Bitoma ɓa
Ɓatoma
Maphɔɔ ma etatele
Mokomi ŋwa mokanda mumu eli Luka. Eli nde na yo mokomi ŋwa Simo Elaa eya iyato.
Tata mokɔlɔ ŋwaa baa Yesu o ikolo, ɓaekosi teɓakulaka mowɛnɛ. Kasi yo aɓaka nde onte ya ɓɛ́ɛ phɔ Ɓolɔɓo phaɓaka ɓoɓasungye: Eɓe ɓatoma (Petelo, Yoane…) na ɓasungyi ɓa ɓɛ́ɛ sambo (Etiɛni, Filipe…) na eɓe Polo.
Maloɓa ma Yesu (1.8) mateya ndemgye ekyeɓengame maphɔɔ:
- Bitoma 1.1-26: Yesu aphɛ ɓatoma mitindo, ambi na ɓateya Ɓolɔɓɔ Ɓosantu. Ɓaɔsi moɔlɔngɔ wa Yudasi
- Bitoma 2.1–8.3: Ɓaekosi ɓanyangosi Simo Elaa o Yelusalɛmɛ
- Bitoma 8.4–12.25: Ɓaekosi ɓanyangosi Simo Elaa o mokyisi mobimba ŋwa Ɓayuda na o Samaliya
- Etee 13.1–28.31: Etoma ya Polo o nkyisi ili o mokukulu ŋwa maa manɛnɛ ma Meditelane nɔnɔ o Loma
Bitoma 13.1–14.28: Imbanga sa ntuɓo sa toma Polo
Bitoma 15.1-35: Ɓakonzi ɓa Ingomba ɓaanga o Yelusalɛmɛ
1
Yesu aikyesi ɓatoma mbunu ya Ɓolɔɓɔ Ɓosantu
1 Nwɛbi na nga, Teofili, o buku pha nga pha ntuɓo, naeyimolaka maphɔɔ masɔ makyelaka Yesu na maateyaka yo,
2 nɔnɔ mokɔlɔ mowa ŋwa phɛ yo ɓatoma ɓaɔlɔkɔ yo miɓeko na nzela ya Ɓolɔɓɔ Ɓosantu, nɔnɔ wabaa yo o ikolo.
3 Sima ya iwa sɛ, onte ya nkɔlɔ mako mane, amiwɛninyaka na ɓɛ́ɛ phɔ ya iɓateya oɓokye ali na ɓomɔɔ. Akulaka ɓakyelela bilekyesako biikye, aɓaimolaka na maphɔɔ ma ɓokonzi pha Ŋwaphongo.
4 Mokɔlɔ mɔnɔmɔ ɓaɓaka ɓaze yo na ɓɛ, amba ya wɔɔ na ɓɛ́ɛ yokye: «Ɓɛɛ sa mana o Yelusalɛmɛ, oziyaka mbunu eya eyikyelaka Tata. Mbunu mɛ, eya eimolaka nga.
5 Yoane aɓatisaka ɓato na maa, kasi ɓɛ̀ɛ, sima ya ɓana nkɔlɔ, wamoɓatisama na Ɓolɔɓɔ.»
Yesu abaa o ikolo
6 Ɓoɓɛlɛ, waɓa ɓɛ́ɛ ɓaanga, ɓatoma ɓaesi ya motuna ɓɛkye: «Nkolo, imbɛlɛ mɛ sango sisi, sasmobuyisa wɛ Isalayɛlɛ ɓokonzi phɛ?»
7 Yesu amba wɔ na ɓɛ́ɛ yokye: «Tosengyesi iyeɓa bileko na imbɛlɛ sa ɓɔngya Tata na ɓokonzi phɛ mampenza.
8 Kasi ɓɛ̀ɛ, wamozwa mwiya ŋwaka Ɓolɔɓɔ ŋwa moeutela, emba wamoɓa manzoka ma nga o Yelusalɛmɛ, o Yuda mobimba na Samaliya, tee nɔnɔ o mbomela ya mokyisi.»
9 Sima ya ɓowɔkye ɓaɓona, Yesu aesi ya baa o ikolo o miyo ma ɓɛ. Ɓoɓɛlɛ, ipata sɔnɔsɔ siesi ya moziɓa, ɓɛ́ɛ sa kula mowɛnɛ.
10 Waɓa ɓɛ́ɛ ɓaikasi ilamamala ɓakyekye ɓo okokyɛ yo, ikyeka ɓoɓo, ɓampele ɓaɓale ɓalati bitobu bitane ɓaesi ya ɓatɔkɔlɛlɛ.
