ସୁଦୁଜୀୱୁ ରେ଼ଚା ୱା଼ନାୟି
୧ ପେନ୍ତିକସ୍ତ* ଦିନାତା କ୍ରୀସ୍ତଇଁ ନାମିତି ବାରେଜା଼ଣା ର଼ ଟା଼ୟୁତା ରୁଣ୍ତା ଆ଼ହାମାଚେରି । ୨ ଏ଼ ଦେବୁଣିଏ କାଜା ଗା଼ଲି ୱା଼ହିମାନି ଲେହେଁ ର଼ ହା଼ଡା ଲାକପୂରୁଟି ୱା଼ହାଁ, ଆମିନି ଇଲୁତା ଏ଼ୱାରି କୁଗାମାଚେରି, ଏ଼ ଇଲୁତି ବାରେୱାକି ୱେ଼ଙ୍ଗିତେ । ୩ ଇଞ୍ଜାଁ ହିଚୁ ଗୁଦ୍‌ୱା ଲେହେଁ ତ଼ଞ୍ଜାଆ଼ହାନା ଏ଼ୱାରି ନ଼କିତା ରଣ୍ତି ରଣ୍ତି ଆ଼ହିଁ ଏ଼ ବାରେଜା଼ଣାତି ଲାକ ରେ଼ଚାୱା଼ତେ । ୪ ଏମ୍ବାଟିଏ ଏ଼ୱାରି ବାରେଜା଼ଣା ସୁଦୁଜୀୱୁ ବେଟାଆ଼ହାନା ଏ଼ ଜୀୱୁ ଏ଼ନିକିଁ ଜ଼ଲାଲି ବା଼ଡ଼୍‌ୟୁ ହୀତେ, ଏଲେକିଁ ଏ଼ୱାରି ଏଟ୍‌କା ଏଟ୍‌କା ହା଼ଡାତଲେ ଜ଼ଲାଲି ମା଼ଟ୍‌ହେରି ।
୫ ଏଚିବେ଼ଲାତା ପେନ୍ତିକସ୍ତ ପାର୍ବୁତାକି ହା଼ଗୁ ଡ଼଼ଇତି ଏଟ୍‌କା ଏଟ୍‌କା ଦେ଼ସାଟି ୱା଼ହାମାଚି ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁ ଜିରୁସାଲମତା ଡ଼ୟା ମାଚେରି; ୬ ଅ଼ଡ଼େ, ଏ଼ ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜାଲିଏ, ହା଼ରେକା ଲ଼କୁ କୂଡ଼ା ଆ଼ହାନା ବାରେଜା଼ଣା ଜାହା ଜାହାରା ହା଼ଡାତଲେ ଏ଼ୱାରି ଜ଼ଲିମାନାଣି ୱେଞ୍ଜାନା କାବା ଆ଼ହାହାଚେରି । ୭ ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ଆଡାଜାକା ଅ଼ଡ଼େ କାବାଆ଼ହାନା ଏଲେଇଚେରି, “ମେହ୍‌ଦୁ ଈ ଆମିନି ଲ଼କୁ ହା଼ଡା ଜ଼ଲିମାନେରି, ଏ଼ୱାରି ବାରେ ଗାଲିଲିତାରି ଆ଼ଏକି ? ୮ ଆତିହିଁ, ମା଼ର ଏ଼ନିକିଁ ବାରେଜା଼ଣା ଜାହା ଜାହାରା ଜାର୍ନା ଟା଼ୟୁତି ହା଼ଡାତଲେ ଜ଼ଲିମାନାଣି ୱେଞ୍ଜିମାନାୟି ? ୯ ପାର୍ତିୟ, ମାଦିୟ, ଏଲାମିୟ, ଅ଼ଡ଼େ ମେସପଟାମିୟାଁ, ଜୀହୁଦା ଦେ଼ସା, କାପାଦକିୟା; ପନ୍ତ ଅ଼ଡ଼େ ଆସିୟା, ୧୦ ପୁର୍ଗିୟା, ପଂପୁଲିୟା, ମିସର ଇଞ୍ଜାଁ କୁରିଣି ଦାରିତା ଡ଼଼ଇନି ଲିବିୟା ନା଼ସ୍‌କାଣାଁ ବାସା କିନାରି, ଇଞ୍ଜାଁ ର଼ମ୍‌ଟି ୱା଼ହାମାନି ଜୀହୁଦି, ୧୧ ଅ଼ଡ଼େ ଏଟ୍‌କା କୂଡ଼ାତି ଲ଼କୁ ଜୀହୁଦି ଦାର୍ମୁତି