12
Na tarifulaꞋa sulia na ngwae ni rao Ꞌi saena oꞋola
(Matthew 21:33-46; Luke 20:9-19)
1 Sui, sa Jesus nia alaꞋa fuana gwaungaꞋi ngwae Jiu baera ki Ꞌani tarifulaꞋa ka Ꞌuri, “TaꞋi ngwae nia fasia na oꞋola. Ma nia ka saungaꞋinia sakali kalia, ma ka Ꞌilia taꞋi kilu fuana na ngisilana na fuaꞋi Ꞌai ki fuana saungaꞋilana waen, ma ka saungaꞋinia taꞋi luma fuana na foloꞋa. Ma nia ka alua na oꞋola nia saena limana ngwae ki neꞋe kira rao Ꞌi saena. ꞋUnaꞋeri, nia ka leka naꞋa Ꞌana Ꞌuana ta maꞋe fanoa.
2 Ma kaidaꞋi neꞋe oꞋola neꞋeri nia maua, nia ka kwatea na ngwae ni rao nia fuana na ngwae neꞋe kira rao Ꞌi saena oꞋola nia, fasi Ꞌiri kike kwatea maꞋi ta bali ana fuaꞋi ru neꞋe kira loiꞋi ki.
3 Bore ma ngwae ni rao neꞋeri ki kira firi ngasi ana, ma kira ka ulasia, ma kira ka olitaꞋi ꞋoꞋo goꞋo Ꞌada ana.
4 GoꞋo, na ngwae ba nia toꞋo ana na oꞋola neꞋeri ka kwatea laꞋu ta ngwae ni rao. Ma na ngwae ni rao Ꞌi saena oꞋola, kira ka kwaiꞋia gwauna, ma kira ka mala taꞋa liu naꞋa ana.
5 ꞋUnaꞋeri na ngwae ba toꞋo ana na oꞋola, nia ka kwatea laꞋu ta ngwae ni rao, ma kira ka saungia ka mae naꞋa. Ma kira ka sasi logo ꞋunaꞋeri ana na ngwae Ꞌoro neꞋe nia baꞋeda Ꞌi buri ki. Kira ulasia ti ngwae, ma kira ka saungia ti ngwae ka mae.
6 ꞋIu, ma taꞋi ngwae naꞋa neꞋe nia toꞋo ana fuana baꞋelana, taꞋi ngela mutaꞋi nia naꞋa neꞋe ngwae neꞋeri. Ma nia ka baꞋea kwau, ma ka manata Ꞌuri, ‘Kira ke baꞋa fuꞋusi doe ana ngela nau.’
7 Bore ma, ngwae neꞋe kira rao Ꞌi saena oꞋola, kira fata fuada kwailiu ma kira ka Ꞌuri, ‘Nia naꞋa neꞋe na ngela na ngwae ba nia toꞋo ana na oꞋola. Leka maꞋi kuke saungia, fasi Ꞌiri kulu ka toꞋo Ꞌakulu ana ru nia ki taꞋifau.’
8 Ma kira ka ngalia na ngela neꞋeri, kira ka saungia ka mae, goꞋo kira ka Ꞌui Ꞌania naꞋa nonina Ꞌi maa faꞋasia saena na oꞋola neꞋeri.”
9 Ma sa Jesus ka saefiloda ka Ꞌuri, “Tae neꞋe na ngwae neꞋe nia toꞋo ana na oꞋola neꞋeri ke baꞋa sasia? Nia ke baꞋa dao maꞋi, ka saumusia na ngwae neꞋeri ki. Sui nia ka kwatea naꞋa oꞋola nia fuana ngwae matamata ki.
10 Nia mamana kamu toꞋomani na KerekereꞋa Abu ba nia fata Ꞌuri,
‘Na fau neꞋe na ngwae saungaꞋi luma ki kira Ꞌaila Ꞌania, nia neꞋe na fau neꞋe talingaꞋi ka liufia na fau ki taꞋifau ana Ꞌodoa.
11 God neꞋe faꞋafulingani ru neꞋeri, ma na lisilana ka leꞋa liu.’ ”
12 Na faꞋinaꞋonaꞋo Jiu ki, kira oga kike daua sa Jesus, osiꞋana kira saiana neꞋe sa Jesus nia fata sulia tarifulaꞋa neꞋeri fuana giosilada. Bore ma, kira maꞋu Ꞌani fikuꞋa neꞋe, ma kira ka faꞋasia, ma kira ka leka naꞋa Ꞌada.
