୨୪
ମାହାପୂରୁ ଇଲୁ ନସ୍ତ ଆ଼ନି କାତା
(ମାର୍କ ୧୩:୧-୨; ଲୂକ ୨୧:୫-୬)
୧ ଜୀସୁ ମାହାପୂରୁ ଇଲୁଟି ହ଼ଚା ହାଜିମାଚାଟି ତାନି ସୀସୁୟାଁ ମାହାପୂରୁ ଇଲୁତି ବାରେ ଇଲ୍‌କାଣି ତ଼ସାଲି ତାନି ତା଼ଣା ୱା଼ତେରି, ୨ ସାମା ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ମୀରୁ ଈ ବାରେ ମେସି ହିଲଅତେରି ? ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଇମ୍ବାଆଁ ମାନି ର଼ ୱାଲି ଅ଼ର ୱାଲି ଲାକ ଡ଼ୟେଏ, ଈ ବାରେଏ ମେଣ୍‌ଙ୍ଗାହାନୁ ।”
କସ୍ତ ଅ଼ଡ଼େ ନିନ୍ଦା ୱା଼ନି କାତା
(ମାର୍କ ୧୩:୩-୧୩; ଲୂକ ୨୧:୭-୧୯)
୩ ଡା଼ୟୁ ଜୀସୁ ଜୀତ ହ଼ରୁ ଲାକ କୁଗାଲିଏ, ତାନି ସୀସୁୟାଁ ମେ଼ଣେଏ ୱା଼ହାନା ୱେଚେରି, “ଈ ବାରେ ଏଚେଲା ଆ଼ନେ, ଅ଼ଡ଼େ ନୀନୁ ୱା଼ନାୟି ଇଞ୍ଜାଁ ଜୁଗୁ ରା଼ନି ଦିନାତି ସିନା ଏ଼ନାୟି ଏ଼ଦାଆଁ ମାଙ୍ଗେ ୱେସ୍ତାମୁ ।”
୪ ଏମ୍ବାଟିଏ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ଜାଗ୍ରାତା ଏ଼ନିକିଁ ଆମ୍ବାଆରି ମିଙ୍ଗେ ନା଼ଡ଼ି କିୟଅରି । ୫ ଇଚିହିଁ ହା଼ରେକା ନା଼ ଦ଼ରୁଟି ୱା଼ହାନା ନା଼ନୁ କ୍ରୀସ୍ତତେଏଁ ଇଞ୍ଜିଁ ୱେସାନା ହା଼ରେକା ଲ଼କୁଇଁ ନା଼ଡ଼ି କିନେରି । ୬ ଅ଼ଡ଼େ ମୀରୁ ଜୁଜୁତି କାତା ଇଞ୍ଜାଁ ଜୁଜୁତା କା଼ଲୱି ଆ଼ହିମାନି ଲ଼କୁତି ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜେରି; ଜାଗ୍ରାତା କିଲିବିଲି ଆ଼ଆଦୁ । ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ଈ ବାରେ ଆ଼ନାୟି ମାନେ, ସାମା ଏ଼ କା଼ଲା ଜୁଗୁ ରା଼ନାୟି ଆ଼ଏ । ୭ ଇଚିହିଁ ଦେ଼ସା କ଼ପାଟି ଦେ଼ସା, ଅ଼ଡ଼େ ରା଼ଜି କ଼ପାଟି ରା଼ଜି ଗଡ଼୍‌ହା ନିଙ୍ଗିନେ, ଇଞ୍ଜାଁ ଆମ୍ବି ଆମ୍ବିୟା କାର୍‌ୱୁ ଆ଼ନେ, ଅ଼ଡ଼େ ବୂମି ୱୀଡିନେ । ୮ ସାମା ଈ ବାରେ କକାରି ପ଼ଦାୟାଁ ବେଟାଆ଼ନାଟି ତଲିଏ ଲୁଞ୍ଜିନି ବୀସାଲେହେଁତାୟି ।”
