6
Ɓatʉ ɓa Nazalɛtɨ ɓakɛgʉ kaɓɨnɨkyana Yeso
(Matayɔ 13:53-58; Luka 4:16-30)
1 Yeso atʉkya ndɨ ka pa yi nɨyɔ, ɨnda ndɨ kʉ opinga ndɨ mino, pa imoti na ɓaɓɨɓya kakɨ.
2 Nɨyɔ Lɨsyɛ la kimumbiso ɨtʉlyana, apʉnga ndɨ kapá mʉtʉʉ ka ndaɓʉ ya malʉmba ka Ɓayuda. Nɔkʉ ʉdɨka ndɨ ɓɨdɛ ɓatʉ ɓudingi ɓasɨ nɨɓɔ ɓa ndɨ kamʉkana wa. Ɓapʉnga ndɨ kauusono ɓɛ: «Wanɨ nɔ awonisila masɨ mi nɨma? Yimibo tina yɔ ɓapá ndɨ ɓɛnɛ? Apʉnya no ngu yɨgya makpʉmʉka mʉmbanga-mbaga ɓɛnɛ yanɨ?
3 Kɛgʉ mbɛyɨ mutwo maɓaʉ mʉ? Mika Malia? Mamakɨ Yakɔbɔ, Yɔsɛ, Yuda na Simoni? Takikogigʉ mbɛyɨ pa imoti na ɓasalɨ kakɨ wanʉ?» Kinili ɓakakwananagʉ ndɨ kaɓɨnɨkyana.
4 Kʉwa wa, Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Mugyalandʉ ikaga na ɨbɨba ka ɓapa ɓayasɨ, luki limoti, kikogigʉ na ɨbɨba kʉ kaɓʉ, luga wa lɨvananza kakɨ na ka ndaɓʉ kakɨ.»
5 Yeso kakwananagʉ ndɨ ɓata kagya lɨkpʉmʉka lɨmbanga gʉtʉgʉ limoti aka kʉ ɓɛyɔ. Luki limoti, ubisilya ndɨ ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu ɓemoti-ɓemoti aka maɓɔkʉ, ɓahʉka ndɨ.
6 A ndɨ kombomboyo kyɛ ɓambanzʉ ɓakɛgʉ ndɨ kaɓɨnɨkyana.
Yeso akaʉtɨka ɓatʉtʉmbwa tɛkɛɓɛ na ɓaɓa
(Matayɔ 10:5-15; Luka 9:1-6)
Kumbuso yi, Yeso ɨnda ndɨ kolingyo giyo yasɨ nɨyɔ ɓuwobi-ɓuwobi anapá mʉtʉʉ.
7 Kʉwa wa, ʉmaka ndɨ ɓatʉtʉmbwa tɛkɛɓɛ na ɓaɓa, apʉnga ndɨ kaʉtɨka ɓaɓa-ɓaɓa nɨ upíni ngu yikpumyo mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ.
8 Ʉgbɨtyaga ndɨ ɓɛ: «Makigwinonogonitɔgʉ no luki ko pisi kiki asɨ mʉdʉkpɔ aka. Makavonitɔgʉ mukati, kʉgba, gʉtʉgʉ ɓuyi aka ko fuku kunu.
9 Wimokisyoni ɓɛkpakʉ, luki limoti, makimokisyonitɔgʉ ɓasimizi ɓaɓa.»
10 Yeso uɓikyoku ɓata ndɨ ɓɛ: «Ɓakamʉtɨlya ɓanʉ ka ndaɓʉ imoti ɓɛnɛ, wikoni wa aka wa, kadwɛ kʉ kwa kʉ mopupo mino.
11 Puponi ka ɓapa ɓayasɨ kʉ ɓakamʉtɨlyɨgʉ ɓanʉ mino na kʉ ɓakya ɓanʉ mino kamʉmʉkana. Mɨbʉmaga liɓungu la magʉ kunu kauwonisilo ɓɛ ɓamukyini.»
12 Kʉwa wa, ɓatʉtʉmbwa ɓaga ndɨ kauɓikyogoku ɓambanzʉ ɓɛ okwononi ɓayikosi ɔɓɨlɨ kaɓʉ ko Kunzi.
13 Ɓokpumya ndɨ mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ makpʉ, ɓugboɗyaga ndɨ gɔnɨ ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu ɓudingi molingo, ɓanahʉka.
Kukwakʉ ka Yuani-Mubatizaɨ
(Matayɔ 14:1-12; Luka 9:7-9)
14 Ngama mudingi ɓɛyɔ ka Ɛlɔdɨ Atipasɨ ʉkana ndɨ mongoni ka Yeso, kyɛ lino kakɨ a ndɨ na ɨbɨba pa yasɨ. Ɓatʉ ɓemoti-ɓemoti ɓa ndɨ kaɓɨkya ɓɛ: «Yuani-Mubatizaɨ nɔ opupiku ka ɓabɨlɨ! Kinili, a kʉwa no ngu kagya makpʉmʉka mʉmbanga-mbanga.»