11 Ɓaesi ya wɔ na ɓɛ, ɓɛkye: «Ɓato ɓa Galileya, ɓɛ̀ɛ oikasi otɛmi wawana kokyekye o ikolo phɔ ya'ye? Yesu mɛ, obaa o ikolo o miyo ma ɓɛ̀ɛ, amokula ya nde ɓomɔ ɓo omowɛnɛkyi ɓɛ̀ɛ ibaa o ikolo.»
Moɔlɔngɔ wa Yudasi
12 Ɓoɓɛlɛ, ɓatoma ɓaesi ya mana o ngomba ya nzete ya Olive, ɓabuto o Yelusalɛmɛ. Itakye sa ngomba mɛ na Yelusalɛmɛ saɓaka kilometɛlɛ yɔnɔyɔ.
13 Waakoma ɓɛ́ɛ o Yelusalɛmɛ, ɓakyɛkyɛ baa o etee ya ingambi eya ikolo, eyamɛlɛkyɛ ɓɛ́ɛ izala. Yaɓaka Petelo, Yoane, Zake, Andele, Filipe, Toma, Ɓatelemi, Matiye, Zake ŋwana wa Alafa, Simo moambelesi wa mokyisi nwɛ na Yuda ŋwana wa Zake.
14 Ɓɛ́ɛ ɓasɔ, ndondo yɔnɔyɔ, ɓamiambyaka o iɓɔndɛlɛ nkɔlɔ isɔ, na ndambo ya ɓaɓasi: Maliya, nyango wa Yesu, na ɓasii ɓa Yesu.
15 Mi nkɔlɔ mɛ, ɓaekosi ɓaanganaka elele yɔnɔyɔ na ɓato phɛnɛphɛ munkama mbuka mako maɓale. Petelo aesi yakyɛ tɛmɛ onte ya ɓɛ, amba wɔ yokye:
16 «Ɓɛbi, elaa oɓokye maphɔɔ maimolaka Ɓolɔɓɔ o makomi makokyisame. Aimolaka maphɔɔ mɛ na munɔkɔ ŋwa Davidi phɔ ya Yudasi owa butwaka ikamba ɓato ɓakyɛkyɛ akya Yesu.
17 Phɔ aɓaka mɔnɔmɔ na ɓanga, azwaka sɛ iyalo sa etoma na ɓanga.
18 Moto mɛ aombaka mokondo na ɓaphalanga ɓaamuumaka na ɓɛ́ɛ phɔ ya ɓoɓe phakyelaka yo. Atɔkɔɓɔ na moto, ibu sɛ siwaye, nkundu yɛ isɔ inyango.
19 Ɓato ɓasɔ ɓa Yelusalɛmɛ ɓaokaka simo mɛ, ɓaphɛkyɛ mokondo mɛ nkombo na munɔkɔ ŋwa ɓɛ́ɛ oɓokye: “Akɛlɛdama.” Kyelukye iwɔ oɓokye: “Mokondo ŋwa malongo.”
20 Na o buku pha Meembo ɓakoma oɓokye:
“Ingambi sɛ sialangane,
na moto mɔnɔmɔ sa sizala.”
Ɓakula na koma oɓokye:
“Moto mosuu akpe etoma yɛ.”
21 Yango mɛna onte ya ɓampele ɓasɔ ɓaanganaka na ɓanga imbɛlɛ sisɔ saɓaka Nkolo Yesu kanyɔlɔ katɔkɔ na ɓanga,
22 tata na ɓatisimo ya Yoane nɔnɔ o mokɔlɔ ŋwaamumanya ɓɛ́ɛ onte ya ɓanga: Esengyesi oɓokye mɔnɔmɔ onte ya ɓɛ́ɛ abutwe nɛ nzoka ya ikundwa sɛ elele yɔnɔyɔ na ɓanga.»
23 Ɓoɓɛlɛ, ɓaesi ya tɔkɔlɔ ɓampele ɓaɓale: Zozefu okoɓangye Ɓalasaɓa, ɓamoɓokyaka nkombo esuu ya Yusutu, na Matiasi.
24 Emba ɓamba ya ɓɔndɛlɛ ɓoɓo: «Iwɛ, Nkolo, okoeɓe mandondo ma ɓato ɓasɔ, oloteya moto oɔsi wɛ onte ya ɓato ɓaɓale ɓaɓa,
25 phɔ aɔlɔngɔnɔ o etoma, o elele ya ɓotoma elɛ Yudasi phɔ ya ikyɛ o elele yɛ mampenza.»
26 Ɓoɓɛlɛ, ɓamba ya maa mbɛsɛ, mbɛsɛ ya mba longya Matiasi, emba ɓaamba moɓakya o motango ŋwa ɓatoma iko mbuka mɔnɔmɔ.