୯  “ଏଚିବେ଼ଲାତା ଲ଼କୁ ମିଙ୍ଗେ କସ୍ତ ହିୟାଲି ହେର୍‌ପାନେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ମିଙ୍ଗେ ପା଼ୟାନେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ନା଼ ଦ଼ରୁ ତାକି ମୀରୁ ବାରେ କୂଡ଼ାତି ଲ଼କୁ ତା଼ଣା ଅ଼ପାଆ ଗାଟାତେରି ଆ଼ଦେରି । ୧୦ ଏଚିବେ଼ଲା ହା଼ରେକା ଲ଼କୁ ତାମି ନାମୁତି ପିହ୍‌ନେରି, ଅ଼ଡ଼େ ରଅସି ରଅଣାଇଁ ଆସ୍‌ପି କିୱି କିନେରି, ଅ଼ଡ଼େ ରଅସି ରଅଣାଇଁ ଅ଼ପ୍‌ୱି ଆ଼ଅରି, ୧୧ ଅ଼ଡ଼େ ହା଼ରେକା ମାହାପୂରୁତି ମିଚି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍‌ନାରି ନିଙ୍ଗାନା ହା଼ରେକା ଲ଼କୁଇଁ ନା଼ଡ଼ି କିନେରି, ୧୨ ଅ଼ଡ଼େ ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏ କାମା ଗାଡି ଆ଼ତିସାରେ, ହା଼ରେକା ଲ଼କୁତି ତାମି ଜୀୱୁନ଼ନାୟି ଊଣା ଆ଼ନେ । ୧୩  ସାମା ଆମ୍ବାଆସି ରା଼ନି ପାତେକା ସା଼ସା ଆସାନା ଡ଼ୟିନେସି ଏ଼ୱାସି ଗେଲ୍‌ପି ଆ଼ନେସି । ୧୪ ଅ଼ଡ଼େ ବାରେ ଲ଼କୁ ନ଼କିତା ସା଼କି ଆ଼ହାଲିତାକି, ମାହାପୂରୁ ରା଼ଜିତି ଈ ନେହିଁ କାବ୍ରୁ ବାରେ ଦାର୍‌ତିତା ୱେ଼ପ୍‌କିଆ଼ନେ, ଡା଼ୟୁ ଜୁଗୁ ରା଼ନେ ।”
ନା଼ସାକିନି ଅ଼ପାଆଗାଟି କାତା
(ମାର୍କ ୧୩:୧୪-୨୩; ଲୂକ ୨୧:୨୦-୨୪)
୧୫ “ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀରୁ ଏଚିବେ଼ଲା ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍‌ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍‌ନି ଦାନିୟେଲ ୱେସ୍ତି କାତାଲେହେଁ ନା଼ସାକିନି ଅ଼ପାଆଗାଟି ଆ଼ସ୍ତିତି ସୁଦୁ ଟା଼ୟୁତା ଇଟାମାନାଣି ମେହ୍‌ଦେରି” ପ଼ଡ଼ୱି ଆ଼ନାସି ଜାଗ୍ରାତା ଆ଼ହାନା ପୁଣ୍‌ମ୍ବେସି ୧୬ ଏଚିବେ଼ଲା ଆମ୍ବାଆରି ଜୀହୁଦା