14
Jee magalge ɛnd tɛl kutn Isa
Ɔɔpga ɓii di sum ɓo, Yaudge Ꞌtɛɗn *laa Paak ute laa mappan ɔk ɔrɔm eyo. Gɔtn se *magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu ute jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage je ɗoobm an goon̰ kɔkŋ Isa taa an̰ ɓaa tɔɔlɔ. Naaɗe taaɗ ɔɔ: «JꞋɔn̰te Ꞌkɔkin̰ki ɓii laa ki, ey num jeege kiin̰ gɛn tɛɗn taara ɔɔ gɔtɔ tuju.»
Mɛnda ɓaaɗo ɔt itir ro Isa ki
(Mt 26.6‑13; Jn 12.1‑8; Lk 7.36‑50)
Isa ɓaa maakŋ naaŋ kɛn Betani ki ɔɔ kaaɗ kɛn naan̰ iŋg ɔs kɔsɔ maakŋ ɓee Simon kɛn kꞋdaŋin̰ debm bikiɗi se, mɛnda kalaŋ ɓaaɗo uuno naka aan gɔɔ k‑ɓɔkɔlɔ kalaŋ ɔɔ nakŋ se ko ɓo kꞋcɔɔc kꞋɗaapin̰a. K‑ɓɔkɔl se kꞋdaŋin̰ albatir. Ɔɔ itir maak ki se itir salal ɔɔ ɔɔn̰ɔ ɔɔ kꞋdaŋin̰ nard. Mɛnd se ɓaaɗo tɔɔk k‑ɓɔkɔlɔ se ɔɔ ɔɔy itir maak ki se do Isa ki. Jee mɛtin̰gen iŋg gɔtn se aak se, maakɗe tuju ɔɔ baag taaɗn te naapa ɔɔ: «Gɛn ɗi jaay itir se naan̰ tujin̰ bin se? Itir se jaay kꞋɓaa kꞋdugin̰ga num, ano ɓaa te tamma cir kaar‑mɔtɔ ɔɔ gursn se jꞋan̰ nigin̰ jee daayge tu*!» Taa naan̰ se ɓo naaɗe taaɗ taargen iŋg kusu ro mɛnd kɛn se.
Gaŋ Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Mɛnda se ɔn̰in̰ki jɛlɛk, ɔn̰te Ꞌtɛrɛcin̰ki mindin̰a. Nakŋ naan̰ tɛɗum maam ki se, nakŋ jig aak eyo. Jee daayge se daayum utu te naase ɔɔ kɛn naase Ꞌjeki num aɗeki kɔŋ tɛɗn bɛɛ. Num gaŋ maam se mꞋkɔŋ kiŋg te naase daayum eyo. Ey num, mɛnd se naan̰ tɛɗga bɛɛ kɛn naan̰ kɔŋ tɛɗa. Ɔɔ itir naan̰ ɔtum se ɗaapumga roma kɛn tɛɗga num jꞋutu jꞋam kɔl maakŋ ɓaaɗ ki se. ꞋBooyki bɛɛ, mꞋasen taaɗa: do naaŋa ute magalin̰ se gɔtn gay gay kic ɓo, kɛn jeege utu Ꞌtaaɗn Labar Jiga se, nakŋ kɛn mɛnd se jaay tɛɗum se, jeege paac utu kɔɔsn maanin̰a ɔɔ saapm do nakŋ kɛn naan̰ tɛɗn ese se.»
Judas ut Isa
(Mt 26.14‑16; Lk 22.3‑6)
10 Judas Iskariɔt se, naan̰ maakŋ jee mɛtn Isa kɛn sik‑kaar‑dio. Naan̰ iin̰ ɓaa taaɗ *magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raage tu taa naan̰ je aɗen taaɗn ɗoobm kɛn naaɗe an kɔkŋ Isa. 11 Kɛn naaɗe booy taar Judas se, maakɗe raapo ɔɔ naaɗe taaɗin̰ga taaɗ ɔɔ utu an̰ kɛɗn gurs. Naan̰ kɛn se, Judas baag je ɓo ɗoobm an kutn Isa sum.
