12
Gihr Nying Kar Kuowo Beehda Gihn!
(Mat 10:26, 27)
+ Kaano abeehn amahr nyoge alihbe me thoohdh umad gene wudh gen adhaahr upud gene rog gen ke jwang piny e Jeacuu akuong rob keehd jo waahdhe kobe, “Yaage kaa cubu nyingu piny beer mee ne cohg ke nying yaa Paarijea bang gihn dhe yoohn gen ne yug gene giih gen uroomo wa kan na tiihy kamiira kii ngo ni. Dhe yoohn tiihy gene kii ngo, beehda yug giih thudh yej rog nyoge. + Abea nea kaa ngo, e kwaad gihn wiihe anaa awum piny, udhiil ke aal maalo, e thiow luube giih anaa arob e ge kan piny, ge urob oogo ne caya ungahy nyoge gen cang. Kwaad giih anaa arobu kii muudho ge alihng nyoge, ge wa giih maa arob kii diih kahr cahng. Kedea kwaad giih anaa arobu e ge robu kaa muong kar keedu ni ge arob kaa dhe yooh me nyoge ukwaago wa gihr ngaa me rubo ke maalo wiih wod.
Ngaan Dhiilu Tudo Ree
(Mat 10:28-31)
“Wu goma, wu dhiila kaa toohno kejea wu keá tudo yihr kwaad dhaano utaahngo ge rom nahg kuohm cog abea batien naa anahge kuohm, e gihn moogo me cahge ke yugo keehdo tooro. + Abea ngaan dhiilu tudo ree gen: kaa tudu ke rih Juog, ngaan ge nea dhaano anahge, e yihre ne tee thiow uthoohre ngo yi maay Jaeena. Ayiih aroba yihru kejea Juog noono e naa ngaan dhiilu tudo ree. Ngahda ngahyu kejea adiid pure abiihj ngeew kaa nying ryaale ariow cog ne? Abea keehd maano e Juog wiihe be wul keehd rih acielo now keew gen. + E ngahda ngahyu thiow kejea keehd yiehy wudhu ke ngud gen, ge akwaan Juoge cang ne? Kea noono wu keá cahg tudo keehdo, bang gihn gihr nyingu ne maalo keter me yoohm adiid pure me thoohdh!
Kar Yiiho Wale Kweer Keehd Kriihjto
(Mat 10:32, 33; 12:32; 10:19, 20)
“Dhiila kaa robo yihru ne cohg kejea kwaad ngaa rubo nyum nyoge cang kejea en beehda ngada, e a ge adoohng ne dhaano utaahngo dhiila kaa robo nyum wuohdjuog kejea ngaan nu beehde ngada. + Abea ngaa kweer keehd an, ujaahye ree nyum nyoge kejea e padh ngada, e keehd an thiow ke nguda, ukweer keehd ngaan nu nyum wuohdjuog. 10 Kwaad ngaa maa arob gihn me raaj riha, a ge adoohng ne dhaano utaahngo e ngo rom kaa wii piny yihre. Abea ngaa arob gihn me raaj rih Wahy Juog e adhemuohm gihr ngaan nu be rom wii ree piny yihre ne weey weey.
11  + “Abea cahng moogo nea wu akahl kuohn luwe yihdh wuud amaade nyum ruohdhe, e wu keá nahg diere kejea wu urubo ke ne diih ne beehr luube kedea wu keá diero, kejea rogu ukonyu ke ne diih. 12 Bang gihn kwaad giih ucuu ne robo beehda Wahy Juog e nuu kwaan gen yi wudhu.”
Ucaale Gihr Nyin Maa Alony Abea Akwihj Par
13 Kaano e nyin moogo abeehn ne rob kiin nyoge kea, “Rob ngo yihr umiiha gen ruohdh, beere giih anaa awii wur wane piny yihr wan yihdh gen paahng wane paahngo keehde.” 14 E gihn nu abeehr Jeacuue kobe, “Nyieh! Ngaa e naa acub an piny udoohnga ne ruohdh wale ne ngad ngol lug piny kiinu keehd umiihu do?” 15  + Noono maa arob Jeacuue ngo yihr nyoge cang kobe, “Yaage kaa cubu nyingu piny beer mee ne cohg ke nying giih poodh yej, bang gihn kuowo gihr dhaano utaahngo be naa yihdh kwaad giih ne yihre naa conge. Keehd me kobe kejea ngaan nu alony uneehne gihn e gihn me kony giih lonye yihre tooro.”
