12
Jésu a na ôbi sa merê ta
(Mk 2: 23-28, Lk 6: 1-5)
1 Sem cêgê menba, Jésu naɲ bay tôri ôrji si bô yagê kaw bay uwôgeji blé hen naɲ *sa merê ta, kurôŋ li bay tôri menba, bay pôy sa kaw bay ka hen wuray ôm.
2 Kiriɲa Parisiɲêɲê gel hen iyôŋ menba, bay kôliɲ Jésu iyôŋ ba: «Wô mi a bay tôm ré li aŋga tôô to *Moyis jô lê naɲ sa merê ta a hen ba?»
3 Menba, Jésu kôlji iyôŋ ba: «Na ken dêŋse kwôli aŋga kelma Dabid na li kiriɲa kurôŋ na liji naɲ ɓiɲé kari hen né ba?
4 Ôbi na si bô *iyéy Emen a, aɲ pô mapa wo bay tibiɲ Emen wo na yi gengiɲ sarji ré hen. Mapa bi wo hen tôô tona na ɗi biɲ na bay bê kwôbe mera hen ômji.
5 Laba na ken dêŋse kwôlo tôô to Moyis na kôl iyôŋ ba: ‹Kwôni ré li jé naɲ sa sa merê ta ré hen né ba?› Menba, bay bê kwôbe ka li jé woji bô iyéy Emen a naɲ sa sa merê ta hen ba kwôlê ɓu sarji ré men.
6 Niɲba, en kelêŋge, aŋga gôliɲ iyéy Emen hen na, yi na ya.
7 Hena ré kené hôn bô kwôlo liɲ bô magtubu to Emen a kôl iyôŋ ba: ‹En gey na wo kené bô tu ɲa to megêrŋge ɗiba na bê kwôbe wo naɲ lari hen né.› Hen ba ré kené perê ɓiɲé ka kwôlê wôni ɓu sarji ré hen né.
8 Wôsa nôbi *Kema Gawra a na Kelma sa sa merê ta.»
Gawra wo kôbri ma
(Mk 3: 1-6, Lk 6: 6-11)
9 Kiriɲa Jésu ɗi kiriɲ bay ka hen aɲ ô aɲ menba, ô bô *iyéy daɲare toji to pôni a.
10 Kiriɲ bay ka hen na, gawra wo pôni wo kôbri ma ɗebu ya men. Menba, Parisiɲêɲê eŋgere Jésu iyôŋ ba: «Berarê kwôni sa merê ta a ba dô hari ba?» Bay eŋgereri hen iyôŋ bi ciré uwôli kwôlê sari a.
11 Menba, Jésu uwôlji sara iyôŋ ba: «I a perêrŋge a hen a demaŋne tori ré pôn aɲ kuriɲ bô iyom a sa merê ta aɲ ôbi a erê sa ô ayêre ta ré ba?
12 A hen ba, gawra gôliɲ demaŋne ré ba? Iyôŋ ba lê derê sa merê ta a kôba tôô tona jôô lê ré men.»
13 Menba, Jésu kôliɲ gawra bi wo hen iyôŋ ba: «Jé kôm.» Menba, ôbi ay kôbri ta aɲ kôbri bi wo hen hô berare môɲ megari hen iyôŋ hôriɲ.
14 Menba, Parisiɲêɲê siji nô aɲ ô erméji kwôlê sa aŋga ciré lê aɲa ciré deriɲ Jésu.
Jésu na mana wo Emen dôri
15 Jésu hôn wo bay ré gey deréri menba, ôbi ɗi kiriɲ bay ka hen aɲ ô ta, menba, ɓiɲé kwône ô tôri a aɲ ôbi berare bay ômɲare kêm.
16 Menba, ôbi ɓaŋji dô bi bay ré li bi bay ré hôn wo ré na nôbi ré pa pa.
17 Aɲ bi kwôlo *ôbi kibi Emen *Esay na kôl hen na, ariri ré liɲ, ôbi na kôl iyôŋ ba:
18 «Emen kôl iyôŋ ba:
‹Geléŋge, na mana wuɲê wo en dôri bi a na men,
en piri men, wo yen dôren sari a men.
Na bé tunun a ba naɲ ɗi
aɲ ôbi a kelê kwôli lê aŋgaɲê kaɲ derôre biɲ tô yê ɓiɲé kêm men.
19 Ôbi a nàɲ náɲ kwôni ré men, a ulê gura ré men,
kwôni a toyé tôri kaŋ ta tô geré ré men.
20 Ôbi a biyê gusera wo laɲ niɲ hen né men,
a barê lampa to eŋge jêê hen né a men,
kwôy wo aŋgaɲ derôre a eŋgiɲ kiriɲ.
21 Aɲ tô yê ɓiɲé kêm a biɲ bôrji sari a.› »
Ɓiɲé kôl Jésu ré na ôbi sa tunu to habiɲ
(Mk 3: 22-30, Lk 11: 14-23)
22 Kiriɲ bay ka hen na, bay eraɲ naɲ gawra wo tunu to habiɲ yi bôri a aɲ liri ôbi gel kiriɲ né men, iyêl kwôlê ré a men, menba, Jésu berari aɲ ôbi iyêl men, gel kiriɲ a men.
23 Ɓiɲé kêm ka ɗebu ya hen na, harê liji menba, bay kôl iyôŋ ba: «Ôbi na *kuŋga kelma Dabid ré ba?»
24 Kiriɲa Parisiɲêɲê toy hen iyôŋ menba, bay kôl iyôŋ ba: «Jésu dage tunu to habiɲ na naɲ néé wo *Béyêljébul woɲ ôbi sa tunu to habiɲ hen.»
25 Jésu hôn ermé woji kêm niɲ menba, ôbi kôlji iyôŋ ba: «Hena ɓiɲé ka bô emê iyére to pôn a ré sêɲji ba, bô emê bi wo hen, a mêniɲ men, hena ɓiɲé ka sa iyére a pôn ley tô baliyare a ley a ré sêɲji ba hende a yé sem né men.
26 A hena Sidan ré dage yiri gaŋ ba, emê iyére tori a soderiɲ, a hena ré na hen iyôŋ ba, emê iyére tori a yé kwôy hare ba?
27 A hena nôbi ené dage tunu to habiɲ naɲ néé wo Béyêljébul ba, bay tôrŋge kenbay ba, dage tunu to habiɲ na naɲ néé wo i men ba? Na bi wo hen a aŋga bay tôrŋge bay ka hen li men hen a gelé wo kwôlê woŋge ré tiri ré hen.
28 A hena ré na naɲ néé wo Tini Emen a ené dagiɲ tunu to habiɲ hende to hen ba, *emê iyére to Emen era kwôy uɲéŋge niɲ.
29 Men, kwôni a lê iyeŋ a ré sé bô iyé ôbi néé a aɲ pôriɲ aŋgari baa ɓeréri harê tumô ba? Ôbi a harêri tumô pa dem aɲa ré ɗiɲ yiri pôriɲ aŋgari tô.
30 Iyôŋ ba, kwôni wo na naɲ en ré ba na ôbi baren men, kwôni woɲ ôbi dayê sa are naɲ en ré ba na ôbi userérji men.
31 Na tôri bi wo hen a, ené kelêŋge, têriɲ kêm naɲ tiiré hare kêm na, Emen a ɗé bôri jalê bay lêre a, niɲba, kwôni wo tiiré Tunu toɲ hendi bô bôrê na, Emen a ɗé bôri jalê sari a ré kwôy.
32 Men, kwôni wo kôl kwôlo habiɲ gengiɲ san nôbi *Kema Gawra ba, Emen a ɗé bôri jalê sari a tô, niɲba, kwo kôl kwôlo habiɲ gengiɲ sa Tunu toɲ hendi bô bôrê na, Emen a ɗé bôri jalê sari a haw hen ré men, tôre to cêgê ré a men.»
Kwôli gengiɲ sa gurô naɲ yêri
(Lk 6: 43-45)
33 «Kiriɲ ka pôni a ba ken kôl gurô wo hen ré dô men, yêri ré dô a men. Men kwo pôni ken kôl gurô wo pôni ré habiɲ men, yêri ré habiɲ a men. Wôsa na yê gurô a lê a jeré hôniɲ derêri naɲ habrêri.
34 Kenbay ka ken yi môɲ jênêre iyôŋ men ken habiɲ tiri a men hen ka kelê Kwôlo Dôri na si iyeŋ ba? Wôsa na aŋga wôn bô gawra dema ré si kibri a hen tô.
35 Gawra wo dôri siɲ na naɲ aŋgari ka dôri men, kwo habiɲ kôba siɲ na naɲ aŋga ka habiɲ men.
36 Ôbi a, ené kelêŋge Wulê woɲ jerê kwôlê a na, kwôlê woɲ iyôŋ a tôŋ wo ɓiɲé na kilêrê hen na, bay a derê tôri ta lêm lêm.
37 Aɲ na kwôlo si kem a a bay ré dôriɲ kwôlê sam a men, na kwo si kem a a bay ré ɓurem a men.»
Bay derê tô tôô to Emen naɲ Parisiɲêɲê eŋgeriɲ Jésu ré li ari gelé biji ciré gelé
(Mk 8: 11-12, Lk 11: 29-32)
38 Bay derê tô tôô to Emen ka pôni naɲ Parisiɲêɲê eŋgeriɲ Jésu iyôŋ ba: «Kelma, nini gey bi jeré li aŋgaɲ gelé bi niɲa gelé dema niné hônem.»
39 Menba, Jésu uwôlji sara iyôŋ ba: «Ɓiɲé kaɲ bay bô habrê ka haw hen men, bay belé cêgeriji biɲ Emen hen kôba kôl ciré gey gelé men ɗê? Ka baɲ na naɲ aŋgaɲ gelé ka *ôbi kibi Emen Jonas bi wo hen mera ɗiba ka gelé ka ɗaŋgi kani ré kwôy.
40 Môɲ kwo Jonas na li sa subu yoyre men, sa subu tu tare a men bô kuyê a hen na, nôbi Kema Gawra kôba na lê sa subu yoyre men, sa subu tu tare a men bô kamɲê a hen iyôŋ men.
41 Sa jerê kwôlê a na, ɓiɲé ka Ninibé a ulêji kwôlê sa ɓiɲé bay ka haw hen wôsa bay dô tô têriɲ lêriji ta sa kibi béré wo Jonas uwôl a. Aɲ kwo na ba hô ɗê Jonas aɲ tô.
42 Men, Wulê woɲ jerê kwôlê a na, tôlômne to Séba a hena aɲ a ulê kwôlê sa gawrê ka haw hen wôsa hende hena na kelaŋ aɲ era na wô toyé gwosoy kwôlê woɲ tu melênê wo Salomôn. Niɲba, nà ná, kwôni wo gôliɲ Salomôn aɲ hen kôba nà ya.»
Tunu to habiɲ hera bô gawra hôriɲ
(Lk 11: 24-26)
43 Jésu hô kôl iyôŋ ba: «Kiriɲa tunu to habiɲ séɲ bô kwôni a na, hende kayrê derô gwôlê woge kiriɲ kaɲ derê bul, hena hende ré uwoɲ ré na,
44 hende erem kôl iyôŋ ba: ‹Na herê kiriɲ ka na en soɲ ya hen gelé sôŋ.› Kiriɲa tunu hende to hen hera aɲa ré uwôɲ kiriɲ bay ka hen yi seŋge men, sél dô men, are kêm yi naɲ kiniji a men na,
45 hende hô ô pera tunu to habiɲ to ɗaŋgi jurgem to habiɲ ɗê aɲ sa jôgiɲ naɲ tu. Bay siji bô kiriɲ bay ka hen aɲ môrji ya aɲ gawra bi wo hen na, yiri habiɲ ɗê kwo tumô aɲ tô. Kwo ɓiɲé ka haw hen kôba a yé na hen iyôŋ hende to hen men.»
Balê Jésu kaɲ tiri
(Mk 3: 31-35, Lk 8: 19-21)
46 Kiriɲa Jésu iyêl naɲ kwônê ɓiɲé ba ya tô menba, yori naɲ yênêri saji ɗebu nô hen aɲ gey bi ciré iyêlê naɲ ɗi. [
47 Menba, kwôni wo pôni kôli iyôŋ ba: «Ju toy, yom naɲ yênên ɗibiji nô hen ya aɲ bay gey ciré iyêlê naɲ ju.»]
48 Menba, Jésu hô kôliɲ gawra bi wo hen sara iyôŋ ba: «Na i a na yon men, na si i a na yênên men ba?»
49 Menba, ôbi ay kôbri gel sa bay tôri a aɲ kôl iyôŋ ba: «Gel, na yon naɲ yênên a na.
50 Wôsa i i wo li bô geyé wo Iban wo mô derômaraŋ a hen na, ôbi a na, yênen men, yêren men, yon a men hen.»