22
Vuokpɩɩma die dɩ sanna dɩ ba kʋʋ Yisa dene
(Mat. 26.1-5; Maki 14.1, 2; Jɔɔn 11.45-53)
Die saŋka die dɩ gbigi dɩ ba dii dʋʋga dieke ba ŋaana ŋɔba paanʋ dieke ba kana ka nagɩ dabɔtɩ a yi wo, die ba wasa kanɩŋ dʋʋgaka mi gasɩtɩanɩŋ* dʋʋga, ta die Ŋmɩŋ kɩkaabɩtɩba aŋaŋ mɩraha dɩdagɩrɩba die dɩ mɩa a yaala sieti dɩ ba kʋʋ Yisa, ama die ba chɩga daadamba ŋmaamɩŋ.
Judasi die dɩ saagɩna a posi Yisa chɩaŋ dene
(Mat. 26.14-16; Maki 14.10, 11)
Womi Sitaani die dɩ juu Judasi vuodieke die ba wasɩnana Asikaroti ta bɩ yi Yisa kʋaŋandɩɩsɩrɩba baŋ aŋaŋ bale wo wʋnyɩ. Die wɩa wʋnɩŋ Judasi die dɩ ga balɩ Ŋmɩŋ kɩkaabɩtɩba nyɩŋkʋraha aŋaŋ ba sojasi nyɩŋkʋraha ʋ baaŋ nan yi die a vaa ba yigi Yisa. Die ba sʋgɩtɩ dɩ fɩalɩ ta die ba baarɩ ba nan yɩ wa ligire. Die Judasi die dɩ saagɩ ta wa piili a yaala sie dieke ʋ baaŋ nan nagɩ Yisa a yi ba nuusi me saŋŋa dieke kpɩkpaaŋ dɩ worine.
Yisa die dɩ yine siri dɩ ʋ dii gasɩtɩaŋkʋ dʋʋga nyindiike dene
(Mat. 26.17-25; Maki 14.12-21; Jɔɔn 13.21-30)
Die ba dinene paanʋ dieke ba kana ka nagɩ dabɔtɩ a yi wo saŋŋa dieke ba ŋaana kʋa yiisehe a yie gasɩtɩaŋkʋ dʋʋga nyindiikehe dɩ keŋ tʋgɩ, Yisa die dɩ tʋŋ Piita aŋaŋ Jɔɔn aŋaŋ nʋarɩ gie dɩ, “Nɩ ga a yi tɩ gasɩtɩaŋkʋ dʋʋga nyindiikehe siri aŋ tɩ dii.”
Die ba pɩasɩ wa dɩ, “Sɩa fʋ yaala tɩ ga a yi he siri?”
10 Ʋ baarɩ dɩ, “Nɩ wʋmma, nɩ ganana tɩka sʋkʋ nɩ nan haarɩ daa wʋnyɩ dɩ chine jaaŋ aŋaŋ nyaaŋ, nɩ dɩa wa a ga juu tigidieke me ʋ junene wo, 11 a balɩ tigiri tieŋ dɩ, ‘Dɩdagɩrʋ wa baarɩ, chaamba juodieke manɩŋ aŋaŋ n kʋaŋandɩɩsɩrɩba dɩ balla tɩ dii gasɩtɩaŋkʋ nyindiikehe bie sɩa?’ 12 Ʋ nan dagɩ juokpeŋkpɩɩŋ dɩ benne sikpeŋ me a yallɩ jaaŋ mana a gbarɩ, mi nɩ nan yi nyindiikehe.”
13 Die ba nyɩŋ ga a ye jaaŋ mana sɩba Yisa die dɩ balla ba wa die wo, die wɩa die ba yi gasɩtɩaŋkʋ dʋʋgaka nyindiikehe mi.
