10
Kasi diɗya gwaki
(Mt 19)
Yesus nja̧ tɛmɛ womɛte kwa̧ kɛ̀ kɛ mɛnɛti mɛ Yuda kɛ ŋginjɛ Yurdɛ̧. Ɛ nyaŋgwɛ ŋgil ɓomɔ nje wesiɗya wolo kɛ kɛki nɛ. Ɛ nyɛ kandɛ teɗya yan mɛyasi nda njɛl wenɛ. Ɛ *Ɓefarisɛ̧ nje kɛ yenɛ yí nje ɓoɓɛ nyɛ. Ɛ ɓo diyɛ nyɛ nde: «Mɛmboŋga kɛ nyɛ ka mumɔ ɗeti nde, a sôŋa ɓɔ nɛ nyari wenɛ?» Ɛ nyɛ yeŋsa nyɛ ɓo nde: «’Mɔyisi pɛsima nɛ ŋge nyɛ wunɛ?» Ɛ ɓo lɛpɛ nde: «Mɔyisi nya nje nde, mbam yakama kɛtɔ mɛkana mɛ diɗya gwaki nyɛ nyari yí soŋɛ ɓɔ nɛ nyɛ.» Ɛ Yesus lɛpɛ nyɛ ɓo nde: «Yo kɛto mɛtemɔ mun nɛ keskere, yori yi Mɔyisi kɛtima nɛ mboŋga te ɗete nyɛ wunɛ kɛ́. Ma kɛ yi Njambiyɛ kusuma nɛ mɛyasi kɛ kandinate kɛ́, a kusuma mbam, kusɔ nyari. Ɗete, mbam ta tikɔ saŋgwɛ ɓenɛ nyaŋgwɛ joŋna ɓenɛ nyari nda kɔl ɓenɛ jon. Ɓo hɛnɛ yiɓa ta nje ɓɛ ndi mbundɔ wɛtɛ. Komɛte, ɓo yeti se ɓomɔ yiɓa na, ɓo mɛ ndi mbundɔ wɛtɛ. Ma ɗete, mumɔ tî ɓaka yasi te yi Njambiyɛ sima jaŋgwɛ kɛ́ na.»
10 Kɛ ɓo ma kumɔ kɛ tu̧ kɛ́, ɛ ɓejekɛ diyɛ nyɛ mɛdiyan wolo kɛ yasi te yi nyɛ lɛpima ndana kɛ́. 11 Ɛ nyɛ lɛpɛ nyɛ ɓo nde: «Mbam hɛnɛ ɛ ta soŋɛ ɓɔ nɛ nyari wenɛ kwa̧ ɓu̧ mbaŋa, yite nyɛ mbam mɛwanja kɛ mbɔmbu bosa nyari. 12 Ma ŋgɛ nyari ɗuwɛ kɛ ɓɔ njom kɛ̀ kelɔ gwaki ɓenɛ wɛtɛ mbam, yite nyɛ nya mɛwanja.»
Yesus kɛ nyɛ ɓɔnɔsikɛ mɛkombila
(Mt 19; Lk 18)
13 Ɗiyɔ kɛ́, ɛ ɓomɔ ɓu̧ sɛkɛ sɛkɛ ɓɔnɔsikɛ kɛ̀ nɔ kɛ yi Yesus, na kpoki ɓo yí nyɛ ɓo mɛkombila. Yasi wɛtɛ, ɛ ɓejekɛ ɓamɛ ɓo. 14 Kɛ nyɛ ma ɓɛŋɛ ɗete kɛ́, ɛ yo kwaɗye temɔ nɛ ɓuɗyate. Ɛ nyɛ lɛpɛ nyɛ ɓo nde: «Nɛ tîki sɛkɛ sɛkɛ ɓɔnɔsikɛ, nɛ́ ɓo nje kɛ yembɛ. Nɛ tî peti ɓo na, kɛto *Kandɔ Njambiyɛ, yo yi njɛl ɓotu ɓete ɓe nda ɓo ɓaka. 15 Gbakasi yi mi lɛpɛ nyɛ wunɛ kɛ́: Ŋgɛ mumɔ ti jayɛ *Kandɔ Njambiyɛ nda yi mɔnɔsikɛ jayɛ nɛ yasi kɛ́ na, ko a tí nyiŋɛ kɛte na.» 16 Kɛ kɔŋte, ɛ nyɛ kaŋɛ ɓɔnɔsikɛ soɓɛ kɛ ɓɔ kasɛ mɛɓɔ kɛ yotu yan nyɛ ɓo mɛkombila.