16 Batiene e Jeacuu ucaale gihn abeehne ke ne robo yihr gen kobe, “Umodho coon nyin moogo anaa nudo maa anahg ngaa maa alony keter. Yihre anaa amahr puohdh maa acieg kaa amahr kwaad caame cang. 17 Muudhe e ngo abeehn ne rob ke cwihnye kobe, ‘Yaahy! An noon ni, awaahn ni gihn e nuu utiihya? Maany amahr giiha ge acieg ka me kedha gen yea tooro.’
18 “Maa abare maalo ke rob ke cwihnye kobe, ‘Mara naa apara nuu utiihya e gen! Atuoge giiha ge dhiila kaa toar piny ke kar gen cang ne dug. Batiene e ge uduoga piny ke geero ke me nyaahn, ugeera gen doong mee. Noono amahr giiha naa acieg yihdh puohdh kedea giiha mooge thiow me ne yihra ge kana ke yihdh gen. 19 Kaano e a rom rob ke cwihnya a keeda kejea, “Nyieh! Noono maahny arumo do! Amahr nyepinye ge athoohnho maa ge anyoohr yihri, run me thoohdh unahgi upiny e gihn me cahgi diero ke nyinge tooro. Beer nea wa gihn nu e yih dhiil beehdo kar bahbi now e wiihi daa. Yih ucahmo gihri now umahdhi mahdho thiow keehd kuong ke med cwihnyi wa kar wiihi maa atagi.” ’
20 “Muudhe e Juog ake rubo yihr nyin kea, ‘Yih amuohle! Ngahy ngo kejea yi bad dewaahr gihn ni tihn, wahyi ge dhiil kaa kaabo! Abea amahr giih acongi ni, ngaa e nuu udoohng gene yihre?’ ”
21 Maa agooy Jeacuue wiih lume noono piny kobe, “E naa kwaad kaa uyuge ree noono thiow yihr ngaa cong amahr giih me thoohdh ukoohbe kejea e alony. Abea e giih lonyo ke dhe yoohn kur Juog ge tooro yihre.”
Wu Keá Nahg Diere Keter
(Mat 6:25-34)
22  + Batien gihn nu e Jeacuue arubo yihr jo waahdhe arumo kobe, “E naa gihn roba ngo yihru kejea wu keá diero ke wahyu ke nying giih camu wale ke koohmu ke nying waare giih ngaabu. 23 Bang gihn wahy dhaano utaahngo wiihe ne maalo yihr giih cam. E thiow kuohm dhaano utaahngo wiihe ne maalo yihr waare giih ngaab. 24 Maanyu winy do! Koohdhe me piidh gene tooro kedea giih me kaj gene tooro. Yihr gen tooro gale wale dune. Abea ngahda Juog e naa ngaa muodh gen ne? Ngahda kuowo maru wiihe ne maalo yihr mar winy ne? 25 Keehd me nahgu rogu ke diero, e ngaa kiinu e ne rom rune ke jwaa beere be laar thoo. 26 Beer, nea kare tooro yihru, me yugu kwaad gihn me thiin wa kwaad gihn nu keehd dhe yoohn diero, e gihn e ne nahg diere wun ke nying gihn me duohng me poohd kuu abeehno?
27 “Maanyu ka doong thiiwe kii ngo. Ge be tiihyo maa waare me cwaahj gene tooro. Abea roba robo yihru kejea keehd Caloamon ke buur ngude yi deeh ngaab wuohbo gihre naa anaa ngahbe, e kuu anaa angahbo keehd ngaab gihn angaab Juoge thiiw acielo kiin thiiwe cang kii ngo. 28  + Beehda Juog e naa aruug lum wa gihn nu. Lumo me tihn, e ngo nud yi puohdho abea keroo e ngo waang kii maaj. Gihn e thiin yiiho gihru wa maano. 29 Wu ka poohd nahg diere naah adhaahr upeehyu ke rogu kejea gihn e nuu ucamo tihn? Wale upeehyu thiow kejea, gihn e nuu maadho tihn? 30 Beehda kwaad yaa beehda nyoge me kwihj Juog, gen naa yaa riem batien kwaad giih nu. Juog Wuru ge maalo ngahye kejea giih nu, ge daahdu daahdo. 31 Gihn nud naa adoohng gen, kuongu wudhu ke cub piny rog giih rubo ke nying dhe yoohn ka beehn Juoge unahge ruohdh nyoge kii ngo coadhi. Batiene arumo e Juog kwaad giih daahdu ge ucube yihru piny ka me laahwo now.