Tɩ Yɔmʋtieŋ nyindiike diile wɩa
(Mat. 26.26-30; Maki 14.22-26; 1 Kor. 11.23-25)
14 Die gasɩtɩaŋkʋ dʋʋga nyindiikehe diile saŋŋa dɩ tʋgɩna, Yisa die dɩ ga kalɩ aŋaŋ ʋ tʋntʋntɩba baŋ aŋaŋ bale wo dɩ ba dii. 15 Die ʋ balɩ a yɩ ba dɩ, “N paalɩ yaala mɩŋ dɩ n dii gasɩtɩaŋkʋ gie dʋʋga nyindiikehe aŋaŋ nɩ ta wahalaka ye keŋ n ma. 16 N bala nɩ, n kaaŋ bɩ dii he bɩbra a yaa ga tʋgɩ saŋŋa dieke wusie diile he dɩ bala dɩ yi Ŋmɩŋ naarɩ ma.” 17 Womi die ʋ tuo nyaaŋ chibiŋ aŋaŋ daaŋ ta bɩrɩ Ŋmɩŋ ta baarɩ dɩ, “Nɩ tuo geŋke a tɩa yɩ taŋ a nyuu; 18 N bala nɩ, a nyɩŋ jinne yaa gamma, n kaaŋ bɩ nyuu daabʋ gie sie Ŋmɩŋ naarɩ keŋ keŋ.”
19 Die ʋ bɩ nagɩ paanʋ ta bɩrɩ Ŋmɩŋ ta gbieri gbieri ke a nagɩ yɩ ba ta baarɩ dɩ, “N nyɩŋgbanɩŋ wʋnna maŋ baa n nagɩ aŋ ba kʋʋ mɩŋ nɩ wɩa. Nɩ yime naa a tɩɩnsɩma n wɩa.” 20 Die gbaŋ gbaŋ die ba dine kpatɩ wa ʋ nagɩ nyaaŋchibike aŋaŋ daabʋ a baarɩ dɩ, “Nyaaŋchibike aŋaŋ daabʋ gie yiwo Ŋmɩŋ nʋahaalɩ dieke n ziene aŋaŋ n zɩmbʋ dɩ nyɩnna wa a yɩ nɩ.
21 “Ama nɩ ye, vuodieke dɩ balla ʋ posi n chɩaka kalɩ wa gie a lagɩŋ a die aŋaŋ mɩŋ. 22 Manɩŋ vuota Bʋa nan seŋ kpi sɩba Ŋmɩŋ dɩ sanna die wo, ama wʋbɩaŋ bie vuodieke dɩ balla ʋ posi n chɩaka.”
23 Womi die ba piili a pɩasa tamba ba jabɩa balla ʋ yi die.
Nɩnhagɩrɩŋ yaa gamma Nyɩŋkʋrɩtɩ wɩa
24 Die nɩnhagɩrɩŋ die dɩ nan ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba sʋnsʋŋ dɩ ba jabɩa balla ʋ yi jakʋʋŋ. 25 Yisa die dɩ balɩ a yɩ ba dɩ, “Tɩŋgbaŋka gie naalɩŋ ŋaaŋ pɔgɩlɩ ba vuosi aŋaŋ nɩŋŋmɩna ta vuodiekemba dɩ yine tɩŋgbaŋka nyɩŋkʋra yaala ba wasɩma ba vuoŋ mana zʋa. 26 Ama nɩnɩŋ dɩ ka baa dɩ sɩma die. Vuodieke dɩ yine vuokpɩɩŋ nɩ sʋnsʋŋ, sie ʋ yi sɩba bʋabiŋ, ta nɩŋŋandɩɩsɩrʋ wa yi sɩba tʋntʋntʋ. 27 Mɩnɩa yine vuokpɩɩŋ a tɩaŋ ʋ chanchaalɩŋ, vuodieke dɩ kala a die yaa vuodieke dɩ tɩanana nyindiikehe? Dɩ yiwo vuodieke dɩ kala die wo, ama manɩŋ n bie nɩ sʋnsʋŋ sɩba tʋntʋntʋ wa.
28 “Nɩnɩŋ nɩ yine vuodiekemba dɩ benne n jigiŋ n wumugisikehe ma saŋŋa ma ma. 29 N chʋa Ŋmɩŋ die dɩ kalɩnna mɩŋ naarɩ gie wo, die gbaŋ gbaŋ maŋ nan yɩ nɩ kanɩŋ naarɩ mi. 30 Nɩ nan dii ta nyuu aŋaŋ manɩŋ n naarɩ ma, ta kalɩ naagbaŋtɩ ma a dii Izara buurisi baŋ aŋaŋ ale wo sarɩya.”