Wɛtɛ mɔ kusuku kɛ nje kɛ yi Yesus
(Mt 19; Lk 18)
17 Ndana, kɛ Yesus ma tɛmɛ nyiŋɛ nje kɛ́, ɛ wɛtɛ mbam sɛɗyɛ nje kusɛ mɛɓɔŋ kɛ mbɔmbu wenɛ diyɛ nyɛ nde: «Kimɔ yekele, mi kél nan, nɛ́ mi ɓɛ nɛ joŋgwɛ te yi kpo nɛ kpo?» 18 Ɛ Yesus diyɛ nyɛ nde: «Wɛ jéɓaŋgwɛ mi nde kimɔ mumɔ kɛto ŋge? Kɛto kinɛ kimɔ mumɔ wɛtɛ nɛ wɛtɛ na, ndi Njambiyɛ nyɛpɔ. 19 Wɛ ma duwɛ mɛmboŋga mɛ Njambiyɛ, yo nde: ‹Kpɛ, wɛ tî woku mumɔ na. Wɛ tî kel wanja na. Wɛ tî guɓu na. Wɛ tî pɛsi lɛpi nyɛ kɛ numbu mumɔ na. Wɛ tî seɓila mumɔ ɓu̧ nɛ yiŋa yasi kɛ mɛɓɔ mɛnɛ na. Jɛsɔ sɔŋgwɛ ɓenɛ nyɔŋgwɛ.› » 20 Ɛ mbam yeŋsa nyɛ nyɛ nde: «Yekele, mi kɛ ɓakiɗye mɛyasi mɛnɔri hɛnɛ kandɛ nɛ mɔnɔsikɛ.» 21 Yesus ɓɛŋma nyɛ kwaɗyɛ nyɛ lɛpɔ nyɛ nyɛ nde: «Ɓukwa̧ yasi wɛtɛ yi wɛ tì pa kelɔ kɛ́, yo nde, kɛn ɗyaŋgwɛ mɛyasi mɔ hɛnɛ, nɔ̀ ɓôŋ mɔni te kaɓɔ nyɛ buka ɓomɔ. Ɗete, wɛ ta ɓɛ nɛ kusuku kɛ ɗyoɓɔ. Kɛ kɔŋte, nɔ̀ ɓêŋgwɛ mi.» 22 Yasi wɛtɛ, ŋgɛ mbam kɔ ma wokɔ mɛlɛpi mɛnɔri kɛ́, ɛ nyɛ tiŋɛ mɛŋgembi nɛ siɓiɓi kwa̧ nɛ ŋgambi, kɛto a ɓa̧ nɛ ɓuɗya kusuku.
23 Ndana, ɛ Yesus kaŋɛ misi ŋgɛkila lɛpɔ nyɛ ɓejekɛ ɓenɛ nde: «Yo gba sulnate nde, ɓotu ɓe kusuku nyîŋa kɛ *Kandɔ Njambiyɛ.» 24 Ɓejekɛ ŋgbakimama lɛpi yinɔri ɓuɗyate. Ɛ Yesus ɓasiɗye lɛpɔ nyɛ ɓo nde: «Wunɛ ɓɔnɔ, yo gba sulnate nde, ɓotu ɓete ɓe nyɛ temɔ yan hɛnɛ kɛ kusuku ɓaka nyîŋ kɛ *Kandɔ Njambiyɛ. 25 Yo sulnate nde, nyaŋgwɛ nyamɔ nde *samo yakama kwa̧ lalɛ nɛdɔ kɛ njɛmbi alula nɛ̀ nde, mɔ kusuku nyîŋa kɛ *Kandɔ Njambiyɛ.» 26 Ɛ ɓejekɛ ŋgbakima kwa̧ to te lɛpɔ tandɛ yan nde: «Ma ŋgɛ ɓɛ ɗete, nda yakama ju̧ kɔ?» 27 Yesus ɓɛŋma ɓo lɛpɔ nde: «Kɛ yi ɓomɔ, mumɔ yeti nɛ ɗeti te yi kelɔ ɗete na. Ma kɛ yi Njambiyɛ, a nɛ ɗeti te yi kelɔ mɛyasi hɛnɛ.»