15 Ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓɛ: «Ɨlɨya nɔ.» Ɓagɔgɔ ɓata ɓɛ: «A mugyalandʉ ɓemoti abɛ ɓemoti ka ɓogyalandʉ ɓandɛlɨ.»
16 Luki limoti, nɨyɔ Ɛlɔdɨ ʉkana mongoni mi nɨmɔ, aɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Kɛgʉ Yuani nɨnɔ nakusisa ndɨ mʉ nɔ opupiku ɓata ka ɓabɨlɨ!»
17 A ɓɛyɔ, ɨyɨ Ɛlɔdɨ nɔ akpamya ndɨ ɓɛ ɓagwi Yuani, ɓamakya ka bɔlɔkɔ. Lɨkpʉmʉka li nɨlɔ igyonosa ndɨ kyɛ Ɛlɔdɨ ava ndɨ Elodia. Elodia a ndɨ muko mamakɨ nɨnɔ miki yi ɓɛyɔ ka Filipi.
18 Yuani a ndɨ kayoyisa ngama Ɛlɔdɨ ɓɛ kokwononigʉ kava muzyakɨ.
19 Nɨyɔ Elodia ɨna ɓɛyɔ, abisa ndɨ Yuani no yoko, a ndɨ kapa kamwisiso. Luki limoti, kɛgʉ ndɨ wakinisono no pisi yi,
20 kyɛ Ɛlɔdɨ aɓangagatʉ ndɨ Yuani. Ibagatʉ ndɨ gɔnɨ ɓɛ a mʉtʉ wongbingbili na wotu, na ikaga ndɨ kaɓuulyogo. Ngbingo yi nɨnɔ Ɛlɔdɨ amʉkanaga ndɨ mino, tamanaga kakɨ amisikanaga ndɨ ɓingbwi, luki limoti apaga ndɨ kamʉkana aka.
21 Lɨsyɛ limoti, Elodia inisana ndɨ no pisi yanza kamwisiso Yuani. A ndɨ lɨsyɛ lo dumo yitomosyo yɨɓʉkʉta ka ngama Ɛlɔdɨ. Ɨyɨ Ɛlɔdɨ alyisa ndɨ dumo, ʉmaka kʉwa ɓangama kakɨ nɨɓɔ ɓagyaga ndɨ na ɨɓʉ ligubo, ɓangama ka ɓasʉda na ɓambanzʉ ɓudingi-dingi ɓa Galilaya.
22 Mika Elodia nɨnɔ mʉsɨka yi ingya ndɨ ka ndaɓʉ, apʉnga koɓino. Moɓino kakɨ aɓosila ndɨ ngama Ɛlɔdɨ na ɓatʉ ɓasɨ nɨɓɔ ʉmaka ndɨ ko dumo. Ngama aɓɨkya kʉwa ndɨ mʉsɨka nɔ ɓɛ: «Ɨkʉnga luki lasɨ nɨlɔ wakapa, nʉpátʉ.»
23 Kumbuso yi, akʉlya ndɨ silika ɓɛ: «Nʉpátʉ luki lasɨ nɨlɔ wɛkʉnga, gʉtʉgʉ kika kagbanana ɓʉngama kamɨ lugo aka.»
24 Kʉwa wa, mʉsɨka yi nɨnɔ opupa ndɨ, ɨnda kamuusa amakɨ ɓɛ: «Nakʉngɨ luki tino?»
Amakɨ asikisya ndɨ ɓɛ: «Kʉnga mʉ ka Yuani-Mubatizaɨ.»
25 Mʉsɨka nɔ ɨga ndɨ ɓɨgala-gala kʉ ka ngama, aɓikyoku ɓɛ: «Nakapa ambɛ ɨpá mbɨya-mbɨya wanʉ mʉ ka Yuani-Mubatizaɨ ka papɨ.»
26 Ngama alya ndɨ kumbu kʉgbɛ. Luki limoti, kakwananagʉ ndɨ ɓata kakya ko bulya silika nɨnɔ akɔ ndɨ kambwa ka ɓatʉ nɨɓɔ ʉmaka ndɨ ko dumo.
27 Atɨka kʉwa ndɨ ɓɨgala-gala sʉda kakɨ ɓemoti nɨnɔ aɓuulyaga ndɨ, akpamya ɓɛ akuku Yuani-Mubatizaɨ mʉ. Alʉkʉ nɔ ɨnda ndɨ ka bɔlɔkɔ, akoku ndɨ mʉ.