ନାମାହାଁ ଡ଼ୟାମାନାରି; ଅ଼ଡ଼େ କ୍ରିତି ଇଞ୍ଜାଁ ଆରବିୟ ଦେ଼ସାତି ଲ଼କୁତାୟି ମା଼ର, ମା଼ର ଜାହା ଜାହାରା ହା଼ଡାତଲେ ମାହାପୂରୁତି କାଜା କାଜା କାମାତି କାତା ଜ଼ଲିମାନାଣି ୱେଞ୍ଜିମାନାୟି ।” ୧୨ ଅ଼ଡ଼େ ବାରେଜା଼ଣା ଆଡାଜାକା ଅ଼ଡ଼େ କାବାଆ଼ହାନା ତା଼ମ୍ବୁ ତା଼ମ୍ବୁ ହା଼ଡାକାତା ଆ଼ତେରି, “ଈଦାଣି ଅର୍ତ ଏ଼ନାୟି ?”
୧୩ ସାମା ଏଟ୍‌କାତାରି ଲାଜାକିହିଁ ଏଲେଇଚେରି, “ଈୱାରି ପୁଃନି ଡ଼ାକ୍‌ହି ଅଙ୍ଗୁରି ରାସା ଗସାନା ହ଼ଚା ହାଜାମାନେରି ।”
ପିତର କାବ୍ରୁ ୱେ଼କ୍‌ନାୟି
୧୪ ସାମା ପିତର ଏଗାର ଜା଼ଣା ସୀସୁୟାଁ ତଲେ ନିଚାନା କାଜା ଗିୟାଁତଲେ ଏଲେଇଚେସି, “ଜୀହୁଦି ତାୟିୟାଁ ଅ଼ଡ଼େ ଜିରୁସାଲମତା ବାସା କିହିମାନାତେରି, ମୀରୁ ନା଼ କାତାତି ୱେଞ୍ଜାଦୁ ଅ଼ଡ଼େ ଈଦାଆଁ ପୁଞ୍ଜୁ । ୧୫ ଇଚିହିଁ ମୀରୁ ଏ଼ନିକିଁ ଅଣ୍‌ପିମାଞ୍ଜେରି, ଈୱାରି ଏଲେକିହିଁ ଅଙ୍ଗୁରି ରାସା ଗସାହାଁ ହ଼ଚା ହିଲଅରି; ଈଦି ଆ଼ତେ ଲା଼ଇତି ନ଼ ଗଂଟା ଆ଼ହାମାନେ । ୧୬ ସାମା ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍‌ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍‌ନି ଆମିନି ଜୟେଲ ତା଼ଣାଟି ରା଼ସ୍‌କି ଆ଼ହାମାନେ ଈଦି ଆ଼ହିମାନେ ଏ଼ଦି;
୧୭ ‘ମାହାପୂରୁ ୱେସିମାନେସି ରା଼ନି ଦିନାତା ଈ ବାରେ ଗଟୱି ଆ଼ନେ,
ନା଼ନୁ ବାରେ ଲ଼କୁତାକି ନା଼ ଜୀୱୁ ପାଣ୍ତାଇଁ,
ଏଚେଟିଏ ମୀ ମୀର୍‌କା ମା଼ସ୍‌କା ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍‌ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍‌ନେରି,
ମୀ ଦାଂଗ୍‌ଣାୟାଁ କାବା ଆ଼ନାଣି ମେହ୍‌ନେରି,
ଅ଼ଡ଼େ ମୀ ବୁଡ଼୍‌ହାୟାଁ ହାପାନା ହେଣ୍‌ନେରି ।
୧୮ ହାଅ, ଏ଼ କା଼ଲାତା ନା଼ ହ଼ଲିୟାଙ୍ଗା ଇଞ୍ଜାଁ ହ଼ଲେଣିସିକା ଲାକ,
ନା଼ନୁ ନା଼ ଜୀୱୁତି ଏ଼ୱାରି ଲାକ ୱା଼କ୍‌ଇଁ,
ଏଚେଟିଏ ଏ଼ୱାରି ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍‌ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍‌ନେରି ।
