4
Yeso akatwa lizuni ka mʉkʉkʉna
(Matayɔ 13:1-9; Luka 8:4-8)
Yeso apʉnga ɓata ndɨ kapá mʉtɨwɨ nɨ a ka kpɔlɔ-kpɔlɔ wa ibombu ya Galilaya. Ambaza mudingi kʉgbɛ ka ɓambanzʉ asingyoku ndɨ. Kʉwa wa, aɗaka ndɨ ka ɨngbɔlɔ yidingi, iko. Ɨngbɔlɔ yi a ndɨ ka lɨmbɛngɨ lo liɓo, na ɓambanzʉ ɓa ndɨ kubi, ɓuwobi no liɓo. Yeso apʉnga ndɨ kauwonisilo makpʉmʉka makpʉ pisi ka mozuni. Kʉsɔ wa mʉtɨwɨ kakɨ, a ndɨ kaʉɓɨkya ɓɛ: «Hukononi! Mʉtʉ ɓemoti ɨnda ndɨ kakʉna* mʉpʉnga ko tiko. Nɨyɔ a ndɨ kakʉna ɓɛyɔ, bumo yi yagɔgɔ anyʉkaga ko pisi. Ɓombu ɓodoku ndɨ, ɓalya. Masɔlɔ magɔgɔ anyʉkaga ndɨ ka pa ya ngyengye nɨyɔ kɛgʉ ndɨ na lɨtɔmbʉ lakpʉ. Nɨmɔ aɓaka ndɨ ɓɨgala-gala kyɛ lɨtɔmbʉ kɛgʉ ndɨ lakpʉ wa. Luki limoti, nɨyɔ mɔnɨ osumbo, awɨsɨya, ʉmɨlaga kyɛ lyo yi kigwinanagʉ ndɨ ɓɨnza ka lɨtɔmbʉ. Masɔlɔ magɔgɔ anyʉkaga ndɨ lugo wo kpokiki. Kpokiki aɓaka ndɨ, akandaga ɓɨkpɛkɨ-kpɛkɨ nɨ koɓukutigʉ. Luki limoti, magɔgɔ anyʉkaga ndɨ ka lɨtɔmbʉ la dɔɓɔ. Aɓaka, opingo, aɓʉkʉta ndɨ ɓɛkaza ɓɨyʉyʉyʉ. Ɨkaza imoti-imoti aɓʉkʉtaga ndɨ bumo ɓatɛkɛɓɛ ɓasaa, yagɔgɔ ɓatɛkɛɓɛ maɗɨya na yagɔgɔ ɓata mɨya.» Kumbuso yi, Yeso omotiloku ndɨ ɓɛ: «Mʉtʉ yi nɨnɔ a na motili ma kʉkana, ʉkanɨtɔ!»
Ko bulya ɨkɨ yɔ Yeso anzɨnaga ndɨ mino pisi ka mozuni
(Matayɔ 13:10-17; Luka 8:9-10)
10 Nɨyɔ Yeso ɨtɛ ndɨ mina ɓyɨ na ambaza, ɓatʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ na ɨɓʉ pa imoti na ɓatʉtʉmbwa tɛkɛɓɛ na ɓaɓa ɓapʉnga ndɨ kamuusogo ko bulya mozuni. 11 Usikisya ndɨ ɓɛ: «Kunzi amumibisatʉ iɓunu ɓodikiɗi ɓaya Ɓʉngama kakɨ. Luki limoti, ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓʉkanaga ɨɓʉ pisi ka mozuni. 12 Kʉwa wa gɔ wa,
‹Ɓakwanana kaanda ɓɨnza,
luki limoti, nɨ ɓakɛgʉ kaɨna.
Ɓakwanana kaʉkana ɓɨnza,
luki limoti, nɨ ɓakɛgʉ kotombisyo.