28 Kumbuso yi, odoku ndɨ nomu ka papɨ, apá mʉsɨka yi nɨnɔ. Mʉsɨka yi nɨnɔ apóku ndɨ amakɨ.
29 Ngbingo yi nɨnɔ ɓaɓɨɓya ka Yuani ɓʉkana ndɨ mino mongoni mi nɨmɔ ɓɛyɔ, ɓobinikoku ndɨ manda kakɨ, ɓolumba ndɨ.
Yeso ulyolyisini ɓambanzʉ ɛlɔfʉ kuɓukumuti
(Matayɔ 14:13-21; Luka 9:10-17; Yuani 6:1-14)
30 Nɨyɔ ɓatʉtʉmbwa ɓigononoku ndɨ ɓuwobi na Yeso, ɓatʉmbʉlyaga ndɨ makpʉmʉka masɨ nɨmɔ ɓagya ndɨ, na mʉtɨwɨ masɨ nɨmɔ ɓapá ndɨ.
31 Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Togoni mbɛyɨ iɓusu aka ɓɨkɛɗɛ ka pa nɨyɔ mʉmbanzʉ kɛgʉ mino, mimumbisoku.» Aɓɨkya ndɨ ɓɛyɔ kyɛ ɓambanzʉ ɓudingi kʉgbɛ ɓasilyogoku ndɨ, ɓanaga. Ɓaɓɨɓya ɓakɛgʉ ndɨ gʉtʉgʉ no ngbingo mʉlyalya aka.
32 Ɓakɨɗa kʉwa ndɨ asɨ ɨɓʉ aka ka ɨngbɔlɔ ɓapʉnga kaɨnda ka pa nɨyɔ mʉmbanzʉ kɛgʉ ndɨ mino.
33 Luki limoti, ɓatʉ ɓudingi ɓʉmɨna ndɨ nɨ ɓanaga, ɓumibo. Kʉwa wa, ɓambanzʉ ɓa gʉɗʉ ɓasɨ ɓatɨnɨka ndɨ na mbangʉ, ɓaɗɨkya ndɨ nɨ ɨɓʉ kadwɛ kambwa ka Yeso na ɓaɓɨɓya kakɨ ka pa nɨyɔ ɓa ndɨ mino kaɨnda.
34 Nɨyɔ Yeso osya ka ɨngbɔlɔ, amɨna ndɨ ambaza mudingi, alya kumbu kʉgbɛ kyɛ a ndɨ abɛ ɓakɔndɔlɔ nɨɓɔ ɓakɛgʉ na muɓuɓulyo. Apʉnga ndɨ kaupá mʉtʉʉ kʉgʉ wa makpʉmʉka mudingi.
35 Yɛkɨ ngbingo a kʉwa ndɨ nɨ okitogini, ɓaɓɨɓya ɓakpuɗoku ndɨ, ɓaɓɨkya ɓɛ: «Wanʉ a ɨsa, na ngbingo okitogini gɔnɨ,
36 hʉkpamya ɓatʉ ɓi nɨɓa, ɓaga ko giyo nɨyɔ a ka ɓakpɔlɔ-kpɔlɔ wanʉ na ka sɛngɨ nɨyɨna ɓuwobi-ɓuwobi wanʉ kailuulyo luki lɨlya.»
37 Yeso usikisya kʉwa ndɨ ɓɛ: «Hupóno nɨ iɓunu aka malɨlɨ.»
Luki limoti, ɓamuusa ndɨ ɓɛ: «Wakapa ɓɛ tuluulyiku mukati ma ɓambuma mɨya yɨɓa todoku kaʉpá?»
38 Yeso umuusa ndɨ ɓɛ: «Ma na mukati mɨnga? Windoni mbɛyɨ kaɨna.»
Nɨyɔ ɓondoku, ɓasikisya ɓɛ: «Ta na mukati kuɓukumuti na ɓosi ɓaɓa aka.»
39 Kʉwa wa, Yeso ʉkpamya ndɨ ɓɛ ɓulikisi ɓambanzʉ ɓasɨ ka magbʉta ka tɔnɨtɔ.
40 Ɓikanana ndɨ ka magbʉta ma mɨya-yimoti-yimoti, na magɔgɔ ma ɓatɛkɛɓɛ kuɓukumuti kuɓukumuti.
41 Yeso ava ndɨ mukati kuɓukumuti na ɓosi ɓaɓa ɓi nɨɓɔ, ɨkwɛ kʉgʉ wa lɨsyɛ, abibisa Kunzi. Kumbuso yi, oɓunonogo mukati, ʉpága ɓaɓɨɓya kakɨ pa imoti na ɓosi ɓaɓa ɓi nɨɓɔ ɓɛ ɓʉlʉpyagɨ kʉwa.