୧୯ ନା଼ନୁ ହା଼ଗୁ ଲାକ କାବାଆ଼ନି କାମା;
ଅ଼ଡ଼େ ଡ଼଼ଇ ଦାର୍‌ତିତା କାବାଆ଼ନି ସିନାୟାଁ,
ଏମ୍ବାଆଁ ନେତେରି, ହିଚୁ ଇଞ୍ଜାଁ ହା଼ରେକା ବ଼ୟିଁ ତ଼ହ୍‌ଇଁ;
୨୦ ପ୍ରବୁତି କାଜା ଗାୱୁରମି ଦିନା ୱା଼ନି ନ଼କେଏ,
ୱେ଼ଡ଼ା ଆନ୍ଦେରି ଆ଼ନେ,
ଅ଼ଡ଼େ ଲେ଼ଞ୍ଜୁ ନେତେରିଲେହେଁ ଆ଼ନେ ।
୨୧ ଅ଼ଡ଼େ ଇଲେକିହିଁ ଆ଼ନେ, ଆମ୍ବାଆସି ପ୍ରବୁ ଦ଼ରୁ ଆସାନା ପ୍ରା଼ତାନା କିନେସି, ଏ଼ୱାସି ଗେଲ୍‌ପି ଆ଼ନେସି ।’ ”
୨୨ “ଇସ୍ରାୟେଲ ଲ଼କୁତେରି, ଈ ବାରେ କାତା ୱେଞ୍ଜୁ ! ନା଼ଜରିତ ଜୀସୁ ହା଼ରେକା ବା଼ଡ଼୍‌ୟୁତି କାମା, କାବାଆ଼ନି କାମା ଇଞ୍ଜାଁ ସିନାୟାଁ ତଲେ ମୀ ନ଼କିତା ମାହାପୂରୁତି ପାଣ୍ତ୍‌ୱି ଆ଼ତାସି ଇଞ୍ଜିଁ ପାର୍‌ମାଣା ଆ଼ହାମାନେସି, ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣାଟି ମାହାପୂରୁ ମୀ ତା଼ଣା ଈ ବାରେ କାମା କିହାମାନେସି, ଈଦାଆଁ ମୀରୁ ପୁଞ୍ଜାମାଞ୍ଜେରି । ୨୩ ଏ଼ ଜୀସୁ ମାହାପୂରୁ କିହାମାନି ଅଣ୍‌ପୁ ଅ଼ଡ଼େ ତଲିତି କାତାତଲେ ହେର୍‌ପି ଆ଼ହାଲିଏ, ମୀରୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ପା଼ପୁ ଗାଟାରି କେୟୁଟି ପା଼ସି ମୁଣ୍ତାତା ଏ଼କ୍‌ହାନା ପା଼ୟାମାଚେରି । ୨୪ ସାମା ମାହାପୂରୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ହା଼କିତି ବା଼ଡ଼୍‌ୟୁଟି ଗେଲ୍‌ପାନା ନୀଟ୍‌ହା ମାଚେସି, ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ହା଼କିତା ଦସ୍‌ପି ଆ଼ହା ଡ଼ୟିନେସି ଏ଼ଦି ଆ଼ହାଲି ଆ଼ଡେଏ ।” ୨୫ ଦାୱୁଦ ଏ଼ କାତାତି ୱେସାମାନେସି,
“ନା଼ନୁ ବାରେବେ଼ଲା ନା଼ ନ଼କିତା ପ୍ରବୁଇଁ ମେସିମାଚେଏଁ;
ଇଚିହିଁ ନା଼ନୁ ଏ଼ନିକିଁ କିଲିବିଲି ଆ଼ଅଁ, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଏ଼ୱାସି ନା଼ ଟିଃନି ଟଟତା ମାନେସି ।
୨୬ ଏ଼ଦାଆଁତାକି ନା଼ ହିୟାଁ ରା଼ହାଁ