ରା଼ଜିତା ମାନେରି, ଏ଼ୱାରି ହ଼ର୍‌କା ଲାକ ହଣ୍‌ପାରି; ୧୭  ଆମ୍ବାଆସି ଇଲୁ ଲାକ ମାନେସି, ଏ଼ୱାସି ତାନି ଇଲୁ ବିତ୍ରା ଆ଼ସ୍ତି ତାକାହାଜାଲି ରେ଼ଚା ୱା଼ଆପେସି; ୧୮ ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆସି ଗୁଡିୟାତା ମାନେସି, ଏ଼ୱାସି ତାନି ହିମ୍ବରି ଅ଼ହାଲି ୱେଣ୍ତେ ହାଲାଆପେସି । ୧୯ ଏଚିବେ଼ଲାତା ପୂରାମା଼ସା ଆ଼ହାମାନାଇ ଇଞ୍ଜାଁ ପା଼ଲୁ ଊଟ୍‌ହିମାନାଇ ଆୟ଼ତା ଏ଼ୱି ଊଣେଏ କସ୍ତ ପା଼ଣ୍‌ନୁ, ୨୦ ସାମା ମୀ ହଣ୍‌ନାୟି ପେନି ବେ଼ଲାତା କି ଜ଼ମିନି ଦିନାତା ଆ଼ଆପେ, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ପ୍ରା଼ତାନା କିଦୁ । ୨୧  ଇଚିହିଁ ଏଚିବେ଼ଲାତା ଇଲେତି କସ୍ତ ଆ଼ନେ, ମାହାପୂରୁ ଦାର୍‌ତିତି ଗା଼ଡ଼ିକିତି ଦିନାଟିଏ ନୀଞ୍ଜୁପାତେକା ଏଲେକିଁ ଆ଼ହା ହିଲେଏ, ଇଞ୍ଜାଁ ଏଲେକିଁ ଏଚେଲାୱା ଆ଼ଏ । ୨୨ ଅ଼ଡ଼େ ମାହାପୂରୁ ଏ଼ ବେ଼ଲାତି ଊଣା କିହା ହିଲାଆତିହିଁମା; ଦାର୍‌ତିତା ଆମ୍ବାଆସି ଜିକେଏ ଗେଲ୍‌ପି ଆ଼ଆତେସିମା, ସାମା ତାନି ଆ଼ଚିତି ଲ଼କୁତାକି ଏ଼ କସ୍ତ ଊଣା କିନେସି ।
୨୩ “ଏଚିବେ଼ଲା, ‘ମେହ୍‌ଦୁ କ୍ରୀସ୍ତ ଇମ୍ବାଆଁ ମାନେସି ଆ଼ଆତିଁ ଏମ୍ବାଆଁ ମାନେସି’ ଇଞ୍ଜିଁ ଆମ୍ବାଆସି ମିଙ୍ଗେ ଏଲେକିହିଁ ୱେସ୍ତାନେସି ଇଚିହିଁ ଏ଼ଦାଆଁ ନାମାଆଦୁ । ୨୪ ଇଚିହିଁ ନା଼ଡ଼ିକିନି କ୍ରୀସ୍ତୟାଁ ଅ଼ଡ଼େ ମାହାପୂରୁ ବ଼ଲୁ ମିଚି ୱେହ୍‌ନାରି ନିଙ୍ଗାନା ହା଼ରେକା କାଜା ସିନା ଅ଼ଡ଼େ କାବାଆ଼ନି କାମାୟାଁ ତ଼ହ୍‌ନେରି, ଆ଼ଡିତିହିଁ ଆ଼ଚ୍‌ୱିଆ଼ତି ଲ଼କୁଣି ଜିକେଏ ନା଼ଡ଼ି କିନେରି । ୨୫ ମେହ୍‌ଦୁ ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ତଲିଏ ୱେସାମାଞ୍ଜାଇଁ ।”
