27
Ɓatomi Polo o Loma
1 Wakpama meko oɓokye toba o masuwa phɔ ya ikyɛndɛ o Itali, aesi ya kpa Polo na ɓato ɓa bɔlɔkɔ ɓayɔkɔ ɓakyɛ ɓaphisa Yuli, oli mɔnɔmɔ na ɓakambi ɓa moluku ŋwa ɓatuluku ɓa moangyesi wa Loma.
2 Ɓoɓɛlɛ tomba ya baa o masuwa mautaka o Adramite, makyɛndɛ mopha ŋwa mabɔngu ma Azi. Moto mɔnɔmɔ wa Makedoniya, mokyisi nwɛ Tesaloniki, aɓaka na ɓanga elele yɔnɔyɔ. Nkombo yɛ Aristarke. Tomba ya kyɛndɛ.
3 Ɓoyana, toesi ya koma o Sidona. Yuli aɓaka na Polo na ɓolaa, aesi ya mophɛ nzela ya ikyɛ kyeka ɓande nɛ, oɓokye azwe ya sengyelaka nɛ.
4 Wamana ɓanga wawana, toesi ya ɓanda mopha ŋwa esanga ya Shiprɛ, phɔ phɛphɛkyɛ yaɓaka kyekule lobuya na munsima.
5 Toesi ya katisa maa manɛnɛ maali phɛnɛphɛ na Silisi na Pamfili, tokyɛ koma o Mira, mokyisi mɔnɔmɔ o Lisi.
6 Omɔ, mokambi wa ɓatuluku azwe masuwa mautaka o Alegizandri, makyɛ o Itali, aesi ya lokpesa omɔ.
7 Tokyelaka nkɔlɔ nzikye o nzela, masuwa makyɛkyɛ nde na mɔɔ na mɔɔ. Tolukaka oɓokye tokome o Kinidi. Toesi ya lekana o Salmone oɓokye toekpane o mopha moyɔkɔ ŋwa esanga ya Kɛlɛtɛ, phɔ phɛphɛkyɛ teyaikaka lophɛ nzela ya ilekana mopha ŋwaɓaka ɓanga.
8 Totambulaka na nkaka oɓokye tolekane o mokukulu mɛ, tokyɛ koma o elele yɔnɔyɔ, ɓaeɓangye Mabongu Maalaa phɛnɛphɛ na mokyisi na nkombo Lase.
9 Tokɔkɔkɔ na ɓoikye o nzela. Nkɔlɔ ikyikyile ɓɛ́ɛ izaa yaunva lekana. Na ɓomɔ tokomaka imɓɛlɛ siikyele phɛphɛkyɛ na ɓokusi. Yabutwaka nkamba oɓokye masuwa makule tambula.
10 Ɓɛbi, nawɛnɛ oɓokye imbanga sisi samoɓa na nkamba, masuwa na mbolo iili omɔ yamɔtɔnɔ na ɓoɓe, kasi na ɓanga mampenza ɓotewalongoɓa phe, tomowaa.
11 Kasi mokambi wa ɓatuluku taikaka anola munɔkɔ ŋwa Polo, anolaka nde munɔkɔ ŋwa mopuse wa masuwa na mokolo wa masuwa.
12 Ibongu mɛ tesaikaka ɓa elele elaa oɓokye masuwa masɛmɛ imbɛlɛ saɓaka phɛphɛkyɛ kyekyele na ɓokusi. Yango mɛna, ɓato ɓayɔkɔ ɓaikye ɓa masuwa, ɓakanaka oɓokye tomane wamɔ, ɓo tomokoka, tokome o Feniks, ibongu sa Kɛlɛtɛ sikyekye mbale eya ngyɛlɛ, na mbale eya ikolo, oɓokye imbɛlɛ sa sɛkyɛ suunve wamɔ.
Ewɛɛlɛ o maa manɛnɛ
13 Ŋwana phɛphɛkyɛ ekeute mopha ŋwa ngyɛlɛ, ebuto ikyela. Ɓato ɓa masuwa ɓabuyaka oɓokye ɓamokokya yaakanaka ɓɛ. Ɓaesi ya manya longo, ɓabuto itambula, ɓaɓande phɛnɛphɛ na mokukulu ŋwa esanga ya Kɛlɛtɛ.