28 Ɛ Piyɛr ɗiyɛ lɛpɔ nyɛ nyɛ nde: «Ɓɛŋa, wusɛ ma tikɔ su mɛyasi hɛnɛ kpalɔ ɓeŋgwɛ wɛ.» 29 Ɛ Yesus yeŋsa nde: «Gbakasi yi mi lɛpɛ nyɛ wunɛ kɛ́: Mumɔ hɛnɛ te ɛ ta tikɔ tu̧ ɗyenɛ, tikɔ ɓemaŋ ho ɓeɗyɔmbu ho nyaŋgwɛ ho saŋgwɛ ho ɓɔnɔ ho mɛŋgwaŋ mɛnɛ kɛto mbɛ nɛ̀ kɛto Kimɔ Tom, mɔ te ta kpalɔ ɓɛ nɛ mɛyasi gɔmay kɛ numbu yasi wɛtɛ te yi nyɛ tikima kɛ́. 30 Kandɛ ndana mɔ te ta ɓɛ nɛ mɛtu̧ gɔmay. A ta ɓɛ nɛ ɓemaŋ gɔmay ɓu̧ ɓeɗyɔmbu gɔmay. A ta ɓɛ sendi nɛ ɓenyaŋgwɛ gɔmay nɛ̀ ɓɔnɔ gɔmay ɓu̧ mɛŋgwaŋ gɔmay. A ta ɓɛ nɛ mɛyasi mɛnɔri hɛnɛ kɛ mɔy nyaŋgwɛ mɛbɔnɛ. Ma a ta ɓɛ sendi nɛ joŋgwɛ te yi kpo nɛ kpo kɛ mɛtu mɛte yi ta nje kɛ́. 31 Yo nde, bosa ɓomɔ ɓuɗyate ta nje ɓɛ ɓotu ɓe njimɛ. Sendi, ɓotu ɓe njimɛ ɓuɗyate ta nje ɓɛ bosa ɓomɔ.»
32 Ɓo ɓa̧ kɛ kɛndi yí ɓendɔ kɛ̀ pɛ Yerusalɛm. Yesus ɓa̧ mbɔmbu, ɓejekɛ kɛ kɔŋ nɛ. Temɔ yan tì ɓɛ nɛ tɛ na. Ɓotu ɓete ɓe ɓa̧ kɛ ɓeŋgwɛ nyɛ ɓaka ɓa̧ kɛ gwe wɔ̧ ɓuɗyate. Ɛ Yesus kala jeɓa ɓejekɛ ɓenɛ kamɔ jɔ yiɓa kandɛ lɛpina yasi te yi nyɛ ta saŋgwa nɔ kɛ́ nyɛ ɓo: 33 «Nɛ ɓɛ̂ŋa, wusɛ ɓe ɓendɛ kɛ̀ pɛ Yerusalɛm ɓaka. Ɓo ta ɓu̧ *Mɔnɔ Mumɔ nyɛ ɓekum ɓe ɓotu ɓe nyɛna sadaka nyɛ Njambiyɛ nɛ̀ ɓotu ɓe kɛtina mɛyasi. Ɓo ta pɛsɔ nde, ɓo wôku nyɛ. Kɛ kɔŋte, ɓo má nje ɓu̧ nyɛ kaŋɛ nyɛ ɓotu ɓete ɓe yeti kɛ duwɛ Njambiyɛ ɓaka. 34 Ɓotu ɓete ta nyɛtɔ nyɛ sa mɛsɛri kɛ yotu nɛ. Ɓo ta njurɔ nyɛ nɛ njambala nje wo nyɛ, a má nje womiyɛ kɛ mɛtu yitati.»
Jak ɓenɛ Jaŋ kɛ diyɛ Yesus yiŋa yasi
(Mt 20)
35 Jak ɓenɛ Jaŋ te ɓɔnɔ ɓe Seɓede nja̧ kɛ kɛki Yesus lɛpɔ nyɛ nyɛ nde: «Yekele, yasi te yi wusɛ ta diyɛ wɛ kɛ́, hɛ gɔ́ru nde, kelɔ yo nyɛ wusɛ.» 36 Ɛ Yesus diyɛ ɓo nde: «Nɛ kwáɗyikwɛ nde, mi kêl ɓa ŋge nyɛ wunɛ?» 37 Ɛ ɓo lɛpɛ nyɛ nyɛ nde: «Komɛ wɛ ta ɓu̧ ɗiyɔ mɛluksa mɔ kɛ́, jaya nde, wusɛ ɗîy mɛtiɗyɛ kɛ kɛki yɔ, wɛtɛ pulɔ mbam ɓɔ, wɛtɛ pulɔ gare yɔ.» 38 Yasi wɛtɛ, ɛ Yesus lɛpɛ nyɛ ɓo nde: «Wunɛ yeti kɛ duwɛ yasi te yi wunɛ diyɛ kɛ́ na. ’Wunɛ yakama hɔɓiye ka pelɔ mɛbɔnɛ mɛte yi mi ta hɔɓiye kɛ́? Njɛl mɛtɔpuna mɛte yi mi ta saŋgwa nɔ kɛ́, ’wunɛ yakama wɛliyɛ yo nde?» 39 Ɛ ɓo yeŋsa nyɛ nyɛ nde: «Wusɛ yakama wɛliyɛ.» Ɛ Yesus lɛpɛ nyɛ ɓo nde: «Gbate, wunɛ ta hɔɓiye pelɔ mɛbɔnɛ mɛte yi mi ta hɔɓiye kɛ́. Sendi, njɛl mɛtɔpuna mɛte yi mi ta saŋgwa nɔ kɛ́, wunɛ ta saŋgwa nɔ sendi. 40 Ma yasi wɛtɛ, kɛ kasi ɗiyɔ mɛtiɗyɛ kɛ mbam ɓɔ ho kɛ gare mbɛ, yeti mi kaɓɛ yo nyɛ ɓomɔ na. Mɛmbɛy mɛte wókunaŋgwɛ nɛ ɓotu ɓete ɓe Njambiyɛ sima si kombile yo tikɛ ɓo ɓaka.»