ଅ଼ଡ଼େ ନା଼ ୱେନ୍ଦରି ରା଼ହାଁ ଆ଼ତେ,
ଅ଼ଡ଼େ ନା଼ ଆଙ୍ଗା ଜିକେଏ ବା଼ର୍ସୁ ତଲେ ବାସା କିନେ,
୨୭ ଇଚିହିଁ ନୀନୁ ନା଼ ଜୀୱୁତି ହା଼କିପୂରୁତା ପିହ୍‌ଅତି;
ଅ଼ଡ଼େ ନୀ ନାମୁ ଅ଼ଡ଼େ ସୁଦୁ ଗାଟାଣାଇଁ ମାହ୍‌ଣି ମାଣ୍ତାତା ସୀର୍‌ହାଲି ହୀଅତି ।
୨୮ ନୀନୁ ନାଙ୍ଗେ ଜୀୱୁତି ଜିରୁ ତ଼ସାମାଞ୍ଜାଦି,
ଅ଼ଡ଼େ ନୀନୁ ନାଙ୍ଗେ ନୀ ନ଼କିତା ରା଼ହାଁତା ନେଞ୍ଜିକିୟାଦି ।”
୨୯ “ଇସ୍ରାୟେଲତି ତାୟିୟାଁ ଅ଼ଡ଼େ ତାଙ୍ଗିସ୍କାତେରି, ମା଼ ଆକୁ ଦାୱୁଦତି କାତା ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ କାଜା ହା଼ଡାତଲେ ୱେସାଲି ଆ଼ଡାଇଁ, ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ହା଼ତେସି ଇଞ୍ଜାଁ ମୁସ୍‌ପି ଆ଼ତେସି, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାଣି ମାହ୍‌ଣି ମାଣ୍ତା ନୀଏଁ ପାତେକା ଇମ୍ବାଆଁ ମା଼ ବିତ୍ରା ମାନେ । ୩୦ ରାଜା ଦାୱୁଦ ର଼ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍‌ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍‌ନାସି ଲେହେଁ, ତାନି ନେତେରି ତଲେ ଜାର୍ନି ଆ଼ତାଣାଇଁ ମାହାପୂରୁ ତାନି ସିଂଗାସାଣିତା କୁଗିକିହାଲି ତାନି ତା଼ଣା ଆ଼ଞ୍ଜାମାଚେସି ଇଞ୍ଜିଁ ପୁଞ୍ଜାମାଚେସି । ୩୧ ଦାୱୁଦ ଈଦାଆଁ ପୁଞ୍ଜାମାଚାକି, କ୍ରୀସ୍ତତି ୱେଣ୍ତେ ନିଙ୍ଗିନି କାତା ୱେସାମାଚେସି ।”
“ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ହା଼ତାରି ତା଼ଣା ଡ଼ୟାଆତେସି;
ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାଣି ଆଙ୍ଗା ମାହ୍‌ଣି ମାଣ୍ତାତା ସୀର୍‌ଆତେ ।”