Na kwatelana na mani ana na takisi fuana na tatalafaꞋa Ꞌi Rom
(Matthew 22:15-22; Luke 20:20-26)
13 Ti faꞋinaꞋonaꞋo, kira kwatea ti Farasi ma ti ngwae ana ngwae sa Herod ki fuana saefilolana sa Jesus fasi Ꞌiri kike faꞋarora niaꞋa.
14 ꞋIu, kira dao naꞋa siana, ma kika fata Ꞌuri, “Ngwae FaꞋamanata Ꞌae, kaimili saiana ru Ꞌoko saeꞋe ki, ru mamana ki taꞋifau goꞋo. ꞋOko faꞋamanata goꞋo Ꞌamu sulia mamanaꞋanga ma kwaiogaiꞋanga God fuana na ngwae ki. Ma Ꞌoe kosi Ꞌado goꞋo faꞋinia ta ngwae Ꞌani ta tae neꞋe kira manata sulia. Ma noaꞋa Ꞌoe kosi manata goꞋo Ꞌuana na ꞋinotoꞋalana na ngwae. ꞋIu, Ꞌoke saea basi fuaimili! Nia faꞋuta? Na taki kia, nia luia na kwatelana na mani ana takisi fuana na ngwae gwaungaꞋi ana Ꞌafutana Ꞌi Rom? Nia faꞋuta? Nia bolo faꞋinia kaimili ke kwatea takisi baera, nama noaꞋa?”
15 Bore ma, sa Jesus nia sai goꞋo ana sokeꞋa kira, ma nia ka olisia ka Ꞌuri, “FaꞋuta neꞋe kamu ka sasi Ꞌuana na faꞋaroralaku? Mulu ngalia maꞋi ta selene. Nai lisia basi.”
16 Ma kira ka ngalia maꞋi taꞋi selene, ma nia ka saefiloda ka Ꞌuri, “Na nununa sa tai niniꞋa? Ma na satana sa tai mo niniꞋa?”
Ma kira olisia, kira ka Ꞌuri, “Na nununa ma na satana na tatalafaꞋa Ꞌi Rom.”
17 Ma sa Jesus ka fata Ꞌuri, “Kamu ka kwatea fuana na tatalafaꞋa Ꞌi Rom na ru nia ki, ma kamu ka kwatea logo ru God ki fuana God.”
Ma kira ka Ꞌarefo liu Ꞌania.
TarifulaꞋa sulia na tataꞋenga faꞋasia na maeꞋa
(Matthew 22:23-33; Luke 20:27-40)
18 Sui, ti Sadusi kira leka maꞋi siana sa Jesus. Na Sadusi ki kira saea fasi na ngwae ki noaꞋa kira kasi tataꞋe laꞋu faꞋasia na maeꞋa.
19 Ma kira ka saefiloa sa Jesus kira ka fata Ꞌuri, “Ngwae FaꞋamanata kwa, sa Moses nia keresia na taki fuaka ka alangaꞋi Ꞌuri, ‘DiꞋia ta ngwae nia mae, ma na Ꞌafe nia ka mauri Ꞌua, bore ma noaꞋa nia kasi toꞋo ana ta ngela, na ngwaefuta nia ka korea laꞋu na gwaꞋi Ꞌuru neꞋeri, fasi Ꞌiri kera ka toꞋo ana ta ngela fuana ka talafuila na ngwae neꞋe nia mae naꞋa.’
20 ꞋIu, ma ana taꞋi kaidaꞋi, fiu ngwae asina ki kira tua. Ma na ngwae Ꞌi naꞋo ka korea ta kini, ma ka noaꞋa kasi alua goꞋo ta ngela, ma ngwae neꞋeri ka mae naꞋa ana.
21 Sui ma, ruana ngwae ka korea laꞋu na kini baera, ma noaꞋa nia kasi alua logo ta ngela, ma ka mae logo Ꞌana. Sui ma uula ngwae ka ꞋunaꞋeri logo.
22 Ma ka ꞋunaꞋeri logo fuana ai burina ki taꞋifau. Na fiu ngwae asina neꞋeri ki taꞋifau goꞋo neꞋe kira korea kini neꞋeri, ma ka noaꞋa kira kasi toꞋo goꞋo ana ta ngela, ma kira ka mae taꞋifau naꞋa. Ma Ꞌisilana, kini neꞋeri ka mae logo.