Ɓakotombisyaga ndɨ,
ɓakwanana ndɨ kamigilyoku Kunzi,
Kunzi ʉpɨlya ɓʉnyɛ+.›»
Yeso akatʉmbʉlaga isi ya lizuni ka mʉkʉkʉna
(Matayɔ 13:18-23; Luka 8:11-15)
13 Kumbuso yi, Yeso ʉɓɨkya ɓata ɓatʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ wa ɓɛ: «Makɛgʉ kotombisyo isi ya lizuni li nɨlɨ! Makwanana kʉwa kotombisyo ɓesi ɓaya mozuni magɔgɔ lɨkɨ? 14 Mʉkʉkʉna akakʉna Lɨkpʉmʉka ko Kunzi. 15 Ɓatʉ ɓemoti-ɓemoti ɓa abɛ kpɔlɔ-kpɔlɔ wo pisi kʉ Lɨkpʉmʉka ko Kunzi anyʉkaga ndɨ mino. Ɓʉkanagatʉ, luki limoti Abɨlɨ odoku ɓɨgala, anyɔ Lɨkpʉmʉka li nɨlɔ ikuni kʉsɔ kaɓʉ. 16 Ɓagɔgɔ ɓa abɛ pa ya ngyengye nɨyɔ kɛgʉ ndɨ na lɨtɔmbʉ lakpʉ. Nɨyɔ ɓʉkanaga Lɨkpʉmʉka ko Kunzi, ɓogwi na magyagya ɓɨgala-gala. 17 Luki limoti, Lɨkpʉmʉka li nɨlɔ kikogigʉ no lyo kʉsɔ kaɓʉ, ɓogwigo ko ngbinga mʉkɛɗɛ aka. Nɨyɔ ɓʉkpɛkɨ-kpɛkɨ na yigyogyiso usilyogo mino ko bulya Lɨkpʉmʉka ko Kunzi, ɓatʉkya ɓɨkwa ka baya. 18 Ɓagɔgɔ ɓata ɓa abɛ pa yo kpokiki kʉ ɓakʉna ndɨ mino masɔlɔ magɔgɔ. Ɓʉkanagatʉ Lɨkpʉmʉka ko Kunzi, 19 luki limoti, ɓʉkpɛkɨ-kpɛkɨ ɓa ɔɓɨlɨ, mʉsasa ma lɨngama na mʉsasa magɔgɔ dididi akandaga Lɨkpʉmʉka li nɨlɔ kʉsɔ kaɓʉ ɓɨkpɛkɨ-kpɛkɨ nɨ kopígʉ bumo. 20 Ka muliɓo, ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓa abɛ lɨtɔmbʉ la dɔɓɔ kʉ masɔlɔ magɔgɔ anyʉkaga ndɨ mino. Ɓʉkanaga Lɨkpʉmʉka ko Kunzi, ɓabaɨlya, aɓʉkʉta bumo. Ɓatʉ ɓa baya ɓi ɓemoti-ɓemoti ɓaɓʉkʉtaga bumo ɓatɛkɛɓɛ ɓasaa, ɓagɔgɔ ɓatɛkɛɓɛ maɗɨya, ɓagɔgɔ ɓata mɨya.»
Yeso akatwa lizuni la tala
(Luka 8:16-18)
21 Kʉwa wa, Yeso ʉɓɨkya ɓata ndɨ ɓɛ: «Ɓakatʉnagɨgʉ tala kyɛ ɓagbukumisyi na mʉmbɨ ikanɨ ɓabisi kusyokoto. Luki limoti, ɓabisaga kʉgʉ, ka pa nɨyɔ ɓabisogo mino. 22 A ɓɛyɔ, lasɨ nɨlɔ a lakɨsʉma imibisikosatʉ ndɛkɛ, na lasɨ nɨlɔ a ko dikiɗi ipupisa ɓɨngbanganya. 23 Mʉtʉ kika na motili ma kʉkana, ʉkanɨtɔ!»
24 Yeso ʉɓɨkya ɓata ndɨ ɓɛ: «Ɛɛɛ, wiminyonito sɛ na lɨkpʉmʉka nɨlɔ makaʉkana lɔ! Mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ mʉgyaga mino ɓɛngɛnɨ, Kunzi amumigisya ndɛkɛ iɓunu mʉɗɔngɔnɨ ɓɛgɛyɔ, na ɓamʉmatɨlya ɓata kakɨtaga. 25 A ɓɛyɔ, mʉtʉ yi nɨnɔ a no luki, ɓamatɨlyatʉ ɓata. Luki limoti, mʉtʉ yi nɨnɔ kɛgʉ no luki ɓakʉpya gʉtʉgʉ luki lɨkɛɗɛ aka nɨlɔ akwanano ɓi kaika nolu.»
Lizuni lo bumo nɨyɔ ɨɓakɨlyaga nɨ iyu aka
26 Yeso oɓikyoku ndɨ ɓata ɓɛ: «Ɓʉngama ko Kunzi a mʉɗɔngɔnɨ abɛ mʉtʉ nɨnɔ akʉna ndɨ masɔlɔ ko tiko kakɨ. 27 Alalaga ndɨ ɓɨpɛ no biti, anozuzuka masyɛ masɨ. Ko ngbingo yi nɨnɔ, tiko anaɓaka, malɨlɨ anopingo nɨ alʉkʉ nɔ kɛgʉ kaiba ɓɛ akaɓaka lɨkɨ. 28 Lɨtɔmbʉ yɨkaka aka lɔ oɓokisaga malɨlɨ, apʉngaga mbɛyɨ mapakʉ mi, kumbuso yi ɨkaza, ka muliɓo bumo yɨngata kʉgʉ wa ɨkaza. 29 Ngbingo yi nɨnɔ mʉpʉnga atana mino, apʉnga kabuulyo kyɛ iko nɨ ngbingo mubuulyo itulyonini.»