41 Kɛ ɓejekɛ te ɓari kamɔ ma wokɔ mɛlɛpi mɛte yi Jak ɓenɛ Jaŋ lɛpima kɛ́, ɛ temɔ yan kwa suŋgwɛ nɛ ɓo. 42 Ɛ Yesus jeɓa ɓejekɛ hɛnɛ lɛpɔ nyɛ ɓo nde: «Wunɛ duwa̧ nde, ɓotu ɓete yi ɓomɔ jeɓa nde ɓekum kɛ to mɛnɛti ɓaka kɛ kpalɔ ɓendɔ to yan ɓendɔ. Ma ɓe nyaŋgwɛ ɓotu ɓete ɓe kɛ njoka yan ɓaka kɛ kpalɔ natɛ ɓo nata. 43 Yasi wɛtɛ kɛ yun, yo yeti kɛ kwaŋna ɗete na. Mɔ te ɛ kwaɗyɛ ɓɛ nyaŋgwɛte kɛ njoka yun kɔ yâkaŋgwɛ kelɔ mɛsay nyɛ wunɛ. 44 Ma yɔkɔ ɛ kwaɗyɛ ɓɛ bosa mumɔ kɛ njoka yun kɔ ɓɛ̂ki bala ɓɛsɔ hɛnɛ. 45 Kɛto *Mɔnɔ mumɔ sendi nɛ ŋguru wenɛ ti ma njáki, nɛ́ ɓomɔ kel mɛsay nyɛ nyɛ na, yasi wɛtɛ, a nja̧ nda mɔ mɛsay yí nyɛ joŋgwɛ ɗyenɛ yí kolɔ nɛ ɓuɗya ɓomɔ.»
Yesus kɛ ɓutɛ misi mɛ Bartime
(Mt 20; Lk 18)
46 Ɓo kɛndima kumɔ kɛ Yeriko. Kɛ ŋgimɔ te yi Yesus ɓa̧ kɛ pundɔ ɗuwɛ kɛ mɔy ɗya ɓenɛ ɓejekɛ ɓenɛ nɛ̀ nyaŋgwɛ ŋgil ɓomɔ kɛ́, wɛtɛ mɔ ɗiɓina misi nde Bartime, mɔnɔ Time ɓa̧ kɛ ɗiyɔ kɛ kɛki nje. A ɗikima jɔmbɔ mɛyasi kɛ mɛɓɔ mɛ ɓomɔ. 47 Ŋgɛ nyɛ ma wokɔ nde, yo Yesus te mɔ Nasarɛt kwa̧ kɛ́, ɛ nyɛ nyɛ numbu kɛ kembi lɛpɔ nde: «Mɔnɔ Davit Yesus, gwakɔ ŋgwɛtɛ wombɛ.» 48 Ɓaŋa ɓomɔ ɓuɗyate ɓamma nyɛ yí sa̧ nje nde, a ɗîɓi numbu. Ma ko ɓɛkɔ ɗete, yo kɛ ŋgimɔ te yite yi nyɛ nja̧ kembɔ kwa̧ to te nde: «Mɔnɔ Davit, gwakɔ ŋgwɛtɛ wombɛ.» 49 Ndana, ɛ Yesus tɛmɛ lɛpɔ nde: «Wunɛ jêɓaŋgwɛ nyɛ.» Ɛ ɓo jeɓa mɔ ɗiɓina misi lɛpɔ nyɛ nyɛ nde: «Wɛ tî kambi yaŋa na. Tɛma, a kɛ jeɓa wɛ.» 50 Kɛ nyɛ ma wokɔ ɗete kɛ́, ɛ nyɛ ɓetɛ gambo nɛ nɛ vɛŋ lombiyɛ kɛ̀ pɛ yi Yesus. 51 Ɛ Yesus diyɛ nyɛ nde: «Wɛ kwáɗyikwɛ nde, mi kêl ŋge nyɛ wɛ?» Ɛ nyɛ yeŋsa nyɛ nyɛ nde: «Yekele, kelɔ nde, mi ɓɛ̂ŋnaŋgwɛ.» 52 Ɛ Yesus lɛpɛ nyɛ nyɛ nde: «Kwaŋgɔ, tikina temɔ te yi wɛ nɔ kɛ́ joŋgwa wɛ.» Ndana ndana, ɛ nyɛ kandɛ ɓɛŋna yasi ɓeŋgwɛ Yesus kɛ̀ nɔ.