୨୬  “ଈଦାଆଁତାକି ‘ମେହ୍‌ଦୁ ଏ଼ୱାସି ବାଟାତା ମାନେସି’ ଇଞ୍ଜିଁ ଲ଼କୁ ୱେସ୍ତାତିହିଁ ହାଲାଆଦୁ; ‘ମେହ୍‌ଦୁ ବିତ୍ରା ବାକ୍ରାତା ମାନେସି’ ଇଞ୍ଜିଁ ୱେସ୍ତାତିହିଁ ଏ଼ଦାଆଁ ନାମାଆଦୁ । ୨୭ ଇଚିହିଁ ହା଼ଗୁ ମ୍ଣିହ୍‌ନି ବେ଼ଲାତି ଉଜେଡ଼ି ଏ଼ନିକିଁ ୱେ଼ଡ଼ା ହ଼ପୁ ୱାକିଟି ହ଼ଚାନା ୱେ଼ଡ଼ା କୂଡ଼୍‌ନି ପାତେକା ତ଼ଞ୍ଜାଆ଼ନେ, ଏଲେଆ଼ହିଁଏ ମାଣ୍‌ସି ମୀର୍‌ଏସି ୱା଼ନେସି ।”
୨୮  ଏମ୍ବିୟା ମାଡ଼୍‌ହା ରିହାମାନେ ଏମ୍ବାଆଁ ରା଼ମ୍‌ଣାୟାଁ ରୁଣ୍ତା ଆ଼ନୁ ।
ମାଣ୍‌ସି ମୀର୍‌ଏସି ୱା଼ନାୟି
(ମାର୍କ ୧୩:୨୪-୨୭; ଲୂକ ୨୧:୨୫-୨୮)
୨୯  “ସାମା ଏଚିବେ଼ଲାତି କସ୍ତ ଡା଼ୟୁ ଦେବୁଣିଏ ୱେ଼ଡ଼ା ଆନ୍ଦେରି ଆ଼ନେ, ଅ଼ଡ଼େ ଲେ଼ଞ୍ଜୁ ଉଜେଡ଼ି ହୀଏ, ଅ଼ଡ଼େ ହା଼ଗୁଟି ହୁକାୟାଁ ତର୍‌ଗିନୁ, ଇଞ୍ଜାଁ ହା଼ଗୁ ଲାକତି ବା଼ଡ଼୍‌ୟୁ ବାରେ ୱୀଡିନେ । ୩୦  ଏଚିବେ଼ଲା ହା଼ଗୁ ଲାକଟି ମାଣ୍‌ସି ମୀର୍‌ଏଣି ସିନା ତ଼ଞ୍ଜାଆ଼ନେ, ଇଞ୍ଜାଁ ମାଣ୍‌ସି ମୀର୍‌ଏଣାଇଁ କାଜା ବା଼ଡ଼୍‌ୟୁ ଅ଼ଡ଼େ ଗାୱୁରମିଗାଟି ଉଜେଡ଼ି ତଲେ ହା଼ଗୁତି ଦୂନ୍ଦ୍ରାଟି ୱା଼ନାଣି ମେସାନା ଦାର୍‌ତିତି ବାରେ କୂଡ଼ାତି ଲ଼କୁ ହା଼ରେକା ଦୁକୁ ତଲେ ଡ଼ୀନେରି । ୩୧ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି ତୀତ୍ରି ମ଼ହ୍‌ରି ହା଼ଡାତଲେ ତାନି ଦୂତୁୟାଁଣି ପାଣ୍ତିନେସି ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ଦାର୍‌ତି ମୁଟ୍‌ପେତି ହାନ୍ଦିଟିଏ ହା଼ଗୁଲାକତି ମୁଟ୍‌ପେ ହାନ୍ଦି ପାତେକା ସା଼ରିୱାକିଟି ତାନି ଆ଼ଚାମାନି ଲ଼କୁଣି ରୁଣ୍ତା କିନେରି ।”
ତ଼ୟା ମା଼ର୍‌ନୁତି କାତା
(ମାର୍କ ୧୩:୨୮-୩୧; ଲୂକ ୨୧:୨୯-୩୩)
୩୨ “ତ଼ୟା ମା଼ର୍‌ନୁ ପୁଣ୍‌ମ୍ବି କିନି କାତାଟି ଜା଼ପାଦୁ; ଏଚିବେ଼ଲା କମାତା ଆ଼କା ଗା଼ଲ୍‌ନାଣି ମେସ୍ତିହିଁ କାରାୟାଁ ୱେ଼ଡ଼ା ୱା଼ତେ ଇଞ୍ଜିଁ ପୁଞ୍ଜେରି । ୩୩ ଏଲେକିହିଁଏ ମୀରୁ ଜିକେଏ ଈ ବାରେ ମେସ୍ତିସାରେ ଏ଼ୱାସି ଦୁୱେରି ଡାଗେ ମାନେସି ଇଞ୍ଜିଁ ପୁଞ୍ଜେରି । ୩୪ ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଈ ବାରେ ଗଟୱି ଆ଼ଆପାତେକା ଈ କା଼ଲାତି ଲ଼କୁ ଏ଼ନିଜିକେଏ ମେଣ୍‌ଙ୍ଗଅରି । ୩୫ ହା଼ଗୁପା଼କା ଦାର୍‌ତି ବାରେ ମେଣ୍‌ଙ୍ଗିନେ, ସାମା ନା଼ ବ଼ଲୁ ଏଚେଲାୱା ମେଣ୍‌ଙ୍ଗେଏ ।”
ୱା଼ନି ଦିନା ଅ଼ଡ଼େ ଡଣ୍ତତି ଆମ୍ବାଆସି ପୁନଅସି
(ମାର୍କ ୧୩:୩୨-୩୭; ଲୂକ ୧୭:୨୬-୩୦,୩୪-୩୬)
୩୬ ସାମା ଏ଼ ଦିନା ଡଣ୍ତତି କାତା ଆମ୍ବାଆସି ପୁନଅସି, ଲାକପୂରୁତି ଦୂତୁୟାଁ କି ମୀର୍‌ଏସି ଜିକେଏ ପୁନଅସି, ୱାର୍‌ଇ ଆ଼ବାଦେ ପୁନେସି । ୩୭ ଅ଼ଡ଼େ ନ଼ହ ବେ଼ଲାତା ଏ଼ନିକିଁ ଆ଼ହାମାଚେ, ମାଣ୍‌ସି ମୀର୍‌ଏସି ୱା଼ନି ବେ଼ଲାତା ଏଲେକିଁ ଆ଼ନେ । ୩୮ ଇଚିହିଁ ୱା଼ରୁ କ୍ଡୁପ୍‌ନି ନ଼କେଏ, ନ଼ହ ଡଂଗତା ହ଼ଡ଼ନି ଦିନା ପାତେକା ଲ଼କୁ ଏ଼ନିକିଁ ତିଞ୍ଜି ଉଣ୍ତିହିଁ, ବୀହା କିୟାଲି ବୀହା ହିୟାଲି ହେ଼ରାମାଚେରି, ୩୯ ଇଞ୍ଜାଁ କାଜା ପିୟୁତଲେ ୱା଼ରୁ ୱା଼ହାନା କ୍ଡୁପ୍‌ହା ଅ଼ନି ପାତେକା ଏ଼ନିକିଁ ଏ଼ୱାରି ପୁଞ୍ଜାହିଲାଆତେରି, ମାଣ୍‌ସି ମୀର୍‌ଏଣା ୱା଼ନାୟି ଜିକେଏ ଏଲେଆ଼ହିଁଏ ଆ଼ନେ । ୪୦ ଏଚିବେ଼ଲାତା ରିଆରି ଗୁଡିୟାତା ମାନେରି, ରଅସି ଅ଼ୱିଆ଼ନେସି ରଅସି ଏମ୍ବାଆଁ ଡ଼ୟିନେସି । ୪୧ ରୀ ଇୟାସିକା ଜେତାତା ନୂୟିଁମାନୁ ରଣ୍ତି ଅ଼ୱିଆ଼ନେ ଅ଼ଡ଼େ ରଣ୍ତି ଏମ୍ବାଆଁ ଡ଼ୟିନେ । ୪୨ ଈଦାଆଁତାକି ଜାଗ୍ରାତା ଆ଼ହାନା ମାଞ୍ଜୁ, ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ମୀ ପ୍ରବୁ ଆମିନି ଦିନା ୱା଼ନେସି, ଏ଼ଦାଆଁ ମୀରୁ ପୁଞ୍ଜାହିଲଅତେରି । ୪୩  ସାମା ଈଦାଆଁ ପୁଞ୍ଜାମାଞ୍ଜୁ, ଆମିନି ନେ଼କେରିତା ସ଼ରୁ ୱା଼ନେସି, ଏ଼ଦାଆଁ ସା଼ୱୁକାରି ପୁଞ୍ଜାମାଚିହିଁମା, ଜାଗ୍ରାତା ଆ଼ହାନା ତାନି ଇଲୁତି କାତି ତୂତ୍‌ହାଲି ହୀଆତେସିମା । ୪୪ ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀରୁ ଜିକେଏ କା଼ଚାନା ମାଞ୍ଜୁ, ଇଚିହିଁ ଆମିନି ବେ଼ଲାତା ମୀରୁ ଅଣ୍‌ପା ହିଲଅତେରି, ଏ଼ ବେ଼ଲାତା ମାଣ୍‌ସି ମୀର୍‌ଏସି ୱା଼ନେସି ।