Yisa die dɩ balla dɩ Piita nan chiisi dɩ ʋ ka sɩba wa dene
(Mat. 26.31-35; Maki 14.27-31; Jɔɔn 13.36-38)
31 Tɩ Yɔmʋtieŋ die dɩ balɩ yɩ Simoni Piita dɩ, “Simoni, Simoni, wʋmma, Sitaani jʋʋsa wa sieŋ dɩ ʋ magɩsɩ nɩ ta chaarɩ nɩ sɩba ba ŋaana a chaarɩ zaa aŋ ʋ ye dɩ nɩ yiwo zaa bie yaa zaavɔntɩ. 32 Ama fʋnɩŋ Simoni n jʋʋsɩ wa Ŋmɩŋ a yɩ fʋ dɩ fʋ yadaka da keŋ sʋʋŋ tɩŋgbaŋ, ta fʋ keŋ a yiŋŋi a keŋ n jigiŋ fʋ kpaŋŋɩsɩma fʋ nɩmballɩlɩ.”
33 Piita die dɩ yiŋŋi a balɩ wa dɩ, “N Yɔmʋtieŋ, n yi siri dɩ n juu dansarɩka aŋaŋ fʋ, ta kpi aŋaŋ fʋ.”
34 Yisa die dɩ yiŋŋi a balɩ wa dɩ, “Piita, n bala fʋ, kparaaŋ nan keŋ baa ka kʋmma ta fʋnɩŋ chiisi wo bʋtaa dɩ zɩ mɩŋ.”
Mugisiŋ saŋŋa
35 Womi Yisa die dɩ pɩasɩ ba dɩ, “Die n tʋnna nɩ die nɩ ga ta ka pɔgɩlɩ ligire jasʋʋkɩŋ aŋaŋ bʋlɔgɩŋ aŋaŋ nɩɩraha die nɩ waarɩ jaaŋ mɩŋ?”
Die ba yiŋŋi baarɩ dɩ, “Aayɩ.”
36 Yisa die dɩ baarɩ dɩ, “Ama lele nɩŋ, vuodieke mana dɩ yalla ligire jasʋʋkɩŋ yaa bʋlɔgɩŋ ʋ nagɩ ka, ta vuodieke dɩ kana ka yallɩ takoobi, ʋ nagɩ ʋ jayeekiŋ a daa a daa kaanɩ. 37 N bala nɩ, dɩ maagɩya Ŋmɩŋ gbaŋkʋ ma dɩ ‘Ba nagɩ wa mɩŋ a gʋtɩ vuobɩatɩ ma.’ Die wɩa, die gbaŋ gbaŋ ba nan yi mɩŋ, dama wudieke mana ba maagɩna yaa gamma n ma Ŋmɩŋ gbaŋkʋ ma wa nan keŋ yi wusie.”
38 Die ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba dɩ baarɩ dɩ, “Tɩ Yɔmʋtieŋ, ye, takoobisi ale wʋnna.” Die ʋ yiŋŋi a baarɩ dɩ, “Dɩ mʋ.”
Yisa die dɩ jʋʋsɩna Ŋmɩŋ aŋaŋ nɩŋŋmɩna dene
(Mat. 26.36-46; Maki 14.32-42)
39 Die ʋ nyɩŋ mi a ga Olivi Tɩɩsɩ kunkogiŋ me sɩba ʋ ŋaana yie die wo; ta die ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba die dɩ dɩ ʋ kʋaŋ a ga. 40 Die ʋ tʋgɩna mi wo, die ʋ balɩ a yɩ ba dɩ, “Nɩ jʋʋsɩma Ŋmɩŋ amʋ nɩ da keŋ juu magɩsɩŋ ma.”
41 Die ʋ chʋŋ ga ba nɩŋŋa bɩta a sʋʋŋ gbirigi a jʋʋsɩ Ŋmɩŋ dɩ, 42 “N Chʋa Ŋmɩŋ, dɩɩ yi fʋ dʋŋŋʋ fʋ vʋarɩ mɩŋ a nyɩŋ wʋbɩa dieke dɩ kienene n ma naa, ama vaa fʋ dʋŋŋʋ yi da manɩŋ n dʋŋŋʋ.” 43 Womi malaka die dɩ nyɩŋ arɩzanna ma a keŋ a kpaŋŋɩsɩ wa. 44 Die ʋ benne sʋgɩchʋʋsɩŋ ma wa die ʋ faasɩ a jʋʋsɩ Ŋmɩŋ aŋaŋ nɩŋŋmɩna, die ʋ walɩŋ die dɩ nanna tɩŋgbaŋ sɩba zɩŋ.
