12
Isa aan̰ kaa taara ro magal Yaudge tu
(Mt 21.33‑46; Lk 20.9‑19; Eza 5.1‑7)
1 Gɔtn se Isa baag taaɗn jeege tu ute kaal naagŋ taara ɔɔ: «Gaaba kalaŋ tɛɗ jinɛn bin̰, iin̰ gurugin̰ te durdur, uɗ gɔɔ do ko ki gɛn rii koojn̰ bin̰in̰a ɔɔ iin̰ gɔtɔ jɛrlɛ gɛn kiŋg bɔɔbm jinɛnin̰a. Gɔtn se maakŋ jinɛnin̰ se naan̰ ɔn̰in̰ kaam ji jee tɛɗn naabge tu ɔɔ jee tɛɗn naabge se tɛɗga num utu kɔŋ bɛɗɗe ɔɔ gɔtn se naan̰ iin̰ ɓaa mɛrtɛ.
2 Kɛn kaaɗn kugŋ koojn̰ bin̰ jaay aan se, naan̰ ɔl debm tɛɗn naabin̰ se gɔtn jeege tun naan̰ ɔn̰ɗe jinɛnin̰ kaam jiɗe se, taa an̰o kɔkŋ bɛɗin̰a.
3 Num kɛn debm tɛɗn naabin̰ jaay aan jinɛnɛ ki se, jee se ɔk tɔnd dɛrɛŋin̰a ɔɔ tuurin̰ ɔn̰in̰ ɓaa jin̰ sik.
4 Kɛn mɛl jinɛnɛ jaay aakin̰ naan̰ ɓaaɗo jin̰ sik se, naan̰ ɔl debm tɛɗn naabm kuuy daala. Naan̰ kic kɛn ɓaa aan se, naaɗe ɔk tɔndin̰ don̰ ki ɔɔ naajin̰a.
5 Naan̰ kɛn se, tɛr debm jinɛnɛ ɔl debm tɛɗn naabm kuuy daala. Naan̰ se naaɗe ɔk tɔɔlin̰a. Tɛr debm jinɛnɛ se ɔlo jee tɛɗn naabgen kuuy dɛn daala. Naaɗe se kic ɓo jee mɛtin̰ge naaɗe tɔnd dɛrɛŋɗe ɔɔ kɛngen mɛtin̰ge naaɗe tɔɔlɗe.
6 Debm kɛn ɔɔpin̰ se, kɛse goon maak‑jen̰a. Naan̰ saap ɔɔ: ‹Goonum mala se naaɗe utu tookŋ kuun taarin̰a.› Taa naan̰ se ɓo, naan̰ ɔlin̰o kaam mɔɔtn.
7 Gaŋ jee tɛɗn naabgen ese jaay aakin̰ se, baag taaɗn te naapa ɔɔ: ‹Naan̰ se ɓo kɛn bubin̰ ooyga num utu Ꞌtɛɗn mɛl jinɛnɛ se; kɛn bin num Ꞌɓaakiro, kꞋtɔɔlin̰ki ɔɔ jinɛnɛ se ajeki kɔɔpm naajege tu.›
8 Gɔtn se naaɗe ɔkin̰a, tɔɔlin̰a ɔɔ maakŋ jinɛn ki se, naaɗe uun undin̰ naatn.»
9 Num Isa tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Kɛn mɛl jinɛnɛ jaay ɓaaɗoga num, jee se naan̰ aɗen tɛɗn ɔɔ ɗi? Kɛn naan̰ ɓaaɗoga num, jee se naan̰ aɗen tɔɔl naatn ɔɔ jinɛnin̰ se lɛ, naan̰ an̰ kɛɗn kaam ji jeege tun kuuy.
10 Naase Ꞌdooyin̰kiga te ey la taar kɛn *Raa taaɗn maakŋ Kitap ki se ɔɔ:
Ko kɛn jee kiin̰ ɓeege baatin̰ se,
naan̰ se ɓo tɛɗga ko kɛn Ꞌgakŋ ɓea;
11 kɛse ɓo naabm Mɛljege Raa
ɔɔ naajege tu se jꞋaakin̰ki se ɔkjeki taaɗ eyo!»
12 Num magal Yaudge se jeelga kaal naagŋ taar kɛn Isa taaɗ se, taaɗ te naaɗe. Gɔtn se naaɗe je ɗoobm kɛn an̰ kɔkɔ, naɓo naaɗe ɓeer jee dɛnge tu. Gɔtn se naaɗe iin̰ ɔn̰in̰a.
Mɛtn taar kɔgŋ miiri gɛn Gaar magal ron̰ Sezar
(Mt 22.15‑22; Lk 20.20‑26)
13 Magal Yaudge ɔl *Parizigen mɛtin̰ge te jee *Ɛrɔdgen mɛtin̰ge, taa ɓaa goom kɔkŋ Isa do taarin̰ ki.
14 Naaɗe ɓaaɗo taaɗin̰ ɔɔ: «Debm dooy jeege, naaje kꞋjeele naai se Ꞌtaaɗ taar mɛt ki ɔɔ taar jeegen kuuy se naai Ꞌtɛɗn naaba ro ki eyo ɔɔ jeegen jeege jeelɗe jee magalge se, taar naaɗege se naai ɔli ɗim maak ki eyo. Num naai dooy jeege te ɗoobm taar Raa mɛt ki. Ɓɔrse Ꞌtaaɗjen tu: jꞋɔk ɗoobo gɛn kɔgŋ miir Sezar ki lɔɓu gɔtɔ? JꞋan̰ kɔg lɔɓu jꞋan̰ kɔg ey lɛ?»
15 Num gaŋ Isa jeele taar naaɗe taaɗ se, taar maakɗe eyo. Naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Gɛn ɗi jaay naase oomumki bin se? Uun Ꞌɓaankiro te tamma kalaŋ, mꞋan̰ kaak tu.»
16 Naaɗe uun ɓaano te tamma kalaŋ ɔɔ Isa tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Kaam‑nirl doa te ro kɛn kꞋraaŋin̰ ro ki se tap ɓo gɛn naŋa?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Gɛn Gaar Sezar.»
17 Gɔtn se Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn bin num, nakŋ gɛn Gaar Sezar se ɛɗin̰ki nakin̰a ɔɔ nakŋ gɛn Raa lɛ, ɛɗin̰ki nakin̰ kici.» Num kɛn naaɗe jaay booy taar Isa taaɗ se, ɔkɗen taaɗ eyo.
Jeege naaj mɛtn taar jeegen utu kooy duru
(Mt 22.23‑33; Lk 20.27‑40)
18 Jeegen kꞋdaŋɗe *Sadusege kɛn taaɗ ɔɔ jeege ooyga num dur ey sum se, ɓaaɗo gɔtn Isa ki ɔɔ tɔnd mɛtin̰ ɔɔ:
19 «Debm dooy jeege, *Musa raaŋjeno maakŋ Kitap ki ɔɔ: kɛn deba ɔk mɛnda jaay ooy ɔn̰ te goon ey se, bɛɛki num, gɛnaan̰ se Ꞌkɔkŋ mɛndin̰a taa koojn̰ mɛtjili gɛnaan̰ kɛn ooy se.
20 Num Ꞌbooyo, gɛnaage cili, kon̰ɗe kalaŋ. Debm deet deet se ɔk mɛnda naɓo ooy ooj te goon eyo.
21 Debm mɛtin̰ ki ɓaaɗo ɔk mɛndin̰a ɔɔ naan̰ kic ooy ooj te goon eyo. Debm k‑mɔtɔge tu se kic ɓo ɓaaɗo ɔk mɛnd se, naan̰ kic ɓo ooy ooj te goon eyo kici.
22 Ɔɔ naaɗen cili se paac tɔkŋ naamga mɛnd se, naɓo naaɗe paac ooyo ɔɔ goono kalaŋ kic ɓo nam ooj te eyo. Ɔɔ kaam mɔɔtn se, mɛnda se kic ɓaaɗo ooyo.
23 Bin num, ɓii kɛn jaay jeegen ooyga kooy aɗe dur daan yoge tu se, mɛnd se tap ɓo Ꞌtɛɗn mɛnd naŋa? Taa naaɗen cili se lɛ, tɔk naamin̰ga paac.»
24 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Naase se, ɓɛrɛ, iigkiga, taa taar Raa se lɛ Ꞌjeelki eyo ɔɔ tɔɔgŋ Raa kic lɛ, naase ɔndki te mɛtin̰ eyo.
25 ꞋBooyki, ɓii kɛn jaay jeegen ooyga kooy aɗe dur daan yoge tu se, gaabge te mɛndge se tɔkŋ naap ey sum. Num naaɗe se tecn̰ aan gɔɔ *kɔɗn Raagen maakŋ raa ki.
26 Gɛn mɛtn taar jeegen ooyga kooy jaay utu dur daan yoge tu se, taar maakŋ Kitapm Musa ki se, naase Ꞌdooyin̰ki te ey la kɛn ɔɔ: Musa aako pooɗo ɔk kɔk maakŋ ji kaag ki ɔɔ maakŋ pooɗ kɛn se Raa taaɗin̰ ɔɔ: Maam se mꞋRaa gɛn *Abraam mꞋgɛn Isaka ɔɔ mꞋgɛn *Yakub?
27 Raa se, naan̰ Raa jeegen ooyga kooy eyo, num naan̰ se, Raa jee zɛɛrɛ. Naase se, ɓɛrɛ, ɗeer ɗeer iigkiga.»
Maakŋ *Ko Taar Raa ki se kɛse ɓo taar gɛn tɛɗa kɛn magal cir paac
(Mt 22.34‑46; Lk 10.25‑37; Rm 13.8‑10)
28 Kaaɗ kɛn Isa naaj naaj ute *Sadusege se, debm jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raa kalaŋ bini utu te naaɗe. Kɛn naan̰ jaay booy Isa taaɗ tɔɔk mɛtn taara nijim bin se, naan̰ iiko cɛɛn̰ ki ɔɔ tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Maakŋ taarge tun kɛn Raa taaɗ ɔɔ kꞋtɛɗ paac se, kɛn gay ɓo cirɗe?»
29 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Taar cirɗe paac se kɛn ɔɔ: ꞋBooyki gaan *Israɛlge, Mɛljege Raa se, naan̰ kalin̰ ki sum ɓo Raa.
30 Naai Ꞌje Mɛli Raa se ute maaki paac, ute roi paac, ute saapi paac ɔɔ ute tɔɔgi paac.»
31 Tɛr kɛn mɛtin̰ ki ɔɔ: «ꞋJe naapi aan gɔɔ Ꞌje ro naai mala. Maakŋ taarge tun kɛn Raa taaɗ ɔɔ gɛn tɛɗa se, kɛn cir taargen ese se gɔtɔ.»
32 Debm jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raa ɗeek Isa ki ɔɔ: «Debm dooy jeege, kɛse jiga. Taar naai Ꞌtaaɗ se taar mɛt ki. Raa se naan̰ kalin̰ ki sum ɔɔ Raa kuuy se, gɔtɔ.
33 Debkilimi je Raa se, an̰ je te maakin̰ paac, ute saapin̰ paac, ute tɔɔgin̰ paac ɔɔ je naapin̰ aan gɔɔ ro naan̰ mala. Taargen se cir *sɛrkŋ kɛn naan̰ ɛɗ Raa ki ɔɔ cir sɛrkŋ kɛn naan̰ tɔjɔ ɔɔ tɔɔcin̰ se.»
34 Isa jaay booy taar gaabm tɛrlin̰ nijim bin se, naan̰ ɗeekin̰ ɔɔ: «Naai se Ꞌdɔk te *maakŋ Gaar Raa eyo.» Gɔtn se naaɗe mɔɔtn nam tɔnd te mɛtin̰ gɛn taar ɗim kuuy ey sum.
*Daud daŋ *al‑Masi ɔɔ: Mɛluma
(Mt 22.41‑45; Lk 20.41‑44)
35 Gaŋ kɛn Isa dooy dooy jeege daan bɔɔr *Ɓee Raa ki se, naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Gɛn ɗi jaay jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage taaɗ ɔɔ al‑Masi naan̰ goon Daud se?
36 Daud mala kic ɓo *Nirl Salal ɔlin̰ ɗeek ɔɔ:
Mɛljege Raa taaɗo Mɛlum ki ɔɔ:
ꞋƁaaɗo iŋg do ji daamum ki,
bini jee taamooyige se mꞋaɗen tɛɗn naai utu Ꞌkiŋg doɗe ki.
37 Daud mala kic ɓo daŋin̰ ɔɔ: Mɛluma, anum Ꞌtɛɗn goonin̰ se, Ꞌtɛɗn ɔɔ ɗi daala?»
Kɛn jee dɛn jaay booy taar se ɛɗɗen maak‑raapo.
Isa ɗeek jeege tu ɔɔ jꞋɔnd kɔnd te jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage se
(Mt 23.1‑14; Lk 20.45‑47)
38 Tɛr Isa ɗeek jeege tun naan̰ dooyɗe dooy se ɔɔ: «Ɔndki kɔndɔ te jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage se, taa naaɗe se je lee te kal magalɗege gɛn magal roɗe ɔɔ kɛn ɓaaga bɔɔr ki se, naaɗe je jeege aɗen tɛɗn tɔɔsɛ naaɗe ki.
39 Ɔɔ kɛn naaɗe jaay aanga maakŋ *ɓee Yaudge lee tusn maak ki se, naaɗe je kiŋg gɔtn naan ki. Ɔɔ kɛn aanga gɔtn kɔs ki kic lɛ, naaɗe je gɔtn naan ki.
40 Naaɗe se ɓo kɛn baagga keem Raa num, eem lɛk tɛc tɛɗ aan gɔɔ naaɗe ɓo jee bɛɛ taa jeege aɗen kaaka ɔɔ naaɗe ɓo jee kɛn ɔs naŋ ji mɛnd‑daayge. Num gaŋ naaɗe se, bɔɔr utu koocn̰ doɗe ki se ɔɔn̰ aak eyo.»
Mɛnd‑daaye ɛɗ *sɛrkɛ Raa ki
(Lk 21.1‑4)
41 Gɔtn se, daan bɔɔr *Ɓee Raa ki, Isa utu iŋg cɛɛ tukul kaag kɛn jeege lee tɔmb sɛrkɛ maak ki ɔɔ naan̰ aak jee dɛngen ɓaaɗo ɔmb sɛrkɛ Raa ki maakŋ tukul kaag ki se. Gɔtn se jee maalge ro naap ki ɓaaɗo ɔmb gurs dɛna.
42 Gɔtn se, mɛnd‑daay kalaŋ ɓaaɗo ɔmb tammage sɛɛm sɛɛm dio ɔɔ tammagen se kɔbɔrɔ kic ɓo aas eyo.
43 Gɔtn se Isa daŋ jee mɛtin̰ ki ɔɔ ɗeekɗen ɔɔ: «ꞋBooyki bɛɛ, mꞋasen taaɗa. Mɛnd‑daay kɛn daay naŋ takŋ ese se, nakŋ naan̰ ɔmb maakŋ tukul kaag ki se dɛn cir gɛn jee ɓaa se paac.
44 Taa jeegen se ɛɗ do nak dɛnɗege tu, gaŋ mɛnd‑daay se ute daayin̰ se kic ɓo, nakŋ naan̰ ɔkŋ kɛn an tiŋg se ɓo, naan̰ ɓaaɗo ɔmbin̰ paac.»