୩୨ ମାହାପୂରୁ ଈ ଜୀସୁଇଁ ଅ଼ଡ଼େ ୱେଣ୍ତେ ହା଼କିଟି ନିକ୍‌ହାମାନେସି ଈଦାଣି ତାକି ମା଼ମ୍ବୁ ବାରେ ସା଼କି । ୩୩ ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଆ଼ବା ମାହାପୂରୁ ଜୀସୁଇଁ କାଜାସି କିହାନା ତାନି ଟିଃନିୱାକି କୁଗିକିହାନା ତାନିତଲେ ସା଼ଲୱି କିହାଲି ହୀତେସି, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାସି ମାଙ୍ଗେ ଆ଼ଞ୍ଜାମାଚି ସୁଦୁଜୀୱୁ ହିୟାତେସି, ଈଦି ମୀରୁ ବାରେ ଆମିନିଗାଟାଣି ମେସିମାଞ୍ଜେରି ଇଞ୍ଜାଁ ୱେଞ୍ଜିମାଞ୍ଜେରି । ୩୪ ଇଚିହିଁ ଦାୱୁଦ ଲାକପୂରୁ ହାଜାହିଲାଆତେସି; ଏ଼ୱାସି ତା଼ନୁଏ ୱେସାମାଚେସି,
“ପ୍ରବୁ ନା଼ ପ୍ରବୁଇଁ ଏଲେଇଚେସି;
୩୫ ନା଼ନୁ ନୀ ସାତ୍ରୁୟାଁଣି ନୀ କଡାୟାଁ ଡ଼଼ଇ ଇଟାଆ ପାତେକା,
ନୀନୁ ନା଼ ଟିଃନିୱାକି କୁଗାମାନାମୁ ।”
୩୬ “ଈଦାଆଁତାକି ବାରେ ଇସ୍ରାୟେଲତି ଲ଼କୁ ସାତେଏ ପୁନାପେରି, ଇଚିହିଁ ଆମିନି ଜୀସୁଇଁ କ୍ରୁସତା ପା଼ୟିତେରି, ସାତେଏ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମାହାପୂରୁ, ପ୍ରବୁ ଅ଼ଡ଼େ ମସିହା ପା଼ଣା ହୀତେସି ।”
୩୭ ଈ କାତା ୱେଞ୍ଜାନା ଲ଼କୁତି ହିୟାଁ ଡୀହାହାଚେ, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ପିତର ଅ଼ଡ଼େ ଏମ୍ବାଆଁ ମାଚି ପାଣ୍ତ୍‌ୱି ଆ଼ତାରାଇଁ ଏଲେଇଚେରି, “ତାୟିୟାଁ ମା଼ମ୍ବୁ ଏ଼ନାଆଁ କିନମି ?”
୩୮ ପିତର ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ମୀରୁ ମୀ ହିୟାଁ ୱେଟ୍‌ହା କଡାଦୁ, ଅ଼ଡ଼େ ଜାହାରା ପା଼ପୁତି ମ୍ଣେକ୍‌ହାଲି ବାରେଜା଼ଣା ଜୀସୁ କ୍ରୀସ୍ତ ଦ଼ରୁତଲେ ବାପ୍ତିସ୍ମ ଅ଼ଦୁ; ଆତିହିଁଦେଁ ମୀରୁ ସୁଦୁଜୀୱୁତି ଦା଼ନା ବେଟାଆ଼ଦେରି । ୩୯ ଇଚିହିଁ ମାହାପୂରୁ ଆ଼ଞ୍ଜାମାନାୟି ମିଙ୍ଗେତାକି, ଇଞ୍ଜାଁ ମୀ ମୀର୍‌କା ମା଼ସ୍‌କା ତାକି, ଅ଼ଡ଼େ ହେକତି ଏଚେକା ଲ଼କୁ ମା଼ ପ୍ରବୁ ମାହାପୂରୁ ତାନି ତା଼ଣା ହା଼ଟିନେସି, ଏ଼ ବାରେ ଲ଼କୁତାକି ଆ଼ନେ ।”
