o zopjüji c'ua e Jesús. O xipjiji:
―Nu'tsc'e xöpüte, ñanga. ¿Cjo dya i̱ṉ juentsquegöjme? 'Na rá tũgöjme.
39 O nanga c'ua e Jesús. O huënch'i c'e ndajma. O xipji c'e ndeje:
―Söya, juemegue.
Cjanu o böbü c'ua c'e ndajma; c'o ndeje, dya cja mi pjõ's'ü.
40 Nuc'ua o mama e Jesús o xipji c'o o̱ discípulo:
―Nu'tsc'eji, ¿jenga i̱ṉ sũji? ¿Cjo dya i̱ṉ ejmezügöji rí pjö'c'ügöji?
41 C'o discípulo me mi sũji, mi pötma mamaji:
―¿Pãrã, pje pjëzhi ne Jesús? Maco manda ra böbü e ndajma 'ñe yo ndeje, y nujyo, ätäji nu.