Isa ɔl jee mɛtin̰ ki tɛɗɗen kɔsn gɛn *laa Paak
(Mt 26.17‑36; Lk 22.7‑18,21‑39; Jn 13.1‑38; 1Kɔr 11.23‑25)
12 Ɓii deet deetn gɛn laa mappan ɔk ɔrɔm eyo jaay aan se, ɓii kɛn se ɓo kꞋtɔjn̰ gaan baatge gɛn laa Paak gɛn Yaudge. Jee mɛtn Isa ki tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Kɔsn gɛn laa Paak se, naai Ꞌje jꞋaisin̰ tɛɗn kaam gay?» 13 Gɔtn se Isa ɔl maakŋ jeege tun mɛtin̰ ki se jeege dio, ɗeekɗen ɔɔ: «ꞋƁaaki maakŋ gɛgɛr ki ɔɔ kɛn Ꞌɓaaki ɓaa se, naase aakki dɔɔɗn ute gaaba uuno kɔɔyɔ ɗooc te maane se. Ɔkki mɛtin̰a, 14 ɔɔ gɔtn naan̰ an kɛnd maak ki se, Ꞌtaaɗki mɛl ɓee ki se ɔɔki debm dooy jeege ɔljeno, ɔɔ kꞋtɔnd mɛti ɔɔ ɓee gay jaay ɓo naan̰ an kɔsn kɔsn laa Paak te jee mɛtin̰ ki se? 15 Gɔtn se naan̰ asen taaɗn ɓee magala kɛn do ɓee ki raan, ɔɔ maakŋ ɓee ki se, nakin̰ge paac aas kart. Gɔtn ese ɓo ajeki tɛɗn kɔsn gɛn laa Paak se.» 16 Kɛn jee mɛtin̰ ki jaay ɓaa aan maakŋ gɛgɛr kɛn ese se, naaɗe ɔŋ nakge se paac aan gɔɔ kɛn Isa taaɗɗeno. Gɔtn se ɓo naaɗe tɛɗ kɔsn gɛn laa Paak.
17 Kɛn aan tɛgɛr gɔtɔ ɓaa ɔk jin̰ se, Isa ɓaaɗo ute jee mɛtin̰ kɛn sik‑kaar‑dio. 18 Kɛn naaɗe jaay iŋg gɔtn kɔs ki baag kɔsɔ se, Isa ɗeekɗen ɔɔ: «ꞋBooyki bɛɛ, mꞋasen taaɗa: maakse ki se, debm iŋg ɔs kɔs te maam se ɓo utu am kutu.» 19 Kɛn naaɗe jaay booy taar ese se, naaɗe maakɗe tuju. Gɔtn se naŋa naŋa kic ɓo baag tɔnd mɛtn Isa ɔɔ: «Lɔ, nakŋ se tɛɗn maam lɛ?» 20 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Maakŋ naase kɛn sik‑kaar‑di se, debm ɔl kɔl jin̰ maakŋ baay ki ute maam se ɓo, naan̰a. 21 Ɗeere, *Goon Deba se, utu Ꞌkooy aan gɔɔ kɛn *Raa taaɗno maakŋ Kitap ki, num gaŋ ɔɔn̰ deb kɛn an̰ kut se! Debm bin se kɛn jꞋoojin̰ te ey kic ɓo, bɛɛ kaca.»