32  + “Nye jo'a! Gihn me tudu tooro ke nyinge. Bang gihn Juog Wuru ge maalo ni, daahd ngo bang naa amihn cwihnye beere ruohdh cube cubo yihru. 33  + Kaa ngeewu kwaad giih me ne yihru oogo, cubu ngiihny ayoadu yihr nyoge maa angoohng. Wa gihn nu e naa ka uyoadu giih beey ge daahdu Paar Maalo, ge beehda giih me yihdh gen be naar. Kedea thiow ge beehda giih me rog gen be rom gene kwalo yihr ngad kahw. Kedea thiow giih me ge be rom biihe ke camo. 34 Bang gihn ka ne giih lony dhaane yea e naa ka beed aduune.
Ucaale Me Koar Dhaane Ree Keehd Ngo
35  + “Beehdu thiow e wu angahbo kedea gwiiru rogu keehd dhe yoohn ka tiihyu giihu kii ngo. E thiow dhiilu beehdo e lame giihu ge a'ahb kedea e ge uliel yi cingu. 36  + Beehdu wa gihr yaa tiihy me koar wur paajo gihr gen piny maa anaa aay ucea kar rob kaahny. Batiene arumo e yaa tiihy yihre ge ake piih e ge koar kar ka uduue paajo, beere nea dhe wod tuonge tuongo, e ngo laar gene kaa yabo yihre piow piow. 37 Beehda gihn me beer yihr yaa tiihj giih nu, ge ne yuud wur paaje e ge ne ne koar ngo. Athiir roba robo yihru kejea wur paajo nea ubeehn paajo arumo, e waaro gihr cam ungaabe ree ucuohne yaa tiihj giihe bange ucahm gene tiehd. 38 Unahg gihn me beer yihr nyoge thiow wa gihn nu, bang gihn nea ge ubeehn wur paaje ni, e ge yuude e rog gen agwiir gene, keehd ne kobe kejea beehn kii waahr wale e ngo beehn kaa akaahg piny. 39  + Kea noono boaru yi gihn thiow kejea nea wur paajo kar beehn ngad kahw ne kwal giih paare, nea ngahyo, e paare be nea meehg kwalo yihr ngad kahw. 40  + Thiow beehdu wa kwaad maano e rogu agwiiru, bang gihn a ge adoohng ne dhaano utaahngo a ubeehn kii caa me kar beehna kuu acub yi wudhu.”
41 Batien gihn ni arumo e Piihter Jeacuu abeehne ke ne peehnyo kea, “Ruohdh ucaale gihn ni, arobi ke yihr wan, wa keed wane ne wale ngo arobi ke yihr nyoge cang?”
Ucaale Gihr Ubaahng Tiihy Wa Kaa Ateed
42  + Maa abeehr Jeacuue ngo kobe, “Kwaad ubaahng me ngihde e ne gaahn naa ngo ngaa me beer kedea giih nyepinye ngahye kaa gwiiro. Ubaahng me gaahn me beer wa gihn nu beehda ubaahng ateede yihre naa mage baahnge mooge beer mee kedea upaahnge caame paahngo yihr gen yi caang arob. 43 Unahg gihn me beer keter yihr ubaahng tiihyo wa gihn nu, ge uyuud wur paaje ngo cahng uduue. 44 Athiir e ne roba yihru, kejea ngad paajo cwihnye umihno keraahyo udhiile tiihj paajo cang ke cubo yi cing ubaahng nu. 45 Abea nea ubaahng awii ngad paaje paare urube ke cwihnye kejea ngad paajo be laar duuo noono uthube ke goj baahng cuow kedea maahn giih awii yi cinge kedea pahdh ne yug giih cam maa giih maadh kuong umuohle muohl. 46 Gihn nu, e cahng duu ngad paajo ukwihy ubaahnge ne weey weey, noono e ngad paajo naa lwaahd. Gihn nu e ngad paajo cwihnye urahnyo ne cohg ugooye ubaahng ce ngole ngo oogo kur yaa yihr gen toor yiiho.
47  + “Kwaad ngaa tiihyo yihr wur paaje me ngahy gihn daahd wur paaje yihre kejea tiihye ngo, abea kwihye kaa atiihyo ngo udhiil ke puohdo, udhohnge keehd atuuye me teeg. 48 Abea nea ngaa tiihyo yihr wur paajo me kwihy gihn daahd wur paaje yihre, atiihy gihn me padh kare e ngo dhiil kaa ngwaahno upuohde now kaa nyaa atuuye me noog. Bang gihn kwaad ngaan acub ka me laaj yihre, beehda deeh ka me laaj thiow e naa gihn me peehny yihre. Lum yea kejea ngaan cub kwaad giih me thoohdh yihre mooge me thoohdh me yoohm muu anaa yihr ngaan acub me noog yihre ni gen nuu ucub yihre.