42 Ɨɓʉ ɓasɨ ɓalyalya ndɨ, ɓikutaga ɓɨkpɛkɛɗɛ-kpɛkɛɗɛ.
43 Kʉwa wa, ɓaɓɨɓya ɓamʉmʉla ndɨ ɓodongbu ɓaya mukati na ɓosi nɨɓɔ ɓasɨkana ndɨ. Otuma ndɨ mʉmbɨ tɛkɛɓɛ na mɨɓa.
44 Luga ka ɓatʉ ɓasɨ nɨɓɔ ɓalyalya ndɨ, ɓalʉkʉ ɓa ndɨ ɛlɔfʉ kuɓukumuti.
Yeso akakpakyana kʉgʉ wo liɓo
45 Kumbusa yɨkɛɗɛ, Yeso ʉkpamya ndɨ ɓaɓɨɓya kakɨ kaɗaka ka ɨngbɔlɔ kyɛ ɓazabɨ mbɛyɨ ɨɓʉ kambwa kʉsyakʉ wa ibombu, miso ka gʉɗʉ wa Bɛtɛsaida. Ɨyɨ, asɨkana ndɨ kapá ambaza ka ɓambanzʉ lɨgʉndʉ.
46 Kumbusa kaʉpá lɨgʉndʉ, aga ndɨ kalʉmba ka ngʉpa.
47 Nɨyɔ ɓʉgɔgɔ ogwo, ɨngbɔlɔ yidingi a kʉwa ndɨ ka lɨmbɛngɨ lo liɓo. Yeso a ndɨ ɨyɨ mʉkaka aka kubi.
48 Ɨna ndɨ ɓɛ ɓaɓɨɓya kakɨ ɓa ndɨ na ɓʉkpɛkɨ-kpɛkɨ kawɔ ɨngbɔlɔ kyɛ avivi a ndɨ kautundulo kumbuso. Kʉwa ɓuwobi lɨsyɛ katɨnɨkaga, ɓamɨna ndɨ Yeso nɨnɔ odoku nɔ misa ya kʉ ɓa ndɨ mino. A ndɨ kakpakyana kʉgʉ wo liɓo, anapa kaʉkɨtaga.
49 Nɨyɔ ɓamɨna ɓɛyɔ, ɓakʉgwaga ndɨ kyɛ ɓa ndɨ kasɨma ɓɛ abɨlɨ.
50 A ɓɛyɔ, ɨɓʉ ɓasɨ ɓamɨnatʉ ndɨ, ɓotuma ndɨ na kʉɓangakʉ ɓɨɗɛ. Luki limoti, ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ, Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Wikoni na lɨlʉkʉ! Ɨmɨ nɔ, makoɓongonitɔgʉ!»
51 Kumbuso yi, aɗaka ndɨ ka ɨngbɔlɔ pa imoti na ɨɓʉ, avivi adakɨlya ndɨ. Ɓaɓɨɓya ɓotuma ndɨ na ombombo ɓɨɗɛ,
52 kyɛ ɓakotombisyagʉ ndɨ isi ya lɨkpʉmʉka lɨmbanga nɨlɔ agya ndɨ kʉgʉ wa mukati. A ɓɛyɔ, mambɛngɨ kaɓʉ a ndɨ ɓɨdɨsɨlɨ.
Yeso uhukusini ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu ka iwili ya Gɛnɛzalɛtɨ
53 Ngbingo yi nɨnɔ ɓazaba ndɨ mino, ɓosila ka iwili ya Gɛnɛzalɛtɨ, ɓafʉma ɨngbɔlɔ.
54 Nɨyɔ aka yɔ ɓosya ka ɨngbɔlɔ, ɓambanzʉ ɓamiba ndɨ Yeso.
55 Ɓapʉnga ndɨ kolingyo iwili yi nɨyɔ yasɨ. Ɓanadulyoku Yeso na ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu kʉgʉ wa ɓakalagba ka ɓapa ɓayasɨ kʉ ɓʉkanaga ndɨ mino ɓɛ a kʉ.
56 Ɓapa ɓayasɨ kʉ Yeso ɨndaga ndɨ mino, iki ka sɛngɨ, ka ɓagʉɗʉ ikanɨ ka ɓasɔkɔ, ɓambanzʉ ɓabisilyaga ndɨ ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu kunzi. Ɨɓʉ ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓɨtatanaga ndɨ na Yeso ɓɛ ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu ɓavɨlɨnɔ ɓaka gʉtʉgʉ mʉ ma kutuko kakɨ aka. Na ɓatʉ ɓasɨ nɨɓɔ ɓavɨlaga ndɨ, ɓahʉkagatʉ ndɨ.