45 Die ʋ kenne hagɩ Ŋmɩŋ jʋʋsɩkʋ ma wa die ʋ yiŋŋi ga ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba jigiŋ, ta ye ta ba gʋʋra, dama sʋgɩchʋʋsɩŋ die vana ba gbalɩgɩ. 46 Die ʋ pɩasɩ ba dɩ, “Bɩa wɩa nɩ gʋʋra? Nɩ hagɩ a jʋʋsɩma Ŋmɩŋ amʋ nɩ da keŋ a juu magɩsɩŋ ma.”
Ba yigine Yisa dene
(Mat. 26.47-56; Maki 14.43-50; Jɔɔn 18.3-11)
47 Yisa die ye ko bala wɩa ta ye kpɩkpaaŋ dɩ kienene. Ta Judasi ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba wʋnyɩ die dɩna ba nɩŋŋa, a die keŋ Yisa jigiŋ dɩ ʋ mʋgɩsɩ ʋ kaamɩŋ. 48 Ama ta die Yisa die dɩ pɩasɩ wa dɩ, “Judasi, mʋgɩsɩ wa n kaamɩŋ dɩ fʋ nyɩŋ manɩŋ vuota Bʋa kʋaŋ?”
49 Die Yisa kʋaŋandɩɩsɩrɩba die dɩ yene wudieke dɩ bala ka yiwo, ba pɩasɩ wa dɩ, “Tɩ Yɔmʋtieŋ, tɩ wagɩ ba aŋaŋ takoobisi?” 50 Ama ta ba wʋnyɩ dɩ wɔŋ yi lagɩ a gobi Ŋmɩŋ kɩkaabɩtɩba jakʋʋŋ yɔmʋ nuudiigiŋ chaaŋ tɩbɩŋ a taaŋ.
51 Ama Yisa die dɩ baarɩ dɩ, “Dɩ mʋ”, ta die a nagɩ daa wa tɩbɩrɩ a yiŋŋi a marɩ.
52 Die Yisa dɩ pɩasɩ Ŋmɩŋ kɩkaabɩtɩba nyɩŋkʋraha aŋaŋ ba sojasisi nyɩŋkʋraha aŋaŋ tɩka nyɩŋkʋraha dɩ kenne dɩ ba yigi wo wo dɩ, “N yiwo gbɩgbatɩrʋ nɩ keŋ aŋaŋ takoobisi aŋaŋ dengbile dɩ nɩ yigi mɩŋ? 53 Manɩŋ die n bie nɩ jigiŋ Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juokpeŋkpɩɩkʋ ma daaŋ mana ta nɩ ka mɩa dɩ nɩ yigi mɩŋ. Ama saŋka gie yiwo nɩ sɩɩtɩ aŋaŋ Sitaani dɩ yine lɩmɩŋ hagɩrɩtieŋ wo sɩɩtɩ.”
Piita die dɩ chiisine Yisa dene
(Mat. 26.57, 58, 69-75; Maki 14.53, 54, 66-72; Jɔɔn 18.12-18, 25-27)
54 Mi die ba yigi Yisa a yaa wa a ga Ŋmɩŋ kɩkaabɩtɩba jakʋʋrɩ tigiŋ, ta Piita die dɩ bie saasaa ta dɩ ba. 55 Die ba chɔgɩsɩ wa boliŋ gbaakʋ sʋnsʋŋ a kalɩ a giliŋbu a weele, Piita die dɩ ga gʋtɩ ba a kalɩ. 56 Die tʋntʋntɩba havʋʋbiŋ wʋnyɩ die dɩ ye Piita dɩ kala bolibu jigiŋ, die ʋ keŋ a mɩŋŋɩ daansɩ wa die ta keŋ baarɩ dɩ, “Daa wa gie gbaŋ die gʋtɩ wa Yisa ma.”