14 Sa kɔkɔ, ewɛɛlɛ yɔnɔyɔ yautaka o mangomba manɛnɛ ma esanga. O munɔkɔ ŋwa Ɓaela ɓaɓangye ewɛlɛ mɛ Yulakulu.
15 Yeesi ya lodikyinya, tewakulaka koka iɓekola masuwa mopha mooye ewɛɛlɛ. Ɓoɓɛlɛ, ewɛlɛ ebuto ikyɛ milouka nde ɓaɓona.
16 Toesi ya ɓanda phɛnɛphɛ na esanga yɔnɔyɔ ekyikyi, nkombo na yango Koda, yakutaka loziɓa phɔ ya ewɛɛlɛ. Tonyɔkɔkɔ iphila ŋwana eɓɛ omokyikyi okoɓe o sima ya masuwa
17 Oɓokye ɓato ɓa masuwa ɓaebaya omɔ. Ɓoɓɛlɛ, ɓaesi ya kpa nsimbi inɛnɛ, ɓaizingyi o masuwa, ɓamakangyi oɓokye mɛ sa ɔtɔnɔ. Waɓa ɓɛ́ɛ ɓaile ikyɛ baa mi bokye pha mokukulu ŋwa Libi, ɓaesi ya vaka iɓaya sɔnɔsɔ sinɛnɛ oɓokye sizimbe masuwa, mabutwe ikyɛ na mɔɔ na mɔɔ, ewɛɛlɛ yeesi ya butwa ikyɛ mi louka nde ɓaɓona.
18 Ewɛɛlɛ yaɓaka kyelodikyinya nde na ɓokusi, ɓoyana ɓaesi ya ɓutwa ivaka biphɛsi banyanyaka ɓanga o maa.
19 Mokɔlɔ ŋwa sima, ɓaesi ya vaka ɓɛ́ɛ mampenza ɓakapoo ɓaa masuwa solongo o maa.
20 Nkɔlɔ nzikye tolokulaka wɛnɛ, eɓe moo, eɓe ɓanyasɛsi, ewɛɛlɛ yataaka ɓa nde ekusi. Tolokulaka lemela oɓokye tomobika.
21 Ɓaaɓaka o masuwa ɓakɔkɔkɔ sa zaa. Ɓoɓɛlɛ, Polo aesi ya tɛmɛ onte ya ɓɛ, yokye: «Ɓɛbi, ɓo wanzokaka oɓokye ɓanga sa mana o Kɛlɛtɛ, nde tolonyɔmɔkyi ɓoɓo, nde tolobungye na mbolo ɓoɓo.
22 Kasi uŋwaŋwa eye, naongye na ɓɛ́ɛ oɓokye oititale, phɔ nɔnɔ moto mɔnɔmɔ etaawe, ekpele yɔnɔyɔ eya mɔɔtɔnɔ nde masuwa.
23 Ŋwaphongo, ooli Mobikye wa nga, owaa okokyelele nga, antomelakyi ŋwanze wɛ na mokɔlɔ,
24 awɔ na nga, yokye: “Polo, iwɛ sa ila! Esengyesi oɓokye okome oɓo pha Moangyesi Kaisala, phɔ ya wɛ, Ŋwaphongo na ngɔlu yɛ amobikya na ɓasɔ ɓaatambule na wɛ o masuwa”.
25 Yango mɛna, ɓɛbi, oititala phɔ nakyele ndondo ya nga oka Ŋwaphongo oɓokye maphɔɔ mamana mamoɓa nde ɓo nzimolakyi ŋwanze.
26 Kasi esengyesi oɓokye masuwa makyɛ lovaka o mokukulu ŋwa esanga yɔnɔyɔ ɓaɓona.»
27 Tokyela nkɔlɔ iko mbuka ine, ewɛɛlɛ yaɓaka kyekyɛ na ɓanga nde ɓokyɛ o maa manɛnɛ ma Meditelane. Wa molengyela, ɓato ɓaakyele o masuwa ɓawɛnɛkyɛ oɓokye tokomi phɛnɛphɛ na manyɛtɛ.
28 Ɓaesi ya meka ɓozindo pha maa, ɓawɛni oɓokye ɓoli pha ɓamɛtɛlɛ mako mane. Ɓasusa na ŋwana ɓoo, ɓakuli meka, ɓazwe ɓozindo pha ɓamɛtɛlɛ mako maato.