23 ꞋUri ma, ana asoa neꞋe God ke taꞋea ngwae mae ki taꞋifau faꞋasia maeꞋa, sa tai ada neꞋe na Ꞌafe nia? Sulia na fiu ngwae asina neꞋeri ki ba kira korekorea na kini neꞋeri taꞋifau.”
24 Ma sa Jesus ka olisida ka Ꞌuri, “Kaumulu rora liu naꞋa, sulia kamu kasi sai goꞋo ana na KerekereꞋa Abu ki, ma na ngasingasiꞋanga God.
25 Sulia, kaidaꞋi neꞋe ngwae mae ki kira ke tataꞋe laꞋu fuana na mauriꞋa, kira diꞋia naꞋa Ꞌada na Ꞌainsel ki Ꞌi langi neꞋe noaꞋa kira kasi kore kini naꞋa.
26 ꞋIu, nau ku faꞋamanata kamu sulia na tataꞋenga faꞋasia na maeꞋa. Nau ku saiana kamu toꞋomani naꞋa Ꞌi saena na kerekereꞋa sa Moses ana kula ba sulia na mafula nia duꞋafia na busuꞋi Ꞌai baera. God ka fata fuana sa Moses ka Ꞌuri, ‘NauꞋa na God sa Abraham, ma na God sa Aesak, ma na God sa Jakob.’
27 Na fadalana neꞋe Ꞌuri, ngwae neꞋeri ki neꞋe kira mae naꞋa, God nia saea neꞋe nia God kira Ꞌua, osiꞋana kira mauri Ꞌua faꞋinia. Kaumulu rora liu naꞋa!”
Na fata totongaꞋinga neꞋe ꞋinotoꞋa
(Matthew 22:34-40; Luke 10:25-28)
28 Ma taꞋi ngwae faꞋamanata ana taki sa Moses, nia ka rongoa alaꞋanga neꞋeri ki. Ma nia ka saiana na olisiꞋanga leꞋa neꞋe sa Jesus sasia fuana ngwae Sadusi ki. Ma nia ka leka maꞋi, ka saefiloa sa Jesus ka Ꞌuri, “Na taki faꞋuta neꞋe nia doe ka liufia na taki sa Moses ki taꞋifau kwa?”
29 Ma sa Jesus nia olisia ka Ꞌuri, “Na taki doe ka liufia taki ki taꞋifau neꞋe nia Ꞌuri, ‘Ngwae Jiu ki, muke fafarongo basi! Na God kia, nia taꞋi God goꞋo.
30 ꞋOke kwaima ana God Ꞌoe Ꞌani manatamu taꞋifau, ma Ꞌani mangomu taꞋifau, ma Ꞌani liamu taꞋifau, ma Ꞌani ngasingasi lamuꞋa taꞋifau.’
31 Ma na ruana taki ka Ꞌuri, ‘ꞋOke alafe fuana ngwae ki taꞋifau ka diꞋia logo neꞋe Ꞌoko alafe fuamu talamu.’ NoaꞋa naꞋa ta taki laꞋu neꞋe nia doe ka liufia na ro taki neꞋeri ki.”
32 Ma na ngwae faꞋamanata ana taki sa Moses ka fata Ꞌuri fuana sa Jesus, “Ngwae faꞋamanata Ꞌae, na olisiꞋanga Ꞌoe nia leꞋa liu. Nia ka mamana, taꞋifilia na Aofia goꞋo Ꞌana neꞋe God, ma noaꞋa naꞋa ta god matamata laꞋu.
33 Ma ngwae ki kira ke alafe nama ana God Ꞌania mangoda taꞋifau, ma Ꞌania na liada taꞋifau, ma Ꞌania na ngasingasilada taꞋifau. Ma kira ka alafe fuana ngwae ki taꞋifau ka diꞋia logo neꞋe kira ke alafe fuada talada. Ngwae neꞋe roꞋosulia ro taki neꞋeri ki, kira sasi ru talingaꞋi ka liufia kwatelana na kwaisuꞋusiꞋanga fuana God.”