Yeso akatwa lizuni la libumo lɨkɛɗɛ
(Matayɔ 13:31-32, 34; Luka 13:18-19)
30 Kumbuso yi, Yeso oɓikyoku ɓata ndɨ ɓɛ: «Takwanana kokingyasa Ɓʉngama ko Kunzi na ɨkɨ? Tokingyasa pɨyɛ na lizuni tino? 31 A abɛ libumo lɨkɛɗɛ nɨlɔ ɓakʉnaga, ikaga lɨkɛɗɛ kʉgbɛ kakɨtaga bumo yasɨ ya ɔɓɨlɨ. 32 Luki limoti, opingo kʉwa, ɨɨta sɨbʉkʉsɔ sidingi kakɨtaga bʉkʉtɔ tasɨ to tiko. Aɓaka tabɨ yakpʉkpʉ, ɓombu ɓagya ɓandaɓʉ kaɓʉ kʉgʉ yi, ɓiko kaɨgbʉka ka kululuko kwi.»
33 Yeso ʉtɨwaga ndɨ ɓambanzʉ pisi ka mozuni dididi ɓɛyɔ ka nɨma. Ʉtɨwaga ndɨ ɓɛyɔ kyɛ ɓakwananɨtɔ kotombisyo. 34 Ʉnzɨnɨlyaga ndɨ pisi ka mozuni aka. Luki limoti, nɨyɔ ɓikaga ndɨ asɨ na ɓaɓɨɓya kakɨ aka, ʉtʉmbʉlyaga ndɨ makpʉmʉka masɨ.
Yeso opomilyini mbumbo
(Matayɔ 8:23-27; Luka 8:22-25)
35 Na ɓʉgɔgɔ ɓa lɨsyɛ li nɨlɔ aka lɔ, Yeso ʉɓɨkya ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛ: «Tozobini kʉsyakʉ.» 36 Ɓasa kʉwa ndɨ ambaza ka ɓambanzʉ, ɓaɓɨɓya ɓaga ndɨ pa imoti na Yeso ka ɨngbɔlɔ yidingi nɨyɔ a ndɨ mino. Ɓɛngbɔlɔ ɓayidingi-dingi ɓayagɔgɔ atʉ ndɨ gɔnɨ ɓuwobi na ɨɓʉ wa. 37 Mbumbo yapʉ kʉgbɛ odoku ndɨ ɓigbututu, mʉɓaka apʉnga kokotukosaga liɓo ka ɨngbɔlɔ yi nɨyɔ, ɨngbɔlɔ apʉnga ndɨ komwaga liɓo. 38 Luki limoti, Yeso a ndɨ miso ya kumbusa wa ɨngbɔlɔ, mʉlala ɓɨpɛ, mʉ ka apiɓu. Ɓaɓɨɓya kakɨ ɓabanda ndɨ, ɓaɓɨkya ɓɛ: «Muwonisilo, tanolumwogo, nɨlɔ kɛgʉ gʉtʉgʉ ɨwɛ kaudwiso lɨmbɛngɨ aka?»
39 Nɨyɔ Yeso ozuzuko, apamɨlya ndɨ mbumbo, aɓɨkya liɓo ɓɛ: «Daka! Pɨla ɓipisiii!» Kʉwa wa, mbumbo adakɨlya ndɨ, pa aka ndɨ lɨngʉnʉ ɓiwo. 40 Kumbuso yi, Yeso umuusa ndɨ ɓɛ: «Ko bulya ɨkɨ yɔ mo mino kaɓanga? Makɛgʉ nɛkɨ mbɛyɨ na baya kadwɛ mɔnɨ na ɓʉɓwanʉ?» 41 Luki limoti, ɓaɓɨɓya ɓaɓanga ndɨ kʉgbɛ. Ɓapʉnga ndɨ kauusono ɓɛ: «Inguo ya mʉmbanzʉ tino pɨyɛ mʉ? Gʉtʉgʉ mbumbo aka no liɓo akamʉkana!»
* 4:3 4:3 kakʉna: Ka Izaleli ɓomisyaga ndɨ ɨɓʉ masɔlɔ mumisyo. + 4:12 4:12 Wanda ka Isaya 6:9-10.