49 “A abeehno beere gihn me wa maaj naa ahbo rog nyoge upiny kan beere maaj gihn a'ahba ni ne maah. 50  + E thiow yihra ne raahm aduulo moogo muu uroomo keehd gihn me wa luogwahy. Abea beehda raahm me dhiila cidho kii ngo, udhiil kuohma raahm. Ke dhe yoohn nu e gihn ne yaa aduuna yi dwaar be piih nea padh maay rahmo yaa aduuna en naa ane bihj. 51  + Wudhu paru paro kejea a abeehn ne kahl doohr kiin nyoge wiih piny kan ne? Gahng! Dhiila kaa robo yihru kejea, gihn abeehna ke nyinge beehda ne paahng kiin nyoge. 52  + Arumo thube wa kaa awaahn ni uwahdhe cahng moogo, e nyoge abiihj, me ne paajo acielo, rog gen upaahng gene ne dahg. Nyoge adahg ge upaahr rog nyoge ariow kedea nyoge ariow ge upaahr rog yaa adahg ni. 53 Paajo acielo yea upaahnge ubeehn wuro upaahre rih waahde kedea upaahr waahde rih wahn. Dhaar beehda miiho, udog rih nyaare kedea nyaakow udog rih men. E miih dhecuow udog rih ciih waahde e ciih waahd udog rih wong, miih cuore.
Dhe Yoohn Kwaan Kwaad Giih Buodh Rog Gen
(Mat 16:2, 3)
54 “Yaage nea poohlo kii maalo aniidu, e ree tihnge kaa goan kun kwaar cahng piny kii ngo, ngahda e ngo guo kaa ngeyo, urub nyoge kejea kodh ucwiie ne? Gihn nu e kodh dhiil cwii. 55 Thiow keehdo, nea yamo beehn kaa kun moohl cahng kii ngo ni, ngahda e ke robo kejea piny uleehdho ne? Gihn nu e piny dhiil leehdho. 56 Jo thuudh yej! Kwaad giih yug rog gen ke bang upiny ni kedea kwaad muu yug rog gen ke bang yi maalo ge ngahyu kaa kwaano beer mee. Abea arumo muu yug rog gen yihru, yi caang awaahn ni, ge goohg yihru ke ngeyo ubahnge ge be kwaanu ke ne diih?
Gwiiru Giihu Umodho Nyum Lug Keehd Ngad Ateru
(Mat 5:25, 26)
57 “Gihn keree, e naa agoohg kar ngej gihn maa athiire yihru? 58 Kaano cidhu keehd ngaa amag wun nyum ruohdh daahdu dhe yooh me doohru keehd ngaan nu, e wu poohd kii yooh beere wu be kedh nyum ruohdh kedea ubeehn ruohdhe ucube wun yihr jaabidh kedea ubeehn jaabidhe keehdo, ukedhe wun yi thijin. 59 Roba robo yihru kejea kar beehnu oogo keehdo utooro, nea padh gihn akihm yihru e ne dhiilu ke cub piny utoor gihn me doohng oogo.”
+ 12:1 12:1 Mat 16:6; Mak 8:15 + 12:2 12:2 8:17; Mak 4:22 + 12:5 12:5 Judea 10:31 + 12:7 12:7 21:18 + 12:9 12:9 9:26; Mak 8:38 + 12:11 12:11-12 21:14-15; Mat 10:19-20; Mak 13:11 + 12:15 12:15 1Tim 6:9-10 + 12:22 12:22-32 11:3 + 12:28 12:28 Mat 14:31 + 12:32 12:32 Luk 22:29 + 12:33 12:33 Mat 6:19, 20; Luk 11:41; 18:22; Tiihy 2:45; 4:34-37; Klo 3:1-2 + 12:35 12:35-36 Mat 25:1 + 12:36 12:36 Any 3:20 + 12:39 12:39 Mat 24:43 + 12:40 12:40 Mat 24:42 + 12:42 12:42-44 19:17-19 + 12:47 12:47 Jeam 4:17 + 12:50 12:50 Mak 10:38 + 12:51 12:51 2:14 + 12:52 12:52-53 14:26; 21:16; Mat 24:10; Mak 13:12