34 Ma sa Jesus ka lia saiana na liatoꞋongaꞋa nia, ma ka fata Ꞌuri fuana, “ꞋOko karangi naꞋa fuana God ke gwaungaꞋi fafia maurilamu.”
Ma buri Ꞌana naꞋa, noaꞋa ta ngwae kasi noniraꞋa naꞋa fuana saefilolana sa Jesus laꞋu.
Sa Jesus nia Ꞌalako ana kwalafa sa David ma na Aofia nia logo
(Matthew 22:41-46; Luke 20:41-44)
35 ꞋUnaꞋeri sa Jesus ka faꞋamanata saena na Luma Abu God, nia ka saefilo Ꞌuri, “Nia faꞋuta neꞋe ngwae faꞋamanata ana na taki sa Moses ki, kira saea na Christ neꞋe ngwae ana na kwalafa sa David?
36 Na AnoꞋi ru Abu ba nia faꞋafata sa David ka Ꞌuri,
‘God nia fata Ꞌuri fuana Aofia nau:
ꞋOko tua bali ꞋoloꞋolo aku, ma Ꞌoko gwaungaꞋi faꞋinau, masia kaidaꞋi nau kui alua malimae Ꞌoe ki ka roꞋosuliꞋo.’
37 “Sa David ana talana neꞋe nia saea na Christ Ꞌani na ‘Aofia.’ Nia neꞋe, na Christ nia noaꞋa laꞋu Ꞌalako ana kwalafa sa David goꞋo Ꞌana. NiaꞋa Aofia nia logo.”
Na fikuꞋa doe neꞋeri, kira saeleꞋa liu kaidaꞋi kira fafarongoa sa Jesus.
Sa Jesus nia faꞋamaꞋu Ꞌania faꞋamanataꞋanga ana ngwae faꞋamanata ana taki ki
(Matthew 23:1-36; Luke 20:45-47)
38 Ma sa Jesus ka faꞋamanatada ka Ꞌuri, “Muke madafi kamu faꞋasia na faꞋamanata ana taki sa Moses ki, sulia kira oga liuꞋa faꞋinia toro rengorengo keta ki. Ma kira ka oga liu logo fasi na ngwae ki kike faꞋaꞋinotoꞋada, ma ke fata leꞋaleꞋa fuada Ꞌi maana usiꞋa ki.
39 Ma kira ka oga tuaꞋa Ꞌi naꞋo ana kula ꞋinotoꞋa ni tuaꞋa ki saena luma fuana foꞋongaꞋa ki, ma ana kula leꞋa ki kaidaꞋi ana fangaꞋa ki.
40 Sui bore Ꞌana, ngwae neꞋe ki kira bilia na luma ma na ru gwaꞋi Ꞌuru ki toꞋo ani. Ma kira ka foꞋo keta fasi Ꞌiri na ngwae ki ke tangoda. ꞋIu, na ngwae faꞋamanata ana taki sa Moses ki neꞋe kwaꞋikwaꞋinga kira ke baꞋa taꞋa liu fuada!”
Na kwateꞋa na gwaꞋi Ꞌuru
(Luke 21:1-4)
41 Sa Jesus nia tua saena na Luma Abu God karangia na kufikufi ru fuana alu maniꞋa Ꞌi saena. Nia ka lisia ngwae neꞋe kira kwatea mani kira ki. Ma na ngwae Ꞌoro neꞋe kira toꞋoru ki kira ka kwatea mani Ꞌoro.
42 Sui, nia ka lisia taꞋi gwaꞋi Ꞌuru dalaꞋa liu. Nia leka maꞋi, ma ka kwatea logo ro maga mani tiꞋitiꞋi ki.
43 Ma sa Jesus ka saea maꞋi na fafarongo nia ki, ma ka fata Ꞌuri fuada, “Ru mamana nau ku saea fuaumulu, tae neꞋe na gwaꞋi Ꞌuru dalaꞋa neꞋe nia kwateꞋa, nia doe ka liufia ngwae ki taꞋifau neꞋe kira kwate mani doe.
44 OsiꞋana ngwae neꞋe kira toꞋoru ki, kira kwatea goꞋo Ꞌada kala bali tiꞋitiꞋi ana toꞋoruꞋa kira ki. Bore ma, gwaꞋi Ꞌuru dalaꞋa neꞋe, nia kwate taꞋifau naꞋa ana ru ki neꞋe nia toꞋo ani fuana tualana.”