Isa ɛɗ kɔsn taaɗn mɛtn taar yon̰a
22 Kaaɗ kɛn naaɗe ɔs kɔs se, Isa uun mappa jin̰ ki, tɔɔm Raa ɔɔ dup ɛɗin̰ jeege tun mɛtin̰ ki ɗeekɗen ɔɔ: «Ɔk ɔski, kɛse roma.» 23 Tɛr naan̰ uun *kɔɔp ɗooc te tɔtn koojn̰ kaagŋ kꞋdaŋin̰ bin̰ se jin̰ ki, tɔɔm Raa, ɛɗɗesin̰a ɔɔ naaɗe paac naŋa kic ɓo ɔk aaye aaye. 24 Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Kɛse moosuma kɛn taaɗ ɔɔ *Raa dɔɔkga ute naase. Moosn se ɔɔy taa jee dɛna. 25 ꞋBooyki bɛɛ, mꞋasen taaɗa: tɔtn koojn̰ bin̰ ese se, mɔɔtn maam mꞋkaay ey sum, bini mꞋɓaa kaay tɔtn koojn̰ bin̰ kiji se, *maakŋ Gaar Raa ki jaayo.»
26 Kɛn naaɗe aar kaa gɛn keem Raa aas se, naaɗe teec ɓaa ook do *kɔsn ɔlib ki.
Isa taaɗ ɔɔ Piɛr utu an̰ baate
27 Gɔtn se Isa taaɗ jeege tun mɛtin̰ ki ɔɔ: «Naase Ꞌpaacki utu amki kaan̰ rɛsɛ, taa Raa taaɗga taaɗ maakŋ Kitap ki ɔɔ:
Maam mꞋutu mꞋtɔɔl debm gaam baatge,
ɔɔ baatin̰ge se lɛ utu Ꞌkaan̰ wɔɔkɔ.
28 Num kɛn maam jaay mꞋooy mꞋduroga num, maam mꞋkɔnd naana, mꞋasen ɓaa booy taa naaŋ Galile ki.» 29 Gɔtn se Piɛr ɗeekin̰ ɔɔ: «Kɛn jee mɛti ki jaay aan̰ rɛsi paac kic ɓo, maam se mꞋai kɔŋ rɛs eyo.» 30 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «ꞋBooy bɛɛ, mꞋai taaɗa: maakŋ nɔɔr kɛn jaaki se, kɔr kɔrɔn̰jɔ Ꞌkɔɔy ɗɔɔl di ey sum ɓo, naai Ꞌnaajn̰ ɗɔɔl mɔtɔ Ꞌɗeekŋ ɔɔ naai Ꞌjeelum eyo.» 31 Gaŋ Piɛr ɗeekin̰ ɔɔ: «Gɔtɔ! Maam se kɛn am kaan te yoa kic ɓo, mꞋai baati eyo!» Ɔɔ jee mɛtin̰ kɛn kuuy se kic ɓo paac taaɗ aan gɔɔ gɛn Piɛr se.
Isa tɔnd mɛtn Raa Getsemane ki
(Mt 26.36‑46; Lk 22.40‑46)
32 Naan̰ kɛn se, naaɗe aan gɔt kɛn kꞋdaŋin̰ Getsemane. Kɛn naaɗe aan se, Isa taaɗn jee mɛtin̰ ki ɔɔ: «Iŋgki gɔtn ara, kɔr maam mꞋaɗe ɓaa tɔnd mɛtn Raa se.» 33 Naan̰ ɔk ɓaan te Piɛr, Jak ɔɔ Jan. Gɔtn se nirlin̰ baag teece ɔɔ taar maakin̰ ki naŋ tak. 34 Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Maam se maakum tujga ɔɔ nirlum teecga aan gɔɔ mꞋaki kooyo. Anum naase se iŋgki gɔtn ara ɔɔ ɔn̰ten Ꞌtooɗki bia.» 35 Naan̰ iin̰ iik naan ki cɔkɔ, ooc naaŋ ki ɔɔ baag tɔnd mɛtn Raa ɗeek ɔɔ: «Kɛn naai Ꞌje num, kaaɗn dubar kɛn utu kaan dom ki se, iikin̰ naatn dɔkɔ.» 36 Naan̰ tɛrl taaɗ daala ɔɔ: «Abba, Bua, nakŋ ɔɔn̰ ciri naai ki se, gɔtɔ. Iikum *kɔɔpm dubar se rom ki naata. Num gaŋ Ꞌtɛɗ aan gɔɔ kɛn naai maaki jen ro ki, aan gɔɔ kɛn maam ɓo mꞋje se eyo.» 37 Kɛn naan̰ tɛrl ɓaaɗo ɔŋ jee mɛtin̰ ki se, kaamɗe ɔkga bia. Naan̰ ɗeek Simon Piɛr ki ɔɔ: «Simon, naai Ꞌtooɗ tooɗ bi la? Lɛr kalaŋ kic ɓo naai ɔŋ aasin̰ te gɛn kiŋg zɛɛr ey ne? 38 Naase iŋgki zɛɛrɛ, Ꞌtɔndki mɛtn Raa, taa naase aki koocn̰ maakŋ nakŋ naam ki eyo. Maakŋ debkilimi se je tɛɗn nakŋ bɛɛ, naɓo daa ron̰ ɓo ɔŋ aasin̰ eyo.»