୪୦ ଅ଼ଡ଼େ ପିତର ଏ଼ୱାରାଇଁ ହା଼ରେକା କାତାତଲେ ବାତିମା଼ଲିହିଁ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଜା଼ପ୍‌ନି ହା଼ଡା ୱେସିହିଁ ସା଼କି ହୀତେସି, “ଈ କୁଟୁଗାଟି କୂଡ଼ାତି ଲ଼କୁଟିଏ ମୀରୁ ଗେଲ୍‌ପି ଆ଼ଦୁ ।” ୪୧ ହା଼ରେକା ଲ଼କୁ ଏ଼ୱାଣି ହା଼ଡା ନାମିତେରି ଇଞ୍ଜାଁ ବାପ୍ତିସ୍ମ ଅ଼ତେରି, ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ ଦିନା ବାରେ ତୀନି ମା଼ଣା ଲ଼କୁ କୁଲମି ତଲେ ଆଣ୍ତିତେରି । ୪୨ ଏ଼ ଦିନାଟିଏ ଏ଼ୱାରି ପାଣ୍ତ୍‌ୱି ଆ଼ତାରି ଜା଼ପ୍‌ନି ତା଼ଣା, ଏ଼ୱାରିତଲେ ଆଣ୍ତାନା ରୂଟି ଡ଼ିକ୍‌ହାଲି, ପ୍ରା଼ତାନା କିହାଲି ଆଣ୍ତ୍‌ୱି ଆ଼ହାଁ ଡ଼ୟିତେରି ।
ନାମୁଗାଟାରି ମାଣ୍‌କି
୪୩ ପାଣ୍ତ୍‌ୱି ଆ଼ତାରି ତା଼ଣାଟି ହା଼ରେ ହା଼ରେକା କାବାଆ଼ନି କାମା ଇଞ୍ଜାଁ ସିନାୟାଁ ତ଼ଞ୍ଜାଆ଼ହାଲି ମା଼ଟ୍‌ହେ; ଅ଼ଡ଼େ, ଲ଼କୁ ବାରେ ଆଜାଲି ମା଼ଟ୍‌ହେରି । ୪୪ ସାମା ବାରେ ନାମିତାରି, ଏ଼ୱାରି ବାରେଜା଼ଣା ରଣ୍ତିଏ ତା଼ଣା ଡ଼ୟାନା ବାରେ ଦ଼ନତି ବାରେତାୟି ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍‌ପିତେରି, ୪୫ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାରି ଜାହାରା ଦ଼ନତି ଆ଼ସ୍ତି ମାଚାଣି ପା଼ର୍‌ଚାନା, ଆମ୍ବାଆରାକି ଏ଼ନାୟି ଲ଼ଡ଼ାମାନେ, ଏଲେକିହିଁ ବାରେତାକି ବା଼ଟିକିହାଁ ହୀହାଲି ମା଼ଟ୍‌ହେରି । ୪୬ ଅ଼ଡ଼େ, ଏ଼ୱାରି ରଣ୍ତିଏ ହିୟାଁ ଆ଼ହାଁ ବାରେଦିନା ପ୍ରା଼ତାନା ଇଲୁତା ରୁଣ୍ତା ଆ଼ହାନା ଡ଼ୟିମାଚେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ଇଲୁତାକି ଇଲୁ ରୂଟି ଡ଼ିକ୍‌ହିଁ ରା଼ହାଁ ଅ଼ଡ଼େ ହିତ୍‌ଡ଼ି ହିୟାଁ ତଲେ ତିଞ୍ଜି ଉଣ୍ତିହିଁ, ୪୭ ମାହାପୂରୁତି ଜହରା କିହିମାଚେରି ଇଞ୍ଜାଁ ବାରେ ଲ଼କୁତି ଜୀୱୁ ନ଼ନାରି ଆ଼ହିମାଚେରି । ଅ଼ଡ଼େ ପ୍ରବୁ ତା଼ଣା ଗେଲ୍‌ପି ଆ଼ହିମାନି ଲ଼କୁଣି ବାରେଦିନା କୁଲମି ତଲେ କାଲ୍‌ହାଲି ମା଼ଟ୍‌ହେରି ।
* ୨:୧ ପିସ୍‌ପିଆ଼ନି ପାର୍ବୁତି ରୀ କ଼ଡ଼ି ଦସ ଦିନା ୨:୨୩ ମାତି ୨୭:୩୫; ମାର୍କ ୧୫:୨୪; ଲୂକ ୨୩:୩୩; ଜହ ୧୯:୧୮ ୨:୨୪ ମାତି ୨୮:୫,୬; ମାର୍କ ୧୬:୬; ଲୂକ ୨୪:୫ ୨:୩୮ ମୁଞ୍ଜିନାୟି ୨:୪୧ ମୁଞ୍ଜିନାୟି ୨:୪୪ କାମା ୪:୩୨-୩୫