29 Ɓailaka oɓokye masuwa sa zuma o maɓanga. Yango mɛna, ɓamba ya vaka ɓalongo ɓane o sima ya masuwa, ɓaimaka oɓokye bunya ɓoyɛɛ izele.
30 Ɓato ɓaakyele o masuwa ɓalukaka ilota, ɓaesi ya uya eɓɛ̀ɛ ya masuwa o maa, ɓakyɛ vaka ɓalongo o ɓoo pha masuwa.
31 Kasi Polo aesi ya wɔɔ na ɓatuluku na mokambi wa ɓɛ, yokye: «Ɓo ɓato ɓaɓa teɓaikasi o masuwa, tolokokyi ibika.»
32 Ɓoɓɛlɛ, ɓatuluku ɓaesi ya tena nsimbi yaaphilaka eɓɛ̀ɛ, ɓaelɛ, ekyɛ.
33 Phɛnɛphɛ na walukye iyɛ bunya, Polo aesi ya ɓanga ɓato ɓasɔ oɓokye ɓaze, yokye: «Lɔlɔ eye tokokyee nkɔlɔ iko mbuka ine, koziya nde oɓokye ewɛɛlɛ yunve, oli nde ɓaɓona sa zaa ekpele.
34 Kasi naongye na ɓɛ́ɛ oɓokye oze, phɔ osengyesi na ntoma oɓokye obikye. Moto mɔnɔmɔ onte ya ɓɛ́ɛ etaabungya nɔnɔ munsuwe mɔnɔmɔ o moto nwɛ.»
35 Waunva Polo iwɔ ɓaɓona, amba ya kpa mapa, aɓɔndɛsi Ŋwaphongo oɓo pha ɓasɔ, aesi ya makaɓa, ɓabuto izaa.
36 Ɓoɓɛlɛ, ɓasɔ ɓabutwaka na nkyisa, ɓaesi ya zaa.
37 Ɓanga ɓasɔ o masuwa, toɓaka ɓato nkama iɓale na mako sambo mbuka motoɓa.
38 Waawɛnɛ ɓɛ́ɛ oɓokye ɓaokyi ntoma, ɓamba ya vaka ɓa ble o maa oɓokye masuwa malawe.
39 Wayɛ bunya, ɓato ɓaakyele o masuwa teɓaikaka eɓa oɓokye ɓakomi phɛnɛphɛ na manyɛtɛ. Kasi ɓamba ya wɛnɛ iɓongu sɔnɔsɔ o iwɛɛ sa maa, ɓaesi ya kana, ɓɛkye, ɓo ɓaakokyi, ɓakyɛ sɛminya masuwa omɔ.
40 Ɓamba ya tena nsimbi ya ɓalongo ɓasɔ, ɓaɓaikyi o maa, ɓamba ya ingola na nsimbi ya yenda ya masuwa. Ɓoɓɛlɛ, ɓaesi ya kyela etobu yɔnɔyɔ enɛnɛ o masuwa mopha ŋwa oɓoo, oɓokye ewɛɛlɛ eukye masuwa mopha ŋwa ibongu mɛ.
41 Masuwa maesi ya kyɛ sɛlɛ na ɓokusi o bokye mɛ phaaɓaka o ntante ya maa, mopha ŋwa oɓo munyɔsi o bokye, temokuli nyingana, emba kanda yamba tena mopha ŋwa sima.
42 Ɓatuluku ɓalukaka iɓoma ɓato ɓabɔlɔkɔ phɔ nɔnɔ mɔnɔmɔ na ɓɛ́ɛ sa nyongyela oɓokye alote.
43 Kasi mokambi wa ɓatuluku alukaka ibikya Polo, amba ya ɓakatela oɓokye ɓalɛ. Aesi ya tomisa ɓaaeɓaka inyongyela, yokye, amikumbya o maa phanza, akyɛ abwa o ikolo.
44 Ɓayɔkɔ ɓaphile o maɓaya, na o bite ɓa masuwa, ɓaɓengye ɓɛbi. Na ɓomɔ ɓaɓona, ɓanga ɓasɔ toabwaka o ikolo, tobikaka.