39 Tɛr Isa iik naan ki cɔkɔ daala, ɓaa tɔnd mɛtn Raa, naan̰ iŋg ɗɔɔl taar ese sum. 40 Kɛn naan̰ ɔk tɛrlo daal se, ɓaaɗo ɔŋ jee mɛtin̰ ki tooɗ tooɗ bia ɔɔ kɛn bi ɔkɗe se, kaamɗe kic ɔŋ aak eyo. Gɔtn se taar naaɗe an̰ taaɗ kic ɓo jeel eyo. Isa ɔk tɛrl ɓaa tɔnd mɛtn Raa daala. 41 Kɛn naan̰ tɛrl ɓaaɗo ɔŋɗe gɛn k‑mɔtɔge se, ɗeekɗen ɔɔ: «Maakŋ tooɗn bise ki se naase utu Ꞌtooɗ Ꞌtɔɔlki tɔɔl kɔɔrse rɔk la? Bɛɛga, kaaɗin̰ aanga. ꞋBooyki, *Goon Deba se, jꞋutu jꞋan̰ kɔkŋ kɔl ji jee tɛɗn *kusin̰ge tu. 42 Iin̰ki, kꞋɓaaki! Aakki, debm am kut se aanga!»
Isa jꞋɔkin̰ga
(Mt 26.47‑56; Lk 22.47‑53; Jn 18.2‑12)
43 Kɛn Isa utu taaɗ naŋ te taarin̰ ey sum ɓo, gɔtn se Judas aana; naan̰ se maakŋ jeege tun mɛtn Isa kɛn sik‑kaar‑dio. Naan̰ ɓaaɗo ute dɔɔl jeege dɛna mɛtin̰ ki kɛn ɔk gɔrɗ‑jɛrlɗege ɔɔ te sirɗɗege. Jee se, *magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu, jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage ute magal taa ɓee Yaudge ɓo ɔlɗeno. 44 Judas, naan̰ ɓo debm utu kutn Isa se, taaɗga taaɗ jeege tun ese se ɔɔ: «Debm jaay maam mꞋan̰ baam kɔkɔ ɔɔ mꞋkaay ciilin̰ se ɓo, kɛse ɓo naan̰a! Ɔk Ꞌɓaansin̰ki ɔɔ Ꞌbɔɔbin̰ki jiga.» 45 Kɛn Judas jaay ɓaaɗo aan se, naar ɓaa cɛɛ Isa ki ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Debm dooyje!» Gɔtn se naan̰ baam ɔkin̰a ɔɔ aay ciilin̰a. 46 Jee kuuy kꞋɓaaɗo tɛl se ɔɔ iij‑ɔkin̰a. 47 Num maakɗe ki se, deb kalaŋ ɔɔɗo gɔrɗ‑jɛrlin̰a, ɔg gaaŋ te bi debm tɛɗn naabm magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se. 48 Gaŋ Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Naase Ꞌteeckiro ute gɔrɗ‑jɛrlsege ɔɔ te sirɗsege se, aan gɔɔ Ꞌɓaakiro kɔkŋ debm ɓoogo. 49 Ey num ɓii‑raa maam mꞋtiŋgo ute naase daan bɔɔr *Ɓee Raa ki mꞋlee dooy jeege, naɓo naase ɔŋ ɔkumkiro te eyo. Num jaaki jaay mꞋɓaamkiro kɔkɔ se, taa taar kꞋraaŋin̰o maakŋ Kitap ki do dɔkin̰ se, Ꞌkaan ɗoobin̰ ki.» 50 Gaŋ gɔtn se, jee mɛtin̰ ki paac baatin̰a ɔɔ aan̰ rɛsin̰a. 51 Anum, gɔtn se goon kɔɗɔ kalaŋ bini ɔk mɛtn Isa ɔɔ naan̰ aal kal kuulu sum ɓo ron̰ ki. Jee se ɔkin̰a, 52 naɓo naan̰ an̰ ɔn̰ɗe kalin̰ jiɗe ki, aan̰ ɓaa mɛt‑beere.
Isa jꞋɔk kꞋɓaansin̰ naan magal Yaudge tun *jee kaakŋ mɛtn taarge
(Mt 26.57‑68; Lk 22.54,63‑65; Jn 18.13‑24)
53 Naaɗe ɔk ɓaan te Isa ɓee *magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki. Gɔtn se magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu, magal taa ɓee Yaudge ute jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage se, paac tus gɔtn ese. 54 Piɛr ɔko mɛtn Isa daanɗe goon dɔkɔ, ɛnd ɓaa bini aan daan bɔɔr ɓee magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki. Gɔtn se naan̰ iŋg riib riib pooɗo te jee tɛɗn naabge.
55 Anum magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu, ute magal Yaudgen kuuy paacn̰ jee kaakŋ mɛtn taarge se, naaɗe je tɔl taara do Isa ki taa an̰ kɔkŋ mindin̰ num, jꞋan̰ ɓaa tɔɔlɔ, naɓo naaɗe ɔŋ te taar ɗim eyo. 56 Ey num saaɗge dɛna ɓaaɗo tɔlin̰ taar‑kɔɔɓɔ don̰ ki, naɓo saaɗɗege ɔk mɛtn naap eyo. 57 Jee mɛtin̰ge uun taar mɛt ki eyo, ɔlin̰ don̰ ki taa an̰ kɔkŋ mindin̰a, ɗeek ɔɔ: 58 «Naaje kꞋbooyo naan̰ taaɗ ɔɔ: ‹*Ɓee Raa kɛn jeege ɓo iin̰in̰ te jiɗe se, maam mꞋan̰ tɔɔkŋ naatn ɔɔ daan ɓiige tun mɔtɔ se, maam mꞋkiin̰ kɛn kuuy gɔtin̰ ki. Ɓee maam mꞋan̰ kiin̰ se, jikilimge ɓo an̰ kiin̰ te jiɗe eyo.›» 59 Ute naan̰ se kic ɓo, saaɗgen ɓaaɗo taaɗ taar se, taarɗe ɔk mɛtn naap eyo. 60 Gɔtn se magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se iin̰ ɗaar daan jeege tu ɔɔ tɔnd mɛtn Isa ɔɔ: «Naai tap ɓo Ꞌtɛrlɗen taar ɗim ey la do taarge tun naaɗe tɔli doi ki se?» 61 Gaŋ Isa do ɗɛk ɔɔ tɛrlin̰ taar ɗim eyo. Tɛr magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki tɔnd mɛtin̰ daala ɔɔ: «Naai ɓo *al‑Masi kɛn Goon Raa kɛn jeege lee tɔɔmin̰ se la?» 62 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Yɛɛ, kɛse maama. Ɔɔ naase utu aki kaakŋ *Goon Deba se, iŋg kiŋg do ji daam Sidburku ki ɔɔ kɛn naan̰ aɗe bɔɔy se aɗe kiŋg do gapar ki.» 63 Gɔtn se magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki, iin̰ nɛɛpm te kalin̰ge ɔɔ ɗeek ɔɔ: «ꞋBooyki! Naase nakage kꞋjeki saaɗn nam kuuy se, gɛn ɗi daala! 64 Naase lɛ Ꞌbooykiga te bise kɛn naan̰ naaj naaj Raa se! Anum naase Ꞌsaapki ɔɔki ɗi?» Jee gɔtn ese paac ɔjin̰ bɔɔrɔ don̰ ki ɔɔ: «Naan̰ se nakin̰ yoa!» 65 Jee mɛtin̰ge baagin̰ tupm ɓooro ron̰ ki, teelin̰ kaamin̰a, tɔndin̰ ute kutupu ɔɔ tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «ꞋTaaɗjen tu, debm taaɗ taar teeco taar Raa ki, kɛn tɔndi se, naŋa?» Gɔtn se asgarge kic ɓo ɔk ɓaansin̰a ɔɔ tɔndin̰ mɛtn bin̰ ki.
Piɛr baate Isa
(Mt 26.59‑75; Lk 22.55‑62; Jn 18.15‑18,25‑27)
66 Kaaɗ kɛn Piɛr jaay utu nɛŋ daan bɔɔr ki se, maakŋ mɛndge tun jee tɛɗn naabm *magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se, deb kalaŋ ɓaaɗo. 67 Kɛn naan̰ aak Piɛr iŋg riib riib pooɗo se, gɔtn se naan̰ ɔndin̰ kaama tak, ɗeekin̰ ɔɔ: «Ɓɛrɛ, naai kic ɓo debm Isan kɔɗ Nazarɛt se.» 68 Gɔtn se Piɛr baag naaja ɗeek ɔɔ: «Gaabm se maam mꞋjeelin̰ eyo ɔɔ taar naai Ꞌtaaɗ se lɛ, maam mꞋbooy mꞋɔk mɛtin̰ eyo.» Gɔtn se Piɛr iin̰ teec naatn ɓaa maakŋ ɓee kɛn taa ɗoob ki. [Gaŋ gɔtn se sum ɓo kɔrɔn̰jɔ ɔɔɗ ɔɔyɔ]. 69 Num mɛnda se tɛrl aakin̰a ɔɔ baag taaɗn jeege tun iŋg gɔtn ese ɔɔ: «Gaabm ese kic ɓo mɛtn naaɗe!» 70 Gaŋ Piɛr tɛrl naaj daala. Tɛr cɔkɔ sum ɓo, jee iŋg gɔtn ese ɗeekin̰ daala ɔɔ: «Ɗeer ɗeer, naai se mɛtn naaɗe, taa naai kic ɓo kɔɗ Galile.» 71 Num Piɛr baag naam taarin̰ ɔɔ: «Ɓɛrɛ, maam mꞋnaam rom te Raa, mꞋtaaɗsen mꞋɔɔ: gaabm se maam mꞋjeelin̰ eyo ɔɔ kɛn mꞋtaaɗga taar‑kɔɔɓɔ kic ɓo ɔn̰ Raa am naama.» 72 Gaŋ gɔtn se sum ɓo kɔrɔn̰jɔ ɔɔɗ ɔɔy gɛn k‑dige ɔɔ Piɛr naar saap do taar kɛn Isa taaɗin̰o ɔɔ: «Kɔr kɔrɔn̰jɔ kɔɔy ɗɔɔl di se, naai am baatn ɗɔɔl mɔtɔ.» Gɔtn se naan̰ saap do taar kɛn se, naar teeco ɔɔ baag keeme.
* 14:5 Tamman kaar‑mɔtɔ se aas te gursn debm kɛn tɛɗ naaba ɔŋ maakŋ ɓaar ki. 14:27 Aak Zak 13.7. 14:68 Taara se maakŋ kitapge tun mɛtin̰ge se gɔtɔ.