57 Ama Piita die dɩ chiisike dɩ, “N lɩa, n ka wɔŋ sɩba wa.”
58 Die dɩ yi sʋaa, daa wʋnyɩ dɩaŋ die dɩ ye wo a baarɩ dɩ, “Fʋnɩŋ, fʋ gbaŋ yiwo ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba wʋnyɩ?”
Ama die Piita dɩ yiŋŋi balɩ wa dɩ, “N nɩmbʋa, n ka yi ba wʋnyɩ.”
59 Die dɩ bɩ yi sʋaa daa gaaŋ dɩ bɩ keŋ a baarɩ dɩ, “Wusie, daa wa gie gbaŋ die beri aŋaŋ wa dama ʋ gbaŋ yiwo Galili vuoŋ.”
60 Piita die baarɩ dɩ, “N nɩmbʋa, manɩŋ n ka wɔŋ sɩba wudieke fʋ balala wa.”
Die ʋ yene ko bala wɩaha, kparaaŋ die dɩ kʋŋ. 61 Ta tɩ Yɔmʋtieŋ Yisa die dɩ yiŋŋi a daansɩ Piita nine me, ta Piita die dɩ tɩɩnsɩ wudieke tɩ Yɔmʋtieŋ Yisa die dɩ balɩ yɩ wa wa dɩ, “Kparaaŋ nan keŋ baa ka kʋmma soriŋ sʋkʋʋŋ ta baarɩ zɩ mɩŋ bʋtaa mama.” 62 Die Piita dɩ nyɩŋ yeŋ me a kʋŋ pam.
Die ba vʋarɩna Yisa fala ta nɩgɩ wa dene
(Mat. 26.67, 68; Maki 14.65)
63 Die vuodiekemba die dɩ gbarɩna Yisa wa die dɩ vʋarɩ wa fala ta nɩgɩ wa, 64 ta nagɩ jaaŋ a bɔbɩ ʋ nine chaaŋ ta nɩgɩ wa ta balɩ wa dɩ, “Bʋgɩ a dagɩ vuodieke dɩ nɩgɩna fʋ wa.” 65 Ta die ba balɩ wɩa pam a chʋʋsa ʋ saaŋ ta zɩa wa.
Die ba yalla Yisa a ga sarɩya diiru jigiŋ dene
(Mat. 26.59-66; Maki 14.55-64; Jɔɔn 18.19-24)
66 Die tʋŋ dɩ vʋnna, die Juu vuosi nyɩŋkʋraha aŋaŋ Ŋmɩŋ kɩkaabɩtɩba nyɩŋkʋraha aŋaŋ mɩraha dɩdagɩrɩba die dɩ lagɩŋ taŋ nyɩŋkʋra lagɩmɩŋ jigiŋ, die ba yaa Yisa a keŋ ba jigiŋ. 67 Die ba pɩasɩ wa dɩ, “Balɩ tɩ, fʋnɩŋ fʋ yine Ŋmɩŋ Vuovʋarɩkɩrɩ Masia wa?” Die Yisa dɩ yiŋŋi baarɩ dɩ, “Dɩɩ yi maŋ balɩ nɩ, nɩ kaaŋ yi mɩŋ yada, 68 ama n dɩaŋ maŋ pɩasɩ nɩ wʋpɩasɩkɩŋ nɩ kaaŋ saagɩ a yiŋŋi mɩŋ. 69 Ama a nyɩŋ lele yaa gamma manɩŋ vuota Bʋa nan daansɩ kalɩ Hagɩrɩtieŋ Nabidie Ŋmɩŋ nuudiigiŋ chaaŋ.”
70 Die ba mana dɩ pɩasɩ wa dɩ, “Die nɩŋ fʋ yine Ŋmɩŋ Bʋa wa?”
Ʋ yiŋŋi baarɩ dɩ, “Sɩba nɩ balla die wo.”
71 Womi die ba baarɩ dɩ, “Tɩ ka bɩ yaala daansɩatieliŋ bɩbra. Tɩ gbaŋ gbaŋ tɩ wʋŋ ʋ nʋaŋ wʋbalɩka mɩŋ.”
* 22:1 22.1 Ŋmɩŋ malaka die dɩ kʋʋ Ijipiti bʋmbʋŋaŋ ballɩ dembisi ama ta garɩsɩ Izara bʋmbʋŋaŋ ballɩ dembisi.