ଟିକାଣା ଗାଟାସି ଅ଼ଡ଼େ ଟିକାଣା ହିଲାଆଗାଟି ହ଼ଲେଏସି
(ଲୂକ ୧୨:୪୧-୪୮)
୪୫ ସା଼ୱୁକାରି, ତାନି ଇଲୁତି ଲ଼କୁତାକି, ରା଼ନ୍ଦା କାଟୁତା ରା଼ନ୍ଦା ହୀହାଲି, ତାନି ଗୁମୁସ୍ତା ପା଼ଣା ଆମ୍ବାଆରାକି ହୀହାମାନେସି, ଇଲେତି ନାମୁ ଅ଼ଡ଼େ ବୁଦିଗାଟି ଗୁମୁସ୍ତା ଆମ୍ବାଆସି, ୪୬ ପ୍ରବୁ ୱା଼ହାନା ତାନି ଆମିନି ହ଼ଲେଏଣାଇଁ ଏଲେକିହିଁ ମାନାଣାଇଁ ମେହ୍‌ନେସି, ଏ଼ୱାସି ନେହାଁସି ! ୪୭ ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ତାନି ବାରେ ଦ଼ନତି ମୁହେଁ ଗୁମୁସ୍ତା କିନେସି । ୪୮ ସାମା ଏ଼ ହ଼ଲେଏସି ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏତାସି ଆ଼ହାନା, ନା଼ ସା଼ୱୁକାରି ୱା଼ନାୟି ମାନେୟିଏ ଇଞ୍ଜିଁ ତାନି ମ଼ନତା ଅଣ୍‌ପାନା, ୪୯ ଏ଼ୱାସି ତାନି ତଲେତି ହ଼ଲିୟାଙ୍ଗାଣି ୱେଚିହିଁ, କା଼ଡ଼ୁ ଗହ୍‌ନାରି ତଲେ ତିଞ୍ଜିହିଁ ଗସିହିଁ ମାନେସି, ୫୦ ଆତିହିଁ ଆମିନି ନେ଼ଚୁ ହ଼ଲେଏସି କା଼ଚାହିଲଅସି ଅ଼ଡ଼େ ଏମିନି ବେ଼ଲା ପୁଞ୍ଜାହିଲଅସି ଏ଼ ଦିନା ଏ଼ ବେ଼ଲାତା ତାନି ପ୍ରବୁ ୱା଼ନେସି । ୫୧ ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ରୀ ବା଼ଗା କିହିଁ ଦା଼ଚାନା କୁଟୁ ଗାଟାରି ତଲେ ତାନି ବା଼ଗା କିନେସି; ଏମ୍ବାଆଁ ଡ଼ୀନାୟି ଅ଼ଡ଼େ ପାଲ୍‌କା ଟୀଟି କିନାୟିମାନେ ।
୨୪:୯ ୨୪:୯ ମାତି ୧୦:୨୨ ୨୪:୧୩ ୨୪:୧୩ ମାତି ୧୦:୨୨ ୨୪:୧୭ ୨୪:୧୭ ଲୂକ ୧୭:୩୧ ୨୪:୨୧ ୨୪:୨୧ ୱେ଼ ବ଼ଲୁ ୭:୧୪ ୨୪:୨୬ ୨୪:୨୬ ଲୂକ ୧୭:୨୩,୨୪ ୨୪:୨୮ ୨୪:୨୮ ଲୂକ ୧୭:୩୭ ୨୪:୨୯ ୨୪:୨୯ ୱେ଼ ବ଼ଲୁ ୬:୧୨; ୱେ଼ ବ଼ଲୁ ୬:୧୩ ୨୪:୩୦ ୨୪:୩୦ ୱେ଼ ବ଼ଲୁ ୧:୭ ୨୪:୪୩ ୨୪:୪୩ ଲୂକ ୧